دامیننس یک شاخص اصلی برای بررسی وضعیت ارزهای دیجیتال است، به‌طوری که به معامله‌گران کمک می‌کند تا میزان تسلط یک کوین یا توکن را بر بازار کریپتو تشخیص دهند. دامیننس در لغت به معنای تسلط و چیرگی است و منظور از دامیننس بیت کوین، (Bitcoin Dominance) درصد سهم بیت کوین از کل سرمایه موجود در بازار ارزهای دیجیتال است. در اصل از این معیار برای ارزیابی سطح سلامت بازار و قدرت‌سنجی نسبی سایر ارزها در مقایسه با بیت کوین استفاده میشود.
اگر می‌خواهید به یک تریدر حرفه‌ای در بازار رمزارزها تبدیل شوید حتماً باید با مفهوم دامیننس بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال آشنا باشید؛ زیرا Dominance به‌طور کلی تأثیر زیادی روی احساسات بازار کریپتو دارد. در ادامه این مقاله از ایران بروکر به طور کامل مفهوم دامیننس بیت کوین، نحوه محاسبه آن و تأثیر آن را روی بازار ارز دیجیتال بررسی می‌کنیم.
دامیننس چیست؟
مفهوم دامیننس به‌طور کلی ارزش یک کوین، مثلاً بیت کوین را نسبت به ارزش کل بازار کریپتو بیان می‌کند. به‌عبارتی دیگر، معامله‌گران اغلب برای تحلیل تسلط آلت کوین‌ها و سایر ارزهای مهم مانند بیت کوین، اتریوم و تتر، نسبت به کل دارایی‌های کریپتو از این شاخص کمک می‌گیرند.
برای مثال، دامیننس‌های اتریوم و تتر درست مانند بیت کوین است و نشان می‌دهد که هر کدام از این ارزهای دیجیتال چه مقدار از حجم کل بازار را در بر گرفته‌اند.
مفهوم دامیننس به ما کمک می‌کند که ماهیت اساسی ارزها در بازار کریپتو را بفهمیم و ارزش هر یک از آن‌ها را نسبت به سایر ارزهای دیجیتال درک کنیم. معامله‌گران با کمک این دامیننس، احساسات بازار را درک می‌کنند و سمت و سوی بازار را متوجه می‌شوند.
مثالی از بررسی دامیننس: هرگونه تغییر قیمت بیت کوین به شدت روی احساسات بازار تأثیر می‌گذارد و سمت و سوی جدیدی به آن می‌دهد؛ فرضاََ اگر بیت کوین روند نزولی داشته باشد، نتیجه می‌گیریم که تریدرها سرمایه‌گذاری روی آلت کوین‌های دیگر را به سرمایه‌گذاری روی پادشاه ارزهای دیجیتال ترجیح می‌دهند. در نتیجه، می‌توانیم تصمیم معاملاتی بهتری بگیریم.
مزایا و معایب دامیننس
میزان تسلط یک کوین در کل بازار ارزهای دیجیتال یک شاخص عالی برای ردیابی بازار ارزهای دیجیتال است. به‌خصوص هنگام بحث در مورد حرکات بیت کوین به‌عنوان رهبر بازار، درک تسلط بیت کوین به ما کمک می کند تا از روندها و پویایی‌های برتر مطلع شویم. با وجود این مزایا، باید با ابزارهای دیگر استفاده شود تا دید بهتری را برای درک حرکات بازار به شما بدهد.
دامیننس بیت کوین چیست؟
تسلط بیت کوین، نشان‌دهنده نسبت بین مارکت کپ یا ارزش بازار بیت کوین به کل بازار ارز دیجیتال است. دامیننس بیت کوین ارزش بیت کوین را نسبت به سایر ارزهای دیجیتال نشان می‌دهد و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران برای تصمیم‌گیری بهتر در معاملات از این شاخص استفاده می‌کنند.
