Total value locked یا ارزش کل بلاک شده میزان سرمایهی بلاک شدهای است که جهت بررسی وضعیت و اعتبار یک پروژه در دنیای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز استفاده میشود. در واقع امور مالی غیر متمرکز را اصطلاحا دیفای DeFi میگویند که با قرار دادن اطلاعات شبکه در اختیار عدهی زیادی از افراد و گروهها امنیت سیستم را بالا برده و احتمال هرگونه دخالت و سانسور را از بین میبرند. با ایران بروکر همراه باشید تا به اطلاعات جامعی درباره سرمایههای بلاک شده دست پیدا کنید.
ارزش کل قفل شده (TVL) در بازار ارزهای دیجیتال چیست و چرا اهمیت دارد؟
پیش از هرچیزی باید با معنا و مفهوم TVL آشنا شویم تا بدانیم میزان اهمیت آن ناشی از چیست.
معنای TVL یا همان ارزش کل قفل شده
در سال ۲۰۲۰ با رونق گرفتن سرمایهگذاریهای مالی بر شبکههای غیر متمرکز بسیاری از کارشناسان بازارهای مالی این نوع از سرمایهگذاری را پذیرفتند و جهت اعتبارسنجی آن به دنبال راه حلهایی گشتن. سرمایه گذاران دیفای از شاخصهای متفاوتی برای ارزیابی ارزش کل دارایی خود بر اساس دلار آمریکا یا هر ارز فیات دیگر که در تمام پروتکل دیفای و یا یک پروژه سپردهگذاری شده است، استفاده میکنند.
سرمایهی قفل شده به یکی از شاخصهای محبوب در بین سرمایه گذاران تبدیل شده است که پیش از آن ارزش بازار، حجم معاملات، عرضهی کل و در گردش را جهت ارزیابی سرمایهی خود مد نظر قرار میدادند.
امور مالی و غیر متمرکز با ارائهی خدمات عمومی مانند تخصیص وام، سهام و استخرهای نقدینگی در چهارچوب قراردادهایی هوشمند به سرمایه گذاران پاداش اهدا میکند. به عنوان مثال، سرمایه گذاران از سرمایه قفل شده در بازار سهام به عنوان پشتوانهی پلتفرم دیفای با بالاترین پاداش استفاده کرده و آن را تضمینی برای سرمایهگذاری صورت گرفته میدانند. در واقع این مقدار سرمایهی بلاک شده همان میزان سپردهای است که ارائه دهندگان برای تضمین کار سپردهگذاری میکنند.
کل سرمایه قفل شده در سراسر دنیا از مقدار ۴۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به مقدار ۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده که نشان دهندهی افزایش استقبال و ارزش امور مالی غیر متمرکز است؛ سرمایه گذاران جهت ارزیابی کل پروتکل یا یک پروژهی واحد از آن از این معیار استفاده میکنند تا از سلامت بازار مطلع شده و بدانند که دارایی مورد نظر ارزش سرمایهگذاری دارد یا نه.
با آن که سرمایهی قفل شده طی یک قرارداد هوشمند ارزش کل ارز دیجیتال قفل شده را مشخص میکند اما فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که اعتبار پروژههای دیفای را تحت تاثیر قرار میدهند. علاوهبر سپردهها، برداشتها و مبالغ نگهداری شده توسط پروتکل، فاکتورهای دیگری نیز با سرمایههای قفل شده هم جهت هستند. تغییرات قیمت ارزهای فیات یا توکن اصلی بر TVL موثر بوده و باعث تغییر آن میشود. چنانچه سپردههای یک پروتکل در توکن اصلی آن مشخص شوند با تغییر مقدار آن سپرده TVL نیز جابجا میشود. مثلا اگر ازش آن توکن افزایش یابد در نتیجه TVL پروژه نیز بالا میرود.
