در بازار ارزهای دیجیتال هر روز با یک نوآوری جدید طرف هستیم که آمدهاند تا مشکلات و نقصهای پروژههای قبلی را رفع کنند. دائو یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز یکی از این نوآوریها است که توانست خیلی زود توجه فعالان صنعت رمزارز را به خود جلب کند. اما دائو چیست، انواع دائو (DAO) کدام است و چطور ما هم میتوانیم یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز برای خودمان دست و پا کنیم؟ در این مطلب به تمام این سوالات پرداخته میشود.
دائو (DAO) چیست؟
در گذشته که شرکتهای سهامی عام فقط توسط افراد حقوقی یا نهادهای تجاری قابل شکلگیری بودند، قوانینی برای نظارت بر آنها شکل گرفت. این قوانین تعیین میکنند که چه چیزهایی برای انواع نهادهای تجاری مجاز است و چه چیزهایی مجاز نیست. قرارداد سهامداری که بین مالکان یک کسبوکار امضا میشود یک نمونه از این قوانین نظارتی است که طی آن، طرفین بر سر یک سری مفاد توافق میکنند.
البته تعیین قوانین به این شکل منجر به دو مساله اساسی میشود: اول اینکه طرفین قرارداد همیشه از قوانین پیروی نمیکنند و دوم اینکه در اغلب موارد، قبل از اجرای قوانین، رضایت همه افراد ذینفع به دست نمیآید و معمولا سهامداران کلان، قوانین را تعیین میکنند. بنابراین چه کسی بیشترین آسیب را میبیند؟ سهامداران خُرد که قدرت اندک یا صفر برای مشارکت در تصمیمات نظارتی دارند یا آنهایی که هیچ شناختی در مورد مشکلات حاصل از سوء مدیریت ندارند و بیش از بقیه در معرض از دست دادن پول قرار دارند. آیا برای این مشکل راهحلی هم وجود دارد؟
بله. در واقع یک علاج برای مشکلات بالا وجود دارد که سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا DAO نام دارد. اما هدف از این سازمانهای خودگران چیست؟ یکی از مزایای دائو، شفافیت در عملکرد است که راهحلی برای مساله تعارض بین منافع مالک و عامل محسوب میشود.
فناوری دفترکل توزیعشده که بلاکچین نام دارد و قراردادهای هوشمند، قلب تپنده اکوسیستم دائو هستند که در آن، قوانین نظارتی با استفاده از کدها نوشته شده، به صورت خودکار درآمده و اجرا میشوند. اعضای اکوسیستم بر بودجه و سرمایههای مشترک نظارت داشته و بنابراین نیاز به دخالت شخص سوم، از بین میرود.
کاربران ابتدا باید با خرید ارز دیجیتال اختصاصی یک دائو، عضو آن شوند. نمونههایی از انواع DAO شامل DASH، Augur، MakerDAO و دنیاهای مجازی مانند دیسنترالند هستند. البته Bitshares که یک شبکه تجاری الکترونیک مجازی است هم اولین DAO موفق محسوب میشود. موسس Bitshares دن لریمر بود که عبارت «شرکت خودگردان غیرمتمرکز» را ابداع و برای توصیف بیت شیرز از آن استفاده کرد.
علاوهبر این، DAO (شرکت سرمایهگذاری تحت مدیریت سرمایهگذاران ریسکپذیر) اولین سازمان خودگران غیرمتمرکز بود که در سال ۲۰۱۶ توسط Slock.it بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد شد. البته به دلیل کشف یک حفره امنیتی در کدهای منبع DAO که منجر به سرقت ۷۰ میلیون دلار اتریوم توسط هکرها شد، این پروژه به یغما رفت.
در ادامه سعی میکنیم به این سوالات پاسخ دهیم که: دائو در بلاکچین چیست، نحوه کار سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز چگونه است، انواع دائو چیست، چرا دائو اهمیت دارد و چگونه یک دائو ایجاد کنیم.
