بازارهای مالی، دریایی مواج و پر رمز و راز هستند. در این میان، معاملهگران، گویی ناخدایانی جسور، در جستجوی گنجهایی ارزشمند، راهی این سفر پرفراز و نشیب میشوند. اما رمز موفقیت در این سفر چیست؟ تحلیل تکنیکال، نقشه گنجی است که مسیر را به سوی سودهای درخشان نشان میدهد. در میان انبوه ابزارهای تحلیل تکنیکال، الگوی وایکوف، یکی از الگوهای مهم است.
الگوی وایکوف، ابداعی از ریچارد وایکوف، نابغهای در دنیای تحلیل تکنیکال، دریچهای نو به سوی درک رفتار بازار میگشاید. این الگو، با ردیابی پول هوشمند، مسیر سرمایهگذاران بزرگ را آشکار میکند و معاملهگران را در مسیر سودهای قابلتوجه هدایت میکند.
این الگو، با زبانی ساده، داستان نبرد عرضه و تقاضا را روایت میکند و نقاط ورود و خروج بهینه را به تصویر میکشد. کاربرد الگوی وایکوف، به بازار ارزهای دیجیتال محدود نمیشود. این الگو، در بازارهای سهام، فارکس و کالا نیز قدرت خود را به اثبات رسانده است.
اما، یادگیری و تسلط بر الگوی وایکوف، نیازمند صبر، تمرین و مطالعه است. منابع آموزشی متعددی، در اینترنت و کتابها، موجود هستند که شما را در این سفر راهنمایی میکنند.
وایکوف کیست؟
ریچارد دیمیل وایکوف (۱۸۷۳-۱۹۳۴) یکی از پیشگامان برجسته تحلیل تکنیکال بازار بورس در اوایل قرن بیستم بود. او به همراه داو، گن، الیوت و مریل، به عنوان یکی از پنج غول این حوزه شناخته میشود. وایکوف در ۱۵ سالگی به عنوان پیک بورس در یک کارگزاری نیویورکی مشغول به کار شد و در حالی که هنوز جوان بود، توانست به ریاست همان شرکت برسد. او همچنین مجله بورس وال استریت را تاسیس کرد و نزدیک به دو دهه نویسنده و سردبیر آن بود. این مجله زمانی بیش از ۲۰۰ هزار مشترک داشت.

وایکوف دانشجوی مشتاق بازار و همچنین یک تحلیلگر فعال و معاملهگر بود. او فعالیت بازیگران افسانهای بازار سهام در زمان خود، از جمله جی پی مورگان و جسی لیورمور را به دقت زیر نظر داشت. وایکوف با الهام از مشاهدات و مصاحبههایش با این معاملهگران بزرگ، بهترین روشهای لیورمور و دیگران را به صورت قوانین، اصول و تکنیکهای معاملاتی، مدیریت سرمایه و انضباط ذهنی تدوین کرد.
آقای وایکوف شاهد ضررهای مکرر سرمایهگذاران خرد بود. در نتیجه، او خود را وقف آموزش عموم در مورد “قوانین واقعی بازی” کرد، همانطور که بازیگران بزرگ یا “پول هوشمند” آن را انجام میدادند. او در دهه ۱۹۳۰ مدرسهای تأسیس کرد که بعدها به موسسه بورس سهام تبدیل شد. دوره اصلی این مدرسه، مفهومهایی را که وایکوف در مورد شناسایی روند انباشت و توزیع سهام توسط بازیگران بزرگ بازار آموخته بود، با نحوه همسو شدن با این بازیگران بزرگ برای ورود به معاملات ترکیب میکرد.
بینشهای اثباتشده وایکوف امروز به همان اندازه معتبر هستند که در زمان ارائه اولیه آنها بود. این مقاله مروری بر رویکردهای نظری و عملی وایکوف نسبت به بازار ارائه میدهد، از جمله راهنماییهایی برای شناسایی فرصتهای معاملاتی و ورود به موقعیتهای خرید و فروش، تحلیل بازههای معاملاتی انباشت و توزیع، و توضیحی در مورد استفاده از نمودارهای نقطه و شکل برای تعیین اهداف قیمتی.
الگوی وایکوف چیست؟
الگوی وایکوف، دریچهای نو به سوی درک رفتار بازار و مسیر آینده قیمت است. این روش معاملاتی، با تمرکز بر پول هوشمند، به معاملهگران کمک میکند تا تصمیمات سنجیدهتر و سودآورتر بگیرند.
چهارچوب مشخص الگوی وایکوف، عوامل تغییر جهت قیمت را در قالب چرخههای انباشت و توزیع بررسی میکند. وایکوف با اتکا به چرخه ۵ مرحلهای و مفهومی به نام مرد نامرئی، این شیوه تحلیل را ارائه داد.
کاربرد الگوی وایکوف به بازار سهام محدود نمیشود و میتوان از آن در تمام بازارها و بازههای زمانی استفاده کرد. مزیت اصلی این سیستم، شناسایی زمان دقیق خرید و فروش داراییها و جلوگیری از معاملات احساسی است.
وایکوف معتقد بود که نوسانات قیمت، نتیجه جریان پول هوشمند است. شناسایی جهت این جریان، کلید دسترسی به سودهای قابل توجه است. استراتژی وایکوف، ابزاری قدرتمند برای رهگیری پول هوشمند و کسب سود در بازارهای مختلف است.

