آربیتراژ چیست؟ آموزش انواع آربیتراژ

آیا واقعاً می‌توان بدون پیش‌بینی قیمت و تنها با استفاده از اختلاف قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف سود کسب کرد؟ معاملات آربیتراژ ارز دیجیتال یک گزینه عالی برای افرادی است که تمایل دارند بدون درگیر شدن با ریسک‌های انواع معاملات، از این بازار سود کسب کنند. در این روش فقط کافی است افراد متوجه اختلاف قیمت در صرافی‌ ها شوند. بلافاصله می‌توانند با خرید در قیمت پایین‌تر و فروش در قیمت بالاتر در دو صرافی متفاوت، سود کسب کنند.

 جالب است بدانید آربیتراژ (Arbitrage) سال‌ها قبل از ظهور بیت کوین و ارزهای دیجیتال یکی از اصلی‌ترین پایه‌های کسب سود در بازارهای مالی سنتی بوده است. البته امروزه آربیتراژ در رمز ارزها بیشتر موردتوجه قرارگرفته است، به همین دلیل در این مطلب از ایران بروکر به بررسی آربیتراژ می‌پردازیم تا بدانیم آیا واقعاً می‌توان از این روش درآمد کسب کرد؟

چرا قیمت صرافی‌های ارز دیجیتال متفاوت است؟

موضوعی که باعث ایجاد فرصت کسب درآمد از آربیتراژ شده، اختلاف قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها مختلف است. اولین موضوعی که باید بدانید این است که قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز مطابق با جدیدترین سفارش تنظیم می‌شود. به این معنا که جدیدترین قیمتی که یک معامله‌گر ارز دیجیتالی را می‌خرد یا می‌فروشد، در دفتر سفارش ثبت می‌شود. همین قیمت به‌عنوان قیمت لحظه‌ای آن دارایی ثبت می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، اگر سفارش خرید اتریوم به قیمت 3 هزار دلار جدیدترین سفارش در یک صرافی باشد، این قیمت به آخرین قیمت اتریوم در پلتفرم معاملاتی تبدیل می‌شود. سفارش‌های بعدازاین معامله نیز به همین ترتیب مشخص‌کننده قیمت دارایی در آینده خواهند بود. به این فرایند کشف قیمت می‌گویند که یک فرایند مستمر در صرافی‌های ارز دیجیتال است و قیمت بازار توسط آخرین معامله ثبت‌شده، مشخص می‌شود.

به همین دلیل در صرافی‌های مختلف قیمت‌ها متفاوت است چراکه سرمایه‌گذاران در پلتفرم‌های مختلف ممکن است با اندکی اختلاف معامله‌های خود را انجام دهند.

از این قسمت می‌توانید مقایسه قیمت صرافی ها و انتخاب پایین‌ترین قیمت در صرافی را انجام دهید.

روش تعیین قیمت در صرافی‌های غیرمتمرکز

روش قیمت‌گذاری در صرافی‌های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال کاملاً متفاوت است. درواقع صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) از سیستم بازار ساز خودکار برای قیمت‌گذاری استفاده می‌کنند. این صرافی‌ها به کمک معامله‌گران آربیتراژ قیمت خود را تنظیم می‌کنند تا قیمت آن‌ها مطابق با سایر صرافی‌ها تنظیم شود.

در صرافی‌های متمرکز یک دفتر ثبت سفارش وجود دارد که خریداران و فروشندگان برای معامله دارایی‌های ارز دیجیتال خود باهم توافق می‌رسند. اما در صرافی‌های غیرمتمرکز معاملات بر استخرهای نقدینگی متکی است.

در صرافی‌های غیرمتمرکز برای هر جفت معاملاتی از ارزهای دیجیتال یک استخر جداگانه وجود دارد. به‌عنوان‌مثال اگر کسی بخواهد ETH را با LINK معامله کند، باید از استخر نقدینگی ETH/LINK استفاده کند.

نقدینگی استخرهای صرافی غیرمتمرکز توسط مشارکت‌کنندگان به شکل داوطلبانه تأمین می‌شود. این افراد دارایی‌های خود را برای تأمین نقدینگی در صرافی قرار می‌دهند و در ازای آن درصدی از کارمزدهای تراکنش را دریافت می‌کنند.

مزیت این سیستم این است که معامله‌گران مجبور نیستند برای خرید یا فروش دارایی‌ها در قیمتی خاص، منتظر طرف مقابل (معامله‌کننده مخالف) باشند. در این سیستم معامله در هر زمان قابل انجام خواهد بود. در بیشتر DEXها قیمت دارایی‌ها با استفاده از یک فرمول ریاضی حفظ می‌شود. این فرمول نسبت دارایی‌های موجود در استخرهای معاملاتی را به‌صورت متعادل نگه می‌دارد.