نحوه کار سازمان خودگردان غیرمتمرکز چگونه است؟
قراردادهای هوشمند برای ساخت قوانین دائو به کار میروند که این قوانین توسط یک تیم اصلی از اعضای جامعه کاربری طراحی میشوند. این قراردادهای هوشمند قابل رويت، قابل اعتبارسنجی و قابل ارزیابی توسط عموم هستند و مبنای عملیات دائو را تشکیل میدهند. این قراردادها به هر کاربری که قصد عضویت در یک دائو را داشته باشد امکان درک کامل نحوه عملکرد پروتکل در تمام زمانها را میدهد.
مرحله بعدی برای DAO این است که مشخص کند چطور منابع مالی دریافت کرده و چطور وقتی این قوانین به صورت رسمی در بلاکچین ثبت شدند، بر آنها نظارت صورت گیرد. معمولا از روش انتشار توکن برای تامین منابع مالی استفاده میشود که طی آن، پروتکل شروع به فروش توکنها کرده تا سرمایه جمعآوری کند و خزانه دائو را پر کند. افرادی که این توکنها را خریداری میکنند به ازای مبلغی که پرداخت کردهاند، دارای حق رای میشوند. معمولا میزان اختیار و مشارکت آنها در رایگیری نسبت مستقیم با تعداد توکنهایی که خریداری کردهاند، دارد. وقتی تامین بودجه کامل شد، دائو آماده راهاندازی است.
برای نوشتن کدهای دائو از زبان برنامهنویسی «سالیدیتی» (Solidity) استفاده میشود. برای فعال کردن دائو باید آن را روی بلاکچین اتریوم، پیادهسازی کنیم. وقتی کدهای دائو پیادهسازی شوند نیاز به اتر دارند تا در تراکنشهای اتریوم شرکت داده شوند. دائو بدون اتر قادر به انجام هیچ کاری نیست بنابراین اولین مرحله از شروع کار برای یک دائو، دریافت اتر است. پس از پیادهسازی کدهای دائو، میتوان طی فاز مقدماتی که در کدها مشخص شده است، به آدرس قرارداد هوشمند DAO اتریوم ارسال کرد.
وقتی کدها در محصول پیادهسازی شوند دیگر امکان تغییر در آن بدون توافق جمعی که از طریق رای اعضا به دست آمده باشد، وجود ندارد. یعنی هیچ شخص خاصی قدرت تغییر در قوانین دائو را نخواهد داشت و تصمیمگیری در مورد این موضوع تماما بر عهده دارندگان توکن اختصاصی آن دائو است.
چطور یک DAO بسازیم؟
برای این که بدانید یک دائو چطور ساخته شده و شروع به کار میکند، مراحل زیر را ببینید:
یک بنیان محکم ایجاد کنید
اولین مرحله برای ایجاد دائو این است که در خلال گفتگو با همکاران خود به درک روشنی برسید که چرا نیاز به یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز دارید؟ نقش این دائو چیست و نحوه کار آن چگونه خواهد بود؟ برای این که یک دائو توسعه یابد، نیاز به تصمیمگیری انسانی هست تا فرصتها را شناسایی کنند، در صورت نیاز همکار جدید استخدام کنند، بر سر نیازها به توافق برسند و فرآیندهایی که میتوانند به صورت خودکار انجام شوند را مشخص کرده و در قراردادهای هوشمند قرار دهند.
اهداف دائو را برای بقیه افراد علاقمند به ایجاد این سازمان خودگردان غیرمتمرکز شفافسازی کنید. چون این کار مهمترین عامل برای اجتناب از بروز هرگونه اختلاف در خصوص ساختار نظارتی دائو است. همچنین باید یک کیف پول رمزنگاریشده داشته باشید که امکان انجام تراکنش و ذخیره توکن را داشته باشد.
