لوریج (اهرم) در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال چیست؟ + یک مثال ساده

در دنیای پرنوسان و پرسرعت بازارهای مالی، ابزارها و مفاهیم متعددی برای افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاری و معامله‌گری وجود دارد. یکی از این ابزارهای مهم، لوریج (Leverage) یا اهرم مالی است. لوریج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از سرمایه‌ای کمتر از مقدار واقعی مورد نیاز، معاملاتی با حجم بزرگ‌تر انجام دهند. این ویژگی به‌طور گسترده در بازارهای مالی مختلف، به‌ویژه در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگرچه استفاده از لوریج می‌تواند سودآوری را به‌طور چشمگیری افزایش دهد، اما در صورت عدم مدیریت صحیح، ممکن است منجر به زیان‌های سنگین و از بین رفتن سرمایه شود. در این مقاله، با مفهوم لوریج، نحوه عملکرد آن در بازار فارکس و کریپتو، مزایا و معایب استفاده از آن، و همچنین اصول مدیریت ریسک در معاملات اهرم‌دار آشنا خواهیم شد.

لوریج چیست؟

به ادامه به پاسخ سوال لوریج به چه معناست می‌پردازیم. یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های بازارهای مالی برای معامله‌گران، ضریب اهرمی یا لوریج است. زمانی که شما برای انجام یک معامله پول کافی در اختیار نداشته باشید، اقدام به استفاده از ضریب اهرمی می‌نمایید. به بیان ساده‌تر این اهرم به شما کمک می‌کند تا بدون هیچ بهره و ضمانت بانکی، بتوانید با مبلغی چند برابر موجودی حساب خود، تجارت کنید. مقدار ضریب اهرمی، تابع قوانین کارگزاری و درخواست معامله‌گر می‌باشد. بطور مثال با سرمایه ۱۰۰۰ دلاری (وجه تضمین) و ضریب اهرمی ۱:۱۰۰ توانایی معامله یک موقعیت ۱۰۰,۰۰۰ دلاری را خواهید داشت. زمانی که میزان ضرر موقعیت معاملاتی شما، از مقدار وجه تضمین اولیه بیشتر شود، معامله بطور خودکار بسته خواهد شد.

باید اضافه کرد که استفاده از لوریج در بازارهای مالی به همان میزان که می‌تواند احتمال سودآوری شما را افزایش دهد، می‌تواند باعث شود تمام سرمایه شما کمتر از آنچه که فکرش را هم می‌کنید از بین برود. همیشه در استفاده از لوریج محتاط باشید و مدیریت سرمایه و ریسک را رعایت نمایید تا در بازارهای مالی کال مارجین نشوید.

لوریج چگونه کار می کند؟

لوریج (Leverage) یا «اهرم» ابزاری است که در بازارهای مالی مثل فارکس، ارز دیجیتال و بازارهای مشتقه استفاده می‌شود تا بتوان با مقدار سرمایه کمتر، معامله‌ای با حجم بزرگ‌تر انجام داد. لوریج در واقع وامی است که بروکر یا صرافی به شما می‌دهد تا بتوانید معاملات بزرگ‌تری انجام دهید.

فرض کنید لوریج 1:10 است. این یعنی:

• اگر شما 100 دلار سرمایه داشته باشید، با استفاده از لوریج 1:10، می‌توانید تا سقف 1000 دلار معامله کنید.
• یعنی 900 دلار دیگر را بروکر به شما «قرض» می‌دهد.

لوریج هم سود شما را چند برابر می‌کند، و هم زیان را! اگر زیان شما از سرمایه اولیه‌تان (مثلاً همان 100 دلار) بیشتر شود، بروکر پوزیشن شما را می‌بندد تا بیشتر از آن ضرر نکنید. به این اتفاق را کال مارجین (Margin Call) یا لیکویید شدن (Liquidation) می‌گویند.