روش کار استخرهای معاملاتی به این شکل است که وقتی معامله‌گری بخواهد ETH را از یک استخر ETH/LINK خریداری کند، باید مقداری ارز دیجیتال LINK به استخر اضافه کند. درواقع یعنی عرضه LINK در استخر موردنظر افزایش پیداکرده و ETH کاهش پیداکرده است. برای اینکه نسبت دارایی‌ها به حالت ایده آل برگردد، معامله‌گران تمایل خواهند داشت ارز دیجیتال LINK را که به قیمت ارزان‌تری معامله می‌شود خریداری کنند. تا زمانی این اتفاق ادامه پیدا می‌کند تا قیمت‌ها با بقیه بازار هماهنگ شود.

با دانستن نحوه کار صرافی‌های غیرمتمرکز، شرایطی را تصور کنید که یک معامله‌گر، یک معامله بزرگ انجام دهد و باعث شود نسبت ارزهای موجود در یک استخر به طرز قابل‌توجهی تغییر کند. این موضوع باعث می‌شود قیمت دو دارایی موجود در استخر نسبت به سایر بازارها تفاوت داشته باشد.

انواع استراتژی‌های آربیتراژ در ارز دیجیتال

برای کسب سود از آربیتراژ راه‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

آربیتراژ کراس اکسچنج

رایج‌ترین مدل آربیتراژ، انجام معامله بین دو صرافی است. در این روش معامله‌گر، ارز دیجیتال را از صرافی با قیمت کمتر خریداری می‌کند و در صرافی دیگر باقیمت بیشتر می‌فروشد.

آربیتراژ مکانی

در این نوع آربیتراژ کاربران از تفاوت قیمت در مناطق جغرافیایی مختلف سود کسب می‌کنند. به‌عنوان‌مثال کاربران از تفاوت قیمت اتریوم در امریکا و چین برای کسب سود استفاده می‌کنند.

مثال رایج برای این‌گونه آربیتراژ که در حال حاضر در ایران کاربرد دارد، آربتراژ با استفاده از اختلاف قیمت دلار در ایران و هرات (افغانستان) و ترکیه است.

آربیتراژ مثلثی

در این مدل از آربیتراژ به‌جای خریدوفروش یک ارز دیجیتال در قیمت‌های مختلف، از خریدوفروش چند ارز دیجیتال در یک صرافی استفاده می‌شود. در این مدل معامله‌گر معمولاً یک حلقه معاملاتی ایجاد می‌کند که از یک ارز دیجیتال مانند LINK شروع می‌شود و درنهایت نیز به LINK ختم می‌شود.

در آربیتراژ مثلثی به‌عنوان‌مثال معامله‌گر در ابتدا LINK را ADA مبادله می‌کند، سپس ADA را با ETH مبادله می‌کند و درنهایت مجدداً ETH را با LINK مبادله می‌کند. اگر هر سه جفت معاملاتی مقداری اختلاف قیمت به نفع معامله‌گر داشته باشند، درنهایت تعداد لینک معامله‌گر افزایش پیدا می‌کند. به دلیل اینکه در آربیتراژ مثلثی تمام معاملات در یک صرافی انجام می‌شود، نیازی به واریز و برداشت وجوه وجود ندارد.

آربیتراژ غیرمتمرکز

این مدل از آربیتراژ در صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از بازار ساز خودکار (AMM) رایج است. در این نوع آربیتراژ از برنامه‌های خودکار و غیرمتمرکز و با استفاده از قراردادهای هوشمند برای یافتن اختلاف قیمت جفت ارزهای معاملاتی استفاده می‌شود. اگر قیمت ارزهای دیجیتال در استخرهای نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز تفاوت قابل‌توجهی با صرافی‌های دیگر داشته باشد، فرصت خوبی برای کسب سود از آربیتراژ در ارز دیجیتال است.

آربیتراژ آماری

در این نوع از آربیتراژ معمولاً از مدل‌های ریاضی و ربات‌های معامله‌گری استفاده می‌شود. در این روش ربات‌ها و الگوریتم‌ها اختلاف قیمت‌ها را پیدا می‌کنند و با مکانیزم های معاملات خودکار، حجم نسبتاً بالایی از معاملات را در زمان کم انجام می‌دهند. همچنین استراتژی‌های معاملاتی از قبل روی این ربات‌ها تعریف‌شده است.

چرا آربیتراژ کریپتو یک استراتژی کم ریسک است؟

احتمالاً تابه‌حال متوجه شدید که برای انجام آربیتراژ نیازی به پیش‌بینی قیمت نیستید. همچنین قرار نیست برای کسب سود ساعت‌ها یا حتی ماه‌ها منتظر باشید تا به تارگت قیمتی خود برسید.

درواقع آربیتراژ روشی برای آن دسته از افراد است که نمی‌خواهند درگیر تجزیه‌وتحلیل بازار یا تعیین استراتژی معاملاتی یا پیش‌بینی قیمت شوند. علاوه بر این افرادی که قصد دارند در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه به سود موردنظر خود برسند، این شیوه را انتخاب می‌کنند. بنابراین می‌توان درباره مزیت‌های آربیتراژ به موارد زیر اشاره کرد:

•     ریسک معاملات آربیتراژ در ارزهای دیجیتال تا حدودی کمتر از سایر استراتژی‌های معاملاتی است، زیرا معمولاً به پیش‌بینی قیمت نیاز ندارد.
•     معاملات آربیتراژ به‌طورکلی چند دقیقه زمان لازم دارد، همین موضوع نیز ریسک معاملات را به‌اندازه قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

البته این مزیت‌ها به این معنا نیست که افرادی که سعی می‌کنند با استفاده از آربیتراژ کسب درآمد کنند، هیچ ریسکی را تحمل نخواهند کرد.