به بیان ساده‌تر، Bitcoin Dominance درصدی از کل سرمایه بازار ارزهای دیجیتال است که بیت کوین، آن درصد را در اختیار دارد؛ برای مثال اگر کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال ۱ میلیون دلار و ارزش بازار بیت کوین ۵۰۰ هزار دلار باشد در نتیجه دامیننس بیت کوین ۵۰ درصد است.
نگاهی کوتاه به تاریخچه دامیننس بیت کوین
بیت کوین در چند سال ابتدایی، سلطه چندانی نداشت و نوسانات قیمتی زیادی را تجربه کرد. اما به مرور زمان کم‌کم ثبات پیدا کرد و به لحاظ تسلط در بازار به جایگاه خوبی رسید؛ به‌طوری که امروزه ارزش کل بازار آن به بیش از یک تریلیون دلار می‌رسد. بسیاری از سرمایه‌گذاران، معامله‌گران و تحلیل‌گران بیت کوین را به چشم شاخص سلامت بازار می‌نگرند و از آن برای ارزیابی قدرت نسبی سایر ارزها استفاده می‌کنند.
بیت کوین تا سال ۲۰۱۷، با توجه به عدم رقابت قبلی با سایر ارزهای دیجیتال، ۹۶ درصد از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص می‌داد، یعنی دامیننس بیت کوین ۹۶ درصد بود. در سال ۲۰۱۷ با ظهور آلت‌کوین‌ها سرمایه‌گذاران شروع به استفاده از شاخص Bitcoin Dominance کردند. آن‌ها می‌خواستند وضعیت سایر ارزهای دیجیتال را نسبت به قیمت بیت کوین در نظر بگیرند.
در سال ۲۰۱۸ به دلیل رونق آلت کوین‌ها و محبوبیت سایر بلاکچین‌ها، مانند اتریوم، Bitcoin Dominance به پایین‌ترین سطح تاریخ یعنی ۳۵.۴۹ درصد کاهش پیدا کرد. بعد از آن، اتریوم در سال ۲۰۱۹ دچار سقوط قیمت ۸۷ درصدی شد و دامیننس BTC Dominance تا ۷۳ درصد رشد کرد.
بالابودن Bitcoin Dominance به معنای پتانسیل بازار جهت رشد و اشتیاق افراد به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال است و برعکس؛ وقتی دامیننس بیت کوین پایین است، یعنی سرمایه‌گذاران نسبت به بیت کوین بدبین شده‌اند و تمرکز خود را روی سایر ارزهای دیجیتال قرار داده‌اند که این خود می‌تواند بازار را وارد مرحله نزولی کند.
نقش سلطه بیت کوین در بازار کریپتو
زمانی که دامیننس بیت کوین افزایش پیدا می‌کند، احتمالاً مردم یا بیت کوین می‌خرند یا آلت کوین می‌فروشند. البته این احتمال هم وجود دارد که هر دو سناریو رخ دهد. از طرفی، به دلیل وضعیت کلیدی بیت کوین به‌عنوان رهبر ارزهای دیجیتال، افزایش چیرگی بیت کوین نشان‌دهنده احساسات ریسکی در بازار است. به همین دلیل سلطه بیت کوین به‌عنوان سنجشی برای شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال نیز به‌حساب می‌آید.
معامله‌گران از Bitcoin Dominance به‌عنوان سیگنال خرید یا فروش استفاده می‌کنند؛ برای مثال، آن‌ها با بررسی افزایش یا کاهش Dominance بیت کوین همراه با روند قیمت این ارز، تصمیمات اساسی را مبنی بر اختصاص سرمایه بیشتر به بیت کوین یا آلت کوین‌ها می‌گیرند.
نحوه محاسبه دامیننس بیت کوین
شما می‌توانید با تقسیم ارزش بازار بیت کوین بر ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال، شاخص چیرگی بیت کوین را به‌دست آورید.
- Bitcoin Dominance = ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال ÷ ارزش بازار بیت کوین
فرض کنید ارزش بازار بیت کوین ۶۵ میلیون دلار و ارزش بازار کل ارزهای دیجیتال ۱۰۰ میلیون دلار است. در این حالت دامیننس بیت کوین ۶۵ درصد است.