قبل از سرمایهگذاری در هر کسبوکاری، اولین سوالی که سرمایهگذاران یا تامینکنندگان بودجه خواهند پرسید، منبع درآمد است. بنابراین سازمانی که میخواهید راهاندازی کنید چطور کسب درآمد میکند؟ سود سهام منبع اصلی درآمد برای DAO است. دائوها سرمایهگذاریهایی میکنند که به آنها در کسب سود سهام کمک کند. سازندگان دائو میتوانند از طریق ترغیب همکاران به سرمایهگذاری در DAO هم درآمد به دست آورند.
تعیین مالک DAO
پس از توافق مشترک بر سر اهداف دائو، مرحله بعدی تعیین مالکیت دائو است که به توسعه و رشد سازمانهای غیرمتمرکز خودگردان کمک میکند. مالکیت دائو میتواند به روشهای مختلف به اعضا منتقل شود چون مالکیت معمولا توکنیزه است. دو روش استانداردی که توسط سازمانهای دائو به کار میرود شامل «ایردراپ» و «پاداش» است.
در روش ایردراپ، توکنها بر اساس میزان مشارکت اعضا و رفتار جامعه کاربری، بین اعضا توزیع میشود. پاداشها در واقع جوایز و سودهای اضافهای هستند که به اعضایی که وظایف خود را انجام داده و به اهداف تعیینشده دست پیدا کردهاند، داده میشود. اعضا از طریق جمعآوری توکنهای اختصاصی دائو که بهعنوان پاداش دریافت کردهاند، میتوانند مالک دائو شوند. این توکنها را میتوان از طریق صرافیهای غیرمتمرکز مانند یونی سوآپ هم خریداری کرد.
ایجاد ساختار نظارتی
در این مرحله نحوه تصمیمگیریها پس از استقرار دائو، تعیین میشود. «حق رای بر اساس تعداد توکنها» رایجترین روش به کار رفته برای ایجاد قوانین تصمیمگیری است. رایدهندگان در واقع همان صاحبان توکنها هستند و هر توکن یک رای محسوب میشود. اعضای دائو میتوانند ایدههای خود را از طریق ابزاری مثل Snapshot ارسال کنند، سپس این ایدهها بر اساس اولویت و علایق سایر اعضا به رای گذاشته میشوند و نتیجه رایگیری به صورت خودکار از طریق قراردادهای هوشمند، اجرا خواهد شد.
تعیین پاداش و تشویقی
تعیین پاداش و تشویقی بهعنوان مزایایی که توسط دائو به اعضا و مشارکتکنندگان در سازمان داده میشود باعث اعتمادسازی خواهد شد. توکنهای نظارتی بین اعضا و مشارکتکنندگانی توزیع خواهند شد که برای حداقل یک بار از پروتکل دیفای مورد نظر دائو استفاده کرده باشند. این توکنها نشاندهنده حق مالکیت هستند اما هیچ ارزشی در بازار ندارند.
دائوها گاهی با ارزهایی مثل اتر، تتر یا یو اس دی کوین یا حتی با اعطای القاب و درجه، به مشارکتکنندگان پاداش میدهند. پس از این که فاز تعیین مفاهیم مختلف دائو به پایان رسید، میتوان ابتکارعمل بیشتری در ساختار پاداش اعمال کرد.
انواع دائو
دائوها را میتوان بسته به خط مشی، ساختار و تکنولوژی در دستههای مختلف قرار داد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
۱. دائو پروتکلی
وقتی توکنها بهعنوان معیار رایگیری برای پیادهسازی هرگونه تغییری در پروتکل عمل کنند، چنین ساختار نظارتی را دائو پروتکلی مینامند. برای مثال MakerDAO با استیبل کوین DAI، انقلابی در فضای دیفای ایجاد کرد. نمونههای دیگر شامل صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) مانند یونی سوآپ هستند که توکنهای نظارتی خود را به مشارکتکنندگان در استخر نقدینگی، پاداش میدهند. از این توکنها میتوان برای رای دادن به تصمیمات نظارتی DEX ها، استفاده کرد.
