آموزش گام به گام کار با اندیکاتور EOM

اندیکاتور EOM یک نوسانگر مبتنی بر حجم است. این اندیکاتور برای اندازه‌گیری رابطه بین قیمت و حجم مورد استفاده معامله‌گران قرار می‌گیرد و به عنوان یک نوسانگر که بین مقادیر مثبت و منفی نوسان می‌کند، طراحی شده است.

اندیکاتور EOM در بالا و پایین خط پایه صفر نوسان می‌کند. این کار به منظور تعیین کمیت «سهولت» یعنی میزان سختی یا روان بودن حرکت قیمت انجام می‌شود. ساده‌ترین برداشت از داده‌های این اسیلاتور این است که وقتی اندیکاتور EOM در منطقه مثبت، روان حرکت می‌کند، روند صعودی ادامه خواهد داشت و هنگامی که اندیکاتور EOM در ناحیه منفی روان حرکت می‌کند، نشان از ادامه‌دار بودن روند نزولی یا کاهش بیشتر قیمت است.

اندیکاتور EOM چیست؟

اندیکاتور Ease of Movement که در فارسی با نام سهولت حرکت و به اختصار EOM یا EMV شناخته می‌شود، توسط ریچارد آرمز ( Richard W. Arms) ابداع شد. این اندیکاتور یک ابزار تکنیکالی است که با استفاده از ترکیب اطلاعات مومنتوم و حجم داده‌هایی درباره میزان سهولت یا سختی حرکت روند، اطلاعاتی را به کاربران نشان دهد.

شما با آموزش اندیکاتور EOM و نحوه استفاده از داده‌های آن متوجه خواهید شد که آیا قیمت یک نماد معاملاتی با سهولت و به شکل روان در یک جهت (صعودی یا نزولی) در حال حرکت است یا با سختی در آن جهت حرکت می‌کند.

اندیکاتور EOM میزان سهولت در حرکات قیمت یک نماد معاملاتی را بر اساس میزان حجم معامله و میزان نوسانات آن می‌سنجد. بنابراین شما به عنوان یک تریدر می‌توانید از این اندیکاتور جهت ارزیابی میزان قدرت یک روند (صعودی یا نزولی) استفاده کنید.

درواقع، دو مفهوم کلیدی در پشت «شاخص سهولت» حرکت وجود دارد: «حجم و مقاومت». میزان حجم، مهم‌ترین داده‌ای است که در اندیکاتور  EOM نشان دهنده وضعیت قیمت نزولی یا صعودی یک نماد معاملاتی در بازار است. اندیکاتور EOM، در اصل میزان «سهولت حرکت» قیمت یک نماد معاملاتی را زمانی که بدون مقاومت به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند.

این شاخص با خط پایه صفر، در محدوده مثبت و منفی نوسان می‌کند. هرچند که یک نماد معاملاتی می‌تواند با سهولت نسبی به سمت بالا حرکت کند، با این حال، برای حفظ افزایش قیمت به حجم نیاز دارد. اندیکاتور EOM نشان می‌دهد که قیمت یک نماد معاملاتی می‌تواند بدون افزایش حجم زیاد بالا برود، اما در نهایت راکد شده و از مسیر خود منحرف شود.

اگر حجم با قیمت در حال افزایش باشد، سهولت حرکت به آستانه بالایی می‌رسد و این نشان دهنده ادامه‌دار بودن یک روند صعودی است. عکس این موضوع نیز صادق است. شاخص EOM می‌تواند به فیلتر کردن نویز بازار کمک کند. اگر این شاخص همگام با سرعت قیمت حرکت نکند، به معنای این است که افزایش قیمت می‌تواند به‌زودی متوقف شده یا حتی روند معکوس شود.

اندیکاتور EOM در تمام بازارهای مالی و نمادهای معاملاتی که دارای چارت کندل استیک باشد، قابل استفاده است. همچنین، از این اسیلاتور در تمام تایم فریم‌ها می‌توان استفاده کرد. اندیکاتور EOM یکی از معدود اندیکاتورهای تکنیکالی است که علاوه بر معاملات سوئینگ و روندی، حتی در تایم‌فریم‌های پایین و ۱ دقیقه نیز برای معاملات اسکالپینگ، عملکرد رضایت‌بخش و قابل قبولی را ارائه می‌دهد.