نحوه مدیریت ریسک در لوریج تریدینگ

معاملات با استفاده از اهرم مالی (Leverage)، امکان کسب سود بیشتر را فراهم می‌آورد، اما در عین حال ریسک از دست دادن سرمایه را نیز به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. بنابراین، مدیریت ریسک در این نوع معاملات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و برای حفظ سرمایه و جلوگیری از ضررهای سنگین، باید اصول آن را به‌دقت رعایت نمود.

تعیین حجم مناسب معاملات (Position Sizing)

یکی از اصول اولیه در مدیریت ریسک، محدود کردن میزان سرمایه‌ای است که در هر معامله در معرض ریسک قرار می‌گیرد. توصیه می‌شود که در هر معامله، حداکثر ۱٪ تا ۲٪ از کل سرمایه در معرض ریسک قرار گیرد.

برای مثال، در صورتی‌که مجموع سرمایه شما ۱٬۰۰۰ دلار باشد، نباید بیش از ۱۰ تا ۲۰ دلار از آن را در معرض زیان احتمالی قرار دهید.

استفاده از حد ضرر (Stop Loss)

استفاده از دستور حد ضرر یکی از مهم‌ترین ابزارهای کاهش ریسک در معاملات اهرم‌دار است. این دستور موجب می‌شود که در صورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی معامله‌گر، پوزیشن به‌طور خودکار بسته شود و از زیان بیشتر جلوگیری گردد.

تعیین حد ضرر باید پیش از ورود به معامله انجام شود، نه پس از شروع زیان.

انتخاب نسبت اهرم مناسب

اگرچه بروکرها ممکن است امکان استفاده از لوریج‌های بسیار بالا (مانند 1:500 یا 1:1000) را فراهم کنند، اما استفاده از این میزان اهرم برای معامله‌گران تازه‌کار بسیار پرریسک است.

برای شروع، لوریج کمتر از 1:20 توصیه می‌شود تا کنترل بیشتری بر نوسانات و مدیریت ضرر داشته باشید.

تعیین نسبت سود به زیان (Risk/Reward Ratio)

رعایت نسبت مناسب بین ریسک و سود، از موارد مهم موفقیت در معاملات است. توصیه می‌شود نسبت سود به زیان (Risk/Reward) حداقل 1:2 باشد.

به‌عبارت دیگر، برای هر ۱ دلار ریسک، انتظار کسب حداقل ۲ دلار سود وجود داشته باشد. این نسبت باعث می‌شود حتی در صورت اشتباه بودن نیمی از معاملات، در مجموع همچنان سودآوری حفظ شود.

عدم باز کردن معاملات متعدد پرریسک به‌صورت همزمان

باز کردن چندین پوزیشن با حجم بالا به‌طور هم‌زمان، ریسک کلی پرتفوی را افزایش می‌دهد. توصیه می‌شود از ورود هم‌زمان به معاملات پرریسک خودداری کرده و پوزیشن‌ها را با توجه به ظرفیت سرمایه و شرایط بازار به‌صورت مدیریت‌شده انتخاب نمایید.

کنترل هیجانات و روان‌شناسی معامله‌گر

بخش عمده‌ای از ضررها در معاملات اهرم‌دار ناشی از هیجانات لحظه‌ای و تصمیم‌گیری‌های احساسی است. عواملی نظیر طمع، ترس، و معاملات انتقامی (Revenge Trading) باید تحت کنترل قرار گیرند.

معامله‌گران موفق، تصمیمات خود را بر مبنای استراتژی و منطق اتخاذ می‌کنند، نه بر اساس احساسات.

مزایا و معایب استفاده از لوریج چیست؟

استفاده از لوریج (Leverage) در معاملات، به‌ویژه در بازارهایی مانند فارکس، کریپتو و مشتقات، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه مزایا و معایب اهرم را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

مزایای استفاده از لوریج:

