در درس قبلی توضیح دادیم که ارزدیجیتال اتر (ETH) چیست و چگونه در اتریوم استفاده می‌شود.
یاد گرفتید که اتر برای پرداخت منابع محاسباتی و هزینه تراکنش برای هر تراکنش انجام‌شده در شبکه اتریوم استفاده می‌شود.
پرسش بعدی این است که:
چرا توکن ارز دیجیتال اتر (ETH) ارزش دارد؟
کاربردهای توکن اتر
مثل خیلی دیگر از دارایی‌ها، بیشتر ارزش اتر به مفید بودن و کاربرد آن است.
مثلا نقره را در نظر بگیرید. صرف‌نظر از درخشش و زیبایی آن، این فلز گران‌بها به خاطر اینکه از آن به عنوان هادی جریان برق، تراشه الکترونیکی یا بخشی از باتری استفاده می‌شود، ارزشمند است.
نقره علاوه بر اینکه در جواهرات و ظروف غذاخوری فانتزی استفاده می‌شود، خیلی‌ها هم آن را به خاطر اینکه کاربردی علمی دارد، می‌خرند.
در زمان‌های قدیم از نقره برای ساختن سکه نیز استفاده می‌شده است، بنابراین وسیله‌ای برای مبادله بوده و از آن برای ذخیره ارزش استفاده می‌شده است.
اتر نیز هم کاربرد علمی دارد و هم ارزش ذاتی.
همان‌طور که در درس قبلی هم توضیح دادیم عملکرد اصلی ارزدیجیتال اتر این است که به عنوان گس شبکه اتریوم عمل می‌کند. هر عملیاتی که در اتریوم اتفاق می‌افتد، چه یک تراکنش باشد و چه اجرای قرارداد هوشمند، به مقداری گس نیاز دارد.
همچنین اتر می‌تواند برای انتقال وجوه و قیمت‌گذاری دارایی‌های دیجیتال در بلاکچین اتریوم استفاده شود. می‌توان آن را قرض داد و همچنین بعضی از کسبه آن را به عنوان وجه قبول می‌کنند.
در نهایت، اتر ویژگی‌های منحصر به فردی دارد مثل: مقاوم در برابر سانسور، بدون نیاز به مجوز و نام مستعار، که این ویژگی‌های منحصر به فرد جذابیت آن را بالا می‌برد.
تعداد کاربران توکن اتر
افزایش یا کاهش ارزش اتر می‌تواند به تعداد افرادی که از اتریوم استفاده می‌کنند، بستگی داشته باشد.
اینجا جایی است که اپلیکیشنهای غیرمتمرکز وارد می‌شوند؛ اپلیکیشنهای غیرمتمرکز این امکان را فراهم می‌کنند که از بلاکچین اتریوم بیشتر از تراکنش‌های مالی صرف استفاده شود.
هرچه اپلیکیشنهای غیرمتمرکز ویژگی‌های نوآورانه‌تری داشته باشند، پتانسیل بیشتری برای پذیرش جریان اصلی دارند. همین حالا هم، معامله‌گران ارزهای دیجیتال، گیمرها، کلکسیون‌داران هنر دیجیتال، سازندگان محتوا و خیلی دیگر از افراد از آن استفاده می‌کنند.
همان‌طور که پایگاه کاربران اتریوم رشد می‌کند، پویایی عرضه و تقاضا نیزْ در مورد تأثیرگذاری بر ارزش اتر وارد عمل می‌شود.
توکنومیکس یا اقتصاد توکنی اتر
احتمالا تا اینجا حدس زده‌اید ک توکنومیکس یا Tokenomics ترکیبی از دو کلمه Token و Economics است.
توکنومیکس چیست؟
این اصطلاح برای همه عواملی است که در ارزش یک توکن نقش دارند؛ عواملی مثل: عرضه و تقاضا، نرخ تورم/ کاهش تورم، اصول توزیع، ارزش بازار و غیره.
توکنومیکس به چگونگی ایجاد توکن‌ها، نحوه پاداش به مشارکت‌کنندگان شبکه و نحوه حذف توکن‌ها از گردش می‌پردازد.
در نسخه اولیه اتر، این ارزدیجیتال اقتصادتوکنی مشابهی با بیت‌کوین دارد چون بر مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) تکیه دارد.
اما حالا، با برخی مشکلات مقیاس‌پذیری همراه است که در یک به‌روزرسانی به نام EIP 1559 مورد بررسی قرار خواهد گرفت و ما بعدا به این موضوع خواهیم پرداخت.
اتریوم ۱.۰ از بلوک ۷۲ میلیون اتریوم پیش از استخراج آغاز شد یعنی اترهای از پیش استخراج شده تا این بلوک در سال ۲۰۱۵ به مشارکت‌کنندگان اولیه، سرمایه‌گذاران و بنیاد اتریوم داده شد.
از آن زمان به بعد، ماینرها به ازای هر بلوک ۲ اتریوم پاداش دریافت می‌کنند که معادل پاداش بلاک روزانه ۱۳۵۰۰۰ اتر است. این به معنای افزایش سالانه ۴.۵٪ است، به این معنی که کل عرضه با این نرخ در سال افزایش می‌یابد.
تقریبا ۴۵ میلیون اتر در حال حاضر استخراج شده است که در مجموع به بیش از ۱۲۰ میلیون اتریوم در گردش می‌رسد.