روش وایکوف در پنج مرحله
روش وایکوف یک رویکرد پنج مرحلهای برای انتخاب سهام و ورود به معامله است که به شرح زیر خلاصه میشود:
1. موقعیت فعلی و روند احتمالی آینده بازار را مشخص کنید: بازار در حال تثبیت است یا روند خاصی دارد؟ آیا تحلیل شما از ساختار بازار، عرضه و تقاضا، جهت احتمالی بازار در آینده نزدیک را نشان میدهد؟ این ارزیابی به شما کمک میکند تا تصمیم بگیرید که اصلاً وارد بازار شوید یا خیر و در صورت تمایل، موقعیت خرید (لانگ) یا فروش (شورت) بگیرید. برای این مرحله از نمودارهای میلهای و نمودارهای نقطه و شکل (P&F) استفاده کنید.
2. سهامی را انتخاب کنید که با روند بازار همسو باشند: در یک روند صعودی، سهام یا ارزی را انتخاب کنید که از کل بازار قویتر هستند. برای مثال، به دنبال سهمی باشید که در زمان رالی (افزایش) درصد افزایش بیشتری نسبت به کل بازار داشته باشند و در زمان افت بازار، کاهش کمتری را تجربه کنند. در روند نزولی، برعکس عمل کنید؛ سهمی را انتخاب کنید که ضعیف تر از کل بازار هستند. اگر در مورد سهام خاصی مطمئن نیستید، آن را رها کنید و به سراغ سهم یا ارز بعدی بروید.
3. سهام یا ارز را با «علتی» که با حداقل هدف شما برابری میکند یا از آن فراتر میرود انتخاب کنید: یک جزء کلیدی در انتخاب و مدیریت معاملات وایکوف، روش منحصر به فرد او برای تعیین اهداف قیمتی با استفاده از پیشبینیهای نمودارهای نقطه و شکل (P&F) برای معاملات خرید و فروش بود. طبق قانون اساسی “علت و معلول” وایکوف، شمارش افقی P&F در یک محدوده معاملاتی، علت را نشان میدهد، در حالی که حرکت قیمت بعدی، معلول است. بنابراین، اگر قصد خرید دارید، سهمی را انتخاب کنید که در حال انباشت است و علت کافی برای رسیدن به هدف شما را ساخته اند.
4. آمادگی سهام یا ارز دیجیتال مورد نظر برای حرکت را مشخص کنید: نُه نشانه برای خرید یا فروش را که در ادامه توضیح داده میشود، به کار بگیرید. برای مثال، در یک محدوده معاملاتی پس از یک رالی طولانی، آیا شواهد به دست آمده از نشانههای فروش نشان میدهد که عرضه قابل توجهی وارد بازار شده است و ممکن است موقعیت فروش توجیه پذیر باشد؟ یا در یک محدوده معاملاتی انباشت آشکار، آیا نُه نشانه خرید نشان میدهد که عرضه با موفقیت جذب شده است؟ برای این مرحله از نمودارهای میلهای و نمودارهای نقطه و شکل استفاده کنید.
5. زمان ورود خود را با چرخش شاخص کل بازار هماهنگ کنید: سه چهارم یا بیشتر از سهامها یا ارزهای دیجیتال با روند کلی بازار حرکت میکنند. بنابراین، با داشتن قدرت شاخص کل، احتمال موفقیت آن را افزایش میدهید. اصول وایکوف به پیشبینی چرخشهای احتمالی بازار کمک میکند، از جمله تغییر ماهیت رفتار قیمت. حد ضرر (استاپ لاس) خود را تعیین کنید و در صورت لزوم، تا زمان بستن موقعیت آن را دنبال کنید. برای این مرحله از نمودارهای میلهای و نمودارهای نقطه و شکل استفاده کنید.
مرد نامرئی در روش وایکوف: درک بازی بازار
ریچارد وایکوف برای درک بهتر حرکات قیمت در سهام و کل بازار، مفهومی به نام “مرد نامرئی” (Composite Man) را ارائه کرد. او معتقد بود:
«تمام نوسانات بازار و تک تک سهامها را باید به گونهای مطالعه کنید که گویی نتیجه فعالیت یک نفر است. بیایید او را مرد نامرئی بنامیم. او پشت صحنه نشسته و سهامها را دستکاری میکند. اگر بازی او را درک نکنید، به ضررتان تمام میشود و اگر بفهمید چه کار میکند، سود خوبی به دست خواهید آورد.»
در بازار سهام و فارکس به مرد نامرئی، مارکت میکر گفته میشود و در بازار ارزهای دیجیتال با اسم نهنگها شناخته میشوند.
به عقیده وایکوف، معامله گران خرد باید سعی کنند بازی را همانطور که مرد نامرئی بازی میکند، انجام دهند. او ادعا میکند که فرقی نمیکند حرکات بازار «واقعی یا مصنوعی» باشند؛ یعنی نتیجه خرید و فروش واقعی توسط معاملهگران خرد و سرمایه گذاران واقعی باشند یا خرید و فروش مصنوعی توسط بازیگران بزرگ بازار.
با سالها مشاهده فعالیت بازیگران بزرگ بازار، وایکوف آموخت که:
- مرد نامرئی برنامهریزی دقیق دارد: او با دقت معاملات خود را برنامهریزی و اجرا میکند و در زمان مناسب از آنها خارج میشود.
- مرد نامرئی تقاضا ایجاد میکند: او با انجام معاملات بزرگ، توجه مردم را به سهامی (کوین) که در آن انباشت (Accumulation) کرده است جلب میکند و به اصطلاح تقاضا برای آن سهم ایجاد میکند.
