همه چیز درمورد رپد توکن “Wrapped Token” | نحوه کارکرد رپد توکن ها در بلاکچین

موضوعاتی که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• کاربرد رپد توکن “Wrapped Token” در بلاکچین
• آشنایی با رپد توکن بیت کوین و اتریوم
• مزایا و معایب رپد توکن‌ها
• امنیت رپد توکن‌ها در بلاکچین

اگر شما نیز به‌تازگی با ارزهای دیجیتال آشنا شده‌اید و برای مشاهده ارزش بیت کوین از سایت Coinmarketcap استفاده می‌کنید، احتمالا با دیدن قیمت‌های مختلفی که برای آن وجود دارد سردرگم خواهید شد.

در این وبسایت یکی از قیمت‌هایی که مشاهده می‌کنید مربوط به بیت کوین اصلی است که در رتبه یک مارکت بر اساس ارزش بازار قرار دارد و دیگری مربوط به رپد بیت کوین “wrapped Bitcoin” است که در رتبه ۱۷ قرار دارد. سوالی که ممکن است ذهن شما را در هنگام دیدن قیمت این دو مشغول کند این است که تفاوت آن‌ها چیست؟

رپد توکن “Wrapped Token” چیست و چگونه کار می‌کند؟

رپد توکن یک نسخه مصنوعی از یک توکن ارز دیجیتال است که به آن امکان می‌دهد در یک بلاکچین جداگانه با قیمت ارز دیجیتال اصلی عمل کند. به عبارتی می‌توان گفت با انجام این فرآیند زمینه ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف در شبکه ایجاد می‌شود.

اگرچه این تعریف دقیق است اما بهتر است برای درک بهتر آن نگاهی به نحوه عملکرد بلاکچین نیز بیندازیم و بر مطالب گذشته مرور کوتاهی داشته باشیم. (در صورت تمایل برای آشنایی با دنیای جذاب کریپتو و شناخت زیرساخت‌های آن از پایه می‌توانید بخش مدرسه ارز دیجیتال را مطالعه کنید.)

همان‌طور که می‌دانید بیت کوین، هم اولین ارز دیجیتال و هم اولین نمونه از بلاکچین است. بلاکچین بیت کوین، دفتر کل موجودی ارز دیجیتال بیت کوین است. معمولا بلاکچین بیت کوین را با نوشتن “Bitcoin” (با “B” بزرگ) و ارز دیجیتال بیت کوین را با نوشتن “bitcoin” (با “b” کوچک) نشان می‌دهند. بلاکچین بیت کوین توسط شبکه توزیع‌شده‌ای از رایانه‌های مستقل که در سرتاسر جهان وجود دارند نگهداری می‌شود.

این رایانه‌ها که به نودها “Nude” معروف‌اند، علاوه بر حفظ سوابق بلاکچین بیت کوین، نرم‌افزار یا پروتکلی را اجرا می‌کنند که شامل قوانینی برای حفظ تعادل بیت کوین است. این قوانین مربوط به آدرس‌ها و ایجاد بیت کوین‌های جدید با نرخ از پیش‌برنامه‌ریزی شده است. نودها با اجرای این قوانین در شبکه، کیف پول‌ها را قادر می‌سازند تا بتوانند تراکنش‌های بیت کوین را انجام دهند. (روشی که این نودها در اجرای قوانین به کار می‌برند به عنوان روش اجماع شناخته می‌شود).

همه این‌ها بدون حضور هیچ نهاد مرکزی در شبکه اتفاق می‌افتد که نشان‌دهنده قدرت تمرکززدایی در این سیستم است!

پس ارز دیجیتال بیت کوین بر اساس مجموعه‌ای از قوانین بسیار خاص که پروتکل بیت کوین نامیده می‌شود کار می‌کند.

این قوانین منبع‌باز یا “Open Source” هستند. به این معنا که هرکسی می‌تواند به آن‌ها دسترسی داشته باشد. بنابراین نمونه‌های متعددی از نسخه‌های کپی از بیت کوین وجود دارند که دقیقا از همان اصول اولیه پیروی می‌کنند اما حداقل در یک مورد تغییر یافته‌اند.

