حواله ارز چیست؟ انواع حواله ارزی و شرایط خرید آن

در دنیای امروز، انتقال پول به خارج از کشور به یکی از نیازهای اصلی افراد و کسب‌و‌کارهای بین‌المللی تبدیل شده است. از پرداخت شهریه دانشگاه‌های خارجی گرفته تا کمک مالی به خانواده یا همکاری‌های بین‌المللی؛ همه این‌ موارد، ما را وابسته به حواله ارزی کرده‌اند. اما در کشوری مانند ایران که به دلیل محدودیت‌های بانکی و تحریم‌ها، مسیر‌های معمول جهانی در دسترس نیست، این فرایند می‌تواند چالش‌برانگیز، زمان‌بر و پرهزینه باشد. در این مقاله از ایران بروکر، دقیق و شفاف توضیح می‌دهیم که حواله ارز چیست، از طریق چه روش‌هایی انجام می‌شود و چه نکات و ریسک‌هایی دارد که بهتر است به آن‌ها توجه کنیم. با ما همراه باشید.

معرفی حواله ارز

حواله ارزی به فرایندی گفته می‌شود که طی آن یک فرد یا کسب‌وکار، مبلغی را به حساب بانکی در کشوری دیگر ارسال می‌کند. این نوع انتقال با تبدیل یک ارز مانند دلار به ارز دیگر مانند یورو همراه است؛ به همین دلیل نرخ ارز نقش بسیار مهمی در تعیین مبلغ نهایی دریافتی دارد.

در واقع هنگام ارسال مبالغ بالا، حتی کوچک‌ترین تغییر در نرخ تبدیل می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی ایجاد کند؛ برای مثال، تفاوت میان نرخ ۱.۱۸ و ۱.۱۷ برای تبدیل پوند به یورو، در یک انتقال ۱۰۰ هزار پوندی برابر با ۱،۰۰۰ یورو اختلاف در مبلغ دریافتی است. بنابراین توجه دقیق به نرخ ارز هنگام انجام حواله‌های بین‌المللی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای آشنایی با روش‌های مختلف حواله ارزی، با ما در بخش بعدی همراه باشید.

انواع حواله ارزی چیست؟

روش‌های مختلفی برای حواله‌های ارزی به خارج از کشور وجود دارد. در ادامه، با برخی از انواع حواله‌های ارزی آشنا خواهید شد و می‌بینیم که هر کدام چگونه کار می‌کنند و چه نکاتی در انتخاب آن‌ها اهمیت دارد.

حواله سوئیفت (SWIFT)

حواله SWIFT یکی از رایج‌ترین روش‌های انتقال پول بین‌المللی است که از طریق یک سیستم استاندارد و امن انجام می‌شود. این سیستم که از سال ۱۹۷۳ فعالیت خود را آغاز کرده، شامل بیش از ۱۱ هزار مؤسسه مالی در بیش از ۲۰۰ کشور است و روزانه میلیون‌ها تراکنش را پردازش می‌کند.

برای انجام حواله SWIFT، بانک‌ها از کد‌های منحصربه‌فرد BIC/SWIFT برای شناسایی بانک‌های مقصد استفاده می‌کنند و وجه می‌تواند مستقیماً به حساب گیرنده واریز شود.

زمان انتقال معمولاً ۱ تا ۴ روز کاری طول می‌کشد که به کشور مقصد، فرایند‌های بانکی و وجود یا عدم وجود بانک واسطه بستگی دارد.

هزینه انجام حواله SWIFT شامل کارمزد‌های انتقال، کارمزد گیرنده، کارمزد بانک واسطه و اختلاف نرخ ارز است که می‌تواند بخش بزرگی از هزینه کل را تشکیل دهد. این روش، با وجود کمی طولانی‌تر بودن نسبت به سایر روش‌ها، امنیت بالایی دارد و برای ارسال مبالغ بزرگ بین‌المللی می‌تواند مناسب باشد.

حواله مانی گرام (MoneyGram)

حواله‌ مانی گرام یکی دیگر از روش‌های انتقال پول بین‌المللی است که توسط شرکت آمریکایی MoneyGram ارائه می‌شود و خدمات خود را به میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان عرضه می‌کند. با‌ مانی‌گرام می‌توانید پول را به‌صورت آنلاین از طریق اپلیکیشن موبایل یا به‌صورت حضوری در یکی از بیش از ۳۸۰,۰۰۰ شعبه ارسال کنید.

