
دنیای ارزهای دیجیتال همواره در حال تغییر و تحول است. سه ماهه سوم سال 2024 نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شاهد فراز و نشیبهای قابل توجهی در این بازار بودهایم. از نوسانات قیمت بیت کوین گرفته تا ظهور پروژههای جدید و تحولات در حوزه دیفای (DeFi)، این دوره زمانی سرشار از رویدادهای مهم و تأثیرگذار بوده است.
در این مقاله، به بررسی دقیق و موشکافانه وضعیت بازار ارزهای دیجیتال در سه ماهه سوم 2024 میپردازیم و روندهای کلیدی، چالشهای پیش رو و چشمانداز آینده این صنعت را مورد تحلیل قرار میدهیم. با ما همراه باشید تا نگاهی عمیق به دل تپنده دنیای ارزهای دیجیتال در این برهه زمانی مهم بیندازیم.
وضعیت کلی بازار در سه ماهه سوم 2024
سه ماهه سوم سال 2024 برای بازار ارزهای دیجیتال دورهای پر فراز و نشیب بود. مارکت کپ کل بازار ارزهای دیجیتال در این دوره با کاهش اندک 0.13 درصدی به 2.24 تریلیون دلار رسید. حجم معاملات 24 ساعته ارزهای دیجیتال نیز با رشد 12.6 درصدی به 89 میلیارد دلار افزایش یافت.

شاخص ترس و طمع کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) که نشاندهنده احساسات بازار ارزهای دیجیتال است، در محدوده 53 (خنثی) قرار گرفت. این در حالی است که احساسات بازار در طول این فصل عمدتاً منفی بود و بین 26 تا 63 نوسان داشت.
یکی از نکات قابل توجه، افزایش دامیننس بیت کوین به 56.8 درصد بود که بالاترین سطح آن از آوریل 2021 محسوب میشود. این افزایش سلطه بیت کوین بر بازار نشاندهنده گرایش سرمایهگذاران به سمت داراییهای امنتر در شرایط نامطمئن بازار است. از سوی دیگر، شاخص فصل آلت کوینها یا همان آلت سیزن به 29 رسید که نشان میدهد در این دوره، عملکرد آلت کوینها ضعیفتر از بیت کوین بوده است.

نکته مهم دیگر، رسیدن ارزش بازار استیبل کوینها به رکورد تاریخی 160 میلیارد دلار بود. این رقم 2.5 برابر ارزش بازار استیبل کوینها در آوریل 2021 است و نشاندهنده حجم عظیمی از نقدینگی آماده ورود به بازار ارزهای دیجیتال است. این افزایش مارکت کپ استیبل کوینها میتواند نشانهای از پتانسیل رشد بازار در آینده نزدیک باشد.
تحلیل روند قیمت بیت کوین
بیت کوین به عنوان یک پیشرو در بازار ارزهای دیجیتال، طی سه ماهه سوم 2024 روندی نوسانی را تجربه کرد. در ماه جولای، قیمت بیت کوین رشد 2.95 درصدی را ثبت کرد.

اما در ماه آگوست با کاهش قیمت 8.6 درصدی مواجه شد. در نهایت در سپتامبر، بازگشتی قدرتمند داشت و رشد 11.39 درصدی را به ثبت رساند. این روند نزولی در فصل سوم با الگوهای تاریخی همخوانی دارد که معمولاً نوسانات و بازده منفی را در این دوره نشان میدهند.

با این حال، دادههای تاریخی نشان میدهند که فصل چهارم سال میتواند تغییر روند را به همراه داشته باشد. میانگین بازدهی بیت کوین در ماه اکتبر طی یک دهه گذشته 22.90 درصد بوده است. نوامبر و دسامبر نیز معمولاً بازدهی مثبتی را نشان میدهند (به ترتیب میانگین 46.81 درصد و 5.45 درصد). علاوه بر این، سال 2024 عملکرد خوبی در فصلهای اول را تجربه کرده است (فوریه 43.55 درصد و مارس 16.81 درصد رشد).