بیت کوین علاوه بر منحصر به فرد بودن آن از لحاظ کارایی نسبت به دیگر ارزها، الهام‌بخش بسیاری از ارزهای دیجیتال جدید نیز هست که از قوانین مختلفی پیروی می‌کنند، روش اجماع خاص خود را دارند و رویکردهای متفاوتی را برای ثبت موجودی دنبال می‌کنند. شناخته‌شده‌ترین این ارزهای دیجیتال اتریوم “Ethereum” است.

اتریوم یک سیستم مبتنی بر بلاکچین است که از اکوسیستمی از پلتفرم‌های دیجیتالی پشتیبانی می‌کند که قابلیت تبادل اطلاعات را دارند زیرا اتریوم از یک سیستم دست‌کاری داده به نام تورینگ کامل “Turing Complete” در بلاکچین استفاده می‌کند.

تورینگ کامل سیستمی است که می‌تواند توسط ماشین تورینگ زبان برنامه‌نویسی را بفهمد و از آن برای خواندن پایگاه داده‌های پیچیده بهره ببرد. درست مانند ماشین حساب‌ها که به انسان‌ها در حل مسائل ریاضی کمک می‌کنند، ماشین‌های تورینگ به حل مسائل و محاسبات پیچیده‌ای که از توان ذهن انسان خارج است کمک می‌کنند.

علاوه بر این، تورینگ کامل شامل مجموعه بسیار خاصی از استانداردها برای انتقال مبالغ است که احتمالا نام آن‌ها را شنیده باشید: ERC-20 که رایج‌ترین استاندارد برای توکن‌های مبتنی بر شبکه اتریوم است یا استاندارد ERC-721 که برای NFTها قابل استفاده هستند.

این استانداردها واقعا در بلاکچین مفید هستند زیرا هر کیف پول اتریوم می‌تواند از هر توکن ERC-20 پشتیبانی کند و به ساده‌سازی فرآیند تراکنش‌ها و مبادلات کمک کند. از دلایلی که باعث شده اکوسیستم اتریوم بسیار سریع رشد کند استفاده از همین استانداردهاست زیرا همه عناصر آن با یکدیگر قابل ترکیب هستند و بلاک‌ها می‌توانند مانند آجر‌های اسباب‌بازی درست در کنار یا روی یکدیگر قرار گیرند.

رپد بیت کوین “Wrapped Bitcoin”

سوال: به‌نظر شما امکان استفاده از بیت کوین در یک برنامه دیفای “Defi” مبتنی بر اتریوم برای به‌دست‌آوردن سود یا گرفتن وام وجود دارد؟ در واقع خیر! زیرا قوانین این دو شبکه باهم قابل اجرا نیستند. بیت کوین از سیستم تورینگ کامل پشتیبانی نمی‌کند و نمی‌تواند با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشد.

انجام این کار درست مانند تلاش برای وصل کردن یک دستگاه الکتریکی اروپایی در ایران است که بدون آداپتور امکان‌پذیر نیست! زیرا زیربنای شبکه‌های الکتریکی با روش‌های مختلفی کار می‌کنند. بنابراین یک رپد توکن مانند یک آداپتور برای ارزهای دیجیتال از بلاکچین‌های مختلف است.

توکن رپد بیت کوین “wBTC” چیست و چگونه کار می‌کند؟

مطمئنا با خواندن مطالب بالا متوجه چیستی و ماهیت رپد توکن‌ها شده باشید! احتمالا سوالی که در ادامه از خود می‌پرسید این است که چگونه می‌توان بیت کوین را برای استفاده در اکوسیستم اتریوم قرار داد و سپس دوباره آن را به نسخه قبل (بیت کوین قبلی) برگرداند؟

برای اینکه یک بیت کوین را رپ “Wrap” کنیم، باید آن را به یک متصدی “custodian” ارسال کنیم تا بیت کوین را ذخیره کند. سپس با پرداخت هزینه wBTC مصنوعی را تولید کرده و آن را به آدرس اتریومی که به آن ارائه می‌کنیم ارسال می‌کند. این فرآیند درواقعیت کمی پیچیده است اما برای یک کاربر همنقدر ساده به نظر می‌رسد.

