بازار ارزهای دیجیتال فرصتهای متنوعی برای معاملهگران ایجاد کرده است، اما انتخاب روش معامله نقش مهمی در مدیریت ریسک و