دامیننس واقعی بیت کوین (Real Bitcoin Dominance) چیست؟
برخی از معامله‌گران از شاخص سلطه واقعی بیت کوین استفاده می‌کنند و این شاخص تنها کوین‌هایی را در نظر می‌گیرد که طبق مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) عمل می‌کنند. منطق پشت پرده این رویکرد، ردیابی حرکت کوین‌هایی است که این پتانسیل را دارند تا در آینده به‌عنوان یک ابزار غیرمتمرکز برای مبادله استفاده شوند.
نحوه محاسبه دامیننس واقعی بیت کوین
- شاخص دامیننس واقعی بیت کوین = ارزش بازار بیت کوین ÷ (ارزش بازار بیت کوین + ارزش بازار سایر ارزهای دیجیتال متکی بر مکانیزم اثبات کار)
تفاوت اساسی Bitcoin Dominance و Real Bitcoin Dominance جداسازی عرضه اولیه کوین‌ها (ICOها و استیبل کوین‌ها) است.
ارتباط بین دامیننس بیت کوین و ارزش کل بازار
متوجه شدیم که دامیننس بیت کوین از ارزش بازار به‌عنوان یک عامل اصلی استفاده می‌کند؛ اما چگونه ارزش بازار آن را محاسبه کنیم؟ ارزش بازار یا مارکت کپ با فرمول زیر محاسبه میشود:
- ارزش بازار یا مارکت کپ = تعداد کل کوین‌های استخراج‌شده (یا کوین‌های موجود) × قیمت یک کوین
ارزش بازار هر ارز دیجیتال نشان‌دهنده محبوبیت آن در بین سرمایه‌گذاران است و سرمایه‌گذاران از این ارزش برای به‌دست‌آوردن تصویر جامع از موقعیت یک ارز نسبت به سایر کوین‌ها در بازار استفاده می‌کنند. به‌طور کلی ارزهای دیجیتال با توجه به ارزش بازار به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- ارزهای محبوب که نوسانات بیشتر و پتانسیل رشد بالاتری دارد.
- ارزهای معمولی با سرمایه کم که پتانسیل زیادی برای رشد کوتاه‌مدت دارند اما پرنوسان هستند و به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری پرخطر به حساب می‌آیند.
مثال: عرضه در گردش بیت کوین در ژانویه ۲۰۲۴ بیش از ۱۹.۶ میلیون و قیمت هر بیت کوین حدود ۴۲,۹۹۷ دلار بود. طبق فرمول بالا، ارزش بازار بیت کوین در آن ماه برابر با ۸۴۳ میلیارد دلار بوده است.
عوامل موثر بر دامیننس بیت کوین
عوامل بسیاری بر دامیننس بیت کوین موثر هستند:
- از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به احساس کلی بازار اشاره کرد. به‌طور کلی وقتی روحیه سرمایه‌گذاران بالا است و حس خوبی دارند، باعث میشود که تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری روی بیت کوین داشته باشند؛ بنابراین به تبع آن، ظرفیت سرمایه‌گذاری و تسلط بیت کوین افزایش پیدا می‌کند. از طرف دیگر، حالت مخالف نیز وجود دارد و آن زمانی است که احساس کلی بازار، منفی است و سرمایه‌گذاران جهت کاهش ریسک ترجیح می‌دهند سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع سازند؛ در نتیجه تمرکز از روی بیت کوین برداشته‌شده و به سمت ارزهای دیجیتال دیگر کشیده میشود و سلطه بیت کوین کاهش می‌یابد.
