طلا در پایان سال ۲۰۲۴ دومین ماه متوالی کاهش قیمت خود را تجربه کرد که سایهای کوچک بر عملکرد قدرتمند این فلز گرانبها در سال جاری افکند. با این وجود، تا تاریخ ۱۹ دسامبر، طلا توانسته بود عملکرد درخشانی با بازده ۲۶ درصد از ابتدای سال (YTD) ثبت کند. این عملکرد حتی شاخصهای کلیدی بازار سهام مانند DAX (با ۱۹% بازده YTD) را پشت سر گذاشت و با شاخص Nasdaq 100 (۲۶%) برابری کرد، هرچند رشد چشمگیر بیت کوین (۱۳۰%) توجهات بیشتری را به خود جلب کرده است. با ورود به سال ۲۰۲۵، چشمانداز طلا همچنان نسبتاً مثبت ارزیابی میشود و امکان صعود قیمت تا سطح ۳,۰۰۰ دلار دیده میشود. اما در ماههای ابتدایی سال، برخی موانع میتوانند عملکرد طلا را تحت تأثیر قرار دهند.
دلار قوی و بازدهی اوراق قرضه: موانع احتمالی برای طلا
یکی از عوامل کلیدی رشد قیمت طلا در سال ۲۰۲۴، انتظارات کاهش سیاستهای انقباضی بانکهای مرکزی جهان با کاهش فشارهای تورمی بود. هرچند این کاهش نرخ بهره تحقق یافت، تأثیر آن بر طلا به دلیل نگرانیهای مداوم تورمی محدود شد.
در ماه دسامبر، فدرال رزرو کاهش نرخ بهرهای که انتظار میرفت را اعمال کرد، اما با هشدار نسبت به سال آینده و ریسکهای تورمی ناشی از سیاستهای احتمالی ایالات متحده، از جمله کاهش مالیاتها و تعرفهها، باعث نوساناتی در بازار شد. به همین ترتیب، بانک مرکزی اروپا و بانک انگلستان نیز با استناد به رشد قوی دستمزدها و پایداری تورم، رویکرد محتاطانهای را اتخاذ کردند. بنابراین، پیشبینی میشود که سیاستهای پولی در اوایل سال ۲۰۲۵ همچنان سختگیرانه باقی بماند، که این امر میتواند از بازدهی اوراق قرضه و دلار آمریکا حمایت کند؛ دو عاملی که معمولاً جذابیت طلا را کاهش میدهند.
بازدهی بالای اوراق قرضه اهمیت ویژهای دارد، زیرا هزینه فرصت نگهداری داراییهای بدون بازدهی مانند طلا را افزایش میدهد. به طور همزمان، مقاومت دلار آمریکا که با سیاستهای سختگیرانه بانک مرکزی و دادههای اقتصادی قوی تقویت شده، خرید طلا را برای خریدارانی که از ارزهای ضعیفتر استفاده میکنند گرانتر کرده است. این عوامل میتوانند در نیمه اول سال ۲۰۲۵ رشد قیمت طلا را محدود کنند.
نگرانی های تقاضا در بازارهای کلیدی: چین و هند
دو بازار اصلی مصرفکننده طلا، یعنی چین و هند، با چالشهایی مواجه هستند که میتواند تقاضا را کاهش دهد. در چین، کاهش ارزش یوان و روند کند بهبود اقتصادی پس از دوران همهگیری، خرید طلا را کمتر مقرونبهصرفه کرده است. افت اخیر یوان به پایینترین سطح از زمان شیوع کووید-۱۹، تأثیر منفی بر تقاضا در این منطقه مهم داشته است، بهویژه در آستانه جشنواره بهار چین، دورهای که معمولاً با افزایش خرید طلا همراه است. از آنجا که ۶۵ درصد از مصرف طلای چین به جواهرات اختصاص دارد، کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان و ابهام اقتصادی میتواند تقاضا را در اوایل سال ۲۰۲۵ محدود کند.