۲. دائوهای کلکسیونی
هنرمندانی که از توکنهای غیرمثلی (NFT) برای خلق آثار هنری استفاده میکنند، به دائوهای کلکسیونی برای ایجاد مالکیت آثار خود متکی هستند. فلامینگو یک نمونه از چنین دائوها است. سازمان PleasrDAO که محدودیتهای موجود برای سرمایهگذاری روی NFT را کاهش میدهد هم یک نمونه از دائوهای کلکسیونی است.
۳. سیستم عامل
پلتفرمهای مستقل مانند Colony که سازمانها میتوانند از آن برای ایجاد دائوهای خود استفاده کنند، سیستم عامل نامیده میشوند.
۴. دائوهای خدماتی
پروژههایی مانند MetaverseDAO که شرایط استعدادیابی را برای افراد و آژانسها فراهم میکنند و از مدلهای جذب و سرمایهگذاری پشتیبانی میکند را دائوهای خدماتی مینامند.
۵. دائوهای سرمایه گذاری
این سازمانها که دائوهای سرمایهگذاری خطرپذیر هم نامیده میشوند استخرهای سرمایهگذاری را برای فراهم کردن امکان سرمایهگذاری عمومی روی پروژههای مختلف دیفای، ایجاد میکنند. جوانان از دائوهای سرمایهگذاری حمایت میکنند چون این سازمانها شفاف بوده و توسط همه در هر جای دنیا، قابل دسترسی و استفاده هستند. دائوی Krause House یک نمونه از دائوهای سرمایهگذاری خطرپذیر است که طرفداران رشته ورزشی بستکبال بر آن نظارت دارند تا لیگ حرفهای بسکتبال بزرگسالان آمریکا (NBA) را اداره کنند.
۶. دائوهای امتیازی
اعضای جامعه کاربری دائوهای امتیازی به استخر امتیازات پول واریز کرده و در مورد تصمیمات مربوط به اختصاص و توزیع بودجه، رایگیری میکنند. پروژههای نوآورانه دیفای با استفاده از این دائوها تامین مالی میشوند. این نشان میدهد که جوامع کاربری غیرمتمرکز نسبت به تامین مالی پروژهها انعطاف بیشتری از سازمانهای سنتی دارند.
یکی از شناختهشدهترین دائوهای امتیازی Avae Protocol است که از زیرساخت Grants برای رشد جامعه کاربری طرحهای خلاقانه حوزه دیفای خود، استفاده میکند. با استفاده از این پروتکل، پروژههایی که بودجه مازاد دارند میتوانند به پروژههای دیگر قرض داده و پروژههایی که به بودجه نیاز دارند میتوانند از اعضای پروتکل قرض بگیرند.
۷. دائوهای سرگرمی
دائوهای سرگرمی که تفریحات غیرمتمرکز ارائه میدهند برای افراد خلاق این امکان را فراهم میکنند که نوآوریهای خود را به واقعیت تبدیل کرده و نظارت آن را برعهده داشته باشند. برای مثال اعضای دائوی Flufworld میتوانند 3D NFT Fluf (مجموعهای از خرگوشهای غیرهمشکل) را به سلیقه خود شخصیسازی کرده و برای آنها مجوز انتشار صادر کنند.
شرکت Bored Ape Yacht Club (BAYC) هم دائوی سرگرمی خود را راهاندازی خواهد کرد که به دارندگان توکن اختصاصی BAYC اجازه رای دادن در مورد تصمیمات خلاقانه را میدهد.
۸. دائوی رسانه
دائوهای رسانه به مالکان محصول محتوایی (یعنی خوانندگان) اجازه میدهد تا به طور مستقیم و بدون مداخله تبلیغکنندگان، در دائو فعالیت کرده و در مقابل، توکن اختصاصی آن دائو را بهعنوان پاداش مشارکت خود دریافت کنند. برای مثال، دائوی Forefront فرصتهای بسیار زیادی را برای علاقهمندان به دیفای فراهم میکند که شامل کانون آموزش درباره صنعت رمزارز و گزینههایی برای رشد پروژههای در حال شکلگیری، است.