- عامل موثر دیگر، میزان نوآوری و توسعه شبکه بیت کوین است. با افزایش سطح فعالیت توسعه‌دهندگان در شبکه بیت کوین و ترغیب معامله‌گران به سرمایه‌گذاری در این ارز از راه‌های مختلف مانند اضافه‌کردن ویژگی‌های جدید به شبکه، سرمایه بیشتری جذب این ارز دیجیتال کرده و دامیننس آن بالا خواهد رفت؛ اما در جهت مقابل اگر فعالیت‌های توسعه‌ای شبکه متوقف شوند به مرور زمان جذابیت بازار کم شده و سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به خرید بیت کوین نشان نمی‌دهند و در نتیجه دامیننس آن پایین خواهد آمد.
- افزایش استیبل کوین‌ها فشار طولانی مدتی به دامیننس بیت کوین وارد می‌کند؛ زیرا این ارزها با اتصال به دارایی‌های با ثبات مانند دلار آمریکا، یک ارزش ثابتی دارند. در واقع، استیبل کوین‌ها در طول یک بازار نزولی یا سایر دوره‌های نوسان به‌عنوان یک ارز دیجیتال با نوسان کمتر به‌حساب می‌آید. در نتیجه، در شرایط بی‌ثبات بازار، سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز به سراغ استیبل کوین‌ها می‌روند تا از دوره‌های نوسان شدید بازار کریپتو در امان بمانند. استیبل کوین‌ها درحالِ‌حاضر ارزش بازار ۱۳۴ میلیارد دلاری دارند و تتر، بزرگترین استیبل کوین، دارای ارزش بازار حدودی ۹۵ میلیارد دلار است. نتیجه می‌گیریم که ورود استیبل کوین‌ها تأثیر زیادی روی بازار ارز دیجیتال به‌خصوص بیت کوین دارد و تسلط بیت کوین را کاهش یا افزایش می‌دهد.
- درحالِ‌حاضر هزاران ارز دیجیتال با ارزش کل بازار بیش از ۱ تریلیون دلار وجود دارد. مجموعه‌های NFT نیز به‌عنوان دارایی‌های دیجیتالی جایگزین ظاهر شده‌اند. اغلب این دارایی‌های جدید و NFTها روی بلاک چین‌های محبوب مانند اتریوم هستند؛ بنابراین، همین موضوع باعث کم‌شدن تمرکز روی بیت کوین و کاهش دامیننس آن شده است.
هر چند ممکن است تسلط بیت کوین کم شده باشد اما، این ارز همچنان بیشترین اعتبار را در بین تمامی ارزهای دیجیتال موجود در بازار دارد. عواملی چون عرضه کم، غیرمتمرکزبودن و پذیرش جریان اصلی روبه‌رشد بیت کوین، باعث شده که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران علاقه خاصی به آن داشته باشند. با اینکه آینده‌ی دامیننس بیت کوین نامعلوم است اما دیدن نحوه‌ی شکل‌گیری مسیر توسعه‌ی بازار در سال‌های آینده جذاب خواهد بود.
استفاده از دامیننس بیت کوین در معاملات
شما می‌توانید از روش‌های زیر جهت استفاده از دامیننس بیت کوین برای اجرای معاملات بهتر استفاده کنید.
۱- استفاده از سلطه در مدیریت ریسک
معامله‌گران می‌توانند از دامیننس بیت کوین به‌عنوان یکی از عوامل مهم برای کمک به مدیریت ریسک کلی خود در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کنند. برای مثال، اگر ارزش بیت کوین در حال کاهش باشد، اما دامیننس بیت کوین افزایش پیدا کند، احتمال زیاد شاهد بازار نزولی برای آلت کوین‌ها هستیم.
در این صورت، سرمایه‌گذارانی که روی آلت کوین‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، برخی از موقعیت‌های معاملاتی خود را می‌فروشند و به سراغ بیت کوین می‌روند. به‌علاوه، معامله‌گران از دامیننس بیت کوین به‌عنوان فشارسنج استفاده می‌کنند؛ زیرا این شاخص میزان فشار بازار و احساسات کلی آن را می‌سنجد و آن‌ها می‌توانند در مورد تنوع سبد ارزهای دیجیتال خود تصمیم بهتری بگیرند.
