آلت کوین چیست؟
در ابتدا تنها ارز دیجیتال بیت کوین بود که توسط ساتوشی ناکاماتو ایجاد شد.
اما چون ماهیت کد منبع آن متن باز “Open Source” بود، بلافاصله ارزهای دیجیتال دیگری نیز ایجاد شدند.
کد منبع، کدی است که برنامه نویسان میتوانند آن را دستکاری کنند تا نحوه عملکرد یک برنامه نرم افزاری یا برنامه را تغییر دهند.
نرم افزار متن باز، نرم افزاری با کد منبع است که افراد میتوانند آن را بازرسی، اجرا، کپی، اصلاح و بهبود بخشند.
اگر به کد منبع یک برنامه نرم افزاری دسترسی داشته باشید، میتوانید تغییراتی در آن برنامه ایجاد کنید درست مانند تعمیر قطعات خراب، بهبود بخشهایی برای بهتر کار کردن یا افزودن ویژگیهای جدید.
شما میتوانید نرم افزار متن باز را مانند دستور پختی در نظر بگیرید که همه افراد میتوانند آن را ببینند یا کپی کنند.
برای مثال رستوران مشهوری در محل زندگی شما وجود دارد که به مرغهای سوخاریاش معروف است اما به دلیل خاص بودنش دستور پخت آن مشخص نیست!
از آنجایی که جزئیات دستور پخت را دقیق نمیدانیم، اگر بخواهیم به دستور پخت مرغ سرخ شده KFC برسیم، باید بارها آزمون و خطا کنیم تا بتوانیم چنین مرغی بپزیم.
در نهایت برای میل کردن مرغ سوخاری باید زمان زیادی را مصرف کنیم.
اکنون تصور کنید که سرآشپز تصمیم میگیرد تا دستور پخت را بهصورت عمومی به اشتراک بگذارد و به هرکسی اجازه استفاده از آن را بدهد. اینجاست که دستورپخت “منبع باز” یا “متن باز” در نظر گرفته میشود.
این دقیقاً همان کاری است که ساتوشی ناکاموتو انجام داد! او عمدا “دستور العمل” (کد منبع) بیت کوین را با مردم به اشتراک گذاشت و آن را به صورت آنلاین به عنوان نرم افزار منبع باز منتشر کرد.
در نتیجه بدون نیاز به مهندسی معکوس، ارزهای دیجیتال دیگر به سرعت ایجاد شدند.
اکنون به این ارزهای دیجیتال “آلت کوین” گفته میشود.
آلت کوین چیست؟
کلمه آلت کوین “Altcoin” ترکیبی از دو کلمه “alt” به معنای جایگزین و “coin” به معنای سکه است.
بنابراین کلمه آلت کوین از این ایده گرفته شده است که همه ارزهای دیجیتال به عنوان سکههای جایگزین برای بیت کوین که ارز دیجیتال اصلی است در نظر گرفته شدهاند.
آلت کوین ها به عنوان جایگزینی برای بیت کوین در نظر گرفته میشوند زیرا تصور میشود آلت کوینها تلاش میکنند جای بیت کوین را بگیرند و یا آن را بهبود ببخشند.
یکی از مزایای نرم افزار منبع باز مانند بیت کوین این است که هر کسی در جهان میتواند پایگاه کد اصلی را بگیرد و عملکرد نرم افزار را بهبود بخشد یا گسترش دهد.
نیم کوین Namecoin (NMC)
ماموریت Namecoin ارائه یک سیستم غیر متمرکز برای ارائه آدرس دامنههای اینترنتی ( domain name service (DNS)) است.
بهجای اینکه وبسایتها محدود به استفاده از دامنههایی با پسوند com. و net. باشند که این دامنهها تحت نظارت ICANN (اصلیترین نهاد نظارتی بر دامنههای اینترنتی) است، نیم کوین دامنه bit. را ایجاد کرد که مستقل از ICANN است و نمیتوان آن را سانسور یا تعطیل کرد.