- تحلیل رفتار بازیگران بزرگ: برای موفقیت در بازار، باید به تحلیل رفتار بازیگران بزرگ، مانند مرد نامرئی، بپردازیم. بررسی انواع چارتها و نمودارها، به ما در درک انگیزهها و اهداف این بازیگران کمک میکند.
- مزیت درک مرد نامرئی: با درک رفتار مرد نامرئی، میتوان فرصتهای معاملاتی و سرمایهگذاری سودآوری را شناسایی کرد.
وایکوف و همکارانش معتقد بودند که اگر بتوانید رفتار مرد نامرئی در بازار را درک کنید، میتوانید فرصتهای معاملاتی و سرمایهگذاری زیادی را زودتر از دیگران شناسایی کرده و از آنها سود ببرید.
چرخه قیمتی وایکوف
وایکوف معتقد بود که با بررسی دقیق عرضه و تقاضا در بازار، میتوان به درک درستی از نوسانات قیمت و روندهای آتی دست یافت. او حرکت قیمت، حجم معاملات و زمان را سه کلید طلایی برای تحلیل عرضه و تقاضا میدانست.
وایکوف به عنوان کارگزار بورس، فرصت مشاهده فعالیت بازیگران بزرگ و موفق بازار را داشت. او با بررسی دقیق نمودارهای میلهای و نقطه و شکل (P&F)، تلاش میکرد تا «هدف» و جهتگیری آتی این بازیگران را پیشبینی کند.
شکل زیر، دیدگاه وایکوف را در مورد نحوه رفتار بازیگران بزرگ در بازارهای صعودی و نزولی به تصویر میکشد. این ایده نشان میدهد که بهترین زمان برای خرید سهام (پوزیشن لانگ) در اواخر فاز جمعآوری یا به عبارتی در مناطق انباشت است. در مقابل، بهترین زمان برای فروش سهام (پوزیشن شورت) در اواخر فاز توزیع میباشد.

اصول اساسی الگوی وایکوف: سه قانون
روش وایکوف برای تحلیل بازار و انتخاب سهام برای معامله، بر پایه سه قانون اساسی بنا شده است:
1. قانون عرضه و تقاضا
قیمت هر سهم، توسط تقاضای خریداران و عرضه فروشندگان آن تعیین میشود. وقتی تقاضا از عرضه بیشتر باشد، قیمت بالا میرود و وقتی عرضه از تقاضا بیشتر باشد، قیمت پایین میآید.
2. قانون علت و معلول
هر روندی، یک “علت” دارد که در واقع همان انباشت یا توزیع سهم توسط بازیگران بزرگ در یک محدوده رنج است. “معلول” این انباشت یا توزیع، روندی است که بعد از خروج سهم از محدوده رنج شکل میگیرد. با بررسی رفتار سهم در محدوده رنج میتوان تا حدودی دامنه و جهت روند بعدی را پیشبینی کرد.
3. قانون تلاش در برابر نتیجه
واگرایی بین حجم و قیمت، میتواند نشان دهنده تغییر احتمالی روند در آینده باشد. به عنوان مثال، اگر بعد از یک صعود قوی، حجم معاملات بالا باشد اما قیمت نتواند به بالاترین حد جدید خود برسد، احتمالاً روند صعودی به پایان رسیده و شاهد یک روند نزولی خواهیم بود.
با درک این سه قانون و استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال، می توانید در انتخاب سهام و زمان معامله، تصمیمات آگاهانهتری اتخاد کنید.
تحلیل محدوده رنج (Trading Rang) در روش وایکوف
یکی از اهداف روش وایکوف، بهبود زمانبندی ورود به معامله با پیشبینی حرکت آینده بازار و داشتن نسبت ریسک به ریوارد مناسب است. محدوده رنج (TR) نقاطی هستند که روند قبلی (صعودی یا نزولی) در آنها متوقف شده و تعادل نسبی میان عرضه و تقاضا برقرار است. در این محدوده، مؤسسات و بازیگران حرفهای بزرگ با انباشت (در روند صعودی) یا توزیع (در روند نزولی)، برای حرکت بعدی خود آماده میشوند.
در محدوده رنج (انباشت و توزیع)، مرد نامرئی بهطور فعال در حال خرید و فروش است. تفاوت این دو ناحیه در این است که در انباشت، سهام خریداری شده بیشتر از سهام فروخته شده است، در حالی که در توزیع، برعکس است. میزان انباشت یا توزیع، علت حرکتی را که پس از خروج از تریدینگ رنج رخ میدهد، تعیین میکند.
شماتیک های سبک وایکوف
یک تحلیلگر باتجربه به روش وایکوف، میتواند جهت و قدرت حرکت قیمت پس از شکست محدوده رنج را با دقت بالایی پیشبینی کند. خوشبختانه، وایکوف با ارائه الگوهای زمانبندی شده، به شناسایی و ترسیم فازها و رویدادهای درون یک TR کمک میکند که به نوبه خود، مبنایی برای تخمین اهداف قیمتی در روند بعدی به ما میدهد. این مفاهیم در چهار الگوی زیر نشان داده شدهاند. دو الگو مربوط به تغییرات رایج در TRهای انباشت و دو الگوی دیگر نمونههایی از TRهای توزیع هستند.
شماتیک اول وایکوف، مرحله انباشت: رویدادهای کلیدی

مرحله انباشت در تئوری وایکوف، دورهای است که در آن، بازیگران بزرگ بازار (حرفهایها) شروع به خرید سهام یا ارزدیجیتال میکنند، در حالی که قیمت آن دارایی در حال تثبیت یا حتی کاهش است. در این دوره، شناسایی نشانههای کلیدی برای درک جهت و قدرت حرکت بعدی قیمت، بسیار مهم است.
