اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم، ارز دیجیتال رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin) که با نماد WBTC شناخته میشود، نسخه تغییریافته از بیت کوین است که می توان از آن در اپلیکیشن های غیرمتمرکز (dApps) بلاکچین اتریوم استفاده کرد. استفاده از بیت کوین در بلاکچین اتریوم؟ بله. درست متوجه شدید.
پروتکل WBTC توانسته است قدرت نقدشوندگی بیت کوین را به اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) آورده و همچنین صاحبان بیت کوین با استفاده از ارز دیجیتال رپد بیت کوین میتوانند به خدمات مالی متنوعی که قبلا در بستر بلاکچین بیت کوین برای آنها قابل دسترسی نبود، دست پیدا کنند. حالا که متوجه شدیم این ارز تلفیقی از خوبیهای هر دو بلاکچین است، بیایید آن را بهتر بشناسیم.
رپد بیت کوین چیست؟
ارز دیجیتال رپد بیت کوین (wBTC) در واقع بیت کوینِ تغییریافته برای استفاده از اکوسیستم اتریوم است. همانطور که میدانید بلاکچینهای بیت کوین و اتریوم تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند و عملا امکان ارتباط بین آنها وجود نداشت. البته این شکاف مزایایی هم داشت و آن این بود که امنیت این دو بلاکچین تامین میشد اما به مرور نیاز به ایجاد بستری که امکان تعامل و مبادله بین این دو بلاکچین را فراهم کند، به شدت حس میشد. همین نیاز باعث پیداش توکن رپد بیت کوین و عرضه و رونمایی از این رمزارز در ژانویه سال ۲۰۱۹ شد.
ارز دیجیتال رپد بیت کوین یک توکن ERC-20 است که پشتوانه یک به یک با بیت کوین دارد یعنی یک wBTC همیشه برابر با یک بیت کوین است. کاربران با استفاده از توکن wBTC میتوانند با بسیاری از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) و به خصوص اکوسیستم مالی غیرمتمرکز اتریوم (DeFi) تعامل داشته باشند.
برای ساخت ارز دیجیتال رپد بیت کوین از استاندارد توکن ERC-20 اتریوم استفاده شده است تا بتواند نقدشوندگی بیت کوین را با خود به اکوسیستم دیفای بیاورد. کاربران بازار ارزهای دیجیتال که فقط بیت کوین داشتند قبلا نمیتوانستند به اپلیکیشن های غیرمتمرکز دیفای که با استفاده از پروتکل اتریوم ساخته شدهاند، دسترسی داشته باشند بنابراین پروژههای دیفای با خلق توکن مبتنی بر اتریوم wBTC، فرصتی برای استفاده حداکثری از ارزش بازار و حجم خرید و فروش بالا در جامعه کاربران بیت کوین، ایجاد کردند.
خلق این توکن یک تیر و دو نشان بود که با استفاده از آن، هم کاربران بیت کوین میتوانستند از اکوسیستم پیشرفته و امکانات رو به رشد اتریوم استفاده کنند هم نقدشوندگی و حجم معاملات بالای بیت کوین وارد سیستم مالی غیرمتمرکز اتریوم میشد.
یکی از کاربردهای رایج ارز دیجیتال رپد بیت کوین، استفاده به عنوان وثیقه یا تضمین برای بازپرداخت وامهای دریافت شده در پلتفرمهای دیفای است. پس از تسویه وام که به صورت ارز دیجیتال به وام گیرنده تحویل داده شدهاند، وثیقه که همان توکنهای wBTC است بازگردانده میشود. اگر وثیقه لیکویید شود، توکنهای رپد بیت کوین توسط پلتفرم به عنوان جبران خسارت، ضبط خواهند شد. این روش مشابه فرآیند دریافت وام ارز دیجیتال دای است.