حالا اگر به بیت کوین‌های اصلی خود نیاز داشته باشید و بخواهید مجددا به آن‌ها دسترسی داشته باشید، باید درخواست سوزاندن یا “Unwrap” کردن آن‌ها را به متصدی ارسال کنید. با این روش رپد توکن سوزانده می‌شود و بیت کوین اصلی ذخیره شده آزاد و در دسترس شما قرار می‌گیرد.

BitGo بزرگ‌ترین شرکت متصدی بیت کوین است که بیش از ۲۷۴۰۰۰ بیت کوین را در اختیار دارد که معادل این مقدار بیت کوین توانسته است بیش از ۱۲ میلیارد دلار wBTC تولید کند.

مزایای رپد توکن‌ها چیست؟

هر بلاکچین را به عنوان یک سیلو در نظر بگیرید. دلیلی که باعث می‌شود سرمایه‌گذاران یا صاحبان بیت کوین و یا هر ارز دیجیتال دیگری به رپد توکن‌ها روی آورند این است که گاها می‌خواهند از ارزش دارایی (بیت کوین) خود برای تحقق یک فرصت در یک بلاکچین جداگانه استفاده کنند. این واضح‌ترین دلیل برای استفاده از رپد توکن‌هاست.

بیشتر معاملات در صرافی‌های متمرکز مانند کوین بیس، بایننس یا کراکن بر حسب حجم انجام می‌شود و بر پایه جفت‌ارزهای فیات،‌ استیبل‌کوین‌ها و یا بیت کوین است. اگر بخواهید طیف وسیع‌تری از جفت‌ارزها را معامله کنید می‌توانید با تبدیل بیت کوین‌های خود به رپد بیت کوین wBTC، در صرافی‌های غیرمتمرکز معاملات وسیع‌تری از جفت‌ارزها را تجربه کنید.

اگر با مفهوم جفت ارز نا‌آشنا هستید جای نگرانی وجود ندارد. در ادامه مطلب به طور خلاصه اشاره کرده‌ایم:

جفت‌ارز دیجیتال یا “Pair” به چه معناست؟

ابتدا باید بدانیم جفت ارز یا همان “Pair” چه مفهومی دارد. جفت‌ارزها در تمام بازارهای مالی برای معاملات دارایی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جفت‌ارزها یا “Pair” شامل ترکیب دو دارایی است که قابل تبدیل به یکدیگر هستند.

برای مثال در بازار ارزهای دیجیتال BTC/ETH یک جفت ارز است که به شما امکان می‌دهد ارزش یک توکن بیت کوین را در اتریوم پیدا کرده و قیمت آن دو را با یکدیگر مقایسه کنید. به دارایی در قسمت چپ، جفت ارز پایه و به دارایی در قسمت راست جفت ارز دوم گفته می‌شود.

شناخت جفت‌ارزها برای معامله‌گرانی که برروی ارزهای دیجیتالی که تنها با بعضی از کوین‌های خاص قابل خرید و فروش هستند حائز اهمیت است. علاوه بر این، درک جفت‌ارزها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از تغییرات جزئی قیمت‌های تعیین‌شده توسط سایر بازارها سود ببرند.

دو دلیل اصلی برای سرمایه‌گذاران وجود دارند تا جفت‌ارزهای معاملاتی را درک کنند:

• اول اینکه برخی از ارزهای دیجیتال فقط با نوع خاصی از سایر ارزهای دیجیتال قابل خریداری هستند. بنابراین اگر قصد دارید دارایی‌های خود را گسترش دهید، لازم است دانش خود را درمورد جفت ارزهای دیجیتال بالا ببرید.
• همچنین شناخت جفت‌ارزهای معاملاتی کریپتو به سرمایه‌گذاران باهوش این فرصت را می‌دهد تا از آربیتراژ در معاملات خود برای کسب سود استفاده کنند. آربیتراژ یعنی سود بردن از تفاوت قیمت دارایی‌ها بین بازارها.