در این متن، با مهمترین رویدادهای رخ داده در فاز انباشت آشنا میشویم:
- حمایت اولیه (PS—preliminary support): در این مرحله، خریدهای قابل توجه توسط بازیگران بزرگ، شروع به ایجاد یک سطح حمایتی قوی برای سهام یا ارز دیجیتال میکند. همزمان با افزایش حجم معاملات و نوسانات قیمت، این سیگنال نشان میدهد که روند نزولی احتمالا به پایان خود نزدیک میشود.
- اوج فروش (SC—selling climax): نقطهای که فشار فروش به اوج خود میرسد و فروشندگان عادی (خرد) سهام یا ارز دیجیتال خود را با وحشت میفروشند. در این ناحیه، بازیگران حرفهای با جذب این حجم بالای فروش، مانع از ریزش بیشتر قیمت میشوند. معمولا قیمت سهام در انتهای این مرحله، با فاصلهای از کف قیمتی بسته میشود (کندلی با شدوی بلند) که نشاندهنده خرید قوی توسط بازیگران بزرگ است.
- رالی خودکار (AR—automatic rally): رالی خودکار نوعی افزایش ناگهانی قیمت در بازارهای مالی است که به دلیل کاهش چشمگیر فشار فروش رخ میدهد. در این شرایط، موجی از خرید به راحتی قیمتها را به سمت بالا هدایت میکند. این روند توسط معاملهگران کوتاهمدت که به دنبال جبران ضرر خود هستند، تقویت میشود.
- تست ثانویه (ST—secondary test): در این مرحله، قیمت مجددا به محدوده اوج فروش باز میگردد تا میزان عرضه و تقاضا در آن سطوح را بسنجد. اگر کف قیمت تایید شود، حجم معاملات و نوسانات قیمت در زمان نزدیک شدن به سطح حمایتی (ناحیه اوج فروش)، به طور قابل توجهی کاهش مییابد. تکرار این آزمایشها پس از اوج فروش، امری طبیعی است.
نکته: فنر و ریزش کاذب (Springs or Shakeouts)
در تحلیل تکنیکال، پدیدههایی به نام فنر (Spring) و ریزش کاذب (Shakeout) اغلب در اواخر یک تریدینگ رنج (یا محدوده انباشت) رخ میدهند و به بازیگران اصلی بازار این امکان را میدهند تا پیش از شروع یک روند صعودی، عرضه سهام را به طور قاطع بسنجند.
در الگوی فنر، قیمت سهام کمی پایینتر از کف تریدینگ رنج میرود و سپس به سرعت بالا آمده و در داخل همان محدوده بسته میشود. این حرکت به بازیگران بزرگ بازار این امکان را میدهد تا با گمراه کردن معاملهگران خرد در مورد جهت آینده روند، سهام یا ارز دیجیتال بیشتری را با قیمت پایین خریداری کنند.
ریزش کاذب شبیه به فنر اما با شدت بیشتر است. ریزشهای کاذب همچنین میتوانند پس از شروع روند صعودی قیمت رخ دهند. در این حالت، هدف از این ریزشهای ناگهانی وادار کردن معاملهگران خرد و سرمایهگذارانی که موقعیت خرید دارند به فروش سهامشان به بازیگران بزرگ بازار است.
با این حال، فنرها و ریزشهای کاذب انتهای محدوده انباشت، عناصر ضروری الگوی انباشت نیستند. نمودار شماره ۱، الگوی انباشت با فنر را نشان میدهد و نمودار شماره ۲، الگوی انباشت بدون فنر را.

تست (سنجش) عرضه: بازیگران اصلی بازار در طول یک تریدینگ رنج و همچنین در نقاط کلیدی روند صعودی، با استفاده از الگوهای خاصی میزان عرضه سهام یا ارز دیجیتال را ارزیابی میکنند. برای مثال، الگوهای ریزش کاذب و فنر (اسپرینگ) ابزارهایی برای این سنجش هستند. اگر در زمان تست عرضه، حجم قابل توجهی از سهام یا ارز دیجیتال به بازار عرضه شود، به این معناست که بازار هنوز آمادگی رشد قیمتی را ندارد.
نشانه قدرت صعودی SOS (Sign Of Strength): این الگو در تحلیل تکنیکال به وضعیتی اشاره میکند که در آن قیمت یک سهم یا ارز دیجیتال با افزایش اسپرد و حجم معاملات همراه میشود. SOS بعد از یک الگوی اسپرینگ رخ میدهد به عبارت دیگر، در این الگو شاهد افزایش همزمان قیمت، نوسانات و حجم معاملات هستیم.
آخرین محدوده حمایت (LPS): این محدوده، ناحیه پولبک پس از SOS است. این بازگشت به سطح آخرین محدوده حمایت، نشان میدهد که سطحی که پیش از این یک سطح مقاومتی بود، اکنون به یک سطح حمایتی تبدیل شده است. (کاهش حجم معاملات در این نقطه، این موضوع را تأیید میکند.)
نکته: در برخی از چارتها، بیش از یک نقطه LPS دیده میشود. به خاطر داشته باشید که شکل چارت همیشه به این صورتی که نشان داده شده ثابت و دقیق نیست.