۹. دائوی اجتماعی
پلتفرمهای تعامل برای ایجاد ارتباطات اجتماعی اینترنتی در فضای ارزهای دیجیتال را دائوهای اجتماعی مینامند که Blockster یکی از آنها است. این پلتفرمها به ایجاد دموکراسی دیجیتال میپردازند که در آن، نظر همه شنیده شود و مردم بتوانند علایق خود را به اشتراک بگذارند.
لایه تکنولوژی برای دائوها
لایه بنیادین دائوها را فناوری بلاکچین تشکیل میدهد که روی پروتکلهای مختلف مانند Dash، Cosmos، Colony و Ethereum ساخته میشود. شرکتهایی مانند DAOstack و Aragon که از زبان برنامهنویسی سالیدیتی استفاده میکنند و شاید بتوان آنها را مدلهای «نرمافزار دائو بهعنوان یک خدمات» (DsaaS) نامید هم در سطح پلتفرم هستند.
دائوهای ایجادشده روی Aragon و DAOstack در سطح اپلیکیشن پیادهسازی شدهاند. البته همیشه لازم نیست از این پلتفرمها برای توسعه دائو استفاده کنید چون میتوانید از فورک دائوهای فعلی برای ایجاد دائویی که نیازهای شما را رفع میکند، استفاده کنید. برای مثال دائوها بخشی از اکوسیستم لایه دوم هستند که بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شدهاند.
در یک دائو، رمزارزها و داراییهای دیجیتال میتوانند به طور مستقیم از طریق یک ویژگی به نام ترکیبپذیری (یا همان لگوی پولی)، جابهجا شوند. به لطف ترکیبپذیری، میتوان پروتکلها و اپلیکیشنهای مختلف را انتخاب کرده و از آنها ترکیبات متنوع ایجاد کرد.
هزینههای ایجاد و راهاندازی DAO
به دلیل اینکه هیچ قیمت ثابت و مشخصی برای ایجاد دائو وجود ندارد، قیمتها به گس فی یا کارمزد تراکنش در شبکه در زمانی که قصد ایجاد دائو را دارید، بستگی دارد. برای مثال، اگر شما تصمیم بگیرید که دائوی خود را بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد کنید، گس فی شامل شما خواهد شد. گس فی هزینهای است که توسط شبکه بابت بارگذاری قراردادهای هوشمند در بلاکچین، از شما گرفته خواهد شد.
تقریبا هزینه شما ۰.۲ اتریوم با میانگین کارمزد 30gwei خواهد بود. علاوه بر این، باید هر سال گزارش سالانه پر کنید که هزینه آن با توجه به عملیات کسبوکار شما، از ۶۰ دلار به بالا است.
نحوه ایجاد DAO روی شبکه آراگون
برای ایجاد دائو روی شبکه Aragon مراحل زیر را دنبال کنید:
- مقداری اتریوم بخرید. همانطور که در قسمت بالا گفته شد، برای ایجاد دائو روی آراگون نیاز به حداقل ۰.۲ اتریوم دارید.
- اترهای خود را به کیف پول وب ۳ خود منتقل کنید
- وقتی اترها را دریافت کردید به آدرس اینترنتی https://client.aragon.org رفته و روی گزینه Connect Account کلیک کنید. سپس از منوی کشویی بالا، شرکت ارائهدهنده خدمات کیف پول خود را انتخاب کنید. وقتی کیف پول شما وصل شد، مراحل تایید را طی کنید.
- برای ایجاد دائو به قسمت «Create an Organization» رفته و طبق دستورالعملها پیش بروید.