فرمول و نحوه محاسبه اندیکاتور EOM

برای نحوه محاسبه اندیکاتور EOM چهار مرحله ضروری باید انجام شود. در محاسبه زیر، دوره اندیکاتور EOM با دوره تناوب ۱۴ روزه محاسبه شده که رایج‌ترین دوره مورد استفاده است:

حجم تقسیم بر دامنه قیمت/تغییر میانگین قیمت امروز نسبت به دیروز=EOM

فرمول فوق یک فرمول کلی است که برای محاسبه دقیق‌تر کافی است از گام‌های زیر استفاده کنید:

گام اول: محاسبه میانگین قیمت روزانه

۲/(کمترین قیمت+بیشترین قیمت)=میانگین

گام دوم: محاسبه تفاوت قیمت امروز و دیروز

میانگین امروز – میانگین دیروز=تغییر میانگین

گام سوم: محاسبه نسبت حجم به دامنه روزانه

(بیشترین قیمت – کمترین قیمت)/حجم معاملات=نسبت

گام چهارم: محاسبه EOM (از تقسیم گام دوم بر گام سوم)

نسبت/تغییر میانگین=EOM

برای استفاده از این اندیکاتور نیازی به محاسبه دستی نیست و کافی است از این اندیکاتور روی چارت استفاده کنید. برای متعادل‌سازی این فرمول از SMA با دوره ۱۴ روزه استفاده می‌شود که فرمول پیچیده‌تری دارد و نیازی به محاسبات پیچیده توسط تریدر نیست.

کاربردهای اندیکاتور EOM در تحلیل تکنیکال

برای آموزش اندیکاتور EOM توجه داشته باشید که خط داده یا سیگنال اندیکاتور EOM در بالا یا پایین خط صفر نوسان می‌کند و میزان حجم معاملات را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، وقتی مقادیر مثبت هستند، قیمت در حال افزایش است. وقتی اعداد منفی هستند، قیمت در حال کاهش است.

باید با توجه به محاسبات بالا به خاطر داشت که فاصله قیمت طی شده، مثبت یا منفی بودن خط EOM را تعیین می‌کند. نسبت باکس (که توسط حجم تعیین می‌شود) چیزی است که قدرت یا دامنه آن حرکت را تعیین می‌کند.

بنابراین، وقتی صحبت از تحلیل EOM می‌شود، دو نکته را در نظر داشته باشید. یک محدوده وسیع با حجم کم، نشان‌دهنده سطح بالای سهولت حرکت است. یک محدوده باریک با حجم بالا، نشان‌دهنده سطح پایین سهولت حرکت است.

به دلیل نقشی که حجم در شاخص سهولت حرکت ایفا می‌کند، بسیاری از تحلیلگران تکنیکال از یک شاخص استاندارد حجم در کنار EOM استفاده می‌کنند. شما می‌توانید از این اندیکاتور همراه با RSI یا مومنتوم استفاده کنید.

استراتژی‌های معاملاتی با اندیکاتور EOM

تریدرهای حرفه‌ای هرگز از اندیکاتورها سیگنال‌های معاملاتی دریافت نمی‌کنند، بلکه، از داده‌های آن برای تحلیل قیمت، جهت روند آتی، میزان قدرت روند، احتمال برگشت یا اصلاح قیمت بهره می‌برند.

به عنوان مثال، هنگامی که قیمت در یک روند صعودی یا نزولی با سهولت (آسان) و بسیار روان حرکت می‌کند، از اندیکاتور EOM داده‌های ارزشمندی را به دست می‌آورند که به آن‌ها کمک می‌‌کند تا بتوانند تشخیص دهند که آیا روند فعلی همچنان ادامه‌دار خواهد بود یا خیر.