پشتیبان گرفتن (BU):
BU مخفف اصطلاح انگلیسی “Back-Up” است که در روش معاملاتی وایکوف به کار میرود. رابرت ایوانز (Robert Evans)، یکی از مدرسان برجسته روش وایکوف در دهههای ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۰، اصطلاح نقطه پشتیبان یا BU را به این متد اضافه کرد. او الگوی SOS را به «پرش از روی رودخانه» (محدوده مقاومتی) تشبیه میکرد و میگفت پس از آن، قیمت به نقطه پشتیبان یا «برگشت به رودخانه» (همان منطقه مقاومتی) باز میگردد.
این حرکت دو هدف را دنبال میکند:
۱. برداشت سود کوتاهمدت: معاملهگرانی که در جهش اولیه (SOS) وارد شده بودند، در این مرحله اقدام به فروش سهام و خروج از معامله میکنند.
۲. سنجش فشار عرضه: با رسیدن قیمت به محدوده مقاومت قبلی، بازار مجددا میزان عرضه (تمایل به فروش) را در این ناحیه ارزیابی میکند.
بنابراین، BU یا پشتیبان یک الگوی رفتاری رایج در نمودار قیمت است که معمولا قبل از افزایش قیمت رخ میدهد. این الگو میتواند به شکلهای مختلفی ظاهر شود، از جمله: یک پولبک (افت) ساده قیمت یا تشکیل یک تریدینگ رنج جدید در سطح قیمتی بالاتر.
شماتیک دوم وایکوف، مرحله انباشت: فازها

فاز A: پایان روند نزولی
فاز A در الگوی انباشت، بیانگر پایان روند نزولی است. قبل از این فاز، عرضه قابل توجهی در بازار وجود داشته است که با نشانههایی مانند نقاط SC و PS نشان داده میشود. این نقاط در نمودارهای میلهای واضحتر هستند و حجم بالا در این نقاط، انتقال مالکیت دارایی از معامله گران خرد به سرمایهگذاران بزرگ و خبره را نشان میدهد.
پس از کاهش یا اتمام فشار فروش:
رالی خودکار یا AR شکل میگیرد که نشان دهنده خرید قابلتوجه (ایجاد تقاضای زیاد) توسط مؤسسات است.
قیمت به حوالی اوج فروش یا SC باز میگردد و یک تست ثانویه (ST) شکل میگیرد. این تست نشاندهنده میزان فروش است که معمولاً کمتر از مرحله قبلی است و با کاهش حجم نیز همراه خواهد بود.
اگر نقطه بستهشدن قیمت پایینتر از SC باشد:
میتوان توقع داشت که بازار وارد مرحله سکون طولانیمدتی (Consolidation) شده است.
در این حالت، SC و ST حد پایین و AR حد بالای دامنه تریدینگ رنج را مشخص میکند.
با ترسیم خطوط افقی، شماتیک انباشت بهتر مشخص خواهد شد.
نکته:
گاهی اوقات ممکن است روند نزولی با کاهش چشمگیر قیمت و حجم بازار همراه نباشد. در این حالت، تمرکز و اولویت را بر شناسایی نقاط PS, SC, AR و ST قرار دهید. این نقاط، نشانه روشنی از شروع انباشت توسط بازیگران بزرگ هستند.
فاز B: ایجاد زمینه برای روند صعودی جدید
فاز B در تحلیل وایکوف، مرحله آماده سازی برای یک روند صعودی جدید است. در این مرحله، مؤسسات و سرمایهگذاران بزرگ به دنبال خرید سهام در قیمتهای پایین هستند تا در آینده از افزایش قیمت آن سود ببرند.
این فرآیند ممکن است زمانبر باشد (گاهی تا چند ماه یا بیشتر) و شامل مراحل زیر میشود:
- خرید سهام در قیمتهای پایین
- کنترل افزایش قیمت با استفاده از روشهایی مانند فروش تعهدی
در طول فاز B، شاهد نوسانات قیمتی زیادی در سهام یا ارز دیجیتال خواهیم بود. در ابتدای این فاز، نوسانات شدیدتر و حجم معاملات بالاتر است. اما با گذشت زمان و جذب عرضه توسط سرمایهگذاران بزرگ، نوسانات قیمت کاهش و حجم معاملات پایینتر میآید.
زمانی که عرضه سهام به پایان برسد، سهم آماده ورود به فاز C میشود که در آن روند صعودی جدید آغاز خواهد شد.
فاز C در تحلیل ویکوف: تله خرسی برای آغاز روند صعودی
فاز C مرحلهای کلیدی در تحلیل وایکوف است که در آن قیمت سهم تحت یک تست نهایی عرضه قرار میگیرد. این تست به بازیگران حرفهای بازار (پول هوشمند) کمک میکند تا بفهمند آیا سهام یا ارز دیجیتال برای شروع یک روند صعودی جدید آماده است یا خیر.
الگوی فنر (Spring) در این فاز به معنای یک ریزش کوتاهمدت قیمت پایینتر از سطح حمایتی تریدینگ رنج است (که در فازهای A و B شکل گرفته). اما نکته مهم این است که این افت قیمتی به سرعت برطرف میشود و دوباره به داخل تریدینگ رنج باز میگردد.
این حرکت قیمتی شبیه یک “تله خرسی” عمل میکند. چرا که ریزش به زیر سطح حمایت، ممکن است به نظر نشانهای از ادامه روند نزولی باشد. اما در واقع، این حرکت مقدمه یک روند صعودی جدید است و باعث میشود خرسها (فروشندگان) در دام بیفتند.