چرا TVL در دیفای اهمیت دارد؟
سرمایههای بلاک شده به عنوان وثیقهی وام یا نقدینگی در استخرهای معاملاتی نگهداری میشوند تا با نشان دادن نقش سرمایه بر سود قابل شناسایی و کاربردی بودن برنامههای دیفای برای سرمایه گذاران اهمیت خود را به نمایش بگذارند. با افزایش TVL یک پلتفرم دیفای نقدینگی افزایش مییابد و به دنبال آن پلتفرم محبوبتر شده و افراد بیشتری از آن استفاده میکنند و در نتیجه پروژه گستردهتر شده و به موفقیت بیشتری میرسد
در واقع بالا بودن مقدار پول بلاک شده در پروتکل دیفای بیانگر افزایش درآمد و مزایای شرکت کنندگان بوده و در جهت مخالف با کاهش سپردههای تضمین پول کمتری در دسترس سرمایه گذاران قرار خواهد داشت و در نتیجه بازدهی افت میکند.
شرکتهای تحلیلی مانند DeFi Pulse و DefiLlama اطلاعات مربوط به سرمایههای قفل شده در کل پروتکلهای بازار را طی قراردادهایی هوشمند در اختیار کاربران قرار میدهند. DeFi Pulse سرمایههای قفل شدهی پروتکلهای بلاک چین اتریوم را از طریق خروج تمام موجودی اتریوم یا تراکنشهای انجام شده توکنها بر پایهی شبکهی ERC-20 را رصد میکنند. از طرف دیگر پلتفرم DefiLlama سرمایههای قفل شده را بر اساس تخلیهی کل موجودی تمام زنجیرههای دیفای محاسبه کرده و یا هر پلتفرم را به طور جداگانه مورد بررسی قرار میدهد.
TVL کریپتو چگونه محاسبه میشود؟
اخیرا با پدیدار شدن پروتکلهای بسیار زیاد در فضای دیفای تعیین مقدار سرمایههای بلاک شده یا امنیت پلتفرمهای خاص کاری سخت و پر چالش است. با این وجود کاربران میتوانند در پروتکلهایی که وثیقههای میلیارد دلاری دارند و در بازار تثبیت شدهاند برای سرمایهگذاری انتخاب کنند. این چنین پلتفرمها با داشتن وثیقههای سنگین سالمتر به نظر رسیده وتیم توسعهی آنها نیز قدرتمند هستند. این پلتفرمها جهت با جذب کاربران و سرمایه گذاران بیشتر در افزایش TVL موثر خواهند بود.
از طرف دیگر سرمایه گذاران باید مراقب پروتکلهای دیفای با سرمایههای قفل شدهی پایین که سود زیادی ایجاد میکنند باشند. زیرا این پلتفرمها میتوانند در قالب تبلیغات فراوان سرمایهی لازم را جهت کسب بخش خاصی از بازار را کسب کرده و با کلاهبرداری افراد را دچار آسیب کنند. به طور کلی سه فاکتور اصلی برای محاسبه پروتکل دیفای وجود دارد که به آنها اشاره خواهیم کرد.
- محاسبهی میزان عرضههای پروژه
- حداکثر عرضهی در گردش قابل در دسترس
- قیمت فعلی
بر طبق سه فاکتور ذکر شده به سادگی میتوان میزان سرمایهی قفل شده را را محاسبه کرد. برای این کار ارزش یک دارایی را با ضرب کردن عرضهی پروژهی دیفای در قیمت فعلی بدست آورده و نتیجهی حاصله را بر حداکثر ارزش در گردش تقسیم کرده و میزان سرمایهی قفل شده را بدست میآوریم.
حال میتوانیم برای اینکه متوجه شویم که ارزش دارایی دیفای کمتر مقدار تعیین شده است یا بیشتر، نسبت سرمایه قفل شده را از تقسیم ارزش کل بازار قفل شدهی آن دارایی بر کل ارزش قفل شده بدست بیاوریم؛ چنانچه عدد بدست آمده زیر یک بود نشان دهندهی ارزنده بودن دارایی بوده و عدد بالاتر از یک بیانگر ارزشگذاری دارایی بیش از ارزش ذاتیۀن است و جذابیتی برای سرمایه گذاران نخواهد داشت و جایی برای رشد باقی نمیماند.
کدام ارز دیجیتال بالاترین سرمایهی قفل شده را دارد؟
رشد چشمگیر دیفای در سال ۲۰۲۰ باعث افزایش فوق العاده سرعت و مقدار سرمایهی بلاک شدهی ترکیبی در تمامی پروتکلهای دیفای تا پایان سال ۲۰۲۱ گردید؛ به طوری که مجموع سرمایهی بلاک شدهی کل پلتفرمهای دیفای از مبلغ ۶۳۰ میلیون دلار در ابتدای سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۷۲ میلیارد دلار تا پایان سه ماههی اول سال ۲۰۲۲ رسید.