اگر آموزش اندیکاتور EOM را یاد بگیرید، حتی اگر در سطح مبتدی قرار دارید باز هم می‌توانید از سیگنال‌های معاملاتی این اندیکاتور سودهای جذابی به‌دست آورید. در ادامه چند استراتژی بسیار معتبر اندیکاتور EOM را بررسی می‌کنیم:

۱. استراتژی بریک اوت خط صفر

برای استفاده از استراتژی بریک اوت خط صفر، ابتدا نماد معاملاتی مورد نظر خود را در پلتفرم تریدینگ ویو باز کنید زیرا این اندیکاتور ظاهرا برای پلتفرم‌های متاتریدر عرضه نشده است.

سپس از بخش اندیکاتورها نام EOM را جستجو کنید و پس از ظاهر شدن نام اندیکاتور، روی آن دابل کلیک کنید تا روی چارت قرار گیرد. مانند تصویر زیر:

این اندیکاتور تنظیماتی برای فعال کردن سطوح ندارد که البته مهم نیست و شما می‌توانید مانند تصویر بالا یک خط افقی روی تصویر بیندازید و عدد آن را روی صفر قرار دهید. حال تصویر زیر را با دقت مشاهده کنید:

هنگامی که قیمت در یک جهت نزولی به سطح صفر (همان خط افقی که رسم کرده‌اید)، می‌رسد چه سیگنالی به ذهن شما خطور می‌کند؟ هنگامی که قیمت از پایین خط صفر صعودی شده و از خط صفر عبور می‌کند، چه سیگنالی در مخیله شما شکل می‌گیرد؟

کاملا درست است. اگر به عنوان مثال، شما تک تایم فریم کار می‌کنید و بخواهید از این اندیکاتور برای تحلیل انس جهانی طلا استفاده کنید، کافی است در تایم فریم ۱۵ دقیقه فقط روی خط صفر اندیکاتور EOM تمرکز کنید.

هر زمان قیمت در جهت صعودی (منظور روند صعودی نیست)، به یک ناحیه مقاومتی برسد و نزولی شده و از بالا به خط صفر اندیکاتور برسد و آن را به پایین بشکند (یعنی از خط عبور کند)، می‌توانید وارد معامله فروش (Sell) شوید و (در تصویر بالا) یک اسکالپینگ جذاب با حداقل ۳۰ تا بیش از ۱۰۰ پیپ سود داشته باشید.

همچنین هرگاه جهت قیمت نزولی باشد و با رسیدن به یک ناحیه حمایتی برگشت داده شده و صعودی شود، اگر از زیر خط صفر به آن برسد و خط را به طرف بالا بشکند، می‌توانید وارد معامله خرید (Buy) شده و یک ترید اسکالپینگ رضایت‌بخش را تجربه کنید. (مانند اسکالپینگ تصویر بالا)، میزان سود این معامله نیز می‌تواند حداقل بین ۳۰ تا بیش از ۱۰۰ پیپ باشد.

نکات مهم:

• اگر قیمت در یک روند صعودی اصلاح انجام دهد و سپس از کف ناحیه اصلاح صعودی شده و به خط صفر برسد و آن را به بالا قطع کند، میزان درصد موفقیت بسیار بیشتر و میزان ریوارد به ریسک نیز به‌شدت افزایش می‌یابد.
• اگر قیمت در یک روند نزولی قرار داشته باشد و اصلاح انجام دهد و از سقف اصلاح دوباره نزولی شده و به خط صفر برسد و آن را به طرف پایین قطع کند، میزان درصد برد و میزان ریوارد به ریسک بسیار بیشتر می‌شود.
• در معاملات فروش (Sell)، استاپلاس چند پیپ بالاتر از سقف قبل از کندل ورود خواهد بود.
• در معاملات خرید (Buy) نیز استاپ لاس را چند پیپ پایین‌تر از کف قبل از کندل ورود به معامله قرار دهید.
• میزان سود یا تیک پروفیت (Take Profit) معامله شما نیز می‌تواند تا ۳ برابر میزان استاپ لاس و در صورت تریلینگ کردن استاپ لاس تا ۱۰ برابر آن باشد.
• پس از تاچ شدن اولین ریوارد به میزان یک به یک یعنی به اندازه مقدار ریسک (استاپلاس)، نصف معامله را ببندید و نصف دیگر را ریسک فری کنید.

