معرفی بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس (Cosmos) و بررسی توکن اتم (ATOM)

اگر با بلاکچین‌ها و کاری که انجام می‌دهند آشنا باشید احتمالا می‌دانید که هر کدام برای هدفی خاص و حل مساله‌ای ایجاد شده‌اند که به روش‌های دیگر قابل حل نبوده است. بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس برای آسان‌تر کردن ارتباط بین دفترهای کل توزیع شده، بدون نیاز به یک سرور متمرکز ایجاد شدند.

اوراق سفید کازماس که ماموریت و فناوری ساخت آن را توضیح می‌دهد در سال ۲۰۱۶ منتشر شد اما طولی نکشید که این شبکه از سوی سازندگان به عنوان «اینترنت فضای بلاکچین» معرفی شد. هدف بنیان‌گذاران بلاکچین کازماس این بود که پلتفرمی تعامل‌پذیر از بلاکچین‌های اوپن سورس ایجاد کنند که می‌توانست تراکنش بین این بلاکچین‌ها را ساده کند. اما آیا این امکان‌پذیر بود؟

از همان آغاز ظهور فناوری بلاکچین، ایجاد امکان تعامل و همکاری بین بلاکچین‌ها به یک کار چالش‌برانگیز برای برنامه‌نویسان تبدیل شده بود. تعامل‌پذیری و قابلیت همکاری در واقع مسیر ارتباط بین دو یا چند سیستم را مهیا و تسهیل می‌کند. به عنوان مثال، ایمیل‌هایی که از حساب جیمیل به حساب هات میل ارسال می‌شوند یا اشتراک‌گذاری داده بین گوشی اندروید و iOS نمونه‌هایی از تعامل‌پذیری هستند.

این سرویس‌ها ابتدا به صورت مجزا ساخته می‌شود، درست مثل یک بلاکچین خاص که ابتدا با هدفی در ذهن سازندگان، به صورت کاملا مستقل ایجاد می‌شود. اما ایجاد ارتباط بین سیستم‌ها و سرویس‌ها ضروری است. در غیر این صورت خیلی کارایی نداشته و مانعی برای پذیرش گسترده تکنولوژی هستند.

فرض کنید که امکان ارسال ایمیل از جیمیل به یاهومیل یا بالعکس وجود نداشت، در این صورت همه باید در هر دو پلتفرم یک حساب کاربری و آدرس ایمیل ایجاد می‌کردند تا برای افرادی که ایمیل یاهو دارند با یاهو میل و برای افرادی که از جیمیل استفاده می‌کنند از جیمیل استفاده کنند. این ایزوله شدن با ذات فناوری در تضاد است.

کازماس اولین پلتفرم کاملا رایگان برای ایجاد تعامل‌پذیری بین سیستم‌های مختلف مثل Binance Chain، Terra و Crypto.org است و ۱۵۱ میلیارد دلار دارایی دیجیتال را مدیریت می‌کند. ارز دیجیتال کازماس که با نماد ATOM شناخته می‌شود، رمزارز اختصاصی این پلتفرم است که امنیت اکوسیستم بلاکچین‌هایی که برای مقیاس‌پذیری و تعامل با دیگری طراحی شده‌اند را تامین می‌کند.

کازماس چطور کار می کند؟

شبکه کازماس یک اکوسیستم توسعه یابنده از اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مرتبط با یکدیگر است. این شبکه از هاب‌ها، الگوریتم اجماع Tendermint و پروتکل ارتباط بین بلاکچین‌ها (IBC) برای اطمینان از برقراری ارتباط امن بین بلاکچین‌ها استفاده می‌کند.

بعضی از پلتفرم‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. طی این فرآیند، توکن‌ها در یک پلتفرم قفل شده و سپس همان مقدار دارایی دیجیتال روی بلاکچین دیگر، ایجاد می‌شود. توکن‌های رپد (Wrapped Tokens) که شناخته شده‌ترین مثال از آنها توکن رپد بیت کوین است، یک نمونه از این فرآیند هستند.

در این فرآیند به جای ارسال بیت کوین از بلاکچین بیت کوین به یک پلتفرم دیگر مثل اتریوم، توکن‌های BTC در یک بلاکچین کاربردی قفل می‌شوند. سپس همان مقدار توکن رپد که در اینجا رپد بیت کوین (wBTC) است به صورت توکن‌های Peg (توکن‌هایی که ارزش آن به یک ارز دیجیتال گره خورده باشد)، در روی بلاکچین دیگر، صادر می‌شود.

