منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه بورس چیست؟ | تفاوت‌ بازار اولیه و بازار ثانویه

همانطور که می‌دانید، بورس یکی از مهمترین اجزای سیستم مالی یک کشور است و شرکت‌ها به وسیله آن می‌توانند اوراق بهادار خود را به فروش رسانده و فعالیت خود را ادامه دهند. از سوی دیگر، افراد با هدف کسب سود در این بازار سرمایه‌گذاری کرده و انتظار سوددهی قابل قبولی از شرکت‌ها دارند! این امر زمانی به واقعیت تبدیل می‌شود که شناخت درستی از بازار سرمایه داشته باشید! پس همراه ما باشید تا از بازار اولیه و بازار ثانویه، آگاهی پیدا کنید!

بازار بورس دارای دو بازار جداگانه است که عملکرد متفاوتی با یکدیگر دارند. همانطور که گفته شد، این دو بازار شامل بازار اولیه و بازار ثانویه می‌شود که در این مقاله به تعریف و همچنین بیان تفاوت‌های میان آن‌ها می‌پردازیم.

بازار اولیه بورس چیست؟

بازار اولیه (primary market)، زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد. به‌ عبارت ‌دیگر، بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. نکته مهم این است که در این بازار، شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند که البته این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. 

در واقع بازار اولیه، بازاری است که به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که اوراق بهادار خود را به صورت عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران عرضه کرده و سرمایه لازم برای رشد و توسعه خود را جذب کنند. در این بازار، شرکت‌ها می‌توانند اوراق بهادار خود را از طریق اکتشاف منابع مالی در بازار اولیه یا از طریق مناقصه عمومی عرضه کنند.

در بازار اولیه، شرکت‌ها یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری جمعی (ETFs) اوراق بهادار جدید را به فروش می‌رسانند تا از سرمایه سرمایه‌گذاران استفاده کرده و یا منابع مالی جدید جذب کنند. عموما این نوع بازارها برای شرکت‌های نوپا و تازه‌کار استفاده می‌شوند. در واقع در بازار اولیه، شرکت‌ها یا موسسات مالی معمولا نقش اصلی را در فروش اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران بازی می‌کنند.

همچنین معاملات در بازار اولیه معمولا از طریق عرضه عمومی (IPO) یا مناقصه عمومی (Tender Offer) صورت می‌گیرد. در نتیجه معامله‌گران به صورت مستقیم از شرکت صادرکننده یا صندوق سرمایه‌گذاری جمعی خریداری می‌کنند.

اما نکته مهم ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری است! سرمایه‌گذاری در بازار اولیه معمولا با ریسک بالاتری همراه است، زیرا اوراق بهادار ارائه شده در بازار اولیه جدید است و امتحان خود را پس نداده! اما در عوض، ممکن است بازدهی بالاتری نیز داشته باشد، زیرا عموما سرمایه‌گذاری در این نوع اوراق بهادار به صرفه است.

وقت آن رسیده تا بازار اولیه و بازار ثانویه را در ترازو بگذاریم!

نکاتی درباره بازارهای اولیه بورس

بازارهای اولیه، جایی است که شرکت‌ها برای جمع‌آوری سرمایه یا فروش سهام خود به عموم علاقه‌مندان، می‌روند. این بازارها، مکانی را برای ارتباط مستقیم بین سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نوپا فراهم می‌کنند. در ادامه، به برخی از جوانب جذاب بازارهای اولیه می‌پردازیم:

• فرصت‌های سرمایه‌گذاری: بازارهای اولیه به سرمایه‌گذاران فرصتی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا و نوین را می‌دهند، که می‌تواند به سوددهی بالا و رشد سریع کسب و کار آن‌ها منجر شود.
• دسترسی به شرکت‌های نوپا: بازارهای اولیه به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا به شرکت‌های نوپا و نوآورانه دسترسی داشته باشند، در صورتی که در بازارهای عمومی، معمولا دسترسی به آن‌ها محدود است.
• شرکت در رشد شرکت‌ها: با سرمایه‌گذاری در بازارهای اولیه، سرمایه‌گذاران می‌توانند به رشد شرکت‌ها کمک کرده و در انتقال فناوری و ایجاد شغل‌های جدید نقشی مهم داشته باشند.
• تنوع سرمایه‌گذاری: بازارهای اولیه انواع مختلفی از شرکت‌های نوپا را در بخش‌های مختلف صنعتی و فناوری را پوشش می‌دهد، این امر موجب می‌شود که به سرمایه‌گذاران در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند.
• فرصت‌های بازار بین‌المللی: بازارهای اولیه به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا به صورت بین‌المللی سرمایه‌گذاری کرده و در بازارهای جهانی مشغول رقابت شوند.

بازار اولیه به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا سرمایه لازم برای رشد و توسعه خود را جذب کنند. در این بازار، شرکت‌ها اوراق بهادار خود را به صورت عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کنند. این عرضه می‌تواند از طریق ارائه منابع مالی در بازار اولیه یا از طریق مناقصه عمومی انجام شود. سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق بهادار را به صورت مستقیم از شرکت صادرکننده یا از طریق صندوق سرمایه‌گذاری جمعی خریداری کنند.

بازار ثانویه بورس چیست؟

بازار اولیه و بازار ثانویه دو نوع اصلی بازارهای مالی هستند که در فرآیند تداول اوراق بهادار نقش مهمی ایفا می‌کنند. بازار اولیه یا بازار تازه تاسیس، محلی است که اوراق بهادار جدیدی به فروش عرضه می‌شوند و برای اولین بار به سرمایه‌گذاران عرضه می‌شوند.

اما در مقابل بازار ثانویه یا بازار دوم (secondary market)، محلی است که اوراق بهادار قبلی و قبل از اینکه به سرمایه‌گذاران فروخته شوند، معامله می‌شوند. در بازار ثانویه، اوراق بهادار قبلی که در بازار اولیه به فروش رسیده‌ است، معامله می‌شود. این بازارها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا به فروش و خرید اوراق بهادار در بازه‌های زمانی مختلف بپردازند.

سرمایه‌گذاران در این بازار ثانویه از طریق بروکر‌ها یا به شکل اینترنتی به ثرید و فروش اوراق بهادار می‌پردازند و معاملات در بازار ثانویه معمولا از طریق بورس‌های مالی و سیستم‌های الکترونیکی انجام می‌شود. در عین حال سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه نیز ممکن است ریسک داشته باشد، اما به دلیل وجود اطلاعات و تاریخچه معاملات قبلی، ریسک کمتری نسبت به بازار اولیه وجود دارد. اما بازدهی آن هم متفاوت است و رقم خاص را نمی‌شود برای آن درنظر گرفت!

در کل، بازارهای ثانویه نقش مهمی در ارتباط بین سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها دارند. این بازارها امکان معاملات سرمایه‌گذاری و تبادل اوراق بهادار را فراهم می‌کنند و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا در صنایع و شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند. همچنین بازارهای ثانویه از نظر تنوع، نقدینگی، شفافیت و ارزش افزوده برای سرمایه‌گذاران جذاب هستند.

نکاتی مهم درمورد بازار ثانویه

بازارهای ثانویه، جایی است که سهام یا دارایی‌های مالی معامله و خرید و فروش می‌شوند. در این بازارها، سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق قرضه و سایر اموال قابل معامله هستند. در ادامه، به برخی از جوانب بازارهای ثانویه می‌پردازیم:

• نقدینگی: بازارهای ثانویه به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا سهام و دارایی‌های خود را به راحتی و به سرعت نقد کنند. این نقدینگی به سرمایه‌گذاران توانایی این را می‌دهد که به سرعت سرمایه خود را جذب یا برداشت کنند.
• قیمت‌گذاری منصفانه: در بازارهای ثانویه، قیمت سهام و دارایی‌ها به صورت علنی تعیین می‌شود و تحت تاثیر عواملی مانند عرضه و تقاضا قرار می‌گیرد. این قیمت‌گذاری منصفانه به سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهد که سهام مدنظرشان را به قیمتی عادلانه‌ای می‌خرند.
• شفافیت: بازارهای ثانویه شفافیت بالایی را در فعالیت‌های معاملاتی خود حفظ می‌کنند. در بازار ثانویه اطلاعات مالی و عملکرد شرکت‌ها عمومی شده و قابل دسترسی به آن‌ها، برای همه سرمایه‌گذاران است. این شفافیت به سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهد که سرمایه‌گذاری آن‌ها معقول و کم ریسک است.
• افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران: بازارهای ثانویه با ارائه اطلاعات عمومی و شفافیت، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهند. اطلاعات مالی و عملکرد شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود و این امر موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران، تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را بر اساس اطلاعات قابل اعتماد بگیرند.

بازار ثانویه، به عنوان بازاری که پس از بازار اولیه برای تداول اوراق بهادار وجود دارد، نقش اصلی در تسهیل خرید و فروش اوراق بهادار توسط سرمایه‌گذاران دارد. در این بازار، اوراق بهادار قبلی که در بازار اولیه به فروش رسیده‌اند معامله می‌شوند. سرمایه‌گذاران می‌توانند اوراق بهادار را به صورت آنلاین یا از طریق بروکرها در بازار ثانویه خریداری و فروش کنند. قیمت اوراق بهادار در این بازار بر اساس عرض و تقاضا و عوامل دیگر تعیین می‌شود.

تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه

در این بخش به تفاو‌ت‌های بازار اولیه و بازار ثانویه می‌پردازیم:

• عرضه اولیه در بازار اولیه و عرضه مجدد در بازار ثانویه: در بازار اولیه، اوراق بهادار به صورت اولیه عرضه می‌شوند، در حالی که در بازار ثانویه بورس، اوراق بهاداری که قبلا عرضه شده‌اند به فروش می‌رسند. این یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میان بازار اولیه و بازات ثانویه است.
• منبع تامین سرمایه: در بازار اولیه، شرکت‌ها سرمایه نقدی جذب می‌کنند تا بتوانند کسب و کار خود را توسعه دهند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران به عنوان فروشندگان اوراق بهادار و اشخاص خریدار این اوراق عمل کرده و سرمایه به دست مالکین قبلی اوراق بهادار می‌رسد.
• قیمت‌گذاری: در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار توسط شرکت عرضه‌کننده تعیین می‌شود و معمولا از طریق مذاکرات با بانک‌ها و سرمایه‌گذاران انجام می‌شود. اما در مقابل در بازار ثانویه، قیمت‌ها توسط تقاضا و عرضه تعیین می‌شوند و به صورت مداوم در طول روز دچار نوسان هستند.

سخن آخر

در کل، بازار اولیه و بازار ثانویه هر دو نقش مهمی در عملکرد بورس و اقتصاد کشور دارند و به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا به شکل بهتری از اوراق بهادار استفاده کنند و به توسعه اقتصاد کشور خود نیز کمک شایگانی کنند. اوراق بهادار شرکت‌هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده‌اند برای نخستین بار در بازار اولیه به فروش می‌رسند. و بعد از آن این اوراق به جهت ایجاد نقدینگی، در بازار دوم یا ثانویه معامله می‌شوند.

امیدواریم که از نوشتار “منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟ | آشنایی با تفاوت‌ های میان بازار اولیه و بازار ثانویه” نهایت لذت را برده باشید! اگر تجربه و یا اطلاعاتی درمورد بازار اولیه و بازار ثانویه دارید، با ما به اشتراک بگذارید!