• افزایش قدرت خرید: لوریج امکان انجام معاملات با حجم بیشتر از سرمایه واقعی را فراهم می‌سازد؛ مثلاً با ۱۰۰۰ دلار و لوریج 1:100، می‌توان معامله‌ای به ارزش ۱۰۰٬۰۰۰ دلار انجام داد.
• کسب سود بالا با سرمایه اندک: به‌واسطه لوریج، سود ناشی از نوسانات کوچک بازار می‌تواند به مقدار قابل‌توجهی افزایش یابد، حتی اگر سرمایه اولیه محدود باشد.
• امکان تنوع در معاملات: با آزاد ماندن بخش عمده‌ای از سرمایه، می‌توان معاملات متنوع‌تری با نمادهای مختلف انجام داد.
• مناسب برای معامله‌گران کوتاه‌مدت (اسکالپ و معاملات روزانه): لوریج ابزار مؤثری برای کسب سود از نوسانات کوتاه‌مدت بازار است، به‌ویژه برای کسانی که در بازه‌های زمانی کوتاه معامله می‌کنند.

معایب استفاده از لوریج:

• افزایش ریسک معاملات: همان‌طور که لوریج سود را افزایش می‌دهد، زیان را نیز چند برابر می‌کند. یک حرکت کوچک برخلاف پیش‌بینی، ممکن است منجر به زیانی بزرگ شود.
• خطر از دست دادن کل سرمایه (کال مارجین): در معاملات با لوریج بالا، حتی نوسانات جزئی می‌تواند باعث از بین رفتن کل مارجین (سرمایه اولیه) و بستن اجباری پوزیشن شود.
• فشار روانی و هیجانی بالا: تغییرات سریع در سود و زیان موجب استرس، تصمیم‌گیری‌های عجولانه و افزایش خطاهای معاملاتی می‌شود.
• وابستگی به مدیریت دقیق ریسک: استفاده از لوریج بدون تعیین حد ضرر، اندازه‌گیری دقیق حجم معاملات و رعایت نسبت ریسک/بازده می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
• محدودیت در برخی بروکرها یا قوانین منطقه‌ای: در برخی کشورها (مانند ایالات متحده و اتحادیه اروپا)، قوانین محدودکننده‌ای در مورد میزان مجاز لوریج وجود دارد.

لوریج در فارکس چیست؟

در این بخش به پاسخ سوال لوریج در فارکس چیست خواهیم پرداخت. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های معاملات در بازار فارکس، وجود لوریج در این بازار است. بروکرهای فارکس مقدار اهرم از ۱:۱۰۰ تا ۱:۲۰۰۰ را معمولا به معامله‌گران ارائه می‌دهند. معامله‌گران می‌توانند با لوریج در این بازار با استفاده از مبلغ کمی مانند ۴۰۰ یا ۵۰۰ دلار، وارد معامله‌های چند لاتی شوند.

شما می‌توانید با مراجعه به صفحه بررسی بروکرهای فارکس مقدار اهرم ارائه شده در هر بروکر را مشاهده و بررسی کنید.

البته لازم به ذکر است که استفاده از این اهرم در بازار فارکس، همانطور که به شما اجازه‌ی معامله در مقادیر بالا را می‌دهد، می‌تواند سرمایه شما را نیز به طور کامل از بین ببرد.

انتخاب بهترین لوریج در فارکس به استراتژی‌های معاملاتی کاربران بستگی دارد و نمی‌توان میزان دقیقی برای بهترین لوریج در فارکس در نظر گرفت.

تاثیر لوریج در فارکس

در ادامه آموزش لوریج در فارکس به بررسی تاثیر لوریج در این بازار می‌پردازیم. تأثیر لوریج (Leverage) در بازار فارکس بسیار مهم و دو لبه است؛ یعنی هم می‌تواند سود را چند برابر کند، هم زیان را! در ادامه، ساده و دقیق توضیح می‌دهیم که لوریج چه تأثیری روی معاملات فارکس دارد.