در مقابل، پلتفرم و ارز دیجیتال کازماس یک ابزار متن باز ارائه می‌دهد که برنامه‌نویسان می‌توانند با استفاده از آن، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و مستقل قدرتمند بلاکچینی بسازند که Zone نامیده می‌شود و فقط به یک بلاکچین وابسته نباشند. Zone ها در واقع قراردادهای هوشمند کازماس هستند.

تیم توسعه‌دهنده پلتفرم و ارز دیجیتال کازماس یک کیت توسعه نر‌م‌افزار (SDK) ساخته‌اند که به برنامه‌نویسان امکان ساخت سریع‌تر، ساده‌تر و ارزان‌تر Zone ها را نسبت به پلتفرم‌هایی مثل اتریوم، می‌دهد. کازماس با فراهم کردن رایج‌ترین کاربردها بین بلاکچین‌ها مثل استیکینگ، نظارت و تبادل توکن‌ها از طریق برنامه‌های شناخته شده و ساده توسعه نرم‌افزار مثل GO، از پیچیدگی این فرآیندها کم کرده است. برنامه‌نویسان در کازماس از بالاترین سطح آزادی عمل و انعطا‌ف‌پذیری برای ایجاد افزونه‌ها و هر امکاناتی که بخواهند، برخوردار هستند.

کازماس هاب چیست؟

هر یک از زون‌های شبکه کازماس از طریق هاب‌ها به زون دیگر مرتبط می‌شود. کازماس هاب اصلی‌ترین هاب است اما هاب‌های دیگری هم در شبکه وجود دارند که کار ارتباط زون ها به یکدیگر را بر عهده دارند. نیازی نیست همه هاب‌ها یا زون‌ها به یکدیگر متصل شوند؛ اما هر زون جدید باید به کازماس هاب متصل شود. کازماس هاب اولین بلاکچین لانچ شده در شبکه کازماز است که سابقه وضعیت هر زون را ثبت می‌کند.

هر یک از زون‌ها به صورت مستقل کار تایید هویت حساب‌ها و تراکنش‌ها، ساخت و توزیع توکن‌های جدید و اجرای تغییرات در بلاکچین را انجام می‌دهند. کازماس هاب با رهگیری وضعیت تمام زون‌های موجود در شبکه، امکان ساده‌سازی تعامل بین آنها را فراهم می‌کند.

وظیفه مهم دیگری که کازماس هاب بر عهده دارد، ایجاد شرایط تعامل‌پذیری با بلاکچین‌های PoW (اثبات کار) مانند بیت کوین و اتریوم از طریق Bridge ها است. حتی در مواردی که بلاکچین‌های PoW شرایط پروتکل کازماس را نداشته باشند، این امکان همچنان برقرار است. کازماس در حال ایجاد یک بریج (bridge) به پولکادات است که بسیاری از کارشناسان و علاقمندان به حوزه رمرارز، مشتاقانه منتظر رونمایی از آن هستند.

تحمل خطای بیزانس Tendermint

ابزارهای SDK کازماس به صورت پیش‌فرض از پروتکل اجماع موتور تحمل خطای بیزانس Tendermint برای حفظ امنیت شبکه استفاده می‌کنند اما امکان استفاده از پروتکل‌های اجماع دیگر هم وجود دارد. برنامه‌نویسان با استفاده از پروتکل اجماع Tendermint BFT می‌توانند بدون نیاز به کدنویسی یک بلاکچین از صفر، بلاکچین‌های مختلف بسازند.

الگوریتم Tendermint BFT کار تایید اعتبار تراکنش‌ها و اضافه کردن بلاک به بلاکچین را بر عهده دارد. این الگوریتم از پروتکلی به نام «رابط اپلیکیشن‌های بلاکچین» برای ایجاد ارتباط با اپلیکیشن‌های شبکه استفاده می‌کند.

این پروتکل از مکانیسم نظارت اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند که با استفاده از آن، شبکه توزیع شده از کامپیوترهایی که کازماس هاب را اجرا می‌کنند، با یکدیگر ادغام می‌شوند. شرکت کنندگان در شبکه می‌توان ارز دیجیتال کازماس (ATOM) استیک کنند و پاداش بگیرند. ۱۰۰ استیک‌کننده برتر می‌توانند به نودهای ولیدیتور تبدیل شوند تا به توان بلاکچین افزوده و به تغییرات در شبکه، رای بدهند. هرچه مقدار توکن‌ ATOM بیشتری استیک شود، قدرت تاثیرگذاری رای ولیدیتورها بالاتر می‌رود.