وجه ارسال‌شده می‌تواند مستقیماً به حساب بانکی گیرنده واریز شود یا به‌صورت نقدی از شعبه‌ مانی‌گرام دریافت شود؛ البته در برخی کشور‌ها حتی به کیف پول موبایل هم قابل واریز است. برای ارسال پول ابتدا باید حساب کاربری رایگان ایجاد و سپس مبلغ، اطلاعات گیرنده و روش تحویل را مشخص کنید.

مدت زمان انتقال بستگی به کشور مبدا، مقصد و روش انتخابی دارد، اما بسیاری از حواله‌ها در عرض چند دقیقه قابل دریافت هستند. این روش به کاربران امکان می‌دهد به سرعت و با انعطاف زیاد، پول خود را به خارج از کشور ارسال کنند.

حواله وسترن یونیون (Western Union)

حواله وسترن یونیون یکی از روش‌های ارسال پول به‌صورت برون‌مرزی است و این شرکت به بیش از ۲۰۰ کشور خدمات ارائه می‌دهد. با این سرویس می‌توان پول را مستقیما به حساب بانکی گیرنده واریز کرد یا آن را به‌صورت نقدی از نمایندگی‌های وسترن یونیون دریافت نمود. ارسال پول از طریق وسترن یونیون می‌تواند آنلاین، با اپلیکیشن موبایل یا حضوری در شعبه انجام شود و برای پرداخت می‌توان از کارت اعتباری یا حساب بانکی استفاده کرد.

هزینه‌های این انتقال شامل کارمزد خدمات وسترن یونیون، کارمزد بانک فرستنده، هزینه‌های احتمالی بانک‌های واسطه و بانک گیرنده بوده؛ مبلغ دقیق ممکن است بسته به کشور مقصد، مبلغ انتقال و روش پرداخت متفاوت باشد.

علاوه‌بر کارمزد‌ها، نرخ تبدیل ارز وسترن یونیون معمولاً با نرخ بازار واقعی متفاوت است و این تفاوت باعث می‌شود گیرنده مقداری کمتر از ارز دریافت کند. هرچند این روش ممکن است کمی گران‌تر از سایر راه‌ها باشد اما سریع، امن و قابل استفاده در سطح جهانی است.

حواله صرافی ها

حواله ارزی در صرافی عملکردی مشابه خدمات بانکی دارد. صرافی‌ها به‌عنوان کسب‌و‌کارهای مستقل، دارای حساب‌های بین‌المللی و شعب متعدد در کشورهای مختلف هستند. برای انجام حواله ارزی در صرافی، کافی است مبلغ موردنظر خود را در حساب شعبه داخلی واریز کنید.

سپس شعبه خارجی معادل آن را به دلار یا هر ارز دیگری برداشت و به گیرنده ارسال می‌کند. علاوه‌بر این، صرافی‌ها به‌عنوان کسب‌و‌کارهای قانونی در بخش مالی، به روش‌های مختلف انتقال پول دسترسی دارند که تراکنش‌ها را به سرعت انجام می‌دهند.

برای مثال می‌خواهید مبلغی را برای خرید ملک به حساب بانکی فروشنده در کانادا منتقل کنید، اما به دلیل نبود ارتباط مستقیم بانکی میان کانادا و ایران، واریز وجه به شکل مستقیم غیرممکن است. در چنین شرایطی، صرافی نقش واسطه را ایفا می‌کند. به این صورت که به نمایندگی قانونی از شما، مبلغ واریزی شما را از حساب ایرانی گرفته و در حساب بانکی گیرنده در کانادا واریز می‌کند.

در جدولی که در پایین‌تر مشاهده می‌کنید، به برخی از مزایا و معایب حواله ارز از طریق صرافی اشاره کرده‌ایم.

در داخل کشور می‌توان به صرافی‌های زیر که به‌صورت آنلاین حواله ارز انجام می‌دهند اشاره کرد:

• ایرانیکارت
• کافه ارز
• نیک پرداخت
• زی پی
• تهران پیمنت

مزایا و معایب انواع حواله ارزی

جدول مهم‌ترین مزیت‌ها و معایب انواع حواله ارز:

اکنون که با روش‌های مختلف حواله آشنا شدیم، وقت آن است که نگاهی به مراحل ارسال آن بیندازیم.