۲- آلت کوین‌ها را فراموش نکنید
دامیننس به معامله‌گران کمک می‌کند تا پتانسیل بیشتر هر یک از ارزهای دیجیتال را بفهمند. وقتی سرمایه بیشتری به آلت کوین‌ها سرازیر میشود، ارزش بازار بیت کوین و دامیننس نیز کاهش می‌یابد. معامله‌گران در این دوره باید بازار را تحلیل و موقعیت‌های بهتری را شناسایی کنند.
۳- چرخه دامیننس بیت کوین را در نظر بگیرید
رشد و نزول ارزهای دیجیتال طی یک چرخه رخ می‌دهد و به‌طور کلی این چرخه طبق مراحل زیر است:
- دامیننس بیت کوین نزول خود را شروع می‌کند.
- آلت کوین‌های بزرگ با ارزش بازار زیاد بالا می‌روند.
- آلت کوین‌های با ارزش بازار متوسط نیز افزایش پیدا می‌کنند.
- آلت کوین‌ها با ارزش بازار کم، بالا می‌روند.
- سلطه بیت کوین کاهش را ادامه می‌دهد. (بقیه ارزها همچنان در حال افزایش هستند.)
- آلت کوین‌های بزرگ شروع به نزول می‌کنند. (آلت کوین‌های متوسط و کوچک حرکت صعودی خود را حفظ می‌کنند.)
- آلت کوین‌های متوسط روند نزولی می‌گیرند (آلت کوین‌های با ارزش کم به روند صعودی ادامه می‌دهند.)
- در نهایت آلت کوین‌های کوچک نیز سقوط می‌کنند و دوباره دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد.
برای مثال، اگر ارزش بیت کوین در حال افزایش باشد، اما دامیننس بیت کوین کمتر شود، احتمالاً شاهد بازار صعودی برای آلت کوین‌ها هستیم. در این صورت، سرمایه‌گذارانی که بیت کوین دارند برای تنوع سبد سرمایه‌گذاری خود به سراغ آلت کوین‌ها می‌روند و همین اتفاق ارزش بازار آلت کوین‌ها را بیشتر می‌کند.
۳ ابزار مناسب برای بررسی دامیننس
دامیننس بیت کوین با بازار ارزهای دیجیتال تغییر می‌کند و برای بررسی آن باید از ابزارهای مختلف کمک بگیرید. در ادامه به چند مورد از محبوب‌ترین ابزارها برای بررسی دامیننس بیت کوین اشاره می‌کنیم:
- سایت CoinMarketCap.com به شما کمک می‌کند که علاوه‌بر بررسی دامیننس بیت کوین به‌صورت روزانه، سایر معیارهای ارزهای دیجیتال مانند: قیمت، ارزش بازار، حجم معاملات ۲۴ ساعته و رتبه‌بندی کوین در صرافی‌های ارز دیجیتال را مشاهده کنید.
- سایت CoinGecko.com قیمت واقعی و تاریخی، حجم معاملات، دامیننس بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، عرضه در گردش و سقف بازار برای هر ارز را نشان می‌دهد.
- سایت TradingView.com به شما کمک می‌کند که معیارهایی مانند دامیننس بیت کوین، رتبه‌بندی TTV (کل ارزش قفل‌شده)، آدرس‌های کلی کیف پول، برنده و بازنده‌های معاملات و سایر روندهای بازار را ببینید.
۴ استراتژی برای ترید با دامیننس بیت کوین
- معاملات بلندمدت: معامله‌گران می‌توانند با خرید و نگه‌داری بیت کوین, از روند صعودی بلندمدت این ارز دیجیتال سود ببرد. اگر بیت کوین در طول زمان افزایش پیدا کند، این استراتژی به شدت سودآور است.
- معاملات کوتاه‌مدت: معامله‌گران کوتاه‌مدت می‌توانند با معامله روی نوسانات کوتاه‌مدت قیمت بیت کوین از روند حرکت قیمت در لحظه سود کنند. اگر معامله‌گر بتواند حرکت کوتاه‌مدت قیمت را به‌درستی پیش‌بینی کند، سود می‌برد اما اگر اشتباه کند، باید ضررش را نیز به جان بخرد.
