کوین حریم خصوصی (Privacy coin) نوعی ارز دیجیتال است که از فناوریهایی استفاده میکند تا پیوند دادن یک فرد به یک تراکنش را بسیار دشوار کند. در واقع باعث ناشناس ماندن طرفهای معامله و محرمانه بودن جزئیات تراکنش مانند مبلغ میشود.
برخلاف باور عموم، اکثر ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین ناشناس و غیر قابل تشخیص نیستند. به عنوان بخشی از طراحی آن، تراکنشهایی که در یک بلاکچین ثبت میشوند، عمومی هستند.
تراکنشها بین آدرسهای کیف پول (که رشتهای از حروف و اعداد هستند) انجام میشوند.
اگر با مفهوم کیف پول و آدرس آشنا نیستید، میتوانید بخش آشنایی با کیف پولها را مطالعه کنید.
بسته به ارز دیجیتال، اطلاعات ثبتشده در بلاکچین میتواند شامل جزئیاتی مانند آدرس کیف پول فرستنده، گیرنده و مبلغ تراکنش باشد.
برای مثال، زمانی که یک تراکنش بیت کوین انجام میشود، همه افراد میتوانند ببینند که چه مقدار بیت کوین از آدرسی به آدرس دیگر منتقل شده و مالکیت آن تغییر یافته است.
اگر شخصی به آدرس بیت کوین شما مقداری بیت کوین ارسال کند، هرکسی میتواند ببیند چند بیت کوین دریافت کردهاید چون آدرس کیف پول شما عمومی است.
هنگامی که میخواهید مقداری بیت کوین برای دیگران ارسال کنید، آنها باید آدرس بیت کوین خود را به شما بدهند و هنگامی که آدرس را دریافت کردید میتوانید بررسی کنید و بفهمید که قبلا چند بیت کوین در آن آدرس ذخیره کردهاند. (با استفاده از بلاک اکسپلور).
تنها اطلاعاتی که درمورد فرستنده و گیرنده نشان داده میشود آدرس کیف پول آنهاست که فقط رشتهای از حروف و اعداد هستند. با وجود این آدرسهای کیف پول، بازهم شما نمیتوانید به هویت واقعی افراد پی ببرید.
از آنجایی که بلاک چین یک دفتر کل عمومی است، اگر آدرس بیت کوین شخصی را در اختیار داشته باشید، میتوانید کل تاریخچه تراکنشهای شخص و مقدار ارز دیجیتالی که در حال حاضر در اختیار دارد را بفهمید.
اگر آدرس کیف پول یک شخص را در اختیار داشته باشید، از طریق آن میتوانید تراکنشهای آن شخص با دیگر آدرسها را مشاهده کنید.
بهعنوان مثال، آدرس بیت کوین ساتوشی ناکاماتو بهطور عمومی قابل مشاهده و به شدت تحت نظارت است. شما میتوانید تمام بیت کوینهایی را که دریافت (میلیونها!) و ارسال (صفر!) کرده است را ببینید.
اگر او تصمیم بگیرد که بیت کوینهای خود را ارسال کند، تمام دنیا متوجه خواهند شد! آنگاه هر دو آدرس در کانون توجه قرار میگیرند: آدرس ساتوشی و آدرس گیرنده!
اینروزها پیوند دادن هویت یک شخص به آدرس کیف پول کار سختی نیست. اگر از یک صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال استفاده میکنید، باید فرآیندی به نام (KYC” (Know Your Costumer” یا احراز هویت را طی کنید که در آن، صرافی هویت شما را بررسی میکند.
همچنین، شرکتهایی مانند Chainlysis یا CipherTrace که در تجزیه و تحلیل بلاکچین متخصص هستند، ابزارهایی را ایجاد میکنند که میتواند تراکنشها را تجزیه و تحلیل و طرفهای درگیر را شناسایی کند.
افرادی در جامعه ارزهای دیجیتال وجود دارند که معتقدند طراحی اصلی بلاکچین شفافیت بیش از حدی را ارائه میدهد. بنابراین کوینهای حریم شخصی به منظور رفع این “نقص” توسعه یافتهاند.
کوین حریم خصوصی چیست؟ “Privacy coin“
همانطور که از نام آن پیداست، کوین حریم خصوصی، دسترسی به هویت کاربر و سایر دادههای تراکنش را خصوصی میکند.
حریم شخصی به معنای حفظ هویت و فعالیتهای شما از دیده شدن توسط دیگران است.
کوینحریم خصوصی، که به آن کوین خصوصی نیز میگویند، ارز دیجیتالی است که هرگونه اطلاعات تراکنش مانند مبلغ تراکنش و موجودی آدرس کیف پول را پنهان میکند.