مراحل ارسال حواله ارزی

ارسال حواله ارز از ایران به خارج از کشور به دلیل محدودیت‌های بانکی و تحریم‌ها، تنها از طریق صرافی‌های معتبر و شرکت‌های انتقال ارز انجام می‌شود. با وجود این محدودیت‌ها، اگر مراحل به‌درستی طی شود، فرایند انتقال پول ساده، سریع و ایمن خواهد بود. در ادامه، مراحل اصلی ارسال حواله ارز را توضیح می‌دهیم.

ابتدا احراز هویت کنید

برای ایجاد حسابی که بتوان از طریق آن حواله ارزی انجام داد، ابتدا باید مراحل احراز هویت را طی کنید. این کار برای رعایت مقررات مرتبط با مبارزه با پول‌شویی انجام می‌شود. این فرایند معمولاً ساده، اما ممکن است نیاز به ارائه مدارک هویتی و مدرکی برای تأیید نشانی محل سکونت داشته باشد. تمام بانک‌ها و شرکت‌های انتقال پول برای شروع فعالیت، انجام این مرحله احراز هویت را الزامی می‌دانند.

نرخ ارز را تثبیت کنید

بزرگ‌ترین بخش و دغدغه در یک حواله ارزی، مربوط به نرخ تبدیل ارز است. هنگامی که نرخ مناسبی پیدا کردید و از آن راضی بودید، باید آن را نزد ارائه‌دهنده خدمات انتقال پول قفل (lock in) کنید. با این کار تضمین می‌شود که دقیقاً همان نرخی را دریافت می‌کنید که به شما اعلام شده، حتی اگر بعداً نرخ ارز در بازار تغییر کند.

در ایران برخلاف سیستم‌های بین‌المللی، امکان قفل‌کردن نرخ از طریق بانک وجود ندارد. نرخ حواله توسط صرافی تعیین می‌شود و معمولاً دو حالت دارد:

• فیکس‌کردن نرخ بعد از واریز کامل مبلغ
• فیکس‌کردن نرخ با تأیید صرافی (در بازه زمانی محدود)

اگر از بانک استفاده کنید، معمولاً قبل از اینکه نرخ را برای شما تثبیت کنند، لازم است کل مبلغ موردنظر در حساب‌تان موجود باشد. اما اگر از یک شرکت خصوصی انتقال ارز استفاده کنید، در بسیاری از مواقع می‌توانید فقط با یک ودیعه کوچک نرخ ارز را برای خودتان ثابت نگه دارید.

وجه را ارسال کنید

بانک یا مؤسسه مالی انتقال ارز، جزئیات و اطلاعات حسابی را که باید پول را به آن واریز کنید، در اختیار شما قرار می‌دهد. پس از اینکه مبلغ موردنظر را به حساب اعلام‌شده ارسال کردید، ارائه‌دهنده خدمات انتقال پول باید برایتان تأییدیه بفرستد که وجه با موفقیت دریافت شده است.

از این مرحله به بعد، کار شما تمام می‌شود. فقط کافی است منتظر بمانید تا ارز شما تبدیل شده و در حساب گیرنده واریز شود. همچنین صرافی پس از دریافت مبلغ، معادل آن را از حساب خارجی خود برداشت و در کشور مقصد به حساب گیرنده واریز می‌کند.

این واریز می‌تواند به شکل زیر باشد:

• حواله نقدی (در کشورهایی مانند ترکیه، امارات و برخی کشورهای آسیایی)
• حواله بانکی
• واریز مستقیم به حساب

وجه تبدیل‌شده توسط مقصد دریافت شود

بعد از اینکه وجه شما دریافت شد، عملیات تبدیل ارز انجام می‌شود. این فرایند معمولاً سریع است، اما ممکن است کمی طول بکشد تا پول از طریق سیستم بانکی پردازش و تسویه شود. بااین‌حال، نباید مدت زیادی طول بکشد تا مبلغ به حساب گیرنده و به ارز انتخابی شما واریز شود.