بنا بر توضیحات داده شده تورینگ کامل درواقع یک زبان برنامه نویسی (Solidity یا سالیدیتی) است که قادر به برنامه‌نویسی برای هرگونه از محاسبات فرضی است. پس هر برنامه یا اپلیکیشن کامپیوتری را می‌توان با Solidity،‌ برنامه‌نویسی و برنامه‌ریزی کرد و سپس آن را روی پلتفرم اتریوم به اجرا درآورد. تمام قراردادهای هوشمند اتریوم به این زبان نوشته شده‌اند.

از دیگر مزایای رپد توکن‌ها می‌توان به فرصت‌های وام گرفتن، فارمینگ “Farming” (کشت سود: سپردن دارایی به استخرهای نقدینگی و دریافت سود) و غیره اشاره کرد.

فرآیند رپ کردن “Wrap” توکن‌ها تقریبا در هر بلاکچین اصلی قابل دسترس است و امکان ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف را فراهم می‌کند. برای مثال شما می‌توانید توکن‌های مورد نظر خود را در بلاکچین بایننس اسمارت چین “Binance Smart Chain” و یا اکوسیستم در حال رشد پولکادات “Polkadot” رپ کرده و از آن‌ها استفاده کنید.

رپد اتریوم “Wrapped Ethereum” چیست؟

شاید عجیب به نظر برسد اما می‌توان اتریوم را برای ایجاد توکن wETH رپ کرده و از آن با برنامه‌های دیجیتالی که از شبکه ERC-20 پشتیبانی می‌کنند استفاده کنید زیرا اتریوم اصلی قبل از معرفی استاندارد توکن ERC-20 ایجاد شده است.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که اتریوم در پیش رو دارد مقیاس‌پذیری آن است اما خوشبختانه با اجرای قرارداد هوشمند که به شدت نیز بالاست، موفق شده تا حدودی این مشکل را حل کند.

تا اینجا دانستیم که رپ کردن ارزهای دیجیتال باعث به وجود آمدن یک پل برای برقراری ارتباط بلاکچین‌های مختلف می‌شود. با این روش می‌توان تراکنش‌ها را سریع‌تر و ارزان‌تر در بلاکچین دیگری به انجام رساند و همچنین بازار کارآمدتری را ایجاد کرد. اما نقطه ضعف آن کجاست؟ در ادامه به معایب رپد توکن‌ها اشاره می‌کنیم:

معایب رپد توکن‌ها

اگر نگاهی به کوین مارکت کپ بیندازیم و دو قیمت بیت کوین اصلی و رپد بیت کوین wBTC را با یکدیگر مقایسه کنیم،‌ متوجه می‌شویم که پیوند بین آن‌ها دقیقا یک به یک نیست. دلیل آن این است که فرآیند مینت “Mint” (ایجاد) به طور ۱۰۰ درصد قابل اجرا نیست. تفاوت قیمت ایجاد شده به عنوان لغزش یا اسلیپیج “Slippage” شناخته می‌شود که به این معنی است که در پروسه رپ کردن، درواقع توکن‌ها به‌طور بالقوه ارزش خود را از دست می‌دهند.

علاوه بر آن، این فرآیند مستلزم هزینه‌هایی است که باعث می‌شود رپد توکن‌ها نسبت به ارزهای اصلی قیمت بالاتری داشته باشند. بنابراین اگر هزینه استفاده از رپد توکن‌ها نسبت به استفاده از نسخه اصلی برای شما قابل توجیه است،‌ آن‌گاه برای تبدیل دارایی خود به رپد توکن‌ها اقدام کنید.

آیا رپد توکن‌ها امن هستند؟

نگران‌کننده‌تر از اسلیپیج یا لغزش، خطر اساسی دیگری که ممکن است در فرآیند رپ کردن برای ارزهای دیجیتال مخصوصا برای بیت کوین وجود داشته باشد، متمرکز بودن آن است!

از آن‌جایی که بیت کوین تورینگ کامل نیست، رپ کردن آن را نمی‌توان به طور کامل از طریق قراردادهای هوشمند انجام داد. درعوض از برنامه‌های کنترل مرکزی مانند BitGo برای رپ کردن آن استفاده می‌شود.