اگرچه عملکرد گذشته تضمینی برای نتایج آینده نیست، اما ترکیب قدرت تاریخی فصل چهارم و روند صعودی کلی سال 2024 نشان میدهد که بیت کوین ممکن است علیرغم شاخصهای نزولی فصل سوم، برای پایان قدرتمندی در سال آماده باشد.
تحلیل چرخه هاوینگ بیت کوین
یکی از موضوعات مهم مورد بحث در جامعه ارزهای دیجیتال، وضعیت چرخه هاوینگ بیت کوین است. دادههای به دست آمده نشان میدهند که روند فعلی از الگوهای تاریخی پیشی گرفته و این میتواند نشاندهنده تغییر در چرخههای سنتی بازار بیت کوین باشد. به طور معمول، بازارهای صعودی 518 تا 546 روز پس از یک رویداد هاوینگ به اوج خود میرسند. این بار، بیت کوین حدود 100 روز جلوتر است و این میتواند به معنای رسیدن به یک ATH جدید بین اواسط می تا اواسط ژوئن 2025 باشد که زودتر از حد انتظار است.
با این حال، نشانههایی از کاهش سرعت رشد زیرساختها وجود دارد که میتواند نشان دهد بخش گستردهتری از بازار در حال تکامل است. هنوز مشخص نیست که آیا این یک ناهنجاری است یا آغاز تغییری بلندمدت در رفتار بازار.
عوامل متعددی نشان میدهند که بیت کوین ممکن است چرخه سنتی چهار ساله خود را بشکند و وارد یک «ابرچرخه» شود که توسط پذیرش نهادی ETFها و تغییر پویاییهای بازار هدایت میشود. یکی از شاخصهای مورد بحث در بین کاربران ارزهای دیجیتال، همبستگی با داراییهای سنتی است. حرکات قیمت بیت کوین به طور فزایندهای با طلا و سهام فناوری همبستگی دارد که نشاندهنده ادغام آن در بازارهای مالی گستردهتر است.
این همبستگی نشان میدهد که امروزه با بیت کوین بیشتر مانند یک دارایی مالی سنتی رفتار میشود و این میتواند چرخه چهار ساله منزوی آن را بشکند. همچنین، تغییر نوع مشارکتکنندگان بازار ارزهای دیجیتال نیز قابل توجه است. شرکتهایی مانند مایکرواستراتژی (MicroStrategy) و سملر ساینتیفیک (Semler Scientific) بیت کوین را به خزانههای خود اضافه کردهاند که نشاندهنده افزایش پذیرش نهادی این رمزارز است. صندوقهای پوشش ریسک نیز به طور فزایندهای بیت کوین را به عنوان یک عامل تمایز عملکرد در پرتفوی خود میبینند.
عملکرد بخش های مختلف بازار ارزهای دیجیتال
در سه ماهه سوم 2024، عملکرد بخشهای مختلف بازار ارزهای دیجیتال متفاوت بود. بخش هوش مصنوعی و دادههای بزرگ با رشد 24.62 درصدی از لحاظ مارکت کپ، بهترین عملکرد را داشت. پس از آن، اکوسیستم ترون با رشد 20.23 درصدی و بخش رسانه با 17.53 درصد رشد قرار گرفتند. میم کوینها و بازیها نیز به ترتیب رشد 8.54 و 6.47 درصدی را تجربه کردند.


با این حال، 16 بخش با کاهش مارکت کپ بیش از 10 درصدی مواجه شدند که نشاندهنده چالشهای موجود در بازار نزولی ارزهای دیجیتال طی فصل سوم است. به طور خاص، بخشهای مرتبط با دیفای و زیرساختها با مشکلات بیشتری روبرو بودند. به نظر میرسد در فصل گذشته، حرکتی از پروژههای دیفای و زیرساختی به سمت بخشهای سوداگرانهتر و مصرفکنندهمحور مانند هوش مصنوعی، رسانه و میم کوینها رخ داده است.