مدارک مورد نیاز برای حواله

برای خرید حواله ارزی و ارسال آن به مدارکی نیاز دارید که حتما باید به مؤسسه مالی یا بانکی موردنظر خود ارائه دهید. تعداد این مدارک نیز به نوع و روش حواله شما بستگی دارد. در بخش زیر به مدارک پایه موردنیاز برای حواله ارزی اشاره می‌کنیم:

• پر کردن فرم درخواست حواله و پرداخت کارمزد آن
• شناسنامه یا کارت ملی
• اطلاعات حساب‌ بانکی
• پاسپورت
• شماره تماس و سایر اطلاعات شخصی
• مدارک لازم مرتبط به وجه موردنظر برای انتقال
• اطلاعات دریافت‌کننده وجه
• سایر مدارک بسته به نوع مؤسسه مالی

تعداد و نوع مدارک به نوع مؤسسه مالی و روش حواله ارزی که انتخاب کرده‌اید وابسته است و محدود به موارد بالا نخواهد شد. اما ممکن است سوالی بزرگ ذهنتان را درگیر کرده باشد که برای هر حواله‌ای که انجام می‌دهیم، چه‌مقدار کارمزد باید پرداخت کنیم؟

کارمزد و هزینه حواله ارزی

میزان کارمزد حواله ارز به عوامل مختلفی بستگی دارد. به‌عنوان مثال هرچه مبلغی که قرار است حواله کنیم بیشتر باشد، کارمزد حواله ارز آن نیز کمتر خواهد بود. از دیگر عوامل می‌توان به نوع ارز، نوع مؤسسه مالی و کشور مقصد آن اشاره کرد. در ایران، کارمزد حواله اغلب به‌صورت مبلغ ثابت یا نرخ توافقی تعیین می‌شود و معمولاً درصدی از مبلغ حواله محاسبه می‌گردد.

اما اگر بخواهیم کلی بیان کنیم، می‌توان گفت که کارمزدها معمولاً بین ۰.۵ تا ۲ درصد از مبلغ کل حواله ارزی شامل می‌شود. تا اینجا با تمام نکات حواله ارز آشنا شدیم، اما ایا ایرانیان نیز می‌توانند به‌راحتی از خدمات بین‌المللی برای حواله ارز استفاده کنند؟

محدودیت‌ها و روش های جایگزین حواله ارز در ایران

با وجود آن‌که راه‌های زیادی برای ارسال حواله دلار و سایر ارزها وجود دارد که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، اما ایرانیان به‌دلیل برخی تحریم‌ها و محدودیت‌های پرداخت‌های بین‌المللی، نمی‌توانند از بعضی از این روش‌ها استفاده کنند. به‌عنوان مثال، در دسترس نبودن سوئیفت برای ایرانیان، باعث شده به روش‌های جایگزین دیگری برای حواله ارز روی آورند.

یکی از این روش‌ها استفاده از صرافی‌های فیزیکی است. افراد یا کسب‌و‌کارها می‌توانند با استفاده از صرافی‌های معتبر، مبالغ موردنظر خود را با سرعتی بالا به مقصد انتقال دهند. کارمزد حواله ارز در هر صرافی متفاوت است و میزان دقیق آن پس از واردکردن مبلغ نهایی برای جابه‌جایی مشخص می‌شود.

همچنین ایرانیان می‌توانند از طریق ارزهای دیجیتال چه در صرافی‌های آنلاین یا کیف پول‌های خود، ارز حواله کنند. کارمزد حواله ارز در این روش بسیار پایین و سرعتی بسیار بالا دارد که می‌تواند نقاط ضعف روش‌های ارسال حواله دلار به روش‌های سنتی را جبران کند. با وجود سختی حواله ارز برای ایرانیان و روش‌های جایگزین، عدم رعایت نکات امنیتی و بی‌توجهی به خطرات می‌تواند شرایط را از الان هم سخت‌تر کند؛ موردی که در بخش بعدی مفصل‌تر به آن خواهیم پرداخت.

ریسک‌ها و نکات امنیتی حواله ارز

انتقال پول به خارج از کشور، هرچند راهی ضروری و رایج است، اما همیشه خالی از ریسک نیست. آگاهی از مهم‌ترین خطرات و نکات امنیتی حواله ارزی به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری این فرآیند را انجام دهید و از ضرر‌های احتمالی جلوگیری کنید.

