مفهوم Eps در بورس چیست؟

یکی از شاخص‌های مهم برای بررسی وضعیت بنیادی یک شرکت بورسی، EPS یا Earnings Per Share بوده که به معنای «سود هر سهم» است. به‌بیان‌دیگر EPS نشان‌دهنده میزان سودی است که یک شرکت به ازای هر سهم خود تولید می‌کند. این مفهوم به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش واقعی سهام را تخمین بزنند و ریسک‌های احتمالی را شناسایی کنند.

در تحلیل عملکرد مالی شرکت‌های بورسی، «سود هر سهم» به روش های مختلفی محاسبه میشود. سه نوع اصلی EPS شامل EPS پیش‌بینی‌شده، اسمی و تعدیل‌شده است که هرکدام بر اساس داده‌های زمانی متفاوت محاسبه می‌شوند.

در این مقاله، پاسخ می‌دهیم: EPS در بورس چیست؟ تفاوت EPS با DPS چیست؟ و به بررسی تأثیر EPS مثبت یا منفی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری خواهیم پرداخت. با مطالعه این محتوا جامع، دیدگاهی حرفه‌ای‌تر در تحلیل سهامی بورسی به دست خواهید آورد.

EPS چیست؟

به زبان ساده، EPS یا Earnings Per Share به معنای «سود به ازای هر سهم» است. این شاخص نشان می‌دهد که یک شرکت پس از کسر هزینه‌ها و مالیات‌ها، چه میزان سود خالص به ازای هر سهم خود ساخته است؛ به‌عبارت‌دیگر، «سود هر سهم» تصویری شفاف از عملکرد مالی شرکت به سهامداران ارائه می‌دهد.

نحوه محاسبه EPS از کدال

یکی از منابع اصلی برای دستیابی به اطلاعات دقیق و رسمی درباره EPS شرکت‌ها، سامانه کدال است. مراحل محاسبه EPS از کدال به‌صورت گام‌به‌گام به شرح زیر است:

ورود به سایت کدال: ابتدا وارد سایت کدال شوید.

جست‌وجوی نماد شرکت: در قسمت «جست‌وجوی اطلاعیه‌ها» سربرگ بالای سایت، نماد شرکت موردنظر را وارد کنید.

انتخاب نوع گزارش: برای محاسبه EPS باید به گزارش‌های مالی شرکت دسترسی پیدا کنید. گزارش‌های «اطلاعات و صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای» یا «اطلاعات و صورت‌های مالی سالانه» منتشرشده توسط ناشر، حاوی اطلاعات سود خالص هستند.

باز کردن صورت سود و زیان: پس از ورود به گزارش مالی، به بخش «صورت سود و زیان» مراجعه کنید. در این قسمت، «سود (زیان) خالص دوره» درج‌شده است.

نحوه محاسبه فرمول EPS

EPS بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

تعداد کل سهام شرکت / سود خالص شرکت = EPS

سود خالص شرکت: سودی است که پس از کسر تمامی هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیاتی باقی می‌ماند.

تعداد سهام منتشرشده: تعداد کل سهامی که شرکت در بازار عرضه کرده و در دست سهامداران قرار دارد.

به‌عنوان‌مثال، اگر شرکتی در پایان سال مالی 100 میلیارد تومان سود خالص کسب کرده باشد و تعداد سهام منتشرشده آن 500 میلیون سهم باشد، آنگاه EPS برابر با 200 ریال خواهد بود. این عدد نشان می‌دهد که به ازای هر سهم، شرکت توانسته 200 ریال سودآوری ایجاد کند.

انواع EPS

EPS انواع مختلفی محاسبه و گزارش می‌شود که هرکدام جنبه خاصی از عملکرد شرکت را نشان می‌دهد. در ادامه، به بررسی سه نوع اصلی EPS می‌پردازیم:

 EPS اسمی (Basic EPS)

EPS اسمی یا پایه، ساده‌ترین نوع EPS است که بر اساس داده‌های مالی موجود از لحاظ سودآوری و با استفاده از تعداد سهام فعلی محاسبه شده و نشان‌دهنده سود فعلی شرکت است.

EPS پیش‌بینی‌شده (Forward EPS)

EPS پیش‌بینی‌شده که به انگلیسی به آن (Forward) یا (Forecasted) هم گفته می‌شود، معیاری است که شرکت‌ها برای تخمین سودآوری خود در دوره مالی آتی ارائه می‌دهند. شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس معمولاً در ابتدای هر سال مالی، بر اساس بررسی‌های داخلی، روندهای گذشته و ارزیابی‌های کارشناسی، یک برآورد از EPS برای سال پیش رو تهیه و به بازار اعلام می‌کنند. این شاخص اساساً یک پیش‌گویی است که بر پایه فرضیات و مدل‌های مالی ساخته‌شده و هیچ تضمینی برای تحقق آن وجود ندارد.

