در واقع یک کیف پول خاص با نام کیف پول بیت کوین وجود ندارد!
در حال حاضر میلیون‌ها کیف پول بیت کوین در دسترس افراد وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
برای درک بهتر، انواع کیف پول‌ها را می‌توان به‌طور کلی به سه روش طبقه بندی کرد:
بر اساس نوع دستگاه: کیف پول روی چه نوع دستگاهی ذخیره می‌شود؟
قابلیت اتصال: آیا کیف پول به اینترنت متصل است؟
قابلیت سرپرستی: چه کسی کنترل و کلیدهای خصوصی کیف پول را در دست دارد؟
انواع کیف پول‌ها بر اساس نوع دستگاه
از نظر نوع دستگاه کیف پول‌ها را می‌توان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد:
- کیف پول‌های نرم افزاری
- کیف پول‌های سخت افزاری
- کیف پول‌های کاغذی
- کیف پول‌های ذهنی
کیف پول نرم افزاری
کیف پول نرم افزاری، یک برنامه کامپیوتری یا اپلیکیشن موبایلی است که کلیدهای خصوصی را به‌صورت آنلاین نگه می‌دارد.
آن‌ها از طریق فول‌نودها یا خدمات متمرکز (مانند صرافی‌های متمرکز) به شبکه بیت کوین متصل می‌شوند.
سه نوع کیف پول نرم افزاری وجود دارد:
- کیف پول‌های دسکتاپ که در کامپیوترها یا لپ تاپ قابل نصب و اجرا هستند.
- کیف پول‌های موبایلی که به عنوان یک اپلیکیشن تلفن همراه عمل می‌کنند و در گوشی هوشمند شما نصب می‌شوند.
- کیف پول‌های مبتنی بر وب که به عنوان افزونه مرورگر کار می‌کنند و در مرورگر وب قابل استفاده هستند.
کیف پول سخت افزاری
کیف پول سخت افزاری یک دستگاه فیزیکی کوچک (شبیه به فلش) است که کلیدهای خصوصی شما را جدا از اینترنت نگه می‌دارد. (به اینترنت متصل نیست)
از آن‌جایی که کلیدهای خصوصی آفلاین نگهداری می‌شوند، برای انجام تراکنش با کیف پول‌های سخت افزاری، به کامپیوتر و یا برنامه نرم افزاری سازنده دستگاه نیاز است تا تراکنش را تایید (یا امضا) کنند.
نسبت به کیف پول‌های نرم افزاری، کیف پول‌های سخت افزاری یک لایه امنیتی اضافی ارائه می‌کنند اما اکثر مردم از آن‌ها استفاده نمی‌کنند زیرا پیچیده هستند و خود کیف پول‌های سخت افزاری نیز گران‌اند.
کیف پول سخت افزاری لجر (Ledger) و تزور (Trezor) جزو معتبرترین کیف پول‌های سخت افزاری شناخته می‌شوند.
در این‌جا تصویر نمونه‌ای از یک کیف پول سخت افزاری آورده شده است:
کیف پول کاغذی
کیف پول کاغذی (Paper wallet) به معنای واقعی کلمه یک تکه کاغذ است که آدرس و کلید خصوصی شما روی آن چاپ و نوشته شده است.
کیف پول‌های کاغذی با دانلود نرم افزار ایجاد می‌شوند. سپس نرم افزار به‌صورت آفلاین اجرا می‌شود (بدون اینترنت) تا یک جفت کلید خصوصی/عمومی تولید کند که شما می‌توانید آن را روی یک تکه کاغذ چاپ کنید.
تصویر زیر نمونه‌ای از یک کیف پول کاغذی بیت کوین است:
کیف پول ذهنی
کیف پول ذهنی (Brain wallets) به کلید خصوصی اشاره دارد که در حافظه کاربر به شکل عبارت بازیابی ذخیره می‌شود که دنباله‌ای از ۱۲ تا ۱۴ کلمه است (که به آن عبارات یادگاری نیز می‌گویند).
کیف پول ذهنی شبیه به کیف پول کاغذی است، با این تفاوت که چیزی روی کاغذ نوشته نمی‌شود. همه اطلاعات در حافظه خود شما ذخیره می‌شود.
اگر تابه‌حال اتفاق افتاده است که یک رمزعبور را فراموش کنید، قطعا کیف پول ذهنی برای شما مناسب نیست.