مزایای ارز دیجیتال WBTC
بالاتر گفتیم که ارز دیجیتال رپد بیت کوین خاصیت نقدشوندگی بیت کوین را به صرافیهای غیرمتمرکز (DEXs) و سایر اپلیکیشنهای دیفای که روی بستر بلاکچین اجرا میشوند، آورد. وقتی تعداد پذیرندهها، صرافیها و کیف پولهایی که توکن wBTC را به عنوان روش پرداخت میپذیرند افزایش پیدا کند، مقدار بیت کوینهایی که به توکنهای مبتنی بر اتریوم wBTC تبدیل میشوند هم افزایش پیدا خواهد کرد.
طبق گزارش DeFi Plus موسسه تحقیق و آنالیز حوزه دیفای، مجموع ارزش بازار ارز دیجیتال رپد بیت کوین بین تاریخ ۱ آگوست تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰، از ۶۶۵ میلیون دلار به ۸۴۸ میلیون دلار افزایش یافته است.
Wrap به معنای پیچیدن در پوشش است. در واقع بیت کوین برای ایجاد تعامل متقابل با اتریوم در پوششی از نوع توکن ERC-20 پیچیده شده که این عمل موانع فنی و ذهنی را از بین برد. قبل از ایجاد نوآوریهایی مثل ارز دیجیتال رپد بیت کوین، امکان استفاده از ارزش و پایگاه کاربری بیت کوین در دیفای وجود نداشت چون ماهیت بلاکچین اتریوم و بیت کوین تفاوت زیادی با هم داشت و عملا ارتباط آنها با یکدیگر ناممکن بود.
علاوهبر این، سالها سفته بازی بین بیت کوین و اتریوم باعث ایجاد مفهومی شد که به نام دیدگاه ماکسیمالیسم یا تعصب شدید و کورکورانه روی یک بلاکچین به بهای نادیده گرفتن بقیه چینها، شناخته میشود.
فناوریهایی مانند توکن wBTC راهی را برای بیت کوین و هولدرهای آن ایجاد میکند تا بتوانند با اکوسیستم دیفای اتریوم تعامل داشته و حتی بدون کم کردن از تعداد کل بیت کوینهای خود، از آنها سود به دست آورند. به بیان ساده، شما میتوانید کیف پول خود را از طریق قرارداد هوشمند به پلتفرمهای غیرمتمرکز متصل کرده و بیت کوین خود را به سایر کاربران به صورت وام انتقال داده و سود دریافت کنید.
این روش باعث ایجاد سود مشترک بین اتریوم و بیت کوین شده و عقاید تعصبی عقبنشینی کردند؛ بنابراین اثرگذاری شبکه افزایش یافته و علاوه بر از بین رفتن مجادلهها پیرامون این دو رمزارز، تصوراتی که از ریسک خرید و فروش توکن در خارج از شبکه بیت کوین وجود داشت، کمرنگ شد. حالا دیگر بیت کوین و اتریوم در دو سوی یک جبهه جنگ بین طرفداران خود نیستند، بلکه دارای سود مشترک و قابلیت تعامل و استفاده از پتانسیلهای یکدیگر هستند.
مزیت دیگر ارز دیجیتال رپد بیت کوین، سرعت آن است. تراکنشهای این رمزارز خیلی سریعتر از تراکنشهای بیت کوین تایید و ثبت میشوند چون توکن wBTC روی بلاکچین اتریوم قرار دارد که هر ۱۵ ثانیه یک بلاک جدید به آن اضافه میشود در حالی که BTC روی بلاکچین بیت کوین قرار دارد که هر ده دقیقه یک بلاک اضافه میکند. هرچقدر سرعت اضافه شدن بلاک بالاتر باشد یعنی تراکنشهای بیشتری به سرعت در حال تایید شدن و ثبت شدن در بلاکچین هستند. به همین دلیل رپد بیت کوین میتواند بسیار سریعتر از بیت کوین بین کیف پولها، صرافیها و سرویسهای مبتنی بر اتریوم، جا به جا شود.