برای مثال، بهجای استفاده از iranbroker.net که URL وبسایت ماست، میتوانیم Iranbroker.bit را با تعدادی NMC بخریم و از آن بهجای URL استفاده کنیم. مشکلی که وجود دارد این است که دادههای کافی برای بررسی میزان بازدید سایتهایی با دامنه bit. وجود ندارد.
Namecoin اولین آلت کوین بود اما آخرین نبود.
در عرض چندسال پس از انتشار کد منبع بیت کوین برای عموم افراد، صدها و سپس هزاران آلت کوین بهوجود آمدند.
بسیاری از توسعهدهندگان به سادگی کد نرم افزار بیت کوین را کپی و کمی تغییر دادند و سپس ارزهای دیجیتال خود را راهاندازی کردند. اکثر آنها نتوانستند مورد پذیرش کاربران قرار گیرند و به همین دلیل پس از چند هفته یا چند ماه، رها شده و محو شدند.
این نوع آلت کوینها را “شت کوین” مینامند زیرا به معنای واقعی کلمه “Shit” بیارزش هستند.
با اینحال، همه آلت کوینها بیارزش و مضخرف نبودند. برخی از آنها توانستند به اندازه کافی معنادار عمل کنند و ویژگیهای متفاوتی از بیت کوین ارائه دهند که بتوانند افراد را بهسوی خود جذب و جامعه کاربران خود را رشد دهند.
در این قسمت نمونههایی از آلت کوینهای اولیه وجود دارد که هنوز هم در حال پیشرفت هستند.
لایت کوین Litecoin (LTC)
در سال ۲۰۱۱، یکی از برنامهنویسان گوگل به نام چارلی لی، آزمایش کد منبع بیت کوین را آغاز کرد. او تصمیم گرفت یک نسخه “در دسترستر” از بیت کوین ایجاد کند و نام آن را “لایت کوین” گذاشت.
لایت کوین بر اساس کد منبع بیت کوین است اما دارای چند تفاوت فنی است. مثلا زمان تایید تراکنش لایت کوین (۲.۵ دقیقه) سریعتر از بیت کوین (۱۰ دقیقه) است.
هدف چارلیلی جایگزینی لایت کوین با بیت کوین نبود، بلکه این بود که لایت کوین برخی ویژگیهای بیت کوین را بهبود ببخشد.
دوج کوین Dogecoin (DOGE)
دوج کوین یک آلتکوین است که در سال ۲۰۱۳ با یک شوخی ایجاد شد اما به سرعت طرفداران خود در محیط آنلاین را جذب کرد و رشد داد.
دوج کوین از یک میم اینترنتی الهام گرفت و با نام دوج شناخته شد. این میم تصویری از یک سگ شیبا اینو (Shiba inu) است که با متن رنگارنگ با فونت Comic Sans در پیش زمینه همراه است.
لایت کوین برگرفته از کد منبع بیت کوین و دوج کوین بر اساس کد منبع لایت کوین است.
آیا به مزایای نرم افزار منبع باز پی بردید؟ (بله! وقتی چیزی را با این روش ایجاد میکنید، هرکسی میتواند کار شما را بگیرد و آن را کپی کند.)
ریپل Ripple (XRP)
فرض کنید اهل آمریکا هستید و شخصی از برزیل میخواهد از بانک خود به بانک شما (برای شما) مقداری پول ارسال کند.
برای اینکار مجموعهای از مراحل وجود دارد که باید تکمیل شوند و معمولا هر مرحله نیاز به هزینه (کارمزد) دارد. به همین دلیل است که نقل و انتقالات بانکی بین المللی هزینههایی را بهدنبال دارد و ممکن است چند روز طول بکشد.
ریپل میخواست این روش را تغییر دهد. درواقع بنیانگذاران ریپل در پی آن بودند که بستری برای بانکها ایجاد کنند که طراحی آن به گونهای باشد تا پرداختهای بینالمللی با هزینه کم و در چند ثانیه انجام شود.
ریپل یک شرکت است (که در سال ۲۰۱۲ با نام Opencoin تاسیس شد، سپس نام خود را به Ripple Labs تغییر داد و بعد Labs را از نام خود حذف کرد) که XRP Ledger را ایجاد کرد که نسخهای از یک بلاکچین عمومی است و از توکن XRP به عنوان ارز دیجیتال اصلی خود استفاده میکنند.