در این قسمت یک تصویر زیبا از انواع مختلف کیف پول بر اساس رسانه آورده شده است:
انواع کیف پول‌ها بر اساس نحوه اتصال به اینترنت
کیف پول‌هایی که به اینترنت متصل هستند را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- کیف پول‌های گرم (Hot wallets)
- کیف پول‌های سرد (Cold wallets)
کیف پول‌های گرم
کلمه گرم در اصطلاح کیف پول گرم، اشاره به اتصال به وب دارد.
یک کیف پول، زمانی “‘گرم” در نظر گرفته می‌شود که:
- بتوان مستقیما از طریق اینترنت به آن دسترسی پیدا کرد.
- روی دستگاهی باشد که همیشه به اینترنت متصل است.
اگر می‌توانید مستقیما از طریق یک مرورگر وب، دسکتاپ، لپ‌تاپ، تبلت یا تلفن همراهی که به اینترنت متصل است، به ارزهای دیجیتال خود دسترسی پیدا کنید، آن‌گاه کیف پول شما “گرم” نامیده می‌شود.
کیف پول‌های سرد
کلمه “سرد” در اصطلاح کیف پول سرد، به ‘عدم اتصال به اینترنت” اشاره دارد.
از آن‌جایی که کیف پول‌های سرد هرگز به اینترنت متصل نمی‌شوند، سرقت بیت کوین‌های شما به‌صورت آنلاین غیرممکن است. یک هکر باید به صورت فیزیکی دستگاه را بدزدد را بتواند به بیت کوین‌های شما دسترسی پیدا کند.
انواع کیف پول‌ها بر اساس “حضانت”
زمانی که صحبت از پول نقد به میان می‌آید، دو راه برای ایمن نگه داشتن آن وجود دارد.
- خودتان مسئولیت را به عهده گرفته و از پول‌های نقد خود نگهداری کنید. (آن را زیر تشک خود پنهان کرده یا در گاوصندوق نگهدارید)
- به شخص دیگری اعتماد کنید تا این‌کار را برای شما انجام دهد. (مانند بانک)
همین موضوع درمورد ارزهای دیجیتال نیز صدق می‌کند که با مفهوم “حضانت” “Custody” شناخته می‌شوند.
درمورد ارزهای دیجیتال، حضانت به معنای توانایی یک نهاد مورد اعتماد یا شخص ثالث برای نگهداری و محافظت از کلیدهای خصوصی و دارایی‌های ارز دیجیتال مشتریانش است.
از نظر حضانت، کیف پول‌های بیت کوین را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
کیف پول‌های حضانتی “Custodial wallets“: ارائه‌دهنده کیف پول به بیت‌کوین‌های شما(دارایی‌هایتان) دسترسی دارد.
کیف پول‌های غیر حضانتی “Non-Custodial wallets“: ارائه‌دهنده کیف پول به بیت‌کوین‌های شما(دارایی‌هایتان) دسترسی ندارد.
کیف پول‌های حضانتی “Custodial Wallets”
یک کیف پول حضانتی یا امانی توسط یک نهاد قابل اعتماد کنترل می‌شود و کاربر معمولا از طریق یک رابط وب به محتویات کیف پول خود دسترسی پیدا می‌کند. این سایت‌ها بدون نگرانی، کلیدهای خصوصی را برای شما ذخیره می‌کنند.
این نوع کیف پول‌ها به عنوان “کیف پول‌های میزبان” شناخته می‌شوند به این دلیل که شخص ثالث رمزارزهایتان را برای شما نگه می‌دارند؛ مشابه کاری که بانک انجام می‌دهد و پول شما را در یک حساب پس‌انداز یا جاری نگه می‌دارد.
کیف پول‌های ارائه شده توسط صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال (CEX) نمونه رایج از کیف پول‌های حضانتی هستند. آن‌ها بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال شما را در یک حساب نگهداری و کلیدهای شما را مدیریت و کنترل می‌کنند.
این بدان معناست که آن‌ها بر سرمایه شما کنترل کامل دارند.
و شما فقط اجازه دریافت و ارسال بیت کوین (یا سایر ارزهای دیجیتال) را دارید.
