به شرکت یا شخصی که به عنوان واسطه‌ای میان سازمان بورس و معامله‌گران اقدام به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار می‌کند، کارگزار بورس گفته می‌شود. به عبارت دیگر کارگزار نماینده سرمایه‌گذار است تا از طرف او معامله سهام و اوراق بهادار کند.
البته این طور نیست که هر شخص یا شرکتی بدون گذراندن مراحل قانونی بتواند به عنوان کارگزار فعالیت کند، بلکه به خاطر حساسیت این کار، کسی مجاز به فعالیت به عنوان کارگزار است که از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز داشته باشد و همچنین در کانون کارگزران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه عضویت داشته باشد.
در روند کسب مجوز، صلاحیت علمی، تجربی، عمومی، تحصیلی و حرفه‌ای همه اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت کارگزاری بررسی می‌شود و سازمان بورس و اوراق بهادار باید صلاحیت آنها را تأیید کند. همچنین همه مدیران و پرسنل شرکت‌های کارگزاری موظفند شرایط و مقرراتی را رعایت کنند.
کارگزاران بورس همچنین باید یک گواهینامه حرفه‌ای داشته باشند که این گواهینامه نشان می‌دهد آنها به مباحث علمی موردنیاز و قوانین و مقررات تسلط دارند.
کارگزاری بورس چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
شرکت‌های کارگزاری برای آنکه هرچه بهتر به مشتریان ارائه خدمات داشته باشند و مشتریان بتوانند دسترسی آسان‌تری داشته باشند، معمولا در تهران و شهرستان‌ها شعبه، دفتر، نمایندگی یا تالار معاملات اختصاصی راه‌اندازی می‌کنند. این شعب یا نمایندگی‌های محلی است برای قبول سفارش مشتریان در بورس، بازارهای خارج از بورس، قبول معاملات آتی کالا و اوراق بهادار و همچنین قبول درخواست‌های صدور و ابطال واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری. البته معمولا شرکت‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر خدمات حضوری خدمات آنلاین نیز به مشریان ارائه می‌دهند، خدماتی مانند انجام معاملات اینترنتی و معاملات آنلاین.
سامانه معاملات آنلاین
تا همین چند سال اخیر که خدمات اینترنتی مانند امروز گسترش نیافته بود، معامله‌گران حتما می‌بایست حضورا مراجعه می‌کردند و به صورت حضوری اقدام به خرید یا فروش سهام می‌کردند، و این کار اصلا آسان نبود. اما در حال حاضر معامله‌گران می‌توانند به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری معاملاتشان را انجام دهند.
سامانه معاملات آفلاین
امکانی که سامانه آفلاین برای معامله‌گران در بورس فراهم کرده است این است که معامله‌گران می‌توانند هر زمان که بخواهند معامله موردنظرشان را سفارش دهند تا وقتی که بازار به آن قیمت موردنظر رسید، معامله‌شان انجام شود. اما ساعات کاری بازار بورس شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 تا 12:30 فعال است و معامله‌گران می‌توانند در این ساعات به صورت آنلاین معاملات خود را انجام دهند.
اعتبار معاملاتی چیست؟
معامله‌گران می‌توانند برای خرید و فروش سهام از کارگزاران سرمایه دریافت کنند که به آن سرمایه اعتبار معاملاتی گفته می‌شود. اعتبار معاملاتی چیزی شبیه وام است که به طور موقت در اختیار سرمایه‌گذاران قرار داده می‌شود و سرمایه‌گذاران موظفند بعد از مدتی مبلغ را بازگرداند، البته معمولا بدون پرداخت سود. مبلغی که کارگزای در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد بسته به نوع کارگزاری و اعتبار مالی معامله‌گر متغیر است.
تحلیل، مشاوره و آموزش
همچنین کارگزاری‌ها توسط کارشناسان مالی و کارشناسان بورس به مشتریانشان در مورد سرمایه‌گذاری مشاوره می‌دهند و در تحلیل بازار به آنها کمک می‌کنند. در دفاتر کارگزاری‌ها معمولا دوره‌های آموزشی تحلیل بورس نیز برگزار می‌شود و کاربران می‌توانند از این دوره‌ها بهره‌مند شوند.
صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی
بعضی کارگزاری‌ها برای کاربران خود به ویژه کاربرانی که تجربه زیادی در بازار بورس ندارند ابزارهایی برای سرمایه‌گذاری معرفی می‌کنند. صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی از جمله این ابزارها هستند.
معامله‌گر می‌تواند با استفاده از سامانه کارگزای در صندوق سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری کند.