کاربران شبکه کازماس می‌توانند تمام یا بخشی از ذخیره ارز دیجیتال کازماس خود را به ولیدیتورها سپرده و آنها را مبادله کنند. این کار ولیدیتورها را تشویق می‌کند که صادقانه عمل کنند. کاربران می‌توانند بر اساس اولویت‌های خود در رای‌گیری، خیلی راحت توکن‌های ATOM خود را از یک ولیدیتور به ولیدیتور دیگر انتقال بدهند.

روش کار به این صورت است که کاربران توکن ATOM خود را به ولیدیتوری که رای مشابه با نظر آنها دارد انتقال می‌دهند و ولیدیتور از استیک کردن توکن‌ها پاداش به دست می‌آورد. در زمانی که برای ایجاد تغییر دیگری در شبکه نیاز به رای‌گیری بود و کاربر با نظر ولیدیتور قبلی موافق نبود می‌تواند توکن‌های خود را به ولیدیتوری که با رای او موافق است، انتقال دهد.

هاب‌ها و زون‌ها از طریق پروتکل «ارتباط بین بلاکچینی» یا IBC با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تعامل دارند.

پروتکل ارتباط بین بلاکچینی (IBC) چیست؟

پروتکل IBC امکان انتقال پیام‌های امن را بین بلاکچین‌ها و زون‌های غیرهم‌شکل و متنوع را فراهم کرده و ارتباط آنها را با کازماس هاب ایجاد می‌کند. این روند خلاقانه باعث می‌شود کاربران آزادانه و بدون نگرانی از مسائل امنیتی به تبادل دارایی‌ها و داده‌های خود بین بلاکچین‌های مستقل و غیرمتمرکز، بپردازند.

کازماس هاب نقش یک سرویس‌دهنده را برای بلاکچین‌هایی که باید به آن متصل شده و تعامل‌پذیر شوند، ایفا می‌کند. با وجود کازماس هاب، هر بلاکچین مستقل با اپلیکیشن‌ها، ولیدیتورها و مکانیسم‌های اجماع متفاوت می‌تواند با دیگری ارتباط برقرار کرده و بدون در نظر گرفتن عملکرد و اهداف تجاری سایر بلاکچین‌ها، با آنها به تبادل داده بپردازد.

بلاکچین‌های کازماس می‌توانند با استفاده از IBC هر کاری که می‌خواهند مثل انتقال رمزارز و توکن‌های غیرمثلی (NFT) تا ایجاد قراردادهای هوشمند بین زنجیره‌ای، انجام دهند. با وجود پروتکل IBC، ایجاد اپلیکیشن‌هایی که در بلاکچین‌های مختلف اجرا شده و کارایی داشته باشند دیگر دور از انتظار و سخت نیست.

بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس چه مشکلی را حل می کنند؟

هدف از ایجاد بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس فراهم کردن شرایطی برای برقراری ارتباط بین تمام بلاکچین و در عین حال حل کردن سه مشکل عمده بلاکچین‌ها یعنی خودگردانی، تطبیق‌پذیری و پایداری یا حذف اثر مخرب بر محیط زیست است.

خودگردانی

برنامه‌نویسان می‌توانند بدون پرداخت هزینه و با استفاده از ابزار رایگان SDK کازماس، اپلیکیشن‌های بلاکچین خودگردان و مستقل بسازند. این بلاکچین‌ها می‌توانند به راحتی و بدون نیاز به وجود قراردادهای هوشمند روی یک بلاکچین دیگر، با هم ارتباط برقرار کنند و به این ترتیب هم تطبیق پذیری را ارتقا می‌دهند و هم از هزینه‌های بالای کارمزد که به دلیل ازدحام شبکه ایجاد می‌شود، در امان هستند.

این فرآیند باعث بروز نوآوری در حوزه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، NFT، گیمینگ، سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO)، شبکه‌های اجتماعی، بازارها و اقتصاد مبتنی بر اینترنت، به خصوص اقتصاد مالکیتی که همه در آن دستی دارند، خواهد شد.

تطبیق پذیری

بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس با دارای بودن قابلیت تعامل‌پذیری، کارایی یک سیستم تطبیق‌پذیر را تضمین می‌کنند. همه بلاکچین‌های مستقل و خودگردان از هر نوعی می‌توانند با ادغام در مدل تعامل‌پذیری کازماس و پیروی از استانداردهای ارتباطی مشترک، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و در تکامل و بلوغ پروتکل خود نقش داشته باشد.