یک ضرب المثل معروف در دنیای رمزارزها وجود دارد که می‌گوید:
اگر کنترل کلیدهای خود را به دست نداشته باشید، بر کوین‌های خود نیز کنترلی ندارید!
اگر ارزهای دیجیتال را در یک حساب صرافی نگهداری می‌کنید، پس آن صرافی نگهبان کلیدهای خصوصی شماست. همان‌طور که به صندوق بانک برای نگهداری پول نقد خود اعتماد می‌کنید، برای نگهداری از کلیدهای خود به صرافی اعتماد کرده‌اید.
هنگام استفاده از کیف پول حضانتی، همیشه این خطر وجود دارد که نهاد شخص ثالث که مورد اعتماد شماست، هک شود یا اینکه تمام رمزارزهای خود را از دست بدهید.
بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از کیف پول‌های حضانتی استفاده کنند چون راحت‌تر است و دیگر مجبور نیستند کلیدهای خصوصی خود را ذخیره کنند و یا نگران گم‌شدن آن‌ها باشند.
دسترسی به کیف پول حضانت، تنها به یک رمز عبور نیاز دارد و حتی اگر رمز عبور خود را گم یا فراموش کنید، می‌توانید با ارائه‌دهنده کیف پول تماس بگیرید تا رمز عبور خود را بازنشانی کنید.
کیف پول‌های غیر حضانتی “Non-Custodial Wallets”
یک کیف پول غیر حضانتی امکان کنترل کامل بر سرمایه و کلیدهای خصوصی مرتبط را به کاربر می‌دهد.
این قابلیت عالی به‌نظر می‌رسد اما این را هم در نظر بگیرید که تنها شما مسئول امنیت کلیدهای خصوصی خود هستید!
کیف پول‌های غیرحضانتی، نرم افزار لازم برای مدیریت رمزارزهایتان را فراهم می‌کنند اما مسئولیت ایمن نگه‌داشتن کلیدهای خصوصی، کاملا بر عهده شماست.
هیچ شخص ثالث یا “محافظی” برای نگهداری رمزارزهای شما وجود ندارد!
اگر کلید خصوصی و عبارات بازیابی خود را گم یا فراموش کردید، هیچ راهی برای دسترسی دوباره به دارایی‌هایتان وجود ندارد. آن‌ها توسط هیچ شخص ثالث قابل اعتماد در هیچ سرور آنلاینی ذخیره نمی‌شوند و بنابراین بسیار کمتر در معرض سرقت یا هک هستند.
اگر آن‌ها را به هر نحوی از دست بدهید، برای همیشه دسترسی به سرمایه خود را از دست خواهید داد. هیچ نهاد یا شخص ثالثی وجود نخواهد داشت که بتوانید برای بازیابی کلیدهای خصوصی خود برای کمک با آن‌ها تماس بگیرید.
و اگر شخص دیگری کلیدهای خصوصی شما را کشف کند، به رمزارزهای شما دسترسی کامل خواهد داشت.
به همین دلیل است که وقتی بیت کوین‌های خود را به هیچکس نمی‌سپارید و مسئولیت سرمایه خود را با ذخیره کلیدهای خصوصی خود به عهده می‌گیرید، به آن “حضانت شخصی” می‌گویند.
“خود مختاری” یک مفهوم مهم در کریپتو است که یعنی شخص باید بدون نیاز و وابستگی به یک بانک یا شخص ثالث قابل اعتماد برای ایمن نگه‌داشتن یا افشای آن به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشد.
جمع‌بندی
کیف پول بیت کوین برای ذخیره کلیدهای خصوصی و عمومی که برای ارسال و دریافت تراکنش‌ها استفاده می‌شوند، ضروری است.
هر نوع کیف پول، سطح متفاوتی از امنیت و سهولت استفاده را ارائه می‌دهد.
اگر امنیت و ذخیره بلند مدت دارایی‌هایتان هدف اصلی شماست، کیف پول سرد گزینه بهتری نسبت به کیف پول گرم است.
Ledger و Trezor از انواع کیف پول‌های سرد و سخت افزاری هستند.
اگر می‌خواهید معاملات مکرر و سریع انجام دهید، بدون اینکه مسئولیت امنیت کیف پول و عبارات اولیه خود را بر عهده داشته باشید، ممکن است استفاده از یک کیف پول گرم برای شما گزینه بهتری باشد.