در میان 100 پروژه برتر کوین مارکت کپ، نروس نتورک (Nervos Network) با رشد 115.61 درصدی بهترین عملکرد را داشت. پس از آن سویی (Sui) با 92.58 درصد و بیتنسور (Bittensor) با 74.32 درصد رشد در رتبه های بعدی قرار گرفتند. این ارقام نشان میدهد که علیرغم شرایط کلی چالشبرانگیز بازار ارزهای دیجیتال، برخی پروژهها همچنان توانستهاند رشد خوبی را تجربه کنند.

تحلیل بخش دیفای
بخش دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) در سه ماهه سوم 2024 با چالشهایی مواجه بود. ارزش کل قفل شده (TVL) در پروتکلهای دیفای از سقف سالانه خود 21.4 درصد کاهش یافت. با این حال، از ابتدای سال تاکنون، TVL کل دیفای بیش از 42 درصد رشد داشته که نشاندهنده رشد کلی این بخش در سال 2024 است.

در این دوره، سهم بازار TVL اتریوم در دیفای 5.74 درصد کاهش یافت. این امر میتواند نشاندهنده رقابت فزاینده از سوی بلاکچینهای دیگر و راهکارهای لایه دوم باشد. در مقابل، ترون رشد قابل توجهی را تجربه کرد و 0.84 درصد به سهم بازار خود افزود که احتمالاً به دلیل رشد USDT در شبکه ترون بوده است.

در میان بخشهای مختلف دیفای، حوزه وامدهی همچنان پیشرو است، اگرچه TVL آن در فصل سوم 9 درصد کاهش یافت. در حالی که اکثر بخشهای بازار ارزهای دیجیتال با اصلاحاتی مواجه شدند، اما پلهای میان زنجیرهای، داراییهای دنیای واقعی (RWA) و مشتقات شاهد افزایش TVL بودند.

لیدو (Lido)، پروتکل لیکویید استیکینگ اتریوم، همچنان در میان اپلیکیشنهای دیفای از نظر TVL پیشرو است. در فصل سوم، این پروتکل از چندین تحول جدید از جمله راهحل لیکویید استیکینگ در سطح نهادی و مشارکت با Aave DAO خبر داد.
تحلیل بخش لایه دوم و زنجیره های جانبی
در سه ماهه سوم 2024، راهکارهای لایه دوم و زنجیرههای جانبی همچنان نقش مهمی در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ایفا کردند. آربیتروم (Arbitrum) با حفظ پیشتازی خود، همچنان بزرگترین شبکه لایه دو از نظر TVL باقی مانده است. اما نکته قابل توجه، پیشی گرفتن شبکه بیس (Base) از آپتیمیزم (Optimism) در بحث TVL بود. بیس با راهاندازی کمپین «Onchain Summer» برای توسعهدهندگان و کاربران، توانست جذابیت زیادی پیدا کند.

اسکرول (Scroll) به عنوان تنها لایه دوم با رشد مثبت TVL در این فصل چالشبرانگیز، توجهات را به خود جلب کرد. این رشد احتمالاً به دلیل ایردراپ «Session One» اسکرول بوده که به تأمینکنندگان نقدینگی و وامدهندگان/وامگیرندگان پاداش میدهد. از زمان راهاندازی اسکرول در 23 ژوئن، TVL این پروژه 38.5 درصد افزایش یافته است.
از سوی دیگر، بلست (Blast) بیشترین کاهش TVL را تجربه کرد و حدود 50 درصد از ارزش کل قفل شده خود را از زمان ایردراپ و راهاندازی توکن از دست داد. قیمت توکن BLAST از زمان راهاندازی شبکه اصلی این پروژه در 26 ژوئن، 57.6 درصد کاهش یافته است.
موضوع تمرکززدایی در میان راهکارهای لایه دوم پس از اظهار نظر ویتالیک بوترین مبنی بر اینکه تنها به لایه دومهای «مرحله یک» توجه خواهد کرد، بالا گرفت. منظور از معیارهای «مرحله یک» وجود یک سیستم اثبات کامل و کاربردی و یک شورای امنیتی است.
از نظر فعالیت کاربران، بیس از آربیتروم در تعداد آدرسهای فعال روزانه پیشی گرفت. این امر نیز احتمالاً به دلیل کمپین «Onchain Summer» بیس بوده است. نکته قابل توجه این است که از ماه ژوئن، آربیتروم و بیس از اتریوم در تعداد کاربران فعال روزانه پیشی گرفتهاند که نشاندهنده افزایش پذیرش آنها پس از ارتقای دنکان (Dencun) است. ارتقای دنکان کارمزد تراکنشها در لایه دو را کاهش داد.