به‌عنوان‌مثال، اگر شرکتی بر اساس رشد فروش مورد انتظار و میزان هزینه‌ها، EPS پیش‌بینی‌شده خود را ۱۵۰۰ تومان اعلام کند، این عدد صرفاً یک هدف ایده‌آل است و ممکن است تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی مانند نوسانات اقتصادی یا تغییرات مقرراتی، تغییر کند.

EPS تعدیل‌شده یا جاری (Current EPS)

EPS تعدیل‌شده به انگلیسی (Adjusted) که به‌عنوان EPS جاری (Current) نیز شناخته می‌شود، ترکیبی از داده‌های واقعی و پیش‌بینی‌ها را برای دوره مالی جاری در برمی‌گیرد. این شاخص معمولاً چهار دوره سه‌ماهه سال مالی جاری را پوشش می‌دهد، جایی که بخشی از داده‌ها بر اساس عملکردهای سپری‌شده (مانند فصل‌های گذشته) و بخش دیگر بر پایه تخمین‌های آینده است. با گذشت سال مالی، این EPS به‌تدریج به EPS پایه نزدیک‌تر می‌شود، زیرا اطلاعات واقعی بیشتری در دسترس قرار می‌گیرد.

کاربرد EPS چیست؟

ای پی اس یکی از ابزارهای اصلی در تحلیل بنیادی است و کاربردهای متنوعی دارد:

1- برای محاسبه نسبت قیمت به سود (P/E Ratio) استفاده می‌شود که نشان‌دهنده ارزش‌گذاری سهام است.

2-  برای مقایسه عملکرد شرکت‌ها در یک صنعت استفاده می‌شود. برای مثال، در صنعت سیمان، مقایسه سود هر سهم، در دو شرکت سیمان فارس و سیمان تهران می‌تواند به شناسایی شرکت سودآورتر کمک کند.

3- در ارزیابی کارایی مدیریت نقش دارد؛ افزایش مداوم میزان سودآوری شرکت نشان‌دهنده استراتژی‌های موفق و آینده روشن آن شرکت است.

4- در نهایت، از عدد EPS برای پیش‌بینی سود تقسیمی هر سهم (DPS) نیز استفاده می‌شود.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

EPS و DPS دو مفهوم مرتبط اما متفاوت در تحلیل وضعیت بنیادی سهام هستند. EPS نشان‌دهنده سود کل تولیدشده به ازای هر سهم است، درحالی‌که DPS (Dividend Per Share) بخشی از این سود است که به‌صورت نقدی به سهامداران پرداخت می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر، DPS زیرمجموعه‌ای از EPS است و شرکت‌ها می‌توانند بخشی از EPS را به عنوان سود انباشته برای ارتقا شرکت نگه دارند.

برای مثال، اگر EPS یک شرکت 200 تومان باشد و DPS آن 130 تومان، به معنای آن است که 70 درصد سود تقسیم‌شده و مابقی برای رشد شرکت حفظ‌شده است.

تفاوت کلیدی دیگر در محاسبه است؛ EPS بر اساس سود خالص محاسبه می‌شود، اما DPS بر اساس سیاست تقسیم سود هیئت مدیره تعیین می‌شود. همچنین، EPS می‌تواند منفی باشد (نشان‌دهنده زیان)، اما DPS همیشه مثبت یا صفر است.

 تأثیر EPS بر تصمیمات سرمایه‌ گذاری

هدف هر شخصی از سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت، کسب سودآوری از افزایش قیمت آن در طول زمان است، حال چیزی که باعث ارزنده بودن سهام می‌شود، سودآور بودن شرکت است؛ بنابراین اینکه یک شرکت سودآور یا زیان‌ده باشد بدیهی است که به طور مستقیم بر قیمت سهام و رفتار بازار تأثیر بگذارد.

EPS مثبت نشان‌دهنده سودآوری شرکت است و اغلب منجر به افزایش تقاضا برای سهام می‌شود. برای مثال، اگر EPS یک شرکت بالاتر از انتظارات بازار باشد، قیمت سهام ممکن است جهش کند، زیرا سرمایه‌گذاران آن را به‌عنوان سیگنال مثبت تفسیر می‌کنند. در مقابل، EPS منفی (زیان هر سهم) می‌تواند باعث فروش سهام شود، زیرا ریسک ورشکستگی یا کاهش ارزش را افزایش می‌دهد.

جمع بندی | Eps در بورس

EPS شاخصی بنیادین در تحلیل سهام بوده که نشان‌دهنده سود خالص به ازای هر سهم هست. این شاخص انواع دارد و مقدار آن باتوجه به عملکرد شرکت مورد بررسی از منفی تا صفر و مثبت می‌تواند متغیر باشد. برای مشاهده میزان سودآوری سرکت میتوانید نماد آن را در سایت TSETMC سرچ کرده یا از سایت کدال بررسی کنید.

اگر سوال در رابطه با این شاخص بنیادی دارید در کامنت‌ها با ما در ارتباط باشید.