- معاملات مومنتوم: معامله‌گران مومنتوم می‌توانند از اثر شبکه قوی بیت کوین با معامله روی حرکت دارایی استفاده کنند. اگر معامله‌گر حرکت قیمت را به‌درستی پیش بینی کند، سود مناسبی به‌دست می‌آورد.
- سرمایه‌گذاری آلت کوین‌ها: سرمایه‌گذاران زمانی که متوجه کاهش دامیننس بیت کوین در مقایسه با آلت کوین‌ها می‌شوند، به سرعت با بیت کوین خداحافظی می‌کنند و به سراغ آلت کوین‌ها می‌روند.
نمودار بیت کوین دامیننس
برای مشاهده نمودار دامیننس بیت کوین می‌توانید وارد سایت یا اپلیکیشن تریدینگ ویو شوید و در قسمت نمادها، نماد BTC.D را جستجو کنید.
جمع‌بندی “دامیننس در ارز دیجیتال چیست”
به‌طور خلاصه، بررسی تغییرات دامیننس ارزهایی مثل بیت کوین، معیار خوبی برای آگاهی از سطح سلامت بازار ارزهای دیجیتال و تشخیص قدرت نسبی سایر ارزها است؛ چراکه معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با زیرنظرقراردادن آن می‌توانند از روان بازار، فعالیت‌های توسعه شبکه و سطوح نوآوری آن و همچنین ارائه‌شدن ارزهای جدید به بازار مطلع شوند. با این حال نباید صرفاً به این شاخص تکیه کنید.
سوالات پر تکرار “دامیننس در ارز دیجیتال چیست”
دامیننس چیست؟
میزان درصد ارزش یک ارز نسبت به ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را دامیننس می‌گویند. از این معیار برای برآورد میزان تسلط ارز موردِنظر بر کل بازار در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال استفاده میشود.
دامیننس بیت کوین چطور محاسبه میشود؟
درصد تسلط بیت کوین از تقسیم‌کردن ارزش بازار بیت کوین بر ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال به‌دست می‌یابد .
چرا دامیننس بیت کوین مهم است؟
دامیننس بیت کوین معیار مناسبی برای سنجش قدرت نسبی بیت کوین در برابر سایر ارزهای دیجیتال است. به‌طوری‌که با بالارفتن درصد چیرگی بیت کوین، بیشتر سرمایه بازار در اختیار آن است؛ بنابراین بیت کوین تعیین‌کننده جهت بازار خواهد شد. اما در جهت عکس، وقتی که ارزش بیت کوین پایین می‌آید به آن معنا است که سرمایه بین سایر ارزها تقسیم‌شده و بیت کوین تأثیر چندانی در جهت‌دهی بازار ندارد.
تغییرات دامیننس بیت کوین در طول تاریخ چگونه است؟
درصد تسلط بیت کوین همواره در حال نوسان بوده؛ در اواخر سال ۲۰۱۷ بیشترین حد نوسان یعنی حدود ۹۶ درصد را تجربه کرده و این مقدار در سال بعد از آن به ۳۵ درصد کاهش یافته است. بعد از آن نیز نوسانات ادامه داشته و تا الان به حدود ۵۳ درصد رسیده است.
تغییرات دامیننس بیت کوین چگونه بازار را تحتِ‌تأثیر قرار می‌دهد؟
حالت صعودی‌گرفتن دامیننس بیت کوین نشان‌دهنده زیادشدن علاقه کاربران به سرمایه‌گذاری روی بیت کوین بوده؛ در نتیجه ارزش سایر ارزهای دیجیتال کاهش می‌یابد و تسلط بیت کوین بیشتر میشود و بالعکس؛ وقتی دامیننس بیت کوین رو به نزول است، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به سایر ارزهای دیجیتال نشان داده، در نتیجه تمرکز از روی بیت کوین برداشته شده و سلطه آن کاهش می‌یابد.
نظرات کاربران