مثلث فشار انواع دائو
مثلث فشار در یک دائو را میتوان به صورت یک تعادل ظریف بین سه مولفه منحصربهفرد اما با اهمیتی برابر یعنی حق اظهار نظر، خروج و وفاداری در نظر گرفت. این که یک دائو تا چه میزان به شخصیت مستقل یک فرد احترام میگذارد نشاندهنده میزانی است که اجازه خروج از دائو را به آنها میدهد.
فرد باید کاملا آزاد باشد تا در تصمیمگیریها مشارکت کند. افراد میتوانند انتخاب کنند که چه زمانی به دائو پیوسته و چه زمانی از آن خارج شوند و این که آیا در تمام انتخابهای دائو مشارکت داشته باشند و به آن رای دهند یا خیر (یعنی از حق اظهار نظر خود استفاده کنند).
این شرایط مشابه با مفهوم اراده آزاد است. طراحی هر دائو بر اساس حق رای و اظهارنظر کاربر را مکانیسم نظارت مینامند. نظارت شامل مشارکت اعضا در تصمیمات مربوط به پروتکل و بهبود دائو از طریق این مشارکتها است. افزایش کارایی فرآیند نظارت مستلزم تقویت حق رای و اظهارنظر و کاهش انگیزههای خروج است.
نظارت (حق رای)
ساختار حقوقی، عضویت، هدف، عملیات، رایگیری آف چین و آنچین که حیات و نابودی سازمان را امکانپذیر میسازند همگی توسط قوانین نظارتی پوشش داده میشوند.
شخصیت حقیقی (خروج)
افرادی که به خودنظارتی و منافع جمعی باور دارند و مشتاق هستند که کارهایی را برای خود انجام دهند را تحت عنوان «شخصیت حقیقی» میشناسیم. آنها خواستار احترام به حقوق شخصیتهای حقیقی هستند. سازمانهای ثبتشده یا ثبتنشده که محدودههای مشخصی برای کار دارند و بهعنوان شخصیت حقیقی دستهبندی میشوند را هم میتوان در این تعریف گنجاند.
تمرکززدایی (وفاداری)
تمرکززدایی ترکیبی از مولفههای تکنولوژیکی و سیاسی برای ایجاد یک نظام است که مشخصات افرادی که میخواهند به دائو بپیوندند را تعریف میکند. وقتی همه برابر باشند، این که مشارکتکنندگان در یک دائو تمایل به رای دادن یا ترک دائو را داشته باشند توسط وفاداری تعیین میشود.
غیرمتمرکز بودن و افراد و انگیزههای پشت ایجاد یک دائو جزو متغیرهای اساسی هستند که بر قابل اعتماد بودن یک پروژه، تاثیر میگذارند. علاوه بر این، میزان غیرمتمرکز بودن هر دائو با دیگری متفاوت است و این میزان توسط قابلیتها، اهداف و هزینه مشارکت در دائو، مشخص میشود.
چرا شرکتهای سهامی نیاز به نظارت دارند؟
وقتی یک فرد یا نهاد مرکزی (مامور) از طرف یک فرد یا نهاد دیگر، طرحها را انتخاب و اجرا میکند، معضل رابطه رئیس و مرئوس ایجاد میشود که درست مثل سازمانهای سنتی است. وقتی کارمند به نفع خودش کار میکند به گونهای که منافع او در تضاد با منافع کارفرما باشد، مشکلات خطرناکتری هم ایجاد میشود.
در نتیجه دائوها باید به گونهای سازماندهی شوند که مدیریت انگیزه داشته باشد که به نفع منافع طولانیمدت دائو و تمام سهامداران آن، کار کند. در غیر این صورت، آنها از مساله رئیس و مرئوس که در بسیاری از کسبوکارها رایج شده است، حمایت کردهاند. بنابراین نظارت به نفع همه است.