در روش وایکوف، پایین آمدن قیمت و سپس برگشت سریع (فنر یا شکست کاذب)، نشاندهنده یک فرصت معاملاتی با احتمال موفقیت بالا است. زمانی که حجم معاملات در این ریزش پایین باشد، این سیگنال قویتر میشود و نشان میدهد سهم یا ارز دیجیتال به احتمال زیاد برای حرکت صعودی آماده است. بنابراین، این زمان میتواند یک فرصت مناسب برای ورود به موقعیت خرید بلندمدت (سویینگ) باشد.
چنانچه اندکی پس از فنر یا شکست کاذب، شاهد الگوی SOS باشیم، این تحلیل را تایید میکند. با این حال، همانطور که در شماتیک شماره ۲ اشاره شد، تست عرضه میتواند بدون فنر یا شکست کاذب رخ دهد. در چنین مواقعی، تشخیص فاز C کمی دشوارتر میشود.
فاز D در تحلیل ویکوف: تسلط تقاضا و فرصتهای خرید
اگر تحلیل ما در فازهای قبلی درست باشد، در فاز D شاهد تسلط مداوم تقاضا بر عرضه خواهیم بود. این تسلط با الگوهای صعودی (SOS) در افزایش حجم معاملات و کندلهای بلند قیمت، و همچنین واکنشهای (LPS) در حجمهای پایینتر و کندلهای کوچک قیمت خود را نشان میدهد.
در طول فاز D، قیمت حداقل تا سقف محدوده معاملاتی (TR) بالا خواهد رفت. نقاط LPS در این فاز معمولاً بهترین نقاط برای ورود یا افزایش پوزیشنهای خرید سودآور هستند.
فاز E در تحلیل ویکوف: خروج از محدوده و صعود آشکار
فاز E، مرحله نهایی در تحلیل وایکوف است که در آن سهام یا ارز دیجتال از محدوده رنج خارج میشود. در این فاز، تقاضا به طور کامل کنترل بازار را در دست میگیرد و روند صعودی برای همه آشکار میشود.
ریزشها در این فاز، معمولاً کوتاهمدت هستند. در هر نقطه از فاز E، محدودههای رنج جدید (TR) در سطوح بالاتر میتوانند شکل بگیرند. این اتفاق میتواند به دلیل کسب سود بازیگران بزرگ و خرید سهام یا ارز دیجیتال بیشتر (انباشت مجدد) رخ دهد.
خلاصه شماتیک دوم مرحله توزیع وایکوف:

مرحله توزیع وایکوف نیز به پنج فاز A تا E تقسیم میشود که نشاندهنده فرآیند توزیع سهام توسط بازیگران بزرگ و آغاز روند نزولی است. این شماتیک به بررسی جزئیات هر فاز و الگوهای تکنیکالی مرتبط میپردازد.
فاز A:
پایان روند صعودی: در این فاز، شاهد توقف روند صعودی و آغاز توزیع سهام توسط بازیگران بزرگ بازار هستیم.
کاهش حجم معاملات: با کاهش تقاضا، حجم معاملات نیز به طور قابل توجهی افت میکند.
تشکیل الگوهای: الگوهای PSY، BC، AR و تست ثانویه در این فاز مشاهده میشوند.
فاز B:
عرضه سهام: بازیگران بزرگ با پیشبینی روند نزولی، اقدام به عرضه سهام انباشته شده خود در فازهای قبلی میکنند.
پوزیشنهای شورت: همزمان با عرضه سهام، بازیگران بزرگ پوزیشنهای شورت اتخاذ میکنند.
الگوهای SOW: در این فاز، شاهد تشکیل الگوهای SOW با حجم و کندلهای نزولی بزرگ هستیم.
فاز C:
تست تقاضا: با استفاده از الگوهای UT یا UTAD، تقاضای باقیمانده در بازار سنجیده میشود.
فریب تریدرها: بازیگران بزرگ با ایجاد تله گاوی (برعکس الگوی فنر) ، تریدرها را فریب داده و سهام یا ارز دیجیتال بیشتری به آنها میفروشند.
خطر استاپ هانتیگ: تریدرهای شورت باید مراقب خطر استاپ هانتیگ توسط بازیگران بزرگ باشند.

فاز D:
تایید برتری عرضه: با شکست محدوده حمایتی یا عبور قیمت از میانه TR، برتری عرضه در بازار تایید میشود.
رالیهای ضعیف: در این فاز، شاهد رالیهای ضعیف و ناپایدار هستیم.
نقاط LPSY: نقاط LPSY فرصتهای مناسبی برای ورود به پوزیشنهای شورت ارائه میدهند.
فاز E:
شروع روند نزولی: در این فاز، روند نزولی به طور آشکار آغاز میشود و بازار از محدوده TR خارج میشود.
تست مجدد: سطح حمایتی قبلی (مقاومت جدید) مجددا تست میشود.
فرصتهای پوزیشن شورت: SOWهای اصلی در این فاز، فرصتهای مناسبی برای ورود به پوزیشنهای شورت (فروش) ایجاد میکنند.
رالیهای متعدد: در طول روند نزولی، شاهد رالیهای متعددی خواهیم بود که نیاز به مدیریت ریسک دارند.
تحلیل عرضه و تقاضا در روش وایکوف
یکی از ارکان اصلی روش وایکوف، تحلیل عرضه و تقاضا بر اساس نمودارهای کندلی (قیمت و حجم) است.