تحلیل بخش NFT و بازی ها
بخش NFT و بازیهای بلاکچینی در سه ماهه سوم 2024 روندهای جالبی را تجربه کرد. اتریوم مجدداً رهبری حجم معاملات NFT را با حدود 41 درصد سهم بازار به دست آورد. با این حال، حجم معاملات NFT در یک روند نزولی یک ساله قرار داشته و از ابتدای سال بیش از 77 درصد کاهش یافته است.

در حالی که اتریوم در حجم معاملات پیشتازی میکند، اما سولانا در سایر معیارهای فعالیت کاربر برتری دارد. این امر به دلیل هزینه پایین و سرعت بالای سولانا در مقایسه با اتریوم است. سولانا 34.18 درصد از خریداران NFT و 35.22 درصد از کیف پولهای منحصر به فرد فعال در این حوزه را به خود اختصاص داده است.

در بخش بازیهای بلاکچینی، پیکسلز (Pixels) که یک دنیای مجازی کشاورزی مبتنی بر شبکه رونین (Ronin) است، همچنان با بیش از 5 میلیون کاربر فعال، محبوبترین بازی بلاکچینی باقی مانده است. نکته قابل توجه، رشد انفجاری بازی تلگرامی کتیزن (Catizen) در شبکه TON بود که از بیش از 100 هزار کاربر فعال روزانه در ابتدای فصل سوم به بیش از 2.9 میلیون کاربر رسید. توکن CATI این پروژه در 20 سپتامبر با ارزش بازار 293 میلیون دلاری راهاندازی شد.

تحلیل بخش میم کوین ها
میم کوینها در سه ماهه سوم 2024 با چالشهای جدی مواجه شدند. 10 میم کوین برتر از نظر ارزش بازار، ریزش قیمت 70 درصدی یا بیشتر را تجربه کردند. با این حال، جالب است که میم کوینها همچنان بهترین عملکرد را در کل سال داشتهاند. طبق گزارشها، از میان 42 توکنی که عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین داشتهاند، میم کوینها بیشترین سهم را دارند.

POPCAT، میم کوین مبتنی بر سولانا با رشد قیمت بیش از 10,670 درصدی از ابتدای سال تاکنون، در این بخش بهترین عملکرد را داشته است. این امر نشان میدهد که علیرغم ریسک بالا و نوسانات شدید، همچنان تقاضا برای میم کوینها وجود دارد.
یکی از پدیدههای جالب در این بخش، پلتفرم Pump.fun بود که علیرغم شرایط چالشبرانگیز بازار ارزهای دیجیتال، همچنان یکی از اپلیکیشنهای پردرآمد باقی ماند و روزانه بیش از 300 هزار دلار کارمزد دریافت میکرد.

تعداد توکنهای راهاندازی شده در این پلتفرم در 13 آگوست به سقف بیش از 20,400 توکن رسید. با این حال، هجوم میم کوینهای جدید باعث ایجاد بحثهایی درباره رقیق شدن سرمایه در گردش (رقیق شدن سرمایه در گردش به معنای کاهش نسبت سرمایه در گردش به کل ارزش بازار یک حوزه است) این حوزه شده است.