سبدگردانی نیز ابزاری است برای کسانی که وقت یا تجربه کافی برای سرمایه‌گذاری ندارند. این افراد سرمایه خود را به سبدگردان‌ها می‌سپارند و سبدگردان وکیل سرمایه‌گذار می‌شود برای انجام معاملات در بورس. سبدگردان‌ها افراد متخصص و موردتأیید سازمان بورس هستند که افراد می‌توانند با خیال راحت پول خود را برای انجام معاملات در بورس به آنها بسپارند.
برای انتخاب کارگزاری چه ملاک‌های را مدنظر قرار دهیم؟
قدم اول این است که هدفمان از سرمایه‌گذاری در بورس را مشخص کنیم. ابتدا باید این سوالات را جواب دهیم: در کدام بورس می‌خواهم فعالیت کنم؟ آیا قصد دارم فقط در بورس سهام فعالیت داشته باشم؟ بورس کالا چه طور؟ آیا می‌خواهم در بازار مشتقات و بورس انرژی هم فعالیت کنم؟ بعد از اینکه جواب این پرسش‌ها را دادیم، و مشخص شد با چه هدفی می‌خواهیم در این بازار فعالیت کنیم، می‌توانیم کارگزاری مناسبمان را انتخاب کنیم.
از آنجا که اهداف و نیازهای افرادی که وارد سرمایه‌گذاری می‌شوند، متفاوت است، و هر کارگزاری نیز خدمات متفاوتی ارائه می‌دهد، نمی‌توان به طور قطع گفت فلان کارگزاری از همه بهتر است اما برای انتخاب کارگزاری می‌توان ملاک‌های زیر را مدنظر قرار داد تا مناسبترین کارگزاری را انتخاب کرد.
-
کارگزاری در دسترس باشد
هرچند در حال حاضر اکثر کارگزاری‌ها خدمات آنلاین و غیرحضوری ارائه می‌دهند اما زمان انتخاب کارگزاری باید توجه کنیم که کارگزاری‌ای انتخاب کنیم که در شهر محل زندگی‌مان شعبه فیزیکی داشته باشد تا در صورت قطعی یا اختلال در پاسخگویی بتوانیم به شعبه فیزیکی مراجعه کنیم.
-
کارگزاری معتبر و قابل اعتماد باشد
شرکت کارگزاری حتما باید معتبر باشد. برای اینکه از اعتبار یک شرکت کارگزاری مطمئن شوید، کافی است به سایت بورس اوراق بهادار مراجعه کنید. در این سایت لیست شرکت‌های معتبر وجود دارد که بر اساس معیارهای مختلف مانند ارزش کل معاملات، بیشترین حجم معاملات آنلاین و … مرتب شده است.
-
کارگزاری سامانه آنلاین و آفلاین داشته باشد
گفتیم که برای انتخاب کارگزاری شعبه فیزیکی کارگزاری را در نظر بگیرید، از طرف دیگر سامانه‌های آنلاین کارگزاری نیز ملاک مهمی است که حتما باید آن را مدنظر قرار دهید. آن کارگزاری بهتر است که چند سامانه آنلاین داشته باشد، تا در صورتی که یکی از سامانه‌ها دچار اختلال شد، بتوان از سامانه دیگر استفاده کرد.
البته از سامانه‌های آنلاین به جز انجام معاملات، برای خدمات دیگری نیز می‌توان استفاده کرد؛ خدماتی مانند: ثبت سفارش، مشاهده گردش حساب، مشاهده سبد سهام، درخواست واریز و انتقال پول. سامانه‌های آنلاین در ساعات فعالیت بازار بورس قابل استفاده اند و در ساعات دیگر می‌توان از سامانه‌های آفلاین استفاده کرد. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه و ساعات 8:30 تا 12:30 فعال است.
-
در زمینه‌های مختلف خدمات مناسبی ارائه دهد
همان طور که بانک‌ها با هم در رقابت هستند و هرکدام سعی می‌کنند خدمات متفاوتی ارائه دهند تا مشتریان بیشتری جذب کنند، شرکت‌های کارگزاری بورس نیز در تلاشند تا خدمات و تسهیلات جذاب و متفاوت از سایر شرکت‌ها ارائه دهند تا کاربران بیشتری جذب کنند.
بهترین کارگزاری بورس در ایران کدام است؟
شما می‌توانید بهترین و مناسبترین کارگزاری را از طریق مراجعه به سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران انتخاب کنید. شرکت بورس اوراق بهادار تهران ماهانه رتبه‌بندی کارگزاران بورس را طبق ارزش معاملات خرید و فروش شرکت‌ها و به تفکیک زیرگروه بازارها منتشر می‌کند.