به طور مثال، یک کندل با دامنه نوسان بالا که در انتهای روز در بالاترین حد خود نسبت به کندلهای قبلی بسته میشود و با حجم معاملات بالاتر از حد متوسط همراه است، نشان دهنده تقاضای بالا در بازار است. برعکس، کندل با حجم بالا، دامنه نوسان زیاد و بسته شدن در پایینترین قیمت نسبت به کندلهای قبلی، نشان دهنده عرضه زیاد است.
تحلیل عرضه و تقاضا در روش وایکوف پیچیدهتر از این مثالهای ساده است. درک رویدادها و فازهای وایکوف در محدودههای رنج و تشخیص زمان مناسب برای افزایش یا کاهش قیمت، تا حد زیادی به ارزیابی صحیح عرضه و تقاضا وابسته است.

قانون کلی در تحلیل تکنیکال و علم اقتصاد میگوید: زمانی که تقاضا برای خرید سهام از عرضه فروش بیشتر شود، قیمت بالا میرود تا جایی که تقاضا کم شود و عرضه برای ایجاد تعادل جدید افزایش یابد. برعکس، زمانی که عرضه (فروش) از تقاضا (خرید) بیشتر شود، قیمت پایین میآید تا جایی که عرضه و تقاضا به تعادل برسند.
به عنوان مثال، زمانی که حجم و قیمت هر دو به طور قابل توجهی افزایش مییابند، نشاندهنده ادامهی روند صعودی به دلیل تقاضای بالا هستند. اما در برخی موارد، حجم معاملات ممکن است به طور قابل توجهی افزایش یابد ولی قیمت تغییر چندانی نکند. این الگو در زمان واکنش قیمت به سطح حمایتی در یک محدوده انباشت، نشاندهنده جذب عرضه توسط بازیگران بزرگ بازار و یک سیگنال صعودی است. به طور مشابه، حجم بالای معاملات در یک رالی صعودی همراه با افزایش جزئی قیمت، نشان دهنده عدم توان سهم برای رشد به دلیل وجود عرضه زیاد از طرف مؤسسات بزرگ است. نمونههایی از این قانون در نمودار سهام اپل (نمودار بالا) قابل مشاهده است.
نشانه های خرید در روش وایکوف (فاز انباشت)
تحلیل وایکوف برای تشخیص فرصتهای خرید، از مجموعهای از نشانهها استفاده میکند که در زیر به آنها اشاره شده است:
- کف قیمتی در نمودار نقطه و شکل (P&F) به دست آمده باشد: این نشان میدهد که قیمت سهم به محدوده حمایتی مورد نظر رسیده است.
- حمایت اولیه، اوج فروش و تست ثانویه (در نمودارهای میلهای و P&F): این الگوها نشان دهنده تلاش بازیگران بزرگ برای خرید سهم در قیمتهای پایین و جذب عرضه است.
- فعالیت بازار گاوی (افزایش حجم معاملات در رالیها و کاهش در واکنشها): این نشانه افزایش تقاضا برای خرید سهم است.
- شکسته شدن روند نزولی (عبور قیمت از خط روند نزولی): این نشان میدهد که فشار فروش کاهش یافته و روند نزولی در حال اتمام است.
- کفهای قیمتی بالاتر (در نمودارهای میلهای و P&F): این نشان دهنده قدرت خریداران و افزایش تدریجی قیمت است.
- قلههای قیمتی بالاتر (در نمودارهای میلهای و P&F): این نشانه تمایل بازار به رشد قیمت است.
- عملکرد بهتر سهم نسبت به بازار (واکنش قویتر به رالیها و مقاومت بیشتر در برابر ریزشها): این نشان دهنده برتری تقاضا نسبت به عرضه در سهم خاص است.
- تشکیل قاعده قیمتی (یک خط افقی در نمودار): این الگو نشان دهنده استراحت و تثبیت قیمت در یک محدوده خاص است.
- پتانسیل سود حداقل سه برابر ریسک ضرر: با استفاده از نمودارهای میلهای و P&F میتوان نسبت سود به ریسک را محاسبه کرد. این نسبت باید حداقل سه باشد تا ریسک سرمایهگذاری توجیهپذیر باشد.
همچنین مشابه با نشانههای خرید، وایکوف برای تشخیص فرصتهای فروش نیز از مجموعهای از نشانهها استفاده میکند که برعکس نشانههای خرید است.
الگوی وایکوف و پیشبینی بیت کوین
همانطور که میدانید، الگوی وایکوف در زمانی ارائه شد که هنوز ارزهای دیجیتالی وجود نداشتند. اما این سوال پیش میآید که آیا این روش در مورد رمزارزها نیز کاربرد دارد یا خیر؟
پاسخ مثبت است. الگوی وایکوف در تحلیل رمز ارزها نیز قابل استفاده است و حتی ممکن است در این حوزه کارایی بیشتری هم داشته باشد.
چرا الگوی وایکوف در مورد بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال کارآمدتر است؟
- نوسانات بیشتر: نوسانات بیت کوین و دیگر رمزارزها به مراتب بیشتر از سهام شرکتها در بازار بورس است. به همین دلیل، ایجاد ترس و طمع در بین سرمایهگذاران این بازار، آسانتر است.
- کمبود دانش: دانش عمومی در مورد ارزهای دیجیتال، به خصوص در مقایسه با سهام شرکتها، بسیار کمتر است. تخمین ارزش ذاتی یک رمزارز دشوارتر از تخمین ارزش ذاتی یک سهم است.
- دستکاری آسانتر: به دلیل نوسانات بالا و کمبود دانش، دستکاری قیمت رمزارزها برای موسسات و بازیگران بزرگ بازار، آسانتر است.