از مبلغ مذکور بیشترین سهم را با مقداری بیش از نصف کل سرمایهی قفل شده شرکت MakerDAO (میکر دائو) به خود اختصاص داد و در کنار کرو (Curve) و آوه (Aave) عنوان برجستهترین پروتکلهای دیفای را به دست آورد. Curve ارزی است که با داشتن ۹.۷ درصد سهام کل بازار کریپتو به عنوان بالاترین سهام دار بازار رکورد ۱۷ میلیارد دلار سرمایهی قفل شده را به ثبت رسانده و پس از آن Lido (لیدو) با ۱۵.۴، انکر (Anchor) با ۱۲.۶ و MakerDao با ۱۱.۵ میلیارد دلار سرمایهی بلاک شده در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند.
اطلاعات کامل در خصوص ارز کل قفل شده یا TVL را میتوانید به صورت لحظهای در سایت دیفای لاما مشاهده کنید.
بزرگترین شبکه به لحاظ سرمایهی بلاک شدهی دیفای
اتریوم با کسب بیش از نیمی از کل حجم دیفای در سال ۲۰۲۲ به عنوان بزرگترین شبکهی سرمایهی بلاک شدهی دیفای شناخته شد. برای روشنتر شدن موضوع باید بگوییم که شبکهی اتریوم شامل حدودا ۵۰۰ پروتکل بوده که ۶۴ درصد سهام بازار را با مبلغ ۷۳ میلیارد دلار در دست دارد و بعد از آن زنجیرهی هوشمند BNB جایگاه دوم را با داشتن ۷.۷ درصد از سهام کل بازار به ارزش ۸.۷۴ میلیارد دلار را در اختیار دارد.
به دنبال آنها آوالانچ (Avalanche) با داشتن ۴.۵ درصد از سهام بازار و ارزش ۵.۲۱ میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار داشته و سولانا با سرمایه بلاک شدهی ۴.۱۹ میلیارد دلاری مقدار ۳.۶۸ درصد از سهام کل بازار را شامل میشوند. تحلیل چارت سرمایهی بلاک شدهی کریپتو کار چندان دشواری نیست و نشان دهندهی میزان کل سرمایهی بلاک شدهی بازار دیفای بر اساس دلار، درصد جابجایی در ۲۴ ساعت گذشته و کریپتو با دامیننس بالاتر است.
تمامی زنجیرهها بر اساس معیار سرمایهی قفل شده، اتریوم را به عنوان برترین ارز به شمار میآورند. در واقع TVL بهترین شاخص شناخته شده برای ارزیابی سلامت و رشد بازار ارزهای دیجیتال در حوزهی دیفای بوده و با رشد آن بازار امیدوار میشود؛ اما با این وجود چون نمیتوان تفسیر دقیق و مشخصی از این شاخص داشت بنابراین هنگام استفاده از آن بایستی کاملا احتیاط کرد.
سرمایههای قفل شده بازار به شدت تحت تاثیر نوسانات بازار بوده به طوری که با وجود بیشترین دارایی در پلتفرم اتریوم، افزایش قیمت اتریوم از سال ۲۰۲۰ تاثیر چشمگیری بر سرمایهی بلاک شدهی دیفای گذاشت اما با این حال اگر کاربران جدید و سرمایههای جدید وارد بازار نمیشدند نمیتوانستیم انتظار رشد دیفای را داشته باشیم.
از این گذشته، ظرفیت نقدینگی پروتکلها میتوانند به خاطر ماهیت خدمات دیفای اشتباه محاسبه شوند؛ زیرا پولها به راحتی گردش پیدا میکنند و ممکن است بارها شمارش شوند و باعث بروز مشکلاتی در محاسبات گردند. بر همین اساس سرمایه گذاران نبایستی استراتژیهای سرمایهگذاری خود را بر طبق سرمایههای بلاک شدهی بازار که تنها تخمینی از بازار هستند و نواقص زیادی دارند، ترسیم کنند.