تحلیل روندهای کلان اقتصادی و تأثیر آن بر بازار
در پایان سه ماهه سوم 2024، شاهد تأثیر به خصوص عوامل کلان اقتصادی بر بازار ارزهای دیجیتال بودیم. فروش ارزهای دیجیتال موجود در کیف پولهای دولتی، لیکوییدیشنهای پس از FTX، سقوط بازار میم کوینها و تصمیمات فدرال رزرو در کنار سایر عوامل اقتصاد کلان، فشار نزولی بر بازار ارزهای دیجیتال وارد کردند. بیت کوین کفهای جدیدی را در محدوده 50 هزار دلار تست کرد و شاخص ترس و طمع کوین مارکت کپ در محدوده 30 الی 40 در حرکت بود که نشاندهنده سلطه ترس در بازار است.
با این حال، انتظار میرود فصل چهارم ثبات بیشتری را به همراه داشته باشد. آنچه بازار در حال حاضر به شدت به آن نیاز دارد، پیشبینیپذیری است و رویدادهای آینده مانند انتخابات ایالات متحده در ماه نوامبر، صرف نظر از نتیجه آن، احتمالاً بخشی از عدم اطمینان مردم را برطرف خواهند کرد. به طور تاریخی، فصل چهارم سال اغلب دوره خوبی برای بیت کوین بوده و به طور متوسط، BTC طی 10 سال گذشته در فصل چهارم سال 90.33 درصد افزایش قیمت داشته است. به ویژه امسال که وارد فصل چهارم با سطح قیمتی نسبتاً پایین میشویم.
عوامل کلیدی که عملکرد قیمت بیت کوین را در ماههای آینده هدایت خواهند کرد عبارتند از:
- شرایط اقتصاد کلان: فراتر از تغییرات نرخ بهره فدرال رزرو، شاخصهای اقتصادی گستردهتر مانند شاخصهای بهرهوری، دادههای بیکاری و تورم نقش حیاتی خواهند داشت. اگر نشانههای قوی از رکود اقتصادی ایالات متحده وجود داشته باشد، دستیابی به یک بازار صعودی پایدار برای بیت کوین دشوار خواهد بود.
- اتفاقات سیاسی: سیاستهای ایالات متحده در قبال ارزهای دیجیتال نیز کلیدی هستند. اگر شاهد مقررات مطلوب یا رهنمود شفاف باشیم، مانند در نظر گرفتن بیت کوین به عنوان یک دارایی ذخیره ملی، میتواند از افزایش قیمت حمایت کند. از سوی دیگر، مقررات سختگیرانهتر یا احساسات منفی از سوی سیاستگذاران میتواند شور و اشتیاق سرمایهگذاران را کاهش دهد.
- جریانهای ورودی نهادی: سطح سرمایهگذاری نهادی بسیار مهم خواهد بود. میزان سرمایهای که به ETFهای بیت کوین و فضای گستردهتر کریپتو جریان مییابد، شاخص کلیدی اعتماد بازار خواهد بود. جریانات ورودی سنگین از سوی نهادها میتواند قیمت بیت کوین را به طور قابل توجهی افزایش دهد و احتمالاً منجر به یک رالی قویتر در فصل چهارم شود.
کلام پایانی
سه ماهه سوم 2024 برای بازار ارزهای دیجیتال دورهای پر چالش اما در عین حال هیجانانگیز بود. در حالی که بخشهایی مانند دیفای و میم کوینها با مشکلاتی روبرو شدند، شاهد رشد قابل توجه در حوزههایی مانند لایه دو و NFT بودیم. بیت کوین علیرغم نوسانات، همچنان موقعیت خود را به عنوان یک دارایی امن در این بازار حفظ کرد.
نکته قابل توجه، تغییر الگوهای سنتی چرخه بازار و افزایش همبستگی با بازارهای مالی سنتی است که میتواند نشاندهنده بلوغ بیشتر این صنعت باشد. همچنین، افزایش مشارکت نهادی و رشد قابل توجه ارزش بازار استیبل کوینها، پتانسیل رشد خوبی را در آینده نوید میدهد.
در حالی که چالشهای کلان اقتصادی همچنان وجود دارند، اما انتظار میرود فصل چهارم ثبات بیشتری را به همراه داشته باشد. عواملی مانند انتخابات آمریکا، تصمیمات سیاستی در مورد ارزهای دیجیتال و میزان سرمایهگذاری نهادی، نقش کلیدی در شکل دادن به مسیر بازار در ماههای آینده خواهند داشت.