• افزایش قدرت خرید (افزایش حجم معامله): بدون لوریج فقط می‌توان به اندازه سرمایه معامله انجام داد؛ ولی با لوریج مثلا 1:100، می‌توان با سرمایه 1000 دلاری به اندازه یک لات استاندارد یعنی 100 هزار دلار معامله انجام داد.
• افزایش سود بالقوه: با حجم بزرگ‌تر به وسیله اهرم، نوسانات کوچک بازار (مثل 10 یا 20 پیپ) هم سود بیشتری تولید می‌کنند.
• افزایش ریسک و ضرر: همان‌طور که سود زیاد می‌شود، زیان هم بزرگ می‌شود. اگر بازار فقط چند پیپ خلاف جهت حرکت کند، می‌تواند بخش زیادی از سرمایه‌ معامله‌گر را وارد ضرر کند.

نحوه محاسبه سود با لوریج یا اهرم

در ادامه آموزش لوریج در فارکس به نحوه محاسبه لوریج در این بازار می‌پردازیم. برای محاسبه سود (یا زیان) در معاملات لوریج‌دار در فارکس، باید بدانید که لوریج به شما اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای کمتر، پوزیشنی با ارزش بزرگ‌تر باز کنید. اما سود و زیان شما همیشه بر اساس اندازه کامل پوزیشن (و نه فقط سرمایه اولیه‌تان) محاسبه می‌شود.

فرمول کلی محاسبه سود با لوریج در فارکس:
سود = تغییر قیمت (بر حسب پیپ) × ارزش هر پیپ × حجم پوزیشن (لات)

مراحل محاسبه سود با لوریج:

• تعیین سرمایه (Equity)
• انتخاب لوریج (مثلاً 1:100)
• محاسبه حجم پوزیشن:
  • حجم پوزیشن = سرمایه × لوریج
• محاسبه ارزش هر پیپ بر اساس جفت ارز و حجم
• محاسبه سود:
  • سود = تعداد پیپ × ارزش هر پیپ

در ادامه با یک مثال این مراحل را توضیح می‌دهیم. فرض کنید:

• سرمایه: ۱۰۰۰ دلار
• لوریج: 1:100
• جفت ارز: EUR/USD
• تغییر قیمت: ۵۰ پیپ در جهت پیش‌بینی شده
• حجم پوزیشن: با لوریج 1:100، شما می‌توانید پوزیشن ۱ لات استاندارد (۱۰۰٬۰۰۰ واحد) باز کنید.
• در EUR/USD، هر پیپ برای ۱ لات = ۱۰ دلار
• محاسبه سود: سود = ۵۰ پیپ × ۱۰ دلار = ۵۰۰ دلار
• یعنی با سرمایه ۱۰۰۰ دلاری، با استفاده از لوریج 1:100 و حرکت ۵۰ پیپ، ۵۰٪ سود کسب کرده‌اید.

لوریج در ارز دیجیتال چیست؟

استفاده از لوریج در ارز دیجیتال نیز موجب جذابیت این بازار شده است. لوریج در بازارهای Margin و Futures ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. صرافی‌های ارز دیجیتال معمولا اجازه می‌دهند معامله‌گران تا اهرم ۱:۱۰۰ را در معاملات خود استفاده کنند.

برای مشاهده و بررسی مقدار لوریج ارائه شده توسط صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانید به صفحه بررسی صرافی‌های ارز دیجیتال مراجعه کنید.

تفاوت لوریج در فارکس و کریپتو

لوریج در کریپتو باعث می‌شود شما در معامله خود سود بیشتری کسب کنید اما در فارکس ابزاری است که با کمک آن می‌توانید سرمایه خود را به مقداری برسانید که بتوانید وارد معامله شوید! لوریج در فارکس تاثیری در سود و زیان شما نخواهد داشت. به همین دلیل بهتر است لوریجی که در فارکس انتخاب می‌کنید بیشتر باشد.

هر چه لوریج بیشتری انتخاب کنید، دیرتر به سطح کال مارجین و استاپ اوت می‌رسید. پس بر خلاف کریپتو که انتخاب اهرم بالاتر سود بیشتری برای شما به همراه دارد، در فارکس این تاثیر وجود ندارد.

