پاسخ به این پرسش که چه کسی اتریوم را خلق کرد، پیچیده است، اما اگر بخواهیم یک پاسخ ساده بدهیم، میتوانیم بگوییم کلی آدم در به وجود آمدن اتریوم نقش داشتند.
ایده اتریوم توسط ویتالیک بوترین ۱۹ ساله مطرح شد. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) برنامهنویس کامپیوتر و یکی از بنیانگذاران مجله بیتکوین (Bitcoin Magazine) است. او میخواست از فناوری بلاکچین استفادهای بیشتر نسبت به پشتیبانی ارزهای دیجیتال، داشته باشد.
بنابراین در نوامبر ۲۰۱۳، بوترین پروژه «آخرین اسکریپت» خود را ارتقا داد و «اتریوم» را با یک وایت پیپر معرفی کرد:
کاری که این پروژه قصد دارد انجام دهد این است که جایگاه دوم ارزهای دیجیتال را کسب کند و آن را تعمیم دهد – با فناوری بلاکچین یک دفتر کل رمزنگاری ایجاد میشود که بر مبنای تورینگ (Turing) فعال است (اما با هزینههای سنگین)، این دفتر کل به شرکتکنندگان اجازه میدهد قراردادهای پیچیده دلخواه، عوامل مستقل و روابطی که واسطه میشوند را رمزنگاری کنند.
ارزهای بر بستر بلاکچین، قراردادهای آتی، بازارهای پیشبینی، سامانههای نام دامنه که به سبک نیمکوین هستند و حتی سایتهای پیش بینی به صورت قراردادهای ساده در بلاکچین اتریوم وجود دارند.
اما بوترین هنوز زبان کامپیوتری قویای نداشت، چه رسد به زبان کامل تورینگ. او تیمی هم برای تکمیل این پروژه تشکیل نداده بود.
پسر ما اولین حامیانش را پیدا کرد و از «الگوریتم حریصانه» برای استخدام ۵ مؤسس اول استفاده کرد:
- میهای آلیسی (Mihai Alisie) یکی از بنیانگذاران مجله بیتکوین است.
- آنتونی دی یاریو (Anthony Di Iorio) مؤسس گروه میتآپ بیتکوین تورنتو (Toronto Bitcoin Meetup Group) است و در همین گروه ویتالیک بوترین را دید. نتونی دی یاریو در حال حاضر بنیانگذار و مدیر عامل شرکت Decentral Inc است.
- امیر جتریت (Amir Chetrit) روی پروژه سکههای رنگی کار میکرد و به همین واسطه با بوترین آشنا شد
- چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) برای پروژه آموزش بیتکوین و گروه میتآپ بیتکوین تورنتو تولید محتوا میکرد و با آنتونی دی یاریو آشنا بود. هاسکینسون بنیانگذار کاردانو هم هست.
تیم مؤسس اتریوم به سرعت هشت نفره شد، این تیم چند بازیکن کلیدی نیز داشت:
- گوین وود (Gavin Wood) دانشمند علوم کامپیوتری بود که بعد از مطالعه وایتپیپر با بوترین تماس گرفت. آقای وود یک کارآفرین سریالی است که بنیانگذار بنیاد Web3 و Polkadot و خیلی از پروژههای دیگر است.
- جفری ویلک (Jeffrey Wilcke) توسعهدهنده اصلی مسترکوین است، مسترکوین یکی از پروژههایی بود که الهامبخش شبکه اتریوم بود. جفری ویلک در حال حاضر یکی از بنیانگذاران شرکت بازیسازی گرید (Grid Games) است.
- جوزف لوبین (Joseph Lubin) با دی یاریو از گروه میتآپ بیتکوین تورنتو آشنا بود، البته این گروه بعدا به ائتلاف بیتکوین کانادا (Bitcoin Alliance of Canada) تغییر نام داد. لوبین در حال حاضر مدیر عامل و یکی از بنیانگذاران شرکت ConsenSys است. ConsenSys یک شرکت نرمافزاری اتریوم است که بیشتر به خاطر کیف پول MetaMask معروف است.
اضافه شدن دکتر گوین وود به این گروه یک خوششانی بزرگ برای آنها بود، چون نه تنها با زبان برنامهنویسی C++ به بوترین کمک کرد، بلکه مسئول تغییر دیدگاه پروژه بود. وود دیدگاه پروژه را از «پول قابل برنامهریزی که توسط قراردادها جابهجا میشود» به «پلتفرم محاسباتی همهمنظوره» تغییر داد.
او همچنین زبان برنامهنویسی سالیدیتی (Solidity ) (زبان برنامهنویسیای که اتریوم را اجرا میکند) را ابداع کرد.