قبل از EIP 1559، تراکنش‌ها به حراج گذاشته می‌شد، به این معنی که کاربران می‌توانستند کارمزدهای بالاتری را برای پردازش سریع تراکنش‌هایشان پیشنهاد دهند. ماینرها پیشنهادهای بالاتر را برای بازدهی بیشتر انتخاب می‌کنند، در حالی که کاربران با قیمت‌های پایین‌تر چاره‌ای جز صبر یا افزایش قیمت پیشنهادی‌شان ندارند.
EIP 1559 هزینه‌ها را به یک کارمزد پایه ثابت و یک هزینه اولویت کوچک تقسیم می‌کند. این ویژگی این امکان را می‌دهد تا هزینه‌های تراکنش تثبیت شود تا در دوره‌های شلوغ کارمزد تراکنش‌ها سر به فلک نکشند.
هزینه پایه می‌تواند پویا باشد، اما کل کارمزد به ۱۲.۵ درصد از بلوک قبلی محدود شده است، در حالی که همچنان به کاربران اجازه می‌دهد با پرداخت انعام به ماینرها در اولویت قرار گیرند.
علاوه بر این، EIP 1559 نیز همان کارمزد پایه را می‌سوزاند و به طور مؤثر آن مقدار اتر را از گردش حذف می‌کند. به طور خلاصه، EIP 1559 یک مکانیسم برای کاهش نرخ عرضه را به شبکه معرفی می‌کند.
استیکینگ یا سپرده‌گذاری اتر
اوایل، ماینینگ و معاملات تقریبا تنها راه‌هایی بودند که می‌توانستند از این بازار رو به رشد، پول در بیاورند.
در حالی که معامله به معنای مواجهه با حجم دیوانه کننده‌ای از نوسانات و ریسک بود، استخراج و ماینینگ موانع بسیار زیادی برای ورود داشت.
برای شروع، ماینر به تخصص فنی، سخت‌افزار گران‌قیمت و تعمیر و نگهداری مداوم نیاز دارد … آنها بخشی از درآمدشان را به خاطر قبوض بالای برق از دست می‌دهند.
به لطف ظهور مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS)، شبکه می‌تواند از سرعت و کارایی بهره‌مند شود و کاربران از هزینه‌های کمتر و جریان درآمدی جدید لذت ببرند.
استیکینگ (Staking) روشی در دسترس برای کسب درآمد غیرفعال از نگهداری بلاکچین ارائه می‌دهد.
استیکینگ صرفا مستلزم قفل شدن توکن‌ها در یک کیف پول یا استخر برای پشتیبانی از یک شبکه برای یک دوره زمانی مشخص است که بازده سالانه معروف به APR یا نرخ درصد سالانه را دریافت می‌کند.
این شبیه به کسب سود از واریز پول به حساب بانکی است، با این تفاوت که پاداش بالقوه بسیار بیشتر است.
استیکینگ همچنین به کاربران اجازه می‌دهد تا در حاکمیت بلاکچین شرکت کنند، زیرا برخی بر اساس میزان توکن‌های سرمایه‌گذاری شده و دوره قفل شدن، حق رأی اعطا می‌کنند.
البته این روش بازدهی ریسک‌های خاص خودش را دارد. برای یک نفر دوره قفل شدن یا تخصیص به این معنی است که وجوه را نمی‌تواند برای دوره معینی برداشت یا منتقل کند، که این دوره ممکن است از چند روز تا یک سال کامل باشد.
حتی اگر قیمت‌ها به طور قابل توجهی نوسان داشته باشد، یا اگر پروژه شکست‌های بزرگی را اعلام کند، کاربران نمی‌توانند توکن‌های خود را بیرون بکشند یا بیشتر در معرض خطر از دست دادن هستند.
از لحاظ شبکه‌ای، استیکینگ مزایای زیادی را نیز به همراه دارد که عمدتا در مقیاس‌بندی و ایمن‌سازی بلاکچین به میان می‌آید.
توکن‌های سپرده‌گذاری شده معمولا به عنوان سپرده امنیتی عمل می‌کنند تا کاربران بتوانند مشوق‌هایی برای اعتبار سنجی تراکنش‌ها دریافت کنند.
هر بار که نیاز به تأیید یک بلوک باشد، شبکه به صورت تصادفی این کار را به اعتبارسنجی‌ها اختصاص می‌دهد. احتمال انتخاب اعتباردهنده بستگی به این دارد که آنها چقدر سرمایه‌گذاری کرده‌اند و چه مدت وجوه قفل‌شده را در اختیار داشته‌اند.
اگر اعتباردهنده یا نود با موفقیت بلوک اختصاص‌داده‌شده را تأیید کند، پاداش استیکینگ را به دست می‌آورد، شبیه به یک ماینر که در بلاک‌چین‌های PoW محرک می‌شود. اگر اعتباردهنده تراکنش متقلبانه را تأیید کند، ممکن است جریمه شوند.
استیکینگ به ایمن‌سازی بلاکچین کمک می‌کند زیرا توکن‌های سپرده‌گذاری شده به عنوان وثیقه در برابر رفتار بد عمل می‌کنند.
اعتبارسنج‌هایی که از قوانین تبعیت می‌کنند و بلوک‌ها را به درستی تأیید می‌کنند، غرامت دریافت می‌کنند، اما آنها که این کار را نمی‌کنند، شبکه می‌تواند بخشی از توکن‌هایشان را به عنوان slashing بسوزاند.