تطبیق‌پذیری کازماس از طریق ایجاد رونوشت از یک بلاکچین برای کاهش تراکم شبکه یا تقسیم اپلیکیشن‌ها در چند بلاکچین ایجاد می‌شود. انتقال توکن بین بلاکچین‌های مختلف باعث می‌شود همه این بلاکچین‌ها در کنار یکدیگر، یک شبکه را تشکیل داده و به ادامه کار آن کمک کنند.

پایداری (بی آزار برای محیط زیست)

پایداری بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس از طریق الگوریتم اجماع اثبات سهام که امنیت شبکه را تامین می‌کند، تضمین می‌شود. PoS در مقایسه با الگوریتم اجماع اثبات کار تا ۹۹ درصد کربن کمتری تولید می‌کند.

مقایسه کازماس و اتریوم

گرچه توسعه‌دهندگان اتریوم سال‌ها است که از تغییر مکانیسم اجماع PoW به PoS حمایت کرده‌اند اما این پلتفرم هنوز مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات کار است که آن را در رتیه پایین‌تری از کازماس در رابطه با پایداری قرار می‌دهد. تطبیق‌پذیری هم یکی دیگر از مشکلات بزرگ اتریوم است. گاهی تایید و نهایی کردن یک تراکنش در شبکه بلاکچین از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد. اما الگوریتم‌های اثبات سهام Tendermint BFT در کازماس می‌تواند هزاران تراکش را در ثانیه انجام دهند. این قابلیت باعث سریع‌تر و ارزان‌تر شدن پروسه تبادل ارز دیجیتال کازماس در شبکه شده که در مقایسه با کارمزد تراکنش در اتریوم که گاهی به دلیل ترافیک شبکه به شدت افزایش می‌یابد، یک مزیت کاربرپسند است.

رسیدگی به قراردادهای مالی پیچیده در اتریوم بر عهده قراردادهای هوشمند آزاد (بدون نیاز به مجوز) که کارایی مشخصی دارند و در ساخت کل اکوسیستم نقش دارند، است. در کازماس، هر قرارداد هوشمند یا اپلیکیشن، خودش یک بلاکچین است یعنی قراردادها هیچ دخالتی در عملکرد یکدیگر ندارند و فقط بر اجرای روان و امن تراکنش‌ها تمرکز می‌کنند.

بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس یک ساختار کاربرپسند برای طراحی سریع و ارزان بلاکچین‌های مستقل و خودگردان ارائه می‌دهد. سیستم تعامل‌پذیر کازماس اجازه ارتباط ساده بین بلاکچین‌ها را می‌دهد. این امکان در اتریوم وجود ندارد و باید از روش نسبتا پیچیده و ناامن تبادل توکن‌های رپد، استفاده شود.

از سوی دیگر، مزیت اصلی استفاده از اتریوم محبوبیت این بلاکچین است. اثر شبکه‌‌ای اتریوم (یعنی تاثیری که مصرف‌کننده یک کالا یا خدمات بر ارزش آن دارد) همچنان این پلتفرم را به بستری محبوب برای دیفای، NFT و متاورس که در حال حاضر موضوعات داغی هستند و در آینده هم همچنان این توجه را پیرامون خود خواهند داشت، تبدیل می‌کند.

مقایسه کازماس و پولکادات

با بررسی مشخصات بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس و پولکادات اولین چیزی که به ذهن می رسد یکسان بودن نوع نظارت در این دو بلاکچین است اما دو تفاوت مهم یعنی نظارت در اعتبارسنجی تراکنش‌ها و انتقال توکن‌ها یا دارایی‌های دیجیتال بین سیستم‌ها، باعث تمایز چشمگیر آنها می‌شود.

پروتکل کازماس هاب تعیین می‌کند که تراکنش‌ها توسط ۱۰۰ ولیدیتوری که بیشتری میزان توکن ATOM  را استیک کرده‌اند، تایید شوند. کاربران می‌توانند هر زمان که بخواهند استخر ولیدیتورها را برای استیک توکن و کسب پاداش عوض کنند. زون‌ها می‌توانند نوع نظارت دلخواه خود را داشته باشند که شامل صادر کردن توکن‌هایی غیر از ارز دیجیتال کازماس یا داشتن هاب اختصاصی با سیستم اعتبارسنجی متفاوت، است.