استلار Stellar (XLM)
چند سال پس از ایجاد ریپل، یکی از بنیانگذاران آن به نام جد مک کالب، آلت کوین استلار را (به همراه جویس کیم) ایجاد کرد. این آلت کوین ابتدا بر اساس کد ریپل بود اما بعدها کاملا جایگزین شد.
هدف استلار تقریبا شبیه ریپل بود: امکان پرداخت فرا مرزی هر جفت ارز بهصورت سریع و ارزان.
البته رویکرد استلار متفاوت بود. ریپل در ابتدا بر نقل و انتقالات بین بانکی متمرکز بود، درحالیکه از ابتدا استلار بر نقل و انتقالات شخص به شخص به ویژه برای افرادی که حساب بانکی نداشتند (افرادی از کشورهای درحال توسعه که دسترسی به خدمات مالی نداشتند) تمرکز کرد.
انتقال پول یا حواله از طریق شبکه استلار تقریبا بهموقع و در زمان بسیار کمی انجام میشود.
تفاوت بزرگ بین استلار و بیت کوین در سرعت پردازش تراکنش است.
استلار میتواند حدود ۳۰۰۰ تراکنش در ثانیه پردازش کند درحالیکه این آمار برای بیت کوین، ۵ تراکنش در ثانیه است.
توکن لومنز (Lumens) ارز دیجیتال اختصاصی شبکه استلار است. توکن لومنز (XLM) برای پرداخت کارمزدها در شبکه استلار استفاده میشود.
هدف اولیه استلار افزایش مشارکت مالی و دستیابی افراد بدون حساب بانکی به تراکنشهای مالی در جهان بود. اما به ندرت اولویتهای آن تغییر کرد و امروزه هدف آن کمک به شرکتهای مالی برای فعالیت از طریق فناوری بلاکچین است.
اتریوم Ethereum (ETH)
مسلما بدون اشاره به معروفترین آلتکوین نمیتوان درمورد آلتکوینها صحبت کرد: اتریوم Ethereum.
در سال ۲۰۱۳، اتریوم برای گسترش پتانسیل فناوری بلاکچین بهوجود آمد. قبل از اتریوم، اکثر آلت کوینها اساسا برای یک عملکرد بسیار خاص طراحی شده بودند تا به عنوان یک “ارز” جایگزین، خارج از سیستم مالی سنتی کار کنند.
اساسا آلتکوین، معادل دیجیتال پول نقد است که میتوانید آن را مستقیما و بدون واسطه از فردی به فرد دیگر ارسال کنید.
برای مثال کاربران بیت کوین میتوانند بهطور مستقیم به یکدیگر بیت کوین ارسال کنند. کاربران لایت کوین نیز تراکنشهای خود را با لایت کوین انجام میدهند و … ( سپس در صورت تمایل میتوانند آن را به ارز فیات محلی خود تبدیل کنند)
اتریوم نیز میتواند همین کار را با ارز اصلی خود یعنی اتر (ETH) انجام دهد اما هدف اصلی آن تنها انجام تراکنشهای مالی نیست.
چیزی که اتریوم را از بیت کوین و سایر آلت کوینها متمایز میکند این است که طراحی بلاکچین آن انعطافپذیرتر است و مانند یک پلتفرم نرم افزاری ساخته شده است.
بنابراین اتریوم تنها یک ارز نیست بلکه توسعهدهندگان آن توانستند عملکردهای اتریوم مانند داشتن توانایی برای ساخت برنامههای غیرمتمرکز (dApps) و حتی راهاندازی توکن را به اتریوم اضافه کنند.
اتریوم آنقدر مهم است که در مقالات بعدی مباحث پیرامون آن را با عمق بیشتری پوشش میدهیم اما در حال حاضر فقط بدانید که یک آلت کوین است.
همچنین باید گفت که اتریوم یکی از بزرگترین ارزهای دیجیتال بعد از بیت کوین است.
اکنون که با تعدادی از آلت کوینها آشنا شدید، زمان آن رسیده که به بررسی انواع دستهبندیهای آلتکوینها بپردازیم.