توکن wBTC چگونه کار می کند؟
رپد بیت کوین زمانی ایجاد میشود که شما از یک پذیرنده در ازای پرداخت بیت کوین، توکنهای ERC-20 مبتنی بر اتریوم درخواست میکنید. پذیرنده بعد از دریافت درخواست شما فرآیند «مشتری خود را بشناس» (KYC) و «ضد پولشویی» (AML) را اجرا میکند تا هویت شما را شناسایی و تایید کرده و تراکنش را با یک نهاد حضانتی به جریان بیاندازد (در حال حاضر تنها نهاد حضانتی برای ارز دیجیتال رپد بیت کوین، BitGo است). سپس این نهاد یک تعداد مشخص توکن wBTC تولید کرده و آنها را به آدرس اتریوم پذیرنده ارسال میکند.
بعد از این مرحله، شما و پذیرنده یا معامله را از طریق یک صرافی متمرکز (DEX) انجام میدهید یا به صورت شخص به شخص و بدون واسطه که به آن مبادله اتمی هم گفته میشود، در صرافی غیرمتمرکز تکمیل میکنید. در پایان این معامله، پذیرنده صاحب بیت کوین و شما صاحب ارز دیجیتال رپد بیت کوین میشوید.
وقتی تراکنش نهایی شد میتوانید توکنهای wBTC خود را در پلتفرمهای مختلف دیفای مثل Compound و MakerDAO استفاده کنید. در صورتی که بخواهید توکنهای خود را با بیت کوین مبادله کنید، دوباره یک درخواست برای پذیرنده ارسال میکنید تا ارز دیجیتال رپد بیت کوین را به او برگردانده و بیت کوینهای خود را پس بگیرید. پذیرنده توکنهای wBTC بازگردانده شده را در فرآیندی که «تراکنش سوخته» نام دارد، میسوزاند.
سازنده ارز دیجیتال رپد بیت کوین کیست؟
توسعهدهندگان اولیه پروتکل رپد بیت کوین موسسات BitGo Inc، Kyber Network و Ren (با نام قبلی Republic Protocol) بودند. این کنسرسیوم اوراق سفید توکن wBTC را در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۹ منتشر کرده و در ۳۱ ژانویه همان سال، ارز دیجیتال رپد بیت کوین رونمایی شد و هشت پذیرنده، تبدیل بیت کوین به توکن wBTC را بر عهده داشتند. بعدها پذیرندههای دیگری هم به این تعداد اضافه شدند.
نظارت بر پروتکل wBTC توسط یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) انجام میشود. در زمان نوشتن این مطلب، این سازمان ۱۷ عضو دارد که سهامدارانی از بخشهای مختلف اکوسیستم دیفای هستند. هر یک از کلیدهای کیف پول چند امضایی رپد بیت کوین در دست یکی از اعضای DAO است؛ این روش باعث افزایش چشمگیر امنیت سیستم میشود. اعضای این DAO با استفاده از این کلیدها میتوانند برای حذف و اضافه شدن اعضا و ایجاد تغییر در قراردادهای هوشمند که سیستم بر پایه آنها ساخته شده است، رای بدهند.
سایر کاربران پروتکل wBTC میتوانند ساخته شدن و سوزانده شدن ارز دیجیتال رپد بیت کوین را در بلاکچینهای اتریوم و بیت کوین ببینند. موسسه BitGo به عنوان یک لایه حفاظتی اضافه به طور مستمر سیستم را ارزیابی کرده و سند تراکنش ذخیره روی بلاکچین بیت کوین را ایجاد میکند؛ سایر افراد میتوانند با استفاده از این سند تایید کنند که ذخیره بیت کوین معتبر است.
ایجاد و استفاده از توکن wBTC نشانه این است که تعاملپذیری بین بیت کوین و اتریوم باعث رشد صنعت دیفای شده و پتانسیل ارزش آفرینی برای کاربران در اکوسیستم کریپتو که به سرعت به سمت بالندگی و بلوغ پیش میرود را دارد.