اگر شما سرمایه‌گذار بازار بورس هستید و شخصیت ریسک‌پذیری دارید، نمادهای معاملاتی مربوط به صندوق‌های سهامی اهرمی می‌توانند یکی از جذاب‌ترین انتخاب‌ها برایتان باشند. این صندوق‌ها به کمک اهرم مالی، بازدهی سرمایه‌گذاری را چند برابر می‌کنند؛ البته ریسک خرید نیز به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند.
خرید این صندوق‌ها تنها زمانی توصیه میشود که جو کلی بازار بورس مثبت یا شما یک تکنیکالیست حرفه‌ای بوده و بتوانید از آن‌ها نوسان‌گیری کنید. در این مطلب از ایران بروکر با سازوکار صندوق‌های اهرمی، انواع واحدها، میزان ریسک و روش خرید آن‌ها به‌طور جامع آشنا خواهید شد، پس همراه ما باشید.
صندوق سهامی اهرمی چیست؟
صندوق‌های سهامی اهرمی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک هستند که حداقل 70 درصد از دارایی‌های خود را در سهام شرکت‌های بورسی یا فرابورسی و حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند. ویژگی بارز این صندوق‌ها، استفاده از اهرم مالی است که به مدیر صندوق اجازه می‌دهد از طریق استفاده از ابزارهای مشتقه (مانند قراردادهای آتی یا اختیار معامله)، حجم سرمایه‌گذاری را افزایش دهد. این مکانیزم باعث میشود بازدهی (سود یا زیان) صندوق نسبت به تغییرات کلی بازار چند برابر شود.
سازمان بورس و اوراق بهادار، اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های اهرمی را تصویب می‌کند و مدیر صندوق موظف است گزارش‌های دوره‌ای عملکرد را از طریق سامانه کدال منتشر کند.
اجزای کلیدی صندوق‌های اهرمی
صندوق‌های اهرمی دارای دو نوع واحد عادی و ممتاز هستند.
واحدهای عادی در صندوق های اهرمی
دارای کف و سقف مشخصی از لحاظ بازدهی هستند؛ حتی در صورت عملکرد منفی صندوق، بازدهی حداقلی به آن‌ها تعلق می‌گیرد (معمولاً بین 30 تا 36 درصد سالیانه) و اگر بازدهی بیشتر شود، فقط تا سقف مشخص شده بازدهی خواهند داشت.
- واحدهای عادی صندوق اهرمی ماهیتی مانند صندوق درآمد ثابت دارند در نتیجه مناسب سرمایه‌گذاران ریسک گریز و نیازمند به درآمد ثابت هستند.
- از طریق مکانیزم صدور و ابطال خرید و فروش می‌شوند.
- در صورت کمبود بازدهی، کسری سود از دارایی‌های واحدهای ممتاز تأمین میشود.
بیشتر بدانید: برای بررسی شرایط معاملاتی صندوق سرمایه گذاری اهرمی توان کلیک کنید.
واحدهای ممتاز در صندوق های اهرمی
در صورت کسب سود بالاتر از سقف واحدهای عادی، مازاد سود به آن‌ها تعلق می‌گیرد؛ اما اگر صندوق ضرر دهد باید کسری را جبران کنند.
- مناسب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر.
- به‌صورت قابل معامله (ETF) در بورس عرضه می‌شوند.
- از اهرم مالی بهره می‌برند و سود یا زیان آن‌ها به شدت به نوسانات بازار وابسته است.
- به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- ممتاز عام: بدون حق رأی در مجامع صندوق.
- ممتاز خاص: مختص مؤسسان با حق رأی.
بیشتر بدانید: برای بررسی صندوق سرمایه گذاری اهرمی کاریزما با نماد اهرم کلیک کنید.
ضریب اهرمی در صندوق های اهرمی
ضریب اهرمی معمولاً بین 2 تا 3 است، به این معنا که بازدهی یا زیان میتواند 2 تا 3 برابر تغییرات بازار باشد. برای مثال، با ضریب اهرمی 3 و رشد 10 درصدی بازار، بازدهی واحدهای ممتاز میتواند تا 30 درصد باشد، اما در صورت افت بازار، زیان نیز به همین نسبت افزایش می‌یابد.
بیشتر بدانید: صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چیست؟
نحوه عملکرد صندوق اهرمی
صندوق اهرمی با استفاده از ابزارهای مالی مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، سرمایه موجود را چند برابر می‌کند. به بیان ساده، این نوع صندوق به مدیر اجازه می‌دهد با منابعی بیش از دارایی واقعی، وارد معامله شود و در نتیجه، بازدهی حاصل از تغییرات بازار افزایش یابد.
واحدهای ممتاز نقش اصلی را در این فرآیند ایفا می‌کنند؛ چراکه علاوه بر پذیرش ریسک بیشتر، امکان بهره‌مندی از سود مازاد را نیز دارند. این مکانیزم باعث میشود صندوق‌های اهرمی بیشتر مناسب سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و تحلیلگر باشند تا بتوانند از نوسانات بازار حداکثر استفاده را ببرند.
بیشتر بدانید: آیا صندوق های سرمایه گذاری معتبر هستند؟
لیست صندوق های اهرمی
لیست تمام صندوق های اهرمی به شرح زیر است: (هر کدام از نمادهای معاملاتی زیر میتواند لینک دار شود.)
| نام صندوق | نماد | دوره تقسیم سود | ضامن نقدشوندگی |
|---|---|---|---|
| سهامی اهرمی جهش فارابی | جهش | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی توان مفید | توان | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی کاریزما | اهرم | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی شتاب آگاه | شتاب | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی نارنج | نارنج اهرم | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی موج فیروزه | موج | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی بیدار | بیدار | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی شاخصی کیان | دوایکس | ندارد | ندارد |
| سهامی اهرمی پیشتاز پارسیان | پیشروان | ندارد | ندارد |
نکات مهم برای سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی
پیش از خرید واحدهای صندوق اهرمی، توصیه می‌کنیم با دقت موارد زیر را بررسی کنید:
نخست، بررسی کنید آیا شخصیت سرمایه‌گذاری شما با ریسک بالای این صندوق سازگار است یا خیر. با تجربه مشاهده‌شده که مردم علاقه دارند خود را شخصیتی ریسک‌پذیر جلوه دهند. دوستان، سرمایه‌گذاری امری شوخی نیست و ریسک‌پذیر بودن هم حُسن خاصی نیست، بنابراین اگر واقعاً ریسک‌پذیر هستید و مهم‌تر از آن در تحلیل جامع بازار بورس حرفه‌ای هستید، این صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید.
زیرا بازدهی صندوق اهرمی عموماً هم‌جهت و مضاعف با شاخص کل بورس تهران است؛ بنابراین اگر فرد حرفه‌ای در تحلیل روند قیمتی نیستید، خرید این نوع واحد، در شرایط اصلاح بازار ریسک بالایی برایتان خواهد داشت. بنابراین تنها اگر فرد حرفه‌ای در تحلیل تکنیکال و بنیادی (حتی پیش‌بینی شرایط سیاسی) هستید، می‌توانید از صندوق‌های اهرمی به‌عنوان ابزاری برای افزایش بازدهی پرتفوی استفاده کنید.
دوم، وضعیت کلی بازار را بسنجید؛ چراکه صندوق‌های اهرمی در دوران صعودی عملکرد بسیار بهتری دارند و در بازار نزولی اغلب زیان سنگینی ایجاد می‌کنند.
سوم، سابقه و عملکرد صندوق‌های اهرمی را باهم مقایسه کنید، لیست کامل را بالاتر برایتان آورده‌ایم.
در نهایت، بهتر است سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها تنها بخشی از پرتفوی شما باشد، نه کل آن تا ریسک کلی دارایی‌هایتان متعادل باقی بماند.
آموزش خرید بهترین صندوق اهرمی
حال که شرایط پیش از خرید را باهم مرور کردیم (و وجدان ما از تاکید بر حرفه‌ای بودن، راحت است). سراغ آموزش خرید این صندوق‌ها برویم. برای خرید واحدهای عادی یا ممتاز باید ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کنید. مراحل بعدی باهم متفاوت بوده که در ادامه توضیح داده شده است.
نحوه خرید واحدهای ممتاز
واحدهای ممتاز صندوق‌های اهرمی به‌صورت قابل معامله در بورس (ETF) عمل می‌کنند و خرید آن‌ها مشابه معامله سهام است.
مرحله اول دریافت کد معاملاتی از یک کارگزاری بورسی است تا با کمک سامانه آن معاملاتتان را انجام دهید. در ادامه باید وارد حساب کاربری خود شده و مانند خرید اینترنتی افزایش موجودی دهید.
سپس نماد بورسی صندوق موردنظر را جستجو کنید؛ برای مثال، صندوق سرمایه گذاری سهامی اهرمی کاریزما با نماد «اهرم» شناخته میشود یا صندوق سرمایه گذاری اهرمی مفید دارای نماد «توان» است. لیست کامل نمادها را می‌توانید از سایت tsetmc مشاهده کنید.
حال باید سفارش خرید خود را ثبت کنید. قیمت معاملاتی واحدهای ممتاز را بررسی کرده و با قیمت NAV ابطال مقایسه کنید (توصیه می‌کنیم از خرید در قیمت‌های بالاتر از NZV ابطال پرهیز کنید). در نهایت سفارش خرید را با حجم دلخواه ثبت نمایید. اگر فروشنده‌ای برای قیمت ثبت شده وجود داشته باشد، پس از تکمیل خرید، واحدهای صندوق به پرتفوی شما اضافه میشود.
برای فروش نیز باید به سبد دارایی (پرتقوی، سبد سهام یا نام‌های مشابه آن) خود مراجعه کرده و سفارش فروش را در سامانه ثبت کنید.
نحوه خرید واحدهای عادی
واحدهای عادی صندوق‌های اهرمی مبتنی بر صدور و ابطال است، بنابراین باید به سایت اصلی صندوق مراجعه کرده و در آن ثبت نام کنید. در ادامه برای خرید به بخش «صدور» و برای فروش به بخش «ابطال» مراجعه کنید.
ریسک‌های خرید واحد های صندوق اهرمی
ریسک نقدشوندگی در شرایط بحرانی بازار: هرچند واحدهای ممتاز به‌صورت ETF معامله می‌شوند، اما در شرایط ریزش سنگین، نقدشوندگی کاهش می‌یابد.
ریسک مدیریت صندوق: استراتژی‌های اشتباه مدیر سرمایه‌گذاری میتواند بازدهی صندوق را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.
مزایا و معایب صندوق های اهرمی
مزایا سرمایه گذاری در صندوق اهرمی به شرح زیر است:
- امکان دستیابی به سودهای بیشتر در مقایسه با صندوق‌های سهامی عادی.
- ایجاد ابزاری مناسب برای معامله‌گران حرفه‌ای و تکنیکالیست‌ها جهت نوسان‌گیری.
- تنوع در واحدهای عادی و ممتاز برای پوشش طیف مختلفی از سرمایه‌گذاران با درجات ریسک متفاوت.
صندوق‌های اهرمی همان‌طور که جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای دارند، با معایبی نیز همراه هستند.
- ریسک بالاتر در شرایط نزولی بازار و احتمال از دست رفتن بخشی از سرمایه.
- وابستگی شدید به توانایی مدیریت صندوق و تصمیمات مدیر سرمایه‌گذاری.
- امکان کاهش نقدشوندگی در زمان‌های بحران یا افت شدید شاخص بورس.
مقایسه صندوق اهرمی با صندوق سهامی ساده
در جدول زیر به مقایسه صندوق سهامی و اهرمی پرداخته شده است:
| ویژگی | صندوق سهامی | صندوق سهامی اهرمی |
|---|---|---|
| استفاده از اهرم | ندارد | دارد |
| ساختار واحدها | یک نوع واحد | دو نوع: عادی و ممتاز |
| ریسک | بالاتر از درآمد ثابت | بسیار بالاتر (اهرم مالی) |
| بازدهی بالقوه | متناسب با بازار سهام | بالقوه مضاعف در شرایط صعودی |
| مناسب برای سرمایه‌گذاران | تحمل ریسک متوسط | ریسک‌پذیران حرفه‌ای |
بیشتر بدانید: صندوق سهامی شاخصی چیست؟
جمع بندی
به‌طور خلاصه، صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی یک نوع صندوق سهامی است که بخش عمده دارایی‌های خود را در بازار بورس و فرابورس سرمایه‌گذاری می‌کند، اما تفاوت اصلی آن با صندوق‌های معمولی استفاده از اهرم مالی است. اهرم به مدیر صندوق اجازه می‌دهد با بهره‌گیری از ابزارهای مشتقه مثل قراردادهای آتی یا اختیار معامله، حجم سرمایه‌گذاری را چند برابر کند.
صندوق‌های اهرمی دو ابزار متفاوت برای سرمایه گذاری ارائه می‌کنند: واحدهای عادی برای کسانی که به‌دنبال سود تقریبا مشخص و ریسک کمتر هستند و واحدهای ممتاز برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر که می‌خواهند بازدهی چندبرابری کسب کنند. انتخاب بین این دو نوع، کاملاً به میزان دانش بورسی و قدرت تحمل ریسک شما بستگی دارد.
به‌نظر شما خرید کدام نوع صندوق برای شرایط فعلی بازار مناسب‌تر است؟ پرسش‌ها و دیدگاه‌هایتان را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید تا پاسختان را به‌صورت حرفه‌ای دریافت کنید.
سؤالات متداول
صندوق سرمایه گذاری اهرمی چیست؟
صندوق اهرمی نوعی صندوق سهامی است که با استفاده از ابزارهای مالی مشتقه، سرمایه موجود را چند برابر می‌کند. این ویژگی باعث میشود سود و زیان آن نسبت به تغییرات بازار بزرگ‌تر باشد. در این صندوق دو نوع واحد وجود دارد: واحدهای عادی با سود حداقلی و ریسک پایین‌تر، و واحدهای ممتاز با ریسک و بازدهی بالاتر.
آیا صندوق اهرمی برای تازه‌کارها مناسب است؟
خیر. صندوق‌های اهرمی بیشتر برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و کسانی مناسب هستند که توانایی تحلیل بازار و مدیریت ریسک را دارند. تازه‌کارها بهتر است ابتدا در صندوق‌های درآمد ثابت، مختلط، تضمین اصل سرمایه، کالایی یا سهامی ساده استفاده کنند تا تجربه بیشتری در معاملات و تحلیل بازار به دست آورند.
ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی چقدر است؟
بالاترین ریسک سرمایه‌گذاری در بازار بورس متعلق به این صندوق‌ها است، زیرا دارای ریسک مضاعف ناشی از استفاده از اهرم مالی هستند؛ به این معنی که هم سود و هم زیان چند برابر میشود.
چگونه ضریب اهرم بر سود و زیان تأثیر می‌گذارد؟
اهرم با توجه به عدد آن باعث چند برابر شدن سود و زیان صندوق اهرمی میشود. برای مثال اهرم دوبرابری باعث افزایش یا کاهش دوبرابری بازدهی صندوق میشود.
آیا امکان ضرر در واحدهای عادی وجود دارد؟
خیر، حتی در صورت عملکرد منفی صندوق، کف سود به واحدهای عادی پرداخت میشود و کسری از واحدهای ممتاز تأمین خواهد شد.
آیا صندوق‌های اهرمی سود تضمین‌شده دارند؟
بستگی به نوع واحد خریداری‌شده دارد. واحدهای عادی دارای کف سود تضمین‌شده هستند، اما واحدهای ممتاز فاقد تضمین بوده و تمام ریسک و مازاد سود به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
بهترین زمان خرید صندوق اهرمی چه موقع است؟
بهترین زمان خرید صندوق اهرمی در ابتدای روندهای صعودی بازار سهام است، زمانی که بازار پس از یک دوره نزولی، شروع به رشد کرده و احتمال افزایش قیمت سهام بالا است، چرا که در این شرایط صندوق اهرمی میتواند سود بیشتری ایجاد کند.
بهترین استراتژی برای سرمایه گذاری در صندوق های اهرمی چیست؟
بهترین استراتژی این است که تنها بخشی از پرتفوی خود را به واحدهای ممتاز صندوق‌های اهرمی اختصاص دهید و بقیه را در ابزارهای کم‌ریسک‌تر نگه دارید. همچنین ورود به این صندوق‌ها بهتر است زمانی انجام شود که بازار در روند صعودی میان‌مدت یا بلندمدت قرار دارد.
نظرات کاربران