برای مثال فرستنده و گیرنده یک تراکنش از مبلغ و طرفین معامله مطلع خواهند شد اما همان اطلاعات برای هیچ شخص دیگری در دسترس نخواهد بود.
این قابلیت به کاربران امکان میدهد ناشناس باقی بمانند و تراکنش خود را پنهان کنند.
برای اینکه کاملا ناشناس باشیم، باید اتصال تراکنشهای مختلفی که توسط یک شخص صورت میگیرد، غیرممکن باشد.
همه کوینهای حریم خصوصی سطح یکسانی از حریم شخصی را ارائه نمیدهند و درجه ناشناس بودن آنها متفاوت است.
کوین حریم خصوصی چگونه کار میکند؟
این امکان وجود دارد تا آدرس کیف پول را به هویت خود لینک یا متصل کنید و ببینید چه مقدار ارز دیجیتال دارید زیرا همه اطلاعات در بلاکچین عمومی ثبت شدهاند.
کوینهای حریم خصوصی انجام این کار را دشوار میکنند و معمولا از دو طریق حریم خصوصی را فراهم میکنند.
- برای پنهان کردن هویت افراد پشت تراکنشها، ناشناس بودن را ارائه میدهند.
- با غیرقابل ردیابی کردن تراکنشها، از رهگیری آنها توسط ناظران خارجی جلوگیری میکند.
کوینهای حریم خصوصی از روشهای مختلفی برای ناشناس کردن کاربران خود و غیرقابل ردیابی کردن تراکنشهای آنها استفاده میکنند مانند استفاده از آدرسهای یکبار مصرف و درهم آمیختن چندین تراکنش برای ایجاد یک تراکنش واحد.
نمونههایی از کوینهای حریم خصوصی مشهور
در ادامه به برخی از محبوبترین کوینهای حریم خصوصی نگاهی میاندازیم:
دش Dash (DASH)
دش در سال ۲۰۱۴ بر اساس کد منبع بیت کوین راهاندازی شد. نام اصلی آن ایکس کوین “Xcoin“ بود و سپس برای اینکه ویژگیهایی مانند حریم خصوصی و ناشناس بودن خود را برجستهتر کند، به دارک کوین “Darkcoin” تغییر نام داد. در نهایت نیز نام خود را به دش “Dash” که اختصاری از عبارت “Digital Cash“ است تغییر داد.
دش از روشی تجاری به نام کوین جوین “Coinjoin” استفاده میکند که با ترکیب تراکنش شما با سایر کاربران حریم خصوصی را ارائه میدهد و شناسایی و ردیابی تراکنش شما را دشوار میکند.
مبلغ تراکنشهای شما به واحدهای استاندارد تقسیم میشود. این واحدها عبارتند از:
۰.۰۱ دش، ۰.۱ دش، ۱ دش و ۱۰ دش
سپس تراکنش با تراکنشهای دو کاربر دیگر که میخواهند همان مبلغ را ارسال کنند ترکیب میشود. این روند در پس زمینه بدون اینکه دخالتی از جانب شما صورت بگیرد اتفاق میافتد.
با وجود اینکه دش در گذشته ادعا میکرد “اولین ارز دیجیتال با محوریت حریم خصوصی در جهان” است، اکنون بهنظر میرسد که از دستهبندی “کوین حریم خصوصی” فاصله گرفته است. تمرکز دش بهجای بهینهسازی برای حفظ حریم شخصی، بیشتر بر روی سرعت و قابلیت استفاده بود تا تبدیل به ارزی شود که توسط افراد در تراکنشهای روزمره مورد استفاده قرار میگیرد.
مونرو Monero (XMR)
مونرو، امروزه به عنوان معتبرترین و قابل اعتمادترین آلت کوین کوین حریم خصوصی در نظر گرفته میشود. بنابراین جای تعجب نیست اگر از آن به عنوان محبوبترین و بزرگترین کوین حریم خصوصی نام برده شود.
مونرو بر اساس کد Bytecode در سال ۲۰۱۴ راهاندازی شد. مونرو یک کوین حریم خصوصی است که بر فراهم کردن حریم خصوصی تمرکز دارد اما زمانی که مشخص شد توسعهدهندگان آن کارهای مشکوکی انجام میدهند، توسط طرفدارانش رها شد.
مونرو به چندین فناوری مختلف متکی است که به صورت پشت سرهم کار میکنند تا حریم شخصی را فراهم کنند.
- Ring signatures: هویت فرستنده را با هویتهای ناشناس درهم میآمیزد تا هویت فرستنده واقعی را پنهان کند.