در هند، دومین مصرفکننده بزرگ طلا، فشارهای مشابهی مشاهده میشود. کاهش ارزش روپیه باعث کاهش قدرت خرید شده و طلا را که بر پایه دلار قیمتگذاری میشود، در بازار داخلی گرانتر کرده است. این موضوع نگرانکننده است، زیرا هند بیش از ۲۵ درصد از تقاضای جهانی جواهرات را تشکیل میدهد. افزایش قیمت طلا احتمالاً باعث کاهش هزینههای مصرفکنندگان، بهویژه در میان خانوارهای با درآمد متوسط خواهد شد که بخش عمدهای از بازار را تشکیل میدهند.
علاوه بر چالشهای ارزی، خطرات ژئوپلیتیکی نیز چشمانداز بازار را تهدید میکنند. اعمال تعرفههای احتمالی ایالات متحده بر کالاهای چینی میتواند فشارهای اقتصادی را تشدید کند، در حالی که افزایش تقاضای پناهگاه امن ناشی از بیثباتیهای جهانی ممکن است تنها بخشی از این موانع را جبران کند.
آیا طلا می تواند از دارایی های ریسکی جدا شود؟
در سال ۲۰۲۴، تمایلات سرمایهگذاران به سمت داراییهای پرریسک متمایل شد. این تغییر ابتدا ناشی از امید به کاهش نرخ بهره و سپس خوشبینی پس از انتخاب مجدد ترامپ بود. بیت کوین، ریپل (XRP) و سایر ارزهای دیجیتال رشد چشمگیری را تجربه کردند و شاخصهای سهامی مانند S&P 500 و DAX آلمان به بالاترین سطح تاریخی خود رسیدند. این تغییر در پذیرش ریسک، جذابیت داراییهای پناهگاه امن مانند طلا را در پایان سال کاهش داد—هرچند در سالهای اخیر، طلا و شاخص S&P 500 بهطور کلی در یک جهت حرکت کردهاند.
چالش اصلی طلا در این است که آیا میتواند از داراییهای ریسکی جدا شود؟
صرفنظر از جهت بازار سهام، جذابیت بلندمدت طلا همچنان پابرجاست. تورم همچنان قدرت خرید ارزهای فیات را کاهش میدهد و جایگاه طلا بهعنوان ذخیره ارزش را تقویت میکند. علاوه بر این، تنشهای ژئوپلیتیکی (از بحرانهای خاورمیانه گرفته تا جنگهای تجاری احتمالی) میتواند تقاضای پناهگاه امن را مجدداً افزایش دهد و تعادلی در برابر تمایلات سال گذشته به داراییهای پرریسک ایجاد کند.
آیا طلا می تواند در سال ۲۰۲۵ به ۳ هزار دلار برسد؟
با وجود چالشهای کوتاهمدت، رسیدن به هدف قیمتی ۳،۰۰۰ دلار برای طلا همچنان ممکن است. اصلاحات قیمتی یا دورههای تثبیت در اوایل سال میتوانند زمینه را برای یک حرکت صعودی جدید فراهم کنند. به لطف عملکرد قوی طلا در سال ۲۰۲۴، هرگونه کاهش قابلتوجه قیمت میتواند خریداران فرصتطلب و سرمایهگذاران بلندمدت را جذب کند؛ افرادی که یا سود خود را نقد کردهاند یا از روند صعودی بزرگ سال گذشته جا ماندهاند. این عوامل به تثبیت بازار کمک کرده و مسیر را برای رشد آینده هموار میکنند.
ریسکهای ژئوپلیتیکی و تحولات کلان اقتصادی نقش مهمی در تعیین مسیر طلا خواهند داشت. برای مثال، پایان پدیده «ترامپ ترید» که با دلار قوی و بازارهای سهام پررونق مشخص میشد، میتواند منجر به تضعیف دلار و تقویت قیمت طلا شود. علاوه بر این، بانکهای مرکزی که در اوج قیمتها در سال ۲۰۲۴ خرید طلای خود را کاهش دادند، ممکن است با اصلاحات قیمتی در سال ۲۰۲۵ دوباره خریدهای خود را از سر بگیرند.