الگوی وایکوف چگونه به پیشبینی بیت کوین کمک میکند؟
با استفاده از الگوی وایکوف، میتوان رفتار بازیگران بزرگ و پول هوشمند را در بازار رمز ارزها رصد کرد. این کار با شناسایی فاز انباشت و توزیع، همچنین دنبال کردن رویکرد پنج مرحلهای وایکوف انجام میشود.
مزایا و معایب روش وایکوف
روش وایکوف مزایای زیادی برای معاملهگران دارد، از جمله:
- تشخیص فازهای بازار: این روش به شما کمک میکند تا مراحل مختلف حرکت قیمت سهام، ارز دیجیتال و سایر داراییها را شناسایی کنید. با فهمیدن این فازها، تصمیمگیری برای خرید و فروش آسانتر میشود.
- پیدا کردن نقاط ورود و خروج: روش وایکوف میتواند به شما در پیدا کردن بهترین زمان برای خرید (ورود) و فروش (خروج) از یک معامله کمک کند.
- درک رفتار پول هوشمند: با یادگیری این روش، شما قادر خواهید بود تا جهت حرکت سرمایههای بزرگ (پول هوشمند) در بازار را بهتر درک کنید. پول هوشمند به سرمایهگذاران حرفهای و باتجربه گفته میشود که سهم قابل توجهی از معاملات بازار را به خود اختصاص میدهند.
البته این روش یک عیب هم دارد:
پیچیدگی برای افراد مبتدی: درک کامل و استفاده از روش وایکوف، به خصوص بخشهای مربوط به الگوهای قیمتی، میتواند پیچیده و زمانبر باشد. به همین دلیل، تسلط بر این روش نیازمند تمرین و مطالعه است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد روش وایکوف و دورهها و بهروزرسانیهای منظم بازار، میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
نتیجه گیری الگوی وایکوف در ترید ارزهای دیجیتال ، فارکس و بازارهای مالی
ریچارد دی وایکوف، پیشگام بازار بورس در اوایل قرن بیستم، معتقد بود که روند قیمت بازارهای مالی عمدتا توسط بازیگران بزرگ بازار، مانند مؤسسات مالی، هدایت میشود. این بازیگران بزرگ با دستکاری قیمت، سود خود را به حداکثر میرسانند.
اگرچه روش وایکوف امروزه توسط بسیاری از معاملهگران حرفهای مورد استفاده قرار میگیرد، اما رویکرد کلی او هنوز بین معاملهگران خرد به طور گسترده شناخته شده نیست. جالب اینجاست که تلاشهای آموزشی وایکوف بر این هدف متمرکز بود که به عموم مردم «قوانین واقعی بازی» در بازارهای مالی را بیاموزد.
با وجود این، روش وایکوف در انتخاب سهام و ارز دیجیتال به دلیل ساختار کامل، سیستماتیک و منطقی آن برای شناسایی معاملات با احتمال موفقیت بالا و سودآوری قابل توجه، همچنان کارآمد باقی مانده است. انضباط موجود در این روش به معاملهگر امکان میدهد تا بدون تاثیر احساسات، تصمیمات معاملاتی آگاهانه بگیرد.
با استفاده از روش وایکوف، میتوان با در نظر گرفتن اهداف بازیگران بزرگ بازار (پول هوشمند)، در بزارهای مالی معامله کنید و از گرفتار شدن در جهت اشتباه بازار جلوگیری نمایید. تسلط بر تحلیل وایکوف به تمرین زیادی نیاز دارد، اما قطعا ارزش تلاش کردن را دارد.
سبک وایکوف چیست؟
سبک وایکوف یک روش تحلیل تکنیکال است که توسط Richard Wyckoff در اوایل قرن بیستم توسعه یافته است. این روش بر مطالعه رفتار قیمت و حجم معاملات در سطوح مختلف تمرکز دارد تا الگوهای رفتاری معامله گران را شناسایی کند و بر اساس آن پیشبینیهای معاملاتی انجام دهد.
آیا میتوانم از سبک وایکوف برای معامله در هر بازاری استفاده کنم؟
بله، میتوان از سبک وایکوف برای معامله در هر بازاری که دارای حجم معاملات کافی باشد استفاده کرد.
آیا میتوانم از سبک وایکوف برای معاملات کوتاهمدت استفاده کنم؟
بله، میتوان از سبک وایکوف برای معاملات کوتاهمدت استفاده کرد. با این حال، به خاطر داشته باشید که معاملات کوتاهمدت ریسک بیشتری دارند.
آیا سبک وایکوف برای معامله گران مبتدی مناسب است؟
سبک وایکوف برای معامله گران مبتدی که به دنبال یک روش معاملاتی ساده هستند مناسب نیست. این روش برای معامله گرانی که تجربه و دانش کافی در تحلیل تکنیکال دارند مناسب است.
آیا سبک وایکوف برای معاملات در بازارهای مختلف قابل استفاده است؟
بله، سبک وایکوف را میتوان در معاملات انواع بازارهای مالی مانند بورس اوراق بهادار، فارکس و بازارهای آتی استفاده کرد.
آیا بیت کوین و ارزهای دیجیتال را میتوان به روش وایکوف تحلیل کرد؟
بله؛ بیت کوین و ارزهای دیجیتال را نیز میتوانیم با استفاده از الگوهای وایکوف تحلیل کرده و قیمت آینده آن را پیش بینی کنیم.
نظرات کاربران