اتر (ETH) چیست؟ توضیح کامل گس (Gas) و اصطلاحات بلاکچین اتریوم

اتر (ETH) چیست؟ توضیح کامل گس (Gas) و اصطلاحات بلاکچین اتریوم

اتر (ETH) ارزدیجیتال داخلی مورداستفاده در شبکه اتریوم است.

اتر

اتر هم مثل بیت‌کوین (BTC) یک دارایی دیجیتال است که برای ذخیره یا انتقال ارزش در بلاک‌چین مورداستفاده قرار می‌گیرد.

اما اتر در اصل برای تسهیل قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) در شبکه اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هرکسی که به دنبال ساخت نرم‌افزار بر روی اتریوم است، باید برای قدرت محاسباتی با اتر (ETH) هزینه پرداخت کند.

یک نود اتریوم باید یک تراکنش را در شبکه اجرا کند و قرار هم نیست این کار را رایگان انجام دهد. بدون اتر نمی‌توان کاری روی اتریوم انجام داد.

طراحی به این شکل است تا یکی از بزرگترین مشکلات ماشین تورینگ کامل حل شود: مسئله توقف یا the halting problem.

هرچند که یک ماشین تورینگ کامل از این نظر خیلی خوب است و می‌تواند تقریبا هر محاسبه قابل‌تصوری را انجام دهد، اما اگر به آن نگویید چه زمانی باید محاسبه را متوقف کند، نمی‌داند چه زمانی باید محاسبه را متوقف کند.

بنابراین اگر اپلیکیشنی برای اجرا در یک حلقه بی‌نهایت برنامه‌ریزی شده باشد، آن اپلیکیشن همیشه اجرا خواهد شد. چنین موقعیتی باعث ایجاد مشکلات بزرگ یا حتی توقف شبکه اتریوم می‌شود!

اتریوم برای اینکه بازیگران بد را از اجرای کد با حلقه‌های بی‌نهایت یا ارسال هرزنامه به شبکه با قراردادهای محاسباتی سنگین منع کند، برای اجرای قرارداد هوشمند، هزینه تراکنش دریافت می‌کند.

این الزام، اتر را به مکانیزمی کلیدی در کنترل تقاضا برای منابع محاسباتی در شبکه اتریوم تبدیل می‌کند.   

تقریبا شبیه بنزین در یک ماشین مسابقه است. بدون بنزین ماشین روشن نمی‌شود و هرچه ماشین بزرگ‌تر باشد، سوخت بیشتری برای حفظ سرعت و رسیدن به خط پایان موردنیاز است.

اگر بنزین تمام شود، ماشین می‌ایستد، دقیقا مثل یک اپلیکیشن وقتی که اتر آن تمام می‌شود.

گس یا gas چیست؟

اصطلاح «گس» برای تمایز بین ارزش اتر (ETH) و هزینه محاسباتی استفاده از ماشین مجازی اتریوم (EVM) مطرح شد.

گس اتریوم

گس نحوه اندازه‌گیری مقدار تلاش محاسباتی موردنیاز برای اجرای تراکنش‌ها توسط شبکه اتریوم است.

به این واحد اندازه‌گیری gas یا گس گفته می‌شود چون مثل ماشین که برای کار به بنزین نیاز دارد، شبکه اتریوم هم برای ادامه کار به گس نیاز دارد.

برای مثال، ارسال یک اتر از شخص الف به شخص ب ممکن است به ۲۱۰۰۰ گس نیاز داشته باشد. اما معاملات پیچیده‌تر، مثل ضرب یک NFT، ممکن است به ۲،۰۰۰،۰۰۰ گس یا بیشتر نیاز داشته باشد.

و این به آن معناست که خود گس کارمزد تراکنش شما نیست.

گس واحدی است که برای اندازه‌گیری تلاش محاسباتی برای انجام اقدامات خاص در بلاک‌چین اتریوم استفاده می‌شود. و کارمزد معامله شامل عوامل دیگری مثل کارمزد پایه و کارمزد اولویت است.

گس اتر هم نیست.

قیمت یک واحد گس هنگامی که شبکه اتریوم مشغول است، افزایش پیدا می‌کند و در ساعات غیر اوج مصرف کاهش پیدا می‌کند.

مقدار گس موردنیاز بر اساس عرضه ظرفیت ماینیگ و تقاضا برای معاملات موردنیاز برای پردازش، تعیین می‌شود. قیمت گس باید به اندازه‌ای بالا باشد که از هزینه توان محاسباتی موردنیاز برای پردازش این تراکنش‌های بیشتر باشد، چون ماینرها می‌توانند در صورت پایین بودن قیمت گس از پردازش تراکنش خودداری کنند.