- Stealth addresses: مطمئن میشود که فقط فرستنده و گیرنده مقصد پرداخت را میدانند.
- RingCT: مبلغ تراکنش را پنهان میکند.
- Dandelion++: پیوند دادن تراکنش به آدرس IP را دشوار میکند.
مونرو تراکنشها را غیرقابلپیوند و غیرقابلردیابی میکند و همچنین هویت فرستنده و گیرنده را همراه با مبالغ تراکنشهای انجام شده پنهان میکند.
زی کش Zcash (ZEC)
زیکش یا زد کش نوع دیگری از کوین حریم خصوصی است که بر اساس کد منبع بیت کوین طراحی و در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد. اما با بهروزرسانیهای مبتنی بر Zerocoin، که یک پروتکل حفظ حریم خصوصی است و به عنوان یک افزونه برای پروتکل بیت کوین طراحی شده بود، ناشناس بودن تراکنشها را بهبود میبخشد.
زی کش جایگزین بهتری برای مونرو است زیرا بااطمینان محرمانه ماندن تراکنشها را تضمین میکند و به افراد امکان میدهد تا بهطور انتخابی آدرس واطلاعات تراکنش را به اشتراک بگذارند.
زی کش از دو نوع آدرس استفاده میکند:
آدرس تی (T-adress)
آدرس زد (Z-adress)
تراکنشی که بین دو آدرس T صورت میگیرد، مانند تراکنش بیت کوین عمل میکند. فرستنده، گیرنده و مقدار تراکنش برای عموم قابل مشاهده است.
اما آدرس Z کاملا خصوصی و محرمانه است و برای حفاظت از تراکنشها و پنهان کردن هویت فرستنده از شکل جدیدی از رمزنگاری به نام zk-SNARKs استفاده میکند.
در تراکنشی که بین دو آدرس Z انجام میشود، میتوانید زمان انجام تراکنش در بلاکچین را مشاهده کنید اما هیچ اطلاعاتی درمورد اینکه این تراکنش توسط چه فردی انجام و چه مقدار پول درگیر شده است را ندارید.
تراکنشهای زی کش بهطور خودکار بهصورت ناشناس انجام نمیشوند. این فقط یک گزینه است و برای انتخاب چهار نوع مختلف تراکنش با سطوح مختلف حریم خصوصی وجود دارد.
نمونههای دیگر از کوین حریم خصوصی
کوینهای حریم خصوصی دیگر عبارتاند از:
سیکرت Secret (SCRT)، اوسیس نتورک Oasis Network (ROSE)، دیکرد Decred (DCR)، هورایزن Horizen (ZEN) و کیپ نتورک Keep Network (KEEP).
اما همه آنها هنوز نسبتا جدید هستند و باید از سوی کاربران بیشتر پذیرفته شوند.
آیا کوینهای حریم خصوصی قانونیاند؟
در طول سالهای اخیر، مقررات دولتی درمورد کوینهای خصوصی بیشتر شده است.
قانونی بودن کوینهای خصوصی در کشورهای مختلف متفاوت است.
برخی از کشورها کوینهای خصوصی را کاملا ممنوع کردهاند چون آنها را روشی برای پولشویی یا تامین مالی تروریسم میدانند، درحالیکه دیگر کشورها مشکلی با آنها ندارند.
برای مثال در ایالات متحده، کوینهای حریم خصوصی قانونی هستند اما در کره جنوبی و ژاپن، ترید و هولد (نگهداری) این کوینها غیرقانونی شناخته میشوند.
کوینهای حریم خصوصی اکنون تحت نظارت دولت ایالات متحده هستند زیرا معتقدند که کنترل اقدامات ضد پولشویی که برای شناسایی فعالیتهای مشکوک و پولشویی انجام میشود را تضعیف میکنند.
حتی در کشورهایی که کوینهای حریم خصوصی ممنوع نیستند، بسیاری از صرافیهای متمرکز توسط رگولاتورها تحت فشار قرار گرفتهاند تا کوینهای حریم خصوصی را از فهرست ارزهای موجود در صرافی حذف کنند تا مشتریان نتوانند با این کوینها ترید کنند.
موجود کردن کوینهای حریم خصوصی در صرافی خطر جریمه شدن یا حتی بسته شدن آن صرافی را به دنبال دارد بنابراین امروزه صرافیهای محدودی وجود دارند که بتوانید این گونه کوینها را در آنها پیدا کنید.
بنابراین اگر نمیتوانید کوینهای خصوصی معرفی شده را در صرافیها پیدا کنید، اکنون دلیل آن را میدانید.