در کازماس می‌توان زون‌های مربوط به بلاکچین‌های خصوصی مجوزدار را در کنار زون‌های عمومی ایجاد کرده و به راحتی به انتقال دارایی دیجیتال بین آنها پرداخت.

در پولکادات، پاراچین‌ها عملکردی مشابه با زون‌ها در بلاکچین کازماس دارند. البته در پاراچین‌ها یک مجموعه ثابت از ولیدیتورها وجود دارند که امنیت یکپارچه و تقویت شده را در سراسر شبکه از طریق Relay Chain که بلاکچین هماهنگ‌کننده مرکزی است، تضمین می‌کنند. بلاکچین‌های کازماس که به هاب متصل می‌شوند به این امنیت یکپارچه نیازی ندارند.

در پولکادات برای انتقال توکن از یک پاراچین به پاراچین دیگر از قراردادهای هوشمند استفاده می شود که این فرآیند در کازماس توسط IBC انجام شده و انتقال آسان دارایی‌های دیجیتال و تعامل بین بلاکچین‌ها توسط IBC و کازماس هاب فراهم می‌شود. قراردادهای هوشمند در کازماس در اصل همان بلاکچین‌ها هستند. این ویژگی در کازماس امکان ثبت هر تراکنش را در سه جای متفاوت شامل دو زون که با یکدیگر تعامل و انتقال انجام داده‌اند و یک هاب را می‌دهد.

سازنده ارز دیجیتال کازماس کیست؟

توسعه و شکل‌گیری کازماس نتیجه همکاری بین تیم‌های مختلف است. منابع و سرمایه اولیه برای توسعه بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس توسط تیم Tendermint و بنیاد Swiss Interchain Foundation (ICF) که یک سازمان غیرانتفاعی است و روی پروژه‌های اوپن سورس بلاکچین سرمایه‌گذاری کرده و از آنها حمایت می‌کند، تامین شد.

جاي وون و ایتان باخمن هر دو برنامه نویس بودند که با همکاری هم در سال ۲۰۱۴ شبکه کازماس را خلق کرده و به ایجاد Tendermint که الگوریتم اجماع کازماس است، پرداختند. این دو با هم وایت پیپر کازماس را در سال ۲۰۱۶ تالیف کرده و نرم افزار آن را در سال ۲۰۱۹ منتشر کردند.

بنیاد The Interchain Foundation با یک عرضه اولیه دو هفته‌ای از توکن ATOM در سال ۲۰۱۷، اولین رویداد از مجموعه رویدادهای تامین سرمایه کازماس را برگزار کرد که طی آن ۱۷ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری شد. شرکت Tendermint Inc. توانست طی رویداد تامین سرمایه Series A که در سال ۲۰۱۹ برگزار شد ۹ میلیون دلار برای ادامه توسعه پروژه، سرمایه جذب کند. در اوایل سال ۲۰۲۰ جا وون پروژه را ترک کرد اما قول داد که همچنان به پروژه کمک کند. بنیانگذار دیگر کازماس یعنی ایتان باخمن هنوز ریاست Interchain Foundation Council را بر عهده دارد.

پروژه بلاکچین و ارز دیجیتال کازماس توانسته است از نام‌های شناخته شده‌ای در صنعت کریپتو مانند Paradigm، Bain Capital و 1confirmation جذب سرمایه داشته باشد.

آیا کازماس پروژه خوبی برای سرمایه گذاری است؟

ارز دیجیتال کازماس از همان آغاز توانست سود زیادی به دست آورد و خیلی زود به سرمایه‌گذاران خود سود ۶۰۰ درصدی رساند. توکن ATOM در سپتامبر ۲۰۲۱ به اوج قیمت ۳۸.۷۸ دلار رسید. گرچه در کازماس هر زون مجاز است که ارز دیجیتال خود را صادر و استفاده کند اما ATOM همچنان توکن اصلی است که در اکوسیستم کازماس به کار می‌رود. این توکن نقش بسیار مهمی در حفظ تعامل‌پذیری در سراسر شبکه ایفا می‌کند و کاربران می‌توانند آن را خرج، هولد، ارسال یا استیک کنند.

افزایش تعداد زون‌هایی که با توجه به امنیت و شفافیت شبکه کازماس به عنوان یک دفترکل توزیع شده چند دارایی روی آن ساخته شد و گسترده شدن پذیرش ارز دیجیتال کازماس به بالاتر رفتن ارزش این رمزارز کمک زیادی کرد. کاربران کازماس می‌توانند به راحتی توکن ATOM داشته و استیک کنند و با افزایش تعداد توکن‌ها خود، علاوه بر دریافت پاداش، در رای‌گیری‌های شبکه شرکت کنند.