برای مثال، قیمت یک اتر زمانی افزایش پیدا می‌کند که تعداد زیادی از افراد ناگهان NFT بخرند و وقتی که یک نفر توییت بحث‌برانگیزی می‌زند که اتریوم سودمند نیست، قیمت آن پایین می‌آید.

اما قیمت گس بر حسب اتریوم است.

قیمت گس مقدار اتری است که برای پرداخت یک واحد گس لازم است.

اگر قیمت یک واحد گس ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱۵ اتر باشد، تراکنش شما که به ۲۱،۰۰۰ واحد نیاز دارد، برای انجام حداقل به ۰.۰۰۰۱۳ اتر نیاز دارد.

واااای! این اعداد اعشاری خیلی بزرگ و اتر خیلی کم است!

دیگران هم همین‌طور فکر می‌کنند.

giga-wei یا gwei را وارد کنید.

Gwei نشان‌دهنده کسری از یک اتریوم است.

مثل نسبت سنت به دلار، wei هم کوچک‌ترین واحد اتریوم است. Gigawei یعنی: ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ wei یا ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتر.

راه‌های دیگری هم برای محاسبه اتر وجود دارد، اما gwei در میان کاربران اتر رایج‌تر است.

در مثال بالا، به جای اینکه بگویید قیمت گس ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱۵ اتر است، می‌توانید بگویید قیمت گس ۱۵ Gwei است.

Gwei راحت‌تر است.

هزینه گس چگونه محاسبه می‌شود؟

مطمئنا کارمزد معامله فقط شامل گس و قیمت گس نیست. بلکه هزینه پایه یا BASE FEE را هم شامل می‌شود، که این هزینه، هزینه موردنیاز برای قرار دادن یک واحد گس در بلوک اتریوم است.

هزینه پایه را بلوک‌های قبل از آن تعیین می‌کنند. اگر تراکنش‌های بلوک قبلی گس بیشتری نسبت به اندازه بلوک هدف اختصاص داده شده مصرف کرده باشند، هزینه پایه ممکن است تا ۱۲.۵ درصد در هر بلوک افزایش پیدا کند.

اما هزینه‌های شما به هزینه خدمات ختم نمی‌شود، بلکه باید انعام هم پرداخت کنید!

به یاد داشته باشید که ماینرها بدون توجه به آنچه در داخل یک بلوک اتریوم وجود دارد، پاداش بلوک دریافت می‌کنند.

شما برای ترغیب آنها به محاسبه تراکنش‌تان و اضافه کردن آن به بلاک‌چین، می‌توانید هنگام وارد کردن جزئیات تراکنش‌تان، هزینه اولویت یا انعام برای هر واحد گس پرداخت کنید.

تا اینجا، حداقل کارمزد تراکنش شما به این صورت خواهد بود:

کارمزد tx = (واحد گس موردنیاز برای معامله) * (قیمت گس حداقل برابر با هزینه پایه + انعام)

اما اگر تراکنش غیرمعمولی را انجام دادید که به گس بیشتر از چیزی که فکر می‌کردید، نیاز داشت، چه؟

به همین خاطر است که کاربران معمولا یک گس لیمیت به ورودی‌شان اضافه می‌کنند.

در مثال سوخت که بالاتر ذکر شد، برای تعیین بودجه برای یک سفر جاده‌ای (انجام معامله) باید قیمت سوخت (قیمت گس) و مقدار سوختی را که سفرمان نیاز دارد (گس لیمیت) در نظر بگیریم.

گس لیمیت یا Gas Limit حداکثر تعداد واحدهای گسی است که می‌خواهید برای انجام معامله پرداخت کنید.

اگر از گس لیمیت استفاده کنید، می‌توانید مطمئن باشید که به طور تصادفی بیشتر از بودجه‌تان خرج نمی‌کنید. با این روش شما در برابر کد قرارداد معیوب که به طور ناگهانی به گس بیشتری نیاز دارد، محافظت می‌شوید.

از طرف دیگر، کاربران این گزینه را دارند که حداکثر محدودیت هزینه را تعیین کنند تا به شبکه بگویند حداکثر مقدار gwei که مایلید برای تراکنش خود خرج کنید.

با این حال، در مورد گس لیمیت و مکس لیمیت خیلی خسیس نباشید! ماینرها فقط از gwei و گس کافی برای انجام تراکنش استفاده می‌کنند و بقیه را به شما بازپرداخت می‌کنند.

اما اگر یک تراکنش به مکس لیمیت یا گس لیمیت خود برسد و قبل از اجرا «گسش تمام شود»، تراکنش شکست می‌خورد و شما گسی را که قبلا ماینرها مصرف کرده بودند، از دست خواهید داد.