حتی اگر نگهداری از سوابق تنها کارکرد فناوری بلاکچین باشد که از طریق ایجاد دفتر ثبت دیجیتال برای نظارت بر دائو مورد استفاده قرار میگیرد، باز هم یک دستاورد چشمگیر در شفافیت و صداقت نسبت به زیرساختهای مرسوم محسوب میشود. با این وجود، اگر امکان خدمات مشاوره مستقیم برای سرمایهگذاران حقیقی و رایگیری خودکار ایجاد شود، تصمیمگیری در مورد رای دادن به مسائل شرکت میتواند بسیار کارامدتر انجام شود.
مقایسه دائو و سازمانهای سنتی
جدول زیر به تفاوتهای بین دائوها و سازمانهای سنتی میپردازد:
عنوان | DAO | سازمان سنتی |
ساختار سازمانی | مسطح، دموکراتیک | سلسله مراتبی |
نقش رایگیری | اجباری برای هر تغییری در پروتکل | یک شخص میتواند تغییرات را بر اساس ساختار شرکت، اعمال کند |
نظارت | بر اساس جامعه کاربری | بر اساس هیات مدیره، مدیران اجرایی یا سرمایهگذاران فعال |
شفافیت | شفاف و کاملا عمومی | خصوصی و ایجاد محدودیت برای مشارکت عمومی |
اجرای خدمات | به صورت خودکار | نیاز به نیروی انسانی |
چالشهای مختلف در نظارت بر دائو چیست؟
دائوها گاهی با مشکلات مختلفی روبهرو میشوند که رایجترین مواد در ادامه آورده خواهند شد:
۱. سیستمهای نظارتی
مکانیسم نظارت غیرمتمرکز که از هزاران یا میلیونها نفر تشکیل شده است که باید تصمیمات مشترک بگیرند یکی از بایدهای ضروری برای تمام دائوها است. در نتیجه، مدیریت انتشار و مخابره اطلاعات و یافتهها به همه اعضا، مهمترین مشکل هر دائو است.
۲. تقویت تمرکزگرایی توسط مستر نودها
کاربرانی که بیشترین تعداد توکن اختصاصی دائو را داشته باشند، مستر نود (Master Node) نام دارند و وزنه سنگینتری در تصمیمات نظارتی محسوب میشوند. در اصل، وجود این مستر نودها مشکلات مربوط به وفاداری را حل میکند چون سهامداران یا نودهایی که بیشترین توکن را دارند در صورتیکه تصمیمات نظارتی ضعیف و ناکارامدی گرفته شود، بیشتر از بقیه کاربران ضرر خواهند کرد. البته وجود مستر نودها باعث میشود بخشهای بزرگی از شبکه به حاشیه رانده شوند.
در نتیجه شبکه بیشتر به سمت تمرکزگرایی حرکت میکند چون تصمیمات توسط اقلیت قدرتمند گرفته میشود. رایگیری کوادراتیک و رایگیری اعتقادی، دو سیستم رایگیری هستند که هدف آنها حل این مشکل است.
رایگیری کوادراتیک روشی برای تصمیمگیری جمعی است که شرکتکنندگان نه تنها به موافقت یا مخالفت با یک موضوع رای میدهند بلکه احساسات غالب خود در مورد آن موضوع را هم بیان میکنند. به همین ترتیب، رایگیری اعتقادی هم یک مکانیسم تصمیمگیری متفاوت و جدید است که ایدهها را بر اساس علایق جمعی جامعه کاربری نسبت به آن که به صورت آنی ابراز میشوند، تامین مالی میکند.
۳. آرای سایه
دارندگان توکن که سهام اقتصادی در پروتکل ندارند با قرض گرفتن توکن نظارتی برای رای دادن و سپس پس دادن آن به قرضدهنده، رای سایه ایجاد میکنند که باعث میشود از انعطافپذیری دائو کاسته شود.
دائوهای سیاه که آرای آنچین را به صورت گمنام خریداری میکنند هم نمونه دیگری از دستکاری در مکانیسمهای نظارتی هستند. در بهترین حالت، حملهکننده به سیستم مجبور میشود در طولانی مدت سود و هزینه سرمایه را پرداخته یا مشمول جریمه شود.