۲. استراتژی واگرایی اندیکاتور EOM با قیمت

شاید به جرات بتوان گفت که یکی از جذاب‌ترین استراتژی‌ها هم برای معامله‌گران مبتدی و هم تریدرهای حرفه‌ای که از این اندیکاتور استفاده می‌کنند، استراتژی‌های واگرایی اندیکاتور EOM با قیمت است. این استراتژی‌ها به دلیل میزان درصد برد بالا و سود عالی، همیشه در صدر بهترین استراتژی‌های معاملاتی کاربران قرار دارند.

شاید یکی از محبوب‌ترین اندیکاتورها برای استفاده در استراتژی‌های واگرایی، اندیکاتور RSI باشد. پس از آن نیز اندیکاتور مکدی (MACD) قرار دارد اما اندیکاتور EOM نه تنها چیزی از دو اندیکاتور فوق کم ندارد که حتی به جرات می‌توان گفت که داده‌هایی به مراتب دقیق‌تر را برای معاملات اسکالپینگ در استراتژی‌های واگرایی ارائه می‌دهد.

در تصویر بالا همان طور که مشاهده می‌شود، اندیکاتور EOM به زیبایی واگرایی‌های بسیار دقیقی را ارائه می‌دهد. کافی است در هنگام مشاهده واگرایی از خط روند استفاده کنید و هر زمان که قیمت برگشت و خط روند را رد کرد، می‌توانید وارد معامله شوید. معامله مطمئن‌تر این است که صبر کنید قیمت خط روند را بشکند، حداقل یک کندل از آن عبور کرده و فاصله بگیرد، سپس قیمت برگردد به خط روند پولبک بزند، در کندل بعدی ورود انجام دهید.

البته از یاد نبرید که سیگنال‌های هیچ اندیکاتور تکنیکالی به تنهایی قابل استفاده نیست و احتمال فیل (Fail) شدن داده وجود دارد. بنابراین برای تاییدیه بیشتر می‌توانید از ابزارهای دیگری مانند اندیکاتور دونچیان، RSI، باندهای بولینگر، مکدی و سایر اندیکاتورهایی که بیشتر با نحوه استفاده از آن‌ها آشنایی دارید، استفاده کنید.

۳. استراتژی شکار سوینگ با استفاده از واگرایی اندیکاتور EOM

واگرایی اندیکاتور و قیمت عشق تریدرهای حرفه‌ای است. این گروه در دو بخش سوئینگ ترید و اسکالپینگ فعالیت می‌کنند. نحوه سیگنال‌گیری و ورود به معامله بعلاوه میزان استاپ لاس و تارگت‌گذاری تقریبا مشابه هستند، اما برای نقاط ورود هر گروه، بخش خاصی از چارت قیمت را زیر نظر می‌گیرند.

تریدهای روندی یا سوئینگ ترید معمولا برای شکار یک سوئینگ سعی می‌کنند از نواحی حمایت و مقاومت یا نواحی عرضه و تقاضای ماژور استفاده کنند. یعنی هنگامی که قیمت و اندیکاتور واگرایی ماژور تشکیل می‌دهند، این گروه به دنبال برگشت روند و نقاط ورود به معامله می‌گردند. لطفا به تصویر زیر توجه کنید:

در تصویر بالا، قیمت در چارت طلا ابتدا در روند صعودی قرار دارد و سقف و کف بالاتر می‌زند اما در بخشی که نقاط کف قیمت و کف اندیکاتور که با لاین آبی مشخص شده، قیمت را مشاهده می‌کنید که در انتهای خط آبی، پس از اصلاح، کف بالاتر زده است اما اندیکاتور کف بالاتر را تایید نمی‌کند. یعنی کف پایین‌تر زده است.