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال کازماس را دارند باید این نکته را در یاد داشته باشند که هیچ محدودیتی در عرضه توکن‌های در گردش ATOM وجود ندارد و کازماس تعداد توکن‌ها را با میزان ATOM هایی که استیک می‌شوند، تطبیق می‌دهد. سرمایه گذاری در ارز دیجیتال کازماس پیچیدگی خاصی ندارد. این ارز اولین بار در سال ۲۰۱۹ وارد صرافی‌ها شد و در حال حاضر پلتفرم‌های شناخته‌شده‌ای مثل کوین بیس، بایننس و کراکن امکان خرید و فروش این توکن را فراهم کرده‌اند.

همچنین می‌توانید برای خرید کازماس از طریق صرافی‌های ایرانی نوبیتکس، تترلند و والکس اقدام کنید.

استیک کردن توکن ATOM (اتم)

استیک کردن توکن اتم (ATOM) یک گام ضروری برای مشارکت در تامین امنیت اقتصادی و نظارت بر اکوسیستم کازماس است. برای این کار کافی است یک یا چند ولیدیتور کازماس را انتخاب کرده تا پاداش‌های خود را به شکل رمزارز دریافت کنید. با استیک کردن حق رای به دست آورده و می‌توانید به بهبودها و پیشنهاداتی که آینده شبکه را تعیین می‌کنند، رای بدهید.

در حال حاضر سود سالانه استیک کردن توکن ATOM حدود ۹.۷ درصد است. اگر کاربران ۱۰۰۰ توکن استیک کنند، به عنوان پاداش ۸۹.۱۸ توکن ATOM و ۱۰.۲۸ درصد کمیسیون به صورت میانگین (چون این مبلغ بین ولیدیتورهای مختلف، متفاوت است)، دریافت خواهند کرد.

پاداش‌های استیک از محل کارمزد تراکنش‌های کازماس هاب تامین شده و بین دارندگان ارز دیجیتال کازماس توزیع می‌شود. پیشنهاد ما این است که اگر قصد سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال کازماس و استیک کردن آن را دارید، هم‌زمان با چند ولیدیتور مختلف استیک کنید تا از ریسک‌های احتمالی تخلف ولیدیتور یا زمان‌های توقف و از کار افتادگی آنها، در امان باشید. در صورتی که ولیدیتور کلاهبرداری کرده یا کار خود را متوقف کند، توکن‌هایی که به آنها امانت سپرده‌اید، سوزانده خواهد شد و آنها را برای همیشه از دست می‌دهید.

وقتی بخواهید در پایان مدت استیک پاداش‌های خود را دریافت کنید فقط کافی است با استفاده از یک کیف پول، یک تراکنش بدون مقدار یا هزینه ایجاد کنید. کازماس هیچ کیف پول اختصاصی ندارد اما چندین صرافی و سرویس‌دهنده رمزارز از شبکه‌ها و توکن‌ها در اکوسیتم کازماس، پشتیبانی می‌کنند.

کیف پول‌های تحت وب مثل اکسودوس (Exodus)، مث والت (Math Wallet) و سیتادل وان (Citadel One)، لجر لایو (Ledger Live)، شیپ شیفت (Shapeshift)، تراست والت (Trust Wallet) و کیف پول‌های دیگر می‌توانند برای ارسال، دریافت و نگه‌داری از توکن ATOM به کار برده شوند.

آینده بلاکچین کازماس

مسیر پیش روی اکوسیستم کازماس بسیار امیدوارکننده است. پیش‌بینی می‌شود با توسعه Interchain Security شاهد بهبودهای چشمگیری در حوزه امنیت کازماس باشیم که سطح بالای محافظت در سراسر بلاکچین‌های متصل به یکدیگر را تضمین می‌کند. روان‌تر شدن ارتباطات از طریق IBC امکان تسهیل تراکنش‌های دیفای و انتقال NFT بین بلاکچین‌های عمومی و دارای مجوز را فراهم می‌کند.

برنامه‌های آینده کازماس بلندپروازانه بوده و قصد اضافه کردن امکانات بسیار زیادی را دارد اما تیم سخت‌کوش آن باعث می‌شود مشارکت‌کنندگان در پروژه کازماس و کاربران آن، به آینده‌ای نویدبخش، امیدوار باشند.