به دلیل این که پروتکلها نرخ سود بازار ثانویه را کنترل نمیکنند، این بازارها میتوانند از طریق کاهش مدت زمان تکمیل فرآیند رایگیری، بر «هزینه نظارت» تاثیر بگذارند. هر سیستمی که در آن یک توکن بتواند نظارت را کنترل کند، فرآیند رایگیری پیرامون تصمیمات مهم و حیاتی در معرض تبانی و رشوه قرار میگیرد.
این یکی از مهمترین مسیرهای حمله به یک دائو است بنابراین برای این که دائو به یک نهاد موفق، کارامد و قدرتمند تبدیل شود، روشهای کارتلی باید از همان ابتدا در شیوهنامه، تعیین تکلیف شوند.
آینده دائوها
احتمال این که در آینده افراد زیادی در شرکتها کار کنند، وجود ندارد. در عوض، مردم از روشهای غیرمعمول مانند یادگیری مهارتهای جدید، خلق آثار هنری، بازیهای ویدیویی یا انتشار اطلاعات، پول به دست خواهند آورد. شبکههایی که حول محور پروتکلهای رمزارز رشد میکنند و در حال حاضر هم به عنوان روشهای جدیدی برای همکاری، کمیتسنجی، پیادهسازی و پاداش به مشارکتها در حال شکلگیری هستند، شرایط این آینده جدید کاری را فراهم میکنند.
این تغییر و تحول همین حالا هم شروع به ایجاد فرصتهای کسب درآمد غیرفعال برای افراد کرده است و به سوی افزایش انتقال ارزش از شرکتهای سهامی به سمت افراد مشارکتکننده در شبکههای رمزارز مثل دائوها، پیش میرود.
دائوها در نهایت جایگزین روشهای قدیمی نظارتی خواهند شد. علاوه بر این، آنها دیگر فقط یک ایده خوشبینانه نیستند گرچه هنوز در مراحله اولیه توسعه خود قرار دارند اما به یک روش کارامد تبدیل شدهاند. چون دائوها کسبوکارهای شفافی هستند که میلیاردها دلار دارایی را مدیریت کرده و روشهای جدیدی برای کسب درآمد مشارکتکنندگان در شبکه، ابداع میکنند.
دائوها روز به روز بیشتر شده و اکنون بهترین زمان برای این است که کارشناسان صنعتی و سازمانی با نظریات و مطالعات تجربی، به این پدیده تازه بپردازند. همچنین برندها باید با روند پیشرفت فعلی که میتواند بر نحوه تعامل آنها بر مشتری و بالعکس، تاثیر بگذارد، همگام شوند. گرچه دائوها هنوز به یک سازمان رایج تبدیل نشدهاند اما ظاهرا توجه بسیاری از خالقان آثار هنری خلاقانه را به خود جلب کردهاند.
۱. مزیت دائوهای تحت مالکیت اعضا چیست؟
دائوهای تحت مالکیت اعضا دارای مشارکت برابر بوده و به افراد با سوابق مختلف اجازه میدهد تا در شبکه مشارکت کرده و تصمیمگیری کنند و از این طریق، غیرمتمرکز بودن را تشویق میکند.
۲. آیا دائو میتواند تلفیقی از چند نوع باشد؟
بله دائو میتواند رویکردی تلفیقی داشته و مولفه مدلهای نظارتی مختلف را با یکدیگر ترکیب کند.
۳. آیا مشکلات قانونی برای دائوها وجود دارد؟
دائوها در حال حاضر با چالشهای قانونی مواجه هستند چون ماهیت غیرمتمرکز آنها در چارچوب قانونی سنتی قرار نمیگیرد. مسائل حقوقی، مالیات، قابل اعتماد بودن و مطابقت با قانون از حوزههایی است که در زمان ایجاد دائو باید در نظر داشته باشید.