در مجموع، علیرغم نوسانات کوتاهمدت، چشمانداز بلندمدت برای صنعت ارزهای دیجیتال همچنان مثبت به نظر میرسد. نوآوریهای مداوم، افزایش پذیرش و بهبود زیرساختها، همگی نشاندهنده پتانسیل رشد و تکامل بیشتر این فناوری انقلابی در سالهای آینده هستند.
سوالات متداول
آیا بیت کوین همچنان بهترین گزینه سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال است؟
بیت کوین همچنان به عنوان یک رمزارز پیشرو در بازار ارزهای دیجیتال شناخته میشود و در سه ماهه سوم 2024 نیز سلطه خود را افزایش داد. با توجه به افزایش پذیرش نهادی و همبستگی بیشتر با داراییهای سنتی مانند طلا، بیت کوین میتواند گزینه مناسبی برای سرمایهگذاران محافظهکارتر باشد. با این حال، سرمایهگذاران باید توجه داشته باشند که بازار ارز دیجیتال بسیار متنوع است و فرصتهای سرمایهگذاری در سایر پروژهها و بخشها نیز وجود دارد.
چرا مارکت کپ استیبل کوینها به یک رکورد تاریخی رسیده و این چه معنایی برای بازار دارد؟
افزایش مارکت کپ استیبل کوینها به رکورد تاریخی 160 میلیارد دلار نشاندهنده حجم عظیمی از نقدینگی آماده ورود به بازار است. این امر میتواند نشانهای مثبت برای آینده بازار باشد، زیرا سرمایهگذاران میتوانند به سرعت این نقدینگی را به سایر ارزهای دیجیتال تبدیل کنند. همچنین، این افزایش مارکت کپ میتواند نشاندهنده اعتماد بیشتر به استیبل کوینها به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش در بازار پرنوسان رمزارز باشد.
آیا راهکارهای لایه دوم میتوانند مشکلات مقیاسپذیری اتریوم را حل کنند؟
راهکارهای لایه دو در سه ماهه سوم 2024 پیشرفت قابل توجهی داشتند و پروژههایی مانند آربیتروم و بیس از نظر تعداد کاربران فعال روزانه از اتریوم پیشی گرفتند. این امر نشان میدهد که راهکارهای لایه دو میتوانند به طور موثر مشکلات مقیاسپذیری اتریوم را کاهش دهند. با این حال، چالشهایی مانند تمرکززدایی و امنیت همچنان وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند. در مجموع، به نظر میرسد راهکارهای لایه دو نقش مهمی در آینده اکوسیستم اتریوم خواهند داشت.
چرا بخش دیفای در سه ماهه سوم 2024 با چالش مواجه شد و آیا این روند ادامه خواهد داشت؟
بخش دیفای در سه ماهه سوم 2024 با کاهش TVL مواجه شد که میتواند به دلایل مختلفی از جمله شرایط کلی بازار نزولی، افزایش رقابت از سوی راهکارهای متمرکز و نگرانیهای نظارتی باشد. با این حال، نوآوریهای این بخش، مانند رشد داراییهای دنیای واقعی (RWA) در دیفای، نشان میدهد که پتانسیل رشد همچنان وجود دارد. آینده دیفای احتمالاً به عوامل مختلفی از جمله بهبود امنیت، افزایش مقیاسپذیری و پذیرش گستردهتر بستگی خواهد داشت.
آیا میم کوینها همچنان یک گزینه سرمایهگذاری معتبر هستند؟
میم کوینها در سه ماهه سوم 2024 با چالشهای جدی مواجه شدند و بسیاری از آنها کاهش قیمت شدیدی را تجربه کردند. با این حال، برخی از میم کوینها همچنان عملکرد خوبی در کل سال داشتهاند. سرمایهگذاری در میم کوینها بسیار پرریسک است و نیاز به تحقیق دقیق و درک کامل از ریسکهای موجود دارد. در حالی که برخی از سرمایهگذاران ممکن است از نوسانات بالای این بازار سود ببرند، برای اکثر سرمایهگذاران، تمرکز بر پروژههای با بنیان قویتر و چشمانداز بلندمدتتر میتواند استراتژی محتاطانهتری باشد.