به لطف زبان برنامهنویسی Solidity توسعهدهندگان میتوانند اپلیکیشنها غیرمتمرکز یا dApps ایجاد کنند، قراردادهای هوشمند طراحی کنند و عرضه اولیه توکن (Initial Coin Offerings/ ICOs) را در اتریوم راهاندازی کنند.
شاید بیراه نباشد اگر بگوییم گوین وود تیم را قوی کرد و جای تعجب ندارد که وود وقتی در آوریل سال ۲۰۱۴ یلو پیپر اتریوم را نوشت، اسم هیچ کس را قید نکرد.
بقیه اعضا گروه کارهای دیگری مثل تأسیس بنیاد غیرانتفاعی اتریوم (ژوئن سال ۲۰۱۴) مستقر در سوئیس را انجام دادند تا بتواند بر اولین فروش اتر نظارت کند.
در پیشفروش ۴۲ روزه که در سپتامبر ۲۰۱۴ به پایان رسید، ۳۱،۵۹۱ بیتکوین به دست آمد، که در آن زمان به ۱۸،۴۳۹،۰۸۶ در ازای حدود ۶۰،۱۰۲،۲۱۶ ETH تبدیل شد.
بودجه تأمین شد!
سود پیشفروش بیشتر شد و در جولای ۲۰۱۵، تیمْ شبکه Frontier را راهاندازی کرد که در آن ماینرها توانستند جنسیس بلاک اتریوم را بارگیری و تولید کنند.
چند ماه بعد، پروتکل بازارهای پیشبینی Augur عرضه اولیه سکه (ICO) را در بلاکچین اتریوم اجرا کرد و در ۴۵ روزْ بیش از ۵ میلیون دلار جمعآوری کرد.
ماجرای هک DAO و فورک اتریوم
همه چیز در Ethereum-ville خوب پیش میرفت تا اینکه در سال ۲۰۱۶ یک مهاجم از ضعفی که در یک قرارداد هوشمند محبوب (اما اصلاحنشده) بود، سوءاستفاده کرد.
یک استارتآپ آلمانی به نام Slock.it خلاقانه یک سازمان مستقل غیر متمرکز را به نام DAO ایجاد کرد. این پروژه وعده داده بود که از اتری که در فروشش به دست میآورد برای تأمین مالی پروژههای اتریوم شبیه Uber و Airbnb استفاده کند. در ازای آن، دارندگان توکن میتوانند در مورد پیشنهادهایی که سرمایهگذاری میکنند و احتمالا سود سهام دریافت میکنند، رأی دهند.
DAO بسیار محبوب شد و بیش از ۱۱.۵ میلیون ETH در یک فروش ۲۷روزه جمعآوری کرد. این بیش از ۱۵۰ میلیون دلار و ۱۶ درصد از کل عرضه اتر بود!
اما قرارداد هوشمند DAO – و نه شبکه اتریوم – دارای باگهایی بود و هکر توانست بیش از ۵۰ میلیون دلار ETH را هدف بگیرد و به child DAO منتقل کند.
مقدار اتریوم مرتبط با پروژه و موفقیتهایی که اتریوم به دست آورد، باعث شد بنیاد اتریوم وارد عمل شود.
اینجا باید تصمیم گرفته میشد که آیا به اصل «کد قانون است» پایبند باشند و به مهاجم اجازه دهند از مهلکه جان سالم به در ببرد؟ یا این «شکست خیلی بزرگ» است و از آن اصل مستثنی میشود و هک مهاجم باطل شود؟
بعد از یک جنگ داخلی بین اعضای جامعه اترویم در نهایت هارد فورک اجرا شد.
بلاکچین با کد OG که به هک DAO اجازه میداد بخشی از تاریخ خود باقی بماند، به عنوان اتریوم کلاسیک شناخته شد، در حالی که بلاکچینی که هک را معکوس کرد و اتر دزدیدهشده را برگرداند، همان چیزی است که اکنون به نام بلاکچین اتریوم شناخته میشود.
مرج اتریوم (The Merge)
هک DAO اولین داستان غمانگیز پروژه اتریوم نبود و آخرینش هم نخواهد بود. این روزها، اتریوم روی پروژه مرج اتریوم یا ادغام تمرکز کرده است.
مرج به معنای ترکیب زنجیره اصلی اتریوم با بیکن چین است. بیکن چین یک بلاکچین کاملا جدید و بر اساس الگوریتم اثبات سهام (PoS) است. زمانی که این اتفاق بیافتد، اتریوم یک قدم به دستیابی به کامل شدن، امنیت و پایداری که در چشمانداز اتریوم ذکر شده است، نزدیکتر خواهد شد.
این بنیاد اتریوم است که چندین تیم تحقیق و توسعه را تأمین مالی میکند که انتقال به مرج را آسان میکند. در میان بنیانگذاران OG، فقط ویتالیک بوترین در توسعه اتریوم فعال است.