ریسک معاملات آربیتراژ ارز دیجیتال

عواملی وجود دارد که ممکن است شانس کسب سود از آربیتراژ را برای افراد کاهش دهد. همچنین به دلیل اینکه آربیتراژ برای کسب سود، ریسک کمی دارد، بنابراین سود کمی نیز خواهد داشت. بنابراین یک معامله‌گر برای کسب سود قابل‌توجه باید میزان قابل‌توجهی از معاملات را انجام دهد که شامل هزینه می‌شود.

1- هزینه‌ها و کارمزدها

یکی از ریسک‌های آربیتراژ هزینه‌ها و کارمزدهای صرافی‌ها است. به‌خصوص آربیتراژهایی که در دو صرافی مختلف انجام می‌شوند با هزینه‌های واریز و برداشت همراه هستند. باید مراقب باشید که کارمزدها به سود شما آسیب نزنند. در بعضی مواقع ممکن است کارمزدها از سودی که قرار است به دست آورید بیشتر باشد.

2- زمان‌سنجی

میزان سود دریافتی از یک معامله آربیتراژ به زمان‌حساس است. اگر زمان را از دست بدهید و هرچه معاملات بیشتری در صرافی‌ها انجام شود، اختلاف قیمت‌ها نیز احتمالاً کاهش پیدا می‌کند. بنابراین اگر حواستان به زمان نباشد، ممکن است علاوه بر اینکه سودی کسب نکنید، متحمل ضرر نیز بشوید.

عواملی که ممکن است بر زمان‌بندی شما در انجام معاملات آربیتراژ ارز دیجیتال تأثیر بگذارد شامل موارد زیر است:

    سرعت تراکنش در بلاک چین: سرعت انجام اعتبارسنجی معاملات در بلاک چین‌های مختلف ممکن است بر زمان انجام معاملات شما تأثیر بگذارد. همان‌طور که احتمالاً می‌دانید در بلاک چین بیت کوین، تائید تراکنش تا 10 دقیقه طول می‌کشد. ممکن است در 10 دقیقه بازار کاملاً برخلاف میل شما حرکت کرده باشد. بنابراین، آربیتراژورها باید از بلاک چین‌هایی که سرعت پایینی دارند دوری کنند. همچنین بلاک چین‌هایی که مقیاس‌پذیری مناسبی ندارند، یا ازدحام شبکه در آن‌ها زیاد است، ممکن است به معامله شما آسیب بزند.

    بررسی های AML صرافی‌ها: معمولاً صرافی‌ها مراقبت‌های ضد پول‌شویی را زمانی انجام می‌دهند که مبالغ قابل‌توجهی در حال جابه‌جا شدن باشد. این بررسی‌ها گاهی ممکن است چند هفته طول بکشد. همیشه به محدودیت‌هایی که صرافی‌ها برای برداشت وجوه در نظر می‌گیرند توجه داشته باشید.

    سرورهای صرافی آفلاین: ممکن است در زمان انجام معامله شما صرافی ارز دیجیتال به هر دلیلی قطع شود. یا ممکن است برداشت یا واریز ارز دیجیتال خاصی را محدود کند. زمانی که چنین اتفاقی می‌افتد ممکن است شما فرصت آربیتراژ خود را از دست بدهید.

3- امنیت

برای کسب سود از اختلاف قیمت باید مبلغ قابل‌توجهی را به این کار اختصاص دهید. جابه‌جایی مبالغ زیاد ریسک هک و کلاهبرداری را افزایش می‌دهد. حتی ممکن است برخی از صرافی‌ها در زمان انجام معامله، عملیات را متوقف کنند و دارایی شما را از بین ببرند. به این دلیل که برای آربیتراژ نیاز دارید که از انواع مختلف صرافی‌ها استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم، صرافی‌های مختلف را به‌خوبی بررسی کنید و سپس اقدام به معامله در بهترین صرافی کنید.

آربیتراژ در یک نگاه

آربیتراژ روشی برای کسب سود از ارزهای دیجیتال بدون نیاز به پیش‌بینی قیمت است. روش‌های مختلف آربیتراژ شامل روش آماری، کراس اکسچنج و روش‌های دیگر است که هر کدام معایب و مزایای بخصوصی دارند. اگر قصد دارید از طریق آربیتراژ از ارزهای دیجیتال سود به دست بیاورید باید به مواردی مانند میزان کارمزد تراکنش‌ها، هزینه واریز و برداشت در صرافی‌های مختلف، سرعت انجام تراکنش و امنیت بلاکچین مورداستفاده توجه کنید. همچنین باید در رابطه با محدودیت‌های صرافی مورداستفاده خود اطلاعات کافی را کسب کنید.