این بدان معناست که در این فرآیند یک دارایی غیرمتمرکز، کمی متمرکزتر می‌شود. BitGo در حال حاضر ۱.۴ درصد از کل عرضه بیت کوین را به عنوان وثیقه برای تولید رپد بیت کوین یا wBTC در اختیار دارد که این امر باعث می‌شود امکان سوءاستفاده و دستکاری در دارایی‌ها بالا رود زیرا با متمرکزسازی، نقطه شکست (point of failure) به وجود می‌آید و در صورت خرابی، این مشکل در کل سیستم انتقال پیدا کرده و احتمالا باعث از بین رفتن آن می‌شود.

در حال حاضر تقاضا برای بیت کوین به قدری زیاد است که سرمایه‌گذاران هرگونه ریسک مرتبط با رپد توکن‌ها را هم می‌پذیرند.

ویتالیک بوترین “Vitalik Buterin” بنیان‌گذار اتریوم، قبلا درمورد خطرات موجود و ریسک‌های احتمالی رپد توکن‌ها صحبت کرده و هشدار داده بود:

من کمی درمورد اعتماد به برخی از این توکن‌ها نگران و بد‌بین هستم. اگر در نهایت ۵ میلیارد دلار بیت کوین در اتریوم وجود داشته باشد و کلیدهای آن توسط یک موسسه یا نهاد مرکزی نگهداری شود، قطعا نگران‌کننده خواهد بود.

ترس بوترین در فوریه ۲۰۲۲ به واقعیت تبدیل شد و پروتکل Wormhole که یک پل بلاکچینی معروف بین اتریوم و چندین بلاکچین دیگر از جمله سولانا است.

این هک در پل سولانا اتفاق افتاد که باعث از دست رفتن ۱۲۰ هزار توکن wETH به ارزش حدود ۳۲۶ میلیون دلار در آن زمان شد.

چنین اتفاق بزرگی باعث می‌شود همواره بیم آسیب‌پذیری در این فرآیند وجود داشته باشد.

با وجود این، تقاضا برای رپد توکن‌هایی مانند wBTC و wETH همچنان بالاست اما تا زمانی که این بلاکچین‌ها بتوانند مستقیما و بدون بروز مشکل جدی با یکدیگر تعامل داشته باشند، احتمالا بخش مهمی از اکوسیستم رمزنگاری باقی بماند.

جمع‌بندی

در این مقاله به معرفی رپد توکن‌ها پرداختیم و دانستیم که رپد توکن‌ها در واقع یک پل ارتباطی با هدف تعامل ارزهای دیجیتال با بلاکچین‌های مختلف ایجاد می‌کند.

برای ساخت یک رپد توکن، کاربر معمولاً رمزارز اصلی را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کند و سپس یک توکن به ارزش معادل آن رمزارز اصلی ساخته می‌شود. بنابراین ارزش رپد توکن‌ها وابسته به ارز دیجیتالی است که بر اساس آن ساخته شده‌اند برای مثال ارزش رپد بیت کوین wBTC بر اساس بیت کوین اصلی است.

رپد توکن‌ها دارای مزایا و معایبی هستند. بزرگترین مزایای آن‌ها این است که مشکل مقیاس‌پذیری را کوین‌ها و توکن‌ها را رفع می‌کنند. مثلا کاربران قادر نیستند از اتریوم روی بلاکچین بیت کوین استفاده کنند اما با فرآیند رپ کردن با استفاده از استانداردهای بلاکچین مقصد این مشکل را حل می‌کند.

با این وجود رپد توکن‌ها معایبی نیز دارند. همان‌طور که گفته شد ارزش رپد توکن‌ها به نسبت ارز دیجیتال اصلی باید یک به یک و بر همان اساس باشد اما متاسفانه از آن جایی که این فرآیند کمی هزینه‌بر است باعث می‌شود قیمت آن‌ها نسبت به ارز دیجیتال اصلی کمی بالاتر باشد که ممکن است برای برخی کاربران به‌صرفه نباشد.