صرافی های اهرم دار ارز دیجیتال

در بازار ارزهای دیجیتال، بسیاری از صرافی‌ها امکان انجام معاملات اهرم‌دار (Leverage Trading) را فراهم کرده‌اند. این صرافی‌ها به کاربران اجازه می‌دهند در بازار فیوچرز با سرمایه‌ای کمتر از میزان مورد نیاز، پوزیشن‌هایی با حجم بزرگ‌تر باز کنند. در ادامه، فهرستی از محبوب‌ترین صرافی‌های اهرم‌دار را مشاهده می‌کنید:

• صرافی البانک (حداکثر اهرم در دسترس 125x)
• صرافی کوینکس (حداکثر اهرم در دسترس 100x)
• صرافی توبیت (حداکثر اهرم در دسترس 175x)

توضیح لوریج با یک مثال ساده

در ادامه با ذکر یک مثال به پاسخ سوال لوریج به چه معناست می‌پردازیم. به این مثال بسیار ساده توجه کنید تا بتوانید بیشتر مفهوم لوریج را درک نمایید.

یک مثال ساده:

فرض کنید شما 10 میلیون پول دارید و می‌خواهید ماشینی بخرید که 100 میلیون ارزش دارد.

مسلما پول شما کافی نیست.

حالا فرض کنید شرکت‌هایی هستند که به شما پیشنهاد می‌دهند که 10 میلیون به ما بدهید و در ازای آن ما به شما 100 میلیون می‌دهیم که بتوانید آن ماشین 100 میلیونی را بخرید.
شما هم از خدا خواسته این کار را انجام می‌دهید.

اما نکته اینجاست که آن شرکت برای شما شرایطی قرار می‌دهد.

شرکت به شما می‌گوید:

• به ازای هر 100 میلیون که شما با آن یک ماشین را بخرید از شما 200 هزار تومان کارمزد دریافت می‌کنیم (اسپرد)
• شرط دیگر این است که ماشین شما در رهن آن شرکت خواهد بود تا زمانی که بخواهید ماشینتان را بفروشید (مارجین)
• شرط آخر این است که این ماشین تا زمانی در اختیار شما است که ارزشش به زیر ۹۲ میلیون نرسد (کال مارجین)

اگر ارزش ماشین شما به هر علت به ۹۲ میلیون رسید، شرکت ماشین را از شما می‌گیرند و به شما ۲ میلیون باقیمانده پول را پس می‌دهند. اگر هم ارزش ماشین شما بیشتر از ۱۰۰ میلیون شد، ماشین رو هر زمان که شما بخواهید به قیمت روز می‌خرند و ۱۰ میلیون شما و مابه‌التفاوت را به شما می‌دهند (ما به‌التفاوت سود شما خواهد بود). اگر هم شما تصمیم بگیرید ماشین را در قیمتی بین ۹۲ میلیون تا ۱۰۰ میلیون بفروشید، شرکت مابه‌التفاوت را از اصل پول شما کم می‌کند و مابقی رو به شما می‌دهد (این بار مابه‌التفاوت میشه ضرر شما).

در این مثال لوریج شما ۱:۱۰ هست و شما فول مارجین وارد معامله شده‌اید و اسپرد شما با فرض هر پیپ ۱ میلیون، می‌شود ۰.۲ پیپ.

با این مثال می‌توانید به درک درستی از مفهوم لوریج برسید و اعداد و ارقام را تغییر دهید.

جدول سرمایه لازم بر اساس لوریج های مختلف

جمع بندی مقاله لوریج چیست؟

لوریج یا اهرم در بازارهای معاملاتی یک ابزار جذاب ولی فریب‌دهنده است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این ابزار قدرتمند، با مقدار بیشتر از سرمایه‌ی خود وارد معاملات در بازارهای فارکس و ارزهای دیجیتال شوند. فریب‌دهنده بودن این ابزار زمانی است که همان‌طور که شما می‌توانید بسیار سریع‌تر سرمایه‌ی خود را در بازارهای مالی رشد دهید به همان سرعت نیز می‌توانید سرمایه‌ی خود را از بین ببرید پس حتما در استفاده از این ابزار محتاط باشید و همیشه اصول مدیریت سرمایه را در معاملات خود جدی بگیرید.