این به معنای آن است که قیمت اگرچه از ابتدای خط نارجی قبل از خط عمودی آبی رنگ شماره یک، کلوزهای بالاتر می‌دهد، اما اندیکاتور جهت نزولی را در پیش می‌گیرد یعنی این کندل‌های صعودی دارای حجم معاملاتی چندانی نیستند. زمانی که قیمت به خط عمودی شماره یک می‌رسد، خط اندیکاتور به سطح صفر می‌رسد. اینجا می‌توانست نقطه رود شما برای باز کردن یک معامله فروش (SEll) باشد. قیمت بیش از ۲۲۰ پیپ اصلاح انجام می‌دهد.

شما می‌توانستید با صعودی شدن خط اندیکاتور، هنگامی که از خط صفر به بالا صعود می‌کند، وارد معامله خرید (Buy) شوید. در ادامه، قیمت با این که روند صعودی خود را حفظ می‌کند اما اندیکاتور با نزولی شدن، افزایش قیمت را تایید نمی‌کند.

سرانجام قیمت با رسیدن به نزدیک خط عمودی شماره ۳ اصلاح انجام می‌دهد. اگر هنگامی که خط اندیکاتور به زیر خط صفر نزول می‌کند، وارد معامله می‌شدید، یک سود عالی را به دست می‌آوردید زیرا قیمت طلا در اینجا بیش حدود ۸۰۰ پیپ اصلاح انجام می‌دهد!

اگر علاقه‌ای به معاملات خلاف روند ندارید، قیمت انس مجددا صعودی شده و زمانی که خط اندیکاتور EOM از خط صفر به بالا عبور کرده وارد معامله خرید (Buy) می‌شدید، باز هم قیمت بیش از ۸۰۰ پیپ صعودی بوده است. شکار روند یا سوئینگ با سودهای بسیار زیادی همراه است، البته به شرطی که بتوانید نقاط دقیق ورود را پیدا کنید.

۴. استراتژی معاملات اسکالپینگ با اندیکاتور EOM

معاملات اسکالپینک اگرچه از سخت‌ترین تریدهای بازارهای مالی به شمار می‌روند و نیاز به تبحر بسیار زیادی است اما تریدرهای مبتدی نیز با استفاده از اندیکاتور EOM می‌توانند اسکالپ‌های موفقی داشته باشند، البته به شرطی که این استراتژی‌ها را به خوبی و به مدت چند ماه تمرین کنید.

در حالی که بسیاری از تریدرهای حتی باتجربه نیز در معاملات اسکالپینک به دنبال فقط چند پیپ سود هستند، شما با استفاده از واگرایی قیمت انس با داده‌های اندیکاتور EOM در معاملات اسکالپینگ ۱ دقیقه، می‌توانید سودهای چند ده پیپی به‌دست آورید.

معامله اول اسکالپینگ با واگرایی اندیکاتور EOM

شرح استراتژی: همان طور که در تصویر بالا مشاهده می کنید:

• قیمت در تایم فریم ۱ دقیقه و در یک روند صعودی قرار دارد؛
• قیمت در انتهای خط قرمز (با شماره ۱)، کف بالاتر اما اندیکاتور کف پایین‌تر زده که نشان از یک واگرایی شفاف دارد؛
• قیمت و اندیکاتور مجددا در دو سر خط آبی (با شماره ۲)، واگرایی نشان می‌دهند؛
• خط اندیکاتور که زیر سطح صفر قرار دارد، هنگامی که صعودی شده و سطح صفر را به بالا می‌شکند (مرکز دایره نارنجی)، می‌توانستید معامله خرید (Buy) باز کنید؛
• برای اخد تاییدیه بیشتر، کافی بود تا روی کندل‌های اصلاحی، مطابق تصویر بالا یک خط روند رسم کنید.
• پایین‌ترین کندلی را که خط روند را قطع کرده به عنوان یک ناحیه درنظر بگیرید و باکس ناحیه (با رنگ کرم مشخص شده) را به جلو (سمت راست)، امتداد دهید.
• اجازه دهید قیمت از باکس با یک کندل صعودی خارج شود (خروج کامل کندل می‌تواند در تایم فریم‌های پایین‌تر مانند ۳۰ ثانیه، ۱۵ ثانیه و حتی ۵ ثانیه باشد، زیرا هدف انجام یک معامله فست اسکالینگ است)؛
• منتظر بمانید تا قیمت به داخل باکس اصلاح انجام دهد؛
• به محض این که قیمت دوباره از باکس خارج شد (نوک فلش سبز رنگ سمت چپ)، می‌توانست اولین ورود به معامله خرید (Buy) این ترید اسکالپینگ باشد؛
• برای معاملات خود همیشه دو ورود انجام دهید و با رسیدن قیمت به ۵۰٪ تارگت اولین معامله را ببندید؛
• قیمت پس از رسیدن افزایش تا بیش از ۶۵٪ لگ قبلی، مجددا اصلاح انجام می‌دهد؛
• با کاهش قیمت (اصلاح قیمت) تا باکس کرم رنگ، هنگام خروج قیمت از ضلع بالای باکس، می‌شد دومین ورود به معامله را انجام داد؛
• حد ضرر چند پیپ زیر باکس و حد سود نیز سقف لگ قبل است؛
• قیمت در معامله اول از ۳۹۹۶ تا ۴۰۰۴ یعنی ۸۰ پیپ سود داده است؛
• معامله دوم از ۳۹۹۶ تا ۴۰۰۹ نیز با ۱۳۰ پیپ سود بسته شده است.
• درمجموع از یک معامله اسکالپینگ و ۲ ورود، ۲۱۰ پیپ سود حاصل شده که به اندازه سود معاملات سوئینگ ترید است.

معامله دوم اسکالپینگ با واگرایی اندیکاتور EOM

تصویر زیر را با دقت نیز بررسی کنید:

شرح دو معامله اسکالپینگ با داده‌های اندیکاتور EOM به طور دقیق و شفاف روی تصویر درج شده‌اند. این معاملات اسکالپینگ‌ نیز در تایم فریم ۱ دقیقه رخ داده‌اند که با دو ترید و در حدود ۴۵ دقیقه صرف زمان، قیمت ۳۱۰ پیپ حرکت داشته است که شما پس از اخذ تاییدیه‌های لازم، لااقل ۲۰۰ پیپ سود می‌توانستید به‌دست آورید.

مزایا و معایب اندیکاتور EOM

از اندیکاتور EOM مانند اندیکاتور RSI بیشتر برای نمایش حجم بازار استفاده می‌شود. مزایای این اندیکاتور عبارت است از:

• شاخص سهولت حرکت، رابطه بین قیمت و حجم را نشان می‌دهد و اغلب برای ارزیابی قدرت یک روند ماژور استفاده می‌شود.
• سهولت حرکت، محاسبه می‌کند که یک قیمت چقدر می‌تواند به آسانی و بر اساس مومنتوم، به سمت بالا یا پایین حرکت کند.
• این محاسبه، میانگین قیمت قبل را از میانگین قیمت فعلی کم می‌کند و اختلاف را بر حجم تقسیم می‌کند.
• اندیکاتور EOMd اسیلاتور معتبر برای استفاده در تایم فریم‌های پایین و برای معاملات اسکالپینگ (Scalping) به شمار می‌رود.
• در تمام تایم فریم‌ها از ۱ دقیقه، ۵ دقیقه و… تا روزانه، هفتگی و ماهانه قابل استفاده است.
• در تمام بازارهای مالی که چارت کندل استیک داشته باشند، صرف نظر از این که بازار یک طرفه یا دو طرفه باشند، می‌توان استفاده کرد.
• در بازار ارزهای دیجیتال و حتی بورس ایران نیز عملکرد مناسبی را ارائه می‌دهد.

سخن پایانی

بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای برای شناسایی واگرایی و ورود به چنین معاملاتی نه‌تنها بیشتر از اندیکاتور RSI (و برخی نیز از اندیکاتور ام ای سی دی یا همان مکدی (MACD)) بهره می‌برند، بلکه این دو اندیکاتور را نیز به دیگران توصیه می‌کنند. شاید مهجور ماندن نام اندیکاتور EOM به این علت باشد که متاسفانه این اندیکاتور نسخه قابل نصب در پلتفرم‌های متاتریدر ۴ و ۵ را ندارد.