با در نظر گرفتن گس لیمیت، فرمول حداقل کارمزد تراکنش به این صورت خواهد بود:

هزینه کارمزد تراکنش = (گس لیمیت) * (هزینه پایه + انعام)

فرض کنید شخص الف می‌خواهد ۱ اتر برای شخص ب ارسال کند.

تراکنش ساده فقط به ۲۱۰۰۰ گس نیاز دارد، اما بسیاری از مردم در حال مبادله توکن‌های ERC-20 هستند، بنابراین هزینه پایه فعلی ۳۰۰ gwei است. شخص الف تصمیم می‌گیرد برای اینکه مطمئن شود ۲ اتر منتقل می‌شود، ۲۰ gwei انعام بدهد.

با استفاده از فرمول بالا، کارمزد تراکنش شخص الف عبارت است از:

(۲۱،۰۰۰) * (۳۰۰ + ۲۰) = ۶،۷۲۰،۰۰۰ gwei یا ۰.۰۰۶۷۲ اتر

یعنی حدود ۱۸.۸۴ دلار برای انتقال ۱ اتر ( ~ ۳۰۰۰ دلار).

۱۸.۸۴ دلار ممکن است هنوز برای برخی زیاد باشد. خوشبختانه تلاش‌هایی برای کاهش کارمزد تراکنش‌ها انجام شده است.

برای مثال، تغییر اتریوم به الگوریتم اجماع گواه بر سهام (PoS) نیازمندی‌های محاسباتی هر تراکنش را کاهش می‌دهد.

دسته‌ای از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ نیز با انجام محاسبات سنگین آف‌چین، بار شبکه را کاهش می‌دهند.

اکثر کیف پول‌ها و پلتفرم‌ها می‌توانند به طور خودکار قیمت گس را برای تراکنش‌های شما تخمین بزنند.

اگر می‌خواهید مهارت محاسبه کارمزد تراکنش‌تان را ارتقا دهید، قطعا بدتان نمی‌آید این جدول را ببینید!

جدول تعریف اصطلاحات شبکه اتریوم

واحد اندازه‌گیری برای تلاش محاسباتی‌ای که ماینرها برای اجرای تراکنش شما و ثبت آن در بلاک‌چین اتریوم نیاز دارند.گس
حداقل مقدار گس موردنیاز برای قرار دادن تراکنش در آخرین بلوک اتریوم. هزینه‌های پایه در پایان هر تراکنش می‌سوزند.هزینه پایه/ بلاک
مخفف gigawei، که اسمی است برای کسری از ۱ اتر که باید برای کارمزد تراکننش بپردازید.
۱ Gwei = ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتر
Ex: به عنوان مثال اگر ۱ اتر ارسال می‌کنید و کل کارمزد تراکنش شما ۴۲۳۰۰۰۰ gwei (۰.۰۰۴۲۳ اتر) است، برای اجرای موفقیت‌آمیز تراکنش‌تان باید ۱.۰۰۴۲۳ اتر ارسال کنید.
Gwei
مقدار gwei که حاضرید برای یک واحد گس پرداخت کنید.قیمت گس
حداکثر تعداد واحدهای گسی که مایلید برای انجام معامله‌تان پرداخت کنید.
می‌توانید میزان گسی را که می‌خواهید خرج کنید تنظیم کنید، اما تعیین حد مجاز گس کمتر از کل گس موردنیاز، منجر به از دست رفتن گس و شکست تراکنش شما می‌شود.
انواع مختلف تراکنش‌ها به حداقل مقدار گس متفاوتی برای تکمیل نیاز دارند.
گس لیمیت
حداکثر هزینه‌ای (به gwei) که حاضرید برای تراکنش‌تان خرج کنید.
بعد از کسر هزینه‌های واقعی و انعام، مابقی حداکثر کارمزد به فرستنده تراکنش بازپرداخت می‌شود.
مثل لیمیت گس، تعیین حداکثر کارمزد کمتر از کارمزد واقعی موردنیاز، منجر به شکست معامله می‌شود.
هزینه مکس
هزینه اضافی که به ماینرها می‌پردازید تا تراکنش‌تان را در بلاک‌چین لحاظ کنند/ اولویت‌بندی کنند.هزینه اولویت/ انعام
هنگامی که کاربران برای تراکنش‌های خود هزینه پرداخت می‌کنند، هزینه گس پایه آنها توسط پروتکل از بین می‌رود (به طور دائم از گردش خارج می‌شود).گس برن (burn)
(گس لیمیت) * (هزینه پایه + انعام)فرمول کارمزد معامله

این مطلب بخشی از دوره رایگان و گام‌به‌گام آموزش ارز دیجیتال وبسایت «ایران بروکر» است. شما می‌توانید از طریق لینک‌های زیر به درس قبل یا بعد بروید.

فهرست مطالب