احتمال کلاهبرداری

حواله‌های بین‌المللی ارز، هدف اصلی کلاهبرداران و افراد سودجو هستند که از نقاط ضعف سیستم‌های مالی سوءاستفاده کرده و افراد یا کسب‌و‌کارهای ناآگاه را فریب می‌دهند. کلاهبردارانی که اغلب خود را جای مؤسسات مالی معتبر معرفی می‌کنند افراد را وادار به ارائه اطلاعات حساس یا انتقال پول به حساب‌های جعلی می‌کنند.

پس از ارسال وجه، بازیابی پول دشوار است و قربانیان متحمل خسارت‌های مالی قابل‌توجهی می‌شوند. بنابراین بهتر است از مؤسسات مالی معتبر یا خدمات انتقال پول شناخته‌شده استفاده کنید که سابقه‌ای اثبات‌شده در امنیت و رضایت مشتری دارند.

رعایت قوانین و مقررات

انجام حواله‌های بین‌المللی مستلزم رعایت چارچوب‌های قانونی پیچیده در زمینه تراکنش‌های مالی، در داخل کشور و در سطح بین‌المللی است. عدم رعایت این قوانین می‌تواند پیامد‌های جدی داشته باشد، از جمله جریمه‌های سنگین و مسدود شدن وجوه.

الزامات قانونی در هر کشور متفاوت و ممکن است شامل روش‌های سخت‌گیرانه شناسایی مشتری (KYC) و اقدامات ضدپول‌شویی (AML) باشد. رعایت نکردن این مقررات نه تنها افراد و کسب‌وکار‌ها را در معرض ریسک‌های قانونی قرار می‌دهد؛ بلکه یکپارچگی سیستم مالی جهانی را نیز به‌خطر می‌اندازد.

نوسانات نرخ ارز

از دیگر موارد می‌توان به نوسانات نرخ ارز اشاره کرد. نرخ‌های تبدیل ارز ذاتاً نوسان دارند و تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و بازار قرار می‌گیرند. همان‌طور که در بخش اول این مقاله اشاره کردیم، کوچک‌ترین نوسانات می‌توانند ارزش وجه منتقل‌شده را به‌طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر قرار دهند و منجر به خسارت‌های غیرمنتظره یا کاهش شدید مبلغ برای گیرنده شوند.

تغییرات ناگهانی نرخ ارز، به‌ویژه در تراکنش‌های بزرگ، می‌تواند پیامد‌های مهمی برای افراد و کسب‌وکار‌های فعال در تجارت بین‌المللی، سرمایه‌گذاری یا حواله‌های ارزی داشته باشد. مدیریت مؤثر ریسک ارز برای کاهش زیان‌های احتمالی ضروری است.

پیگیری و تأیید تراکنش

قابلیت پیگیری و دریافت تأییدیه تراکنش‌های مؤسسات مالی از دیگر نکاتی است که باید به آن توجه شود تا بتوانید پیشرفت حواله‌ها را به‌صورت لحظه‌ای زیر نظر داشته باشید. دریافت اعلان‌ها یا به‌روزرسانی‌های فوری در هر مرحله از فرایند، از آغاز تا تکمیل انتقال، باعث شفافیت و اطمینان خاطر می‌شود.

جزئیات تراکنش خود، از جمله مبلغ ارسال‌شده، نرخ ارز اعمال‌شده، کارمزد کسرشده و زمان تحویل مورد انتظار را تأیید کنید تا از صحت و کامل بودن انتقال مطمئن شوید. هرگونه اختلاف را سریعاً به تیم پشتیبانی ارائه‌دهنده گزارش دهید تا بررسی و پیگیری شود.

کلام پایانی | حواله ارز چیست؟

حواله ارزی راهی مطمئن و استاندارد برای انتقال پول به‌صورت بین المللی است. با روش‌های مختلف مانند SWIFT، وسترن یونیون، ‌مانی گرام و صرافی‌ها می‌توان وجه را به‌صورت مستقیم به حساب گیرنده منتقل کرد. هر روش مزایا و معایب خود را دارد و عواملی مثل سرعت، کارمزد، امنیت و محدودیت کشور‌ها در انتخاب آن مؤثر است. آشنایی با این روش‌ها به شما کمک می‌کند تا انتقال پول را با کمترین هزینه و بیشترین اطمینان انجام دهید.

در نهایت، انتخاب روش مناسب بسته به نیاز و شرایط شما، کلید یک تجربه موفق حواله ارزی است.