احتمالاً بارها این جمله را در بازار فارکس شنیدهاید: “روند، دوست شماست.” اما میدانیم که هیچ روندی برای همیشه دوام نمیآورد. پس چه زمانی این روند، دیگر همراه ما نخواهد بود؟ و چگونه میتوانیم به سرعت با این تغییر کنار بیاییم؟
اینجاست که الگوی “تغییر ساختار” یا “تغییر ماهیت” (Change of Structure) یا به اختصار ChoCh به کمک ما میآید. این الگو که ابتدا در سبک معاملاتی وایکوف (Wyckoff) معرفی شد و امروزه توسط معاملهگران با سبکهای مختلف از جمله اسمارت مانی استفاده میشود، به شناسایی نشانههای ضعف در روند اصلی بازار و همچنین آمادگی برای برگشت روند (معکوس شدن جهت) کمک میکند.
در این مقاله، با الگوی “تغییر ساختار” و نحوه استفاده از آن برای بهبود معاملات خود آشنا خواهیم شد.
منظور از ChoCh چیست؟
الگوی ChoCh یا تغییر در ساختار مارکت، نشان دهنده تغییر اولیه در جریان سفارشات در بازارهای مالی است. این تغییر ساختار زمانی رخ میدهد که یک منطقه تقاضا یا عرضه با شکست مواجه میشود. این امر، احتمال تغییر روند در بازار را نشان میدهد و میتواند سیگنالی برای تغییر کوتاهمدت یا بلندمدت روند یک نماد معاملاتی باشد.
معاملهگران سبک اسمارت مانی از الگوی CHOCH در تایم فریمهای بزرگتر برای شناسایی جهت بازار و در تایمفریمهای کوچکتر برای پیدا کردن نقاط ورود به معامله استفاده میکنند.
انواع CHOCH:
CHOCHها به دو دسته ماژور (اصلی یا بزرگ) و مینور (فرعی یا کوچک) تقسیم میشوند.
همانطور که واضح است، ساختارهای بزرگتر در تحلیل تکنیکال از اعتبار بیشتری برخوردارند. به همین دلیل، معاملهگران بلند مدت میتوانند از تغییر در ساختارهای ماژور برای شناسایی فرصتهای معاملاتی خود استفاده کنند.
با این حال، این موضوع به معنای عدم وجود فرصت در ساختارهای کوچکتر نیست. معاملهگران کوتاهمدت (اسکالپرها) میتوانند با استفاده از این الگو در ساختارهای مینور، از نوسانات کوتاهمدت بازار سود کسب کنند.
ChoCh چه تفاوتی با BoS دارد؟
BOS مخفف عبارت “Break of Structure” به معنای “شکست ساختار” است. در واقع، هرگاه در روند صعودی شاهد شکسته شدن یک سقف یا در روند نزولی شاهد شکسته شدن یک کف باشیم، BOS رخ داده است. به عبارت دیگر، BOS نشاندهنده تداوم روند فعلی است.
Change of Structure شباهت زیادی به BOS دارد، با این تفاوت که در CHOCH، شکست ساختار قیمتی در خلاف جهت روند فعلی اتفاق میافتد. به عنوان مثال، در روند صعودی اگر ساختار قیمتی به سمت پایین شکسته شود، CHOCH رخ داده است. Change of Structure میتواند نشاندهنده تغییر روند یا بازگشت قیمت باشد.
درک مفهوم و کاربرد ChoCH
ChoCh در اصطلاح معاملات به معنای تغییر اساسی در روند یا رفتار بازار است که نشان میدهد روند قبلی ممکن است در حال از دست دادن قدرت و روندی جدید در حال شکلگیری باشد. این مفهوم ریشه در اصول تحلیل تکنیکال دارد، جایی که معاملهگران با مشاهده حرکات و الگوهای قیمت، رفتار آینده بازار را پیشبینی میکنند. همچنین Change of Structure یک الگوی فراکتال محسوب میشود، یعنی اینکه در هر ابزار معاملاتی و در هر بازه زمانی قابل مشاهده است. به همین دلیل کاربردهای گستردهای دارد.
Change of Structure را میتوان در دو تایم فریم اصلی مورد استفاده قرار داد:
- تایمفریم بالاتر: با استفاده از ChoCh در تایمفریم بالاتر، معاملهگران میتوانند چشمانداز کلی بازار را بررسی کرده و جهتگیری کلی بازار را بسنجند و همچنین منتظر برگشتهای احتمالی قابل توجه باشند. با شناسایی تغییر روند، میتوانید موقعیتهای خود را بهتر با احساس غالب بازار هماهنگ کنید.
- تایمفریم پایینتر: در مقابل، هنگام تجزیه و تحلیل تایمفریمهای پایینتر، مانند تایمفریم ۱ دقیقه، معاملهگران از ChoCh برای شناسایی فرصتهای احتمالی معاملاتی و همچنین تصمیمگیری آگاهانه استفاده میکنند. این تحلیل دقیق به آنها امکان میدهد تا تغییرات کوتاه مدت در جریان سفارش را شناسایی کرده و در نتیجه ورودیهای معاملاتی دقیقی را انجام دهند.
در نهایت، دانستن نحوه شناسایی الگوهای ChoCh به معاملهگران درک درستی از زمان تغییر احساسات بازار میبخشد که احتمالاً منجر به معکوس شدن روند یا حرکات قابل توجه بازار میشود. با داشتن این اطلاعات، معاملاگران میتوانند استراتژیهای خود را تنظیم و ریسک را مدیریت کرده، همچنین از فرصتهای سودآور بهرهمند شوند.
ترید با ChoCh – ابزارها و تکنیکها
برای تشخیص ChoCh در نمودارها و شرایط مختلف بازار، میتوانید از دو روش استفاده کنید:
- استفاده از رفتار قیمت (پرایس اکشن)
- استفاده از اندیکاتورها
شناسایی الگوی ChoCh با استفاده از رفتار قیمت
برای اینکه بتوانید الگوی Change of Structure را با استفاده از رفتار قیمت تشخیص بدهید، باید درک خوبی از ساختار بازار و شکسته شدن این ساختار داشته باشید.
برای شکل گیری این الگو، باید یک روند مشخص در بازار وجود داشته باشد. در یک روند صعودی، قیمت با قلهها (High) و کفهای (Low) بالاتر، به طور مداوم ساختار بازار را به سمت بالا میشکند. برعکس، روند نزولی با قلهها و کفهای پایینتر که در آن قیمت ساختار را به سمت پایین میشکند، نشان داده میشود.
بیایید ببینیم این الگو در روند نزولی و صعودی به چه صورت عمل میکند:
روند نزولی:
- شکست مجدد حمایت: قیمت با شکستن یک سطح حمایتی قبلی، روند نزولی را ادامه میدهد و کف (Lower Low) جدیدی را ثبت میکند.
- بازگشت و عبور از مقاومت: اما این روند نزولی پایدار نمیماند. قیمت ناگهان برمیگردد و نه تنها کف قبلی را پس میگیرد، بلکه از آخرین سقف (Lower High) نزولی نیز بالاتر میرود. این همان تغییر ساختار صعودی است که به دنبال آن، احتمال افزایش قیمت قوت میگیرد.
روند صعودی:
- تداوم شکست مقاومت: قیمت با شکستن یک سطح مقاومتی قبلی، روند صعودی را ادامه میدهد و سقف (Higher High) جدیدی را ثبت میکند.
- افت ناگهانی و شکست حمایت: ناگهان، جهت حرکت قیمت عوض میشود. قیمت با یک افت شدید، نه تنها از سقف قبلی پایینتر میآید، بلکه از آخرین کف صعودی که پیش از آن سقف شکل گرفته بود نیز پایینتر میرود. این الگو، تغییر ساختار نزولی است که نشان دهنده افزایش احتمال کاهش قیمت است.
بهطور خلاصه، الگوی ChoCh زمانی رخ میدهد که روند قیمت برخلاف جهت حرکت قبلی خود، شکستی (Break) ایجاد کند. این الگو میتواند نشانهای از تغییر جهت روند و آغاز یک حرکت جدید باشد.
شناسایی ChoCh با استفاده از اندیکاتور
برای معاملهگرانی که به دنبال رویکردی خودکارتر برای تشخیص ساختار بازار و الگوهای ChoCh هستند، اندیکاتور “Smart Money Concepts” توسط Luxalgo راه حلی مناسب ارائه میدهد. این اندیکاتور در پلتفرم TradingView در دسترس است.
با این حال، نقطه ضعف استفاده از این اندیکاتور این است که همه الگوهای Change of Structure را تشخیص نمیدهد. بنابراین، ممکن است برخی از فرصتها را از دست بدهید. از طرف دیگر، اندیکاتورها میتوانند به شما در یافتن الگوهای ChoCh که در شرایط مختلف بازار به سختی قابل شناسایی هستند، کمک کنند. همچنین، اگر تازهکار هستید، حدس و گمان را از معادله حذف میکند.
نحوه معامله با استراتژی ChoCh
حال که با نحوه شناسایی الگوی ChoCh آشنا شدیم، روشهای مختلفی برای معامله با آن وجود دارد. در اینجا، با توجه به سبک معاملاتی شما، نحوه معامله با ChoCh با مثالهای تصویری ارائه میشود:
معامله گرانِ پرایس اکشن
برای معاملهگرانی که از نمودارهای خالی (بدون اندیکاتور) استفاده میکنند، ساختار بازار و الگوی ChoCh میتوانند ابزارهای ارزشمندی برای شناسایی روند بازار و فرصتهای ورود به معامله باشند.
۱. تشخیص ساختار بازار در تایم فریم بالاتر
در تایمفریمهای بالا، ابتدا باید جهت اصلی حرکت (صعودی، نزولی و رنج) و ساختار بازار را مشخص کرد. در صورتی که نماد معاملاتی مورد نظر، روندی صعودی داشته باشد، بهتر است در تایمفریمهای پایینتر هم در همین جهت وارد معامله شد تا با جهت اصلی همسو باشیم. البته معامله در خلاف جهت هم منعی ندارد اما باید ریسک را مدیریت کرد.
پس از آن نقاط مهم بازار از جمله، نواحی عرضه و تقاضا، اوردربلاکها، شکافهای قیمتی (FVG)، سطوح فیبوناچی و یا هر محدوده مهم دیگری که بر روی چارت مشخص هستند را رسم میکنیم.
مثال:
فرض کنید روی نمودار یورو به دلار (EURUSD) در تایم فریم ۴ ساعته، یک سطح تقاضای واضح شکل گرفته است. حالا قیمت دوباره به همان سطح نزدیک میشود.
در اینجا دو انتظار وجود دارد. اول اینکه قیمت سطح تقاضا را شکسته و به سمت پایین حرکت کند، یا اینکه قیمت از این سطح برگشت داشته باشد. در صورتی که سناریوی اول رخ دهد، همان الگوی BoS شکل خواهد گرفت اما از آنجایی که قیمت با سطحی قدرتمند درگیر است، میتوان انتظار برگشت قیمت را داشت. در این صورت باید منتظر تشکیل الگوی ChoCh در تایمفریمهای پایینتر باشیم.
۲. تشکیل الگوی ChoCh در تایمفریم پایینتر
تا اینجا نواحی مهم را در تایم فریم ۴ ساعته شناسایی کردیم، حالا برای پیدا کردن نقطه ورود مناسب به تایمفریم پایینتر، یعنی ۱۵ دقیقه، میرویم (تایم فریم ۱۵ دقیقه جفت عالی برای تایمفریم ۴ ساعته است). در این تایم فریم به دنبال الگوی ChoCh هستیم. این الگو تایید کننده ورود ما به معامله است.
در نمودار به دنبال این الگو میگردیم. درست بعد از اینکه قیمت وارد ناحیه تقاضا میشود و نقدینگی را جذب میکند، یک چرخش V شکل قوی انجام میدهد که بالاترین سقف (Swing High) قبلی را میشکند. همچنین با ایجاد شکافهای قیمتی (FVG) نشان میدهد که روند برگشت چقدر پرقدرت است.
توجه: اگر ساختار اصلی بازار را روی تایم فریم ۱۵ دقیقه مشخص کردهاید، میتوانید برای پیدا کردن الگوی ChoCh به تایمفریمهای ۵ دقیقه یا ۱ دقیقه بروید.
۳. ورود به معامله (Entry)
حالا که الگوی ChoCh را پیدا کردید و نقطه برگشت روند تایید شده است، نوبت به ورود به معامله میرسد.
- روش اول (ورود پرخطر): بلافاصله پس از مشاهده الگوی ChoCh وارد معامله شوید. این روش ریسک بالاتری دارد.
- روش دوم (ورود با احتیاط) به جای ورود فوری، منتظر بازگشت قیمت به محدوده شکاف قیمتی (FVG) باشید و سفارش Buy Limit را در ۵۰ درصد آن ثبت کنید.
با توجه به مثال بالا، میتوانید با شکستن آخرین سقف (Swing High) وارد معامله شوید (روش اول) یا منتظر بازگشت قیمت به شکاف قیمتی بمانید و سفارش خرید حد خود را فعال کنید (روش دوم).
۴. حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit)
در هر کدام از روشها، حد ضرر خود را پشت آخرین کف (Swing Low) در روند صعودی یا بالاتر از آخرین سقف (Swing High) در روند نزولی قرار دهید.
برای تعیین حد سود، چند راه وجود دارد. به عنوان مثال، میتوانید ریسک به ریوارد مشخصی را هدف قرار دهید یا سقف (در روند صعودی) یا کف (در روند نزولی) را هدف قرار دهید و یا اینکه، حد سود خود را در ناحیه عرضه و تقاضای (Order Block) بعدی قرار دهید. بهتر است فقط یکی از این روشها را انتخاب کنید و به آن پایبند باشید.
نمودار بالا نمونهای از معامله با ریسک به ریوارد ۱:۲ است. اما به خاطر داشته باشید که قبل از معامله با پول واقعی، حتما در یک حساب دمو تمرین کنید و این استراتژی را تا جایی که میتوانید در گذشته بازار (بک تست) امتحان کنید.
معامله گرانِ اندیکاتور
اگر از انواع مختلف اندیکاتورها در معامله استفاده میکنید، با ترکیب الگوی ChoCh با استراتژی معاملاتی خود میتوانید میزان ضرر را کاهش داده و زودتر وارد معاملات برگشتی (Reversal) شوید. در ادامه مثالی از نحوه استفاده از ChoCh با RSI ارائه شده است.
۱. شناسایی اشباع خرید یا فروش
با استفاده از RSI در تایم فریم ۱ ساعته، به راحتی میتوانید داراییهای مختلف را بررسی کنید و یکی از آنها را که در وضعیت اشباع خرید (Overbought) یا اشباع فروش (Oversold) قرار دارد، انتخاب کنید.
یک دارایی در وضعیت اشباع خرید نشان میدهد که خریداران خسته شدهاند و به زودی فروشندگان قیمت را پایین میآورند. بنابراین، ما به دنبال فرصت فروش خواهیم بود. برعکس، بازار اشباع فروش نشان میدهد که بازار در حال آماده شدن برای برگشت به سمت بالا است.
۲. منتظر الگوی ChoCh باشید
پس از شناسایی دارایی اشباع خرید یا فروش، زمان آن است که منتظر شکلگیری الگوی ChoCh روی آن دارایی باشید. برای یک دارایی اشباع خرید، منتظر یک ChoCh نزولی باشید.
پس از اینکه متوجه شدید الگوی ChoCh شکل گرفته است، میتوانید بلافاصله وارد معامله شوید.
۳. تعیین حد ضرر (Stop-Loss) و خروج از معامله
همانطور که در بالاتر توضیح داده شد، برای معامله فروش (Sell)، کافیست حد ضرر خود را کمی بالاتر از آخرین سقف و در معامله خرید (Buy) کمی پایینتر از آخرین کف تنظیم کنید.
بهترین راه برای خروج از معامله، بررسی RSI است. شما باید یک معامله فروش را تا زمانی که RSI به سطح اشباع فروش برسد، نگه دارید. برعکس، میتوانید زمانی که RSI نشان میدهد دارایی در وضعیت اشباع خرید است، از معامله خرید خارج شوید.
جمعبندی: تغییر ساختار یا الگوی ChoCh
الگوی CHoCH ابزاری قدرتمند برای تأیید برگشت روند در بازارهای مالی است. این الگو نشاندهنده تغییر در ساختار و ماهیت بازار، از صعودی به نزولی یا بالعکس، میباشد.
CHoCH زمانی رخ میدهد که یک روند، پس از ایجاد یک سقف یا کف جدید، با قدرت در خلاف جهت حرکت میکند. این تغییر جهت، نشاندهنده ورود خریداران یا فروشندگان جدید به بازار و تغییر تعادل قدرت بین آنها است.
CHoCH میتواند به عنوان یک سیگنال هشدار برای معاملهگران عمل کند تا از معاملات در خلاف جهت روند جدید خودداری کنند.
با هر معامله، به خودتان و تواناییهایتان ایمان بیشتری پیدا کنید. موفق و پیروز باشید.
اهمیت Change of Character در معاملات چیست؟
Change of Character مفهومی کلیدی در معاملات است که نشاندهنده تغییر احتمالی در جریان سفارشات (order flow) است و به عنوان سیگنالی برای معکوس شدن قیمت (price reversals) عمل میکند. ChoCh به معاملهگران کمک میکند تا تغییر احساسات بازار (market sentiment) را پیشبینی کنند.
آیا استراتژی ChoCh میتواند به تنهایی سودآور باشد؟
اتکا به ChoCh به عنوان تنها استراتژی معاملاتی میتواند پرریسک باشد. در حالی که ChoCh میتواند تغییرات ساختاری در بازار را نشان دهد، اما تضمینی برای سودآوری معاملات نیست.
آیا افراد مبتدی میتوانند از ChoCh استفاده کنند؟
بله، افراد مبتدی میتوانند یاد بگیرند که الگوی ChoCh را شناسایی و استفاده کنند، اما این کار نیازمند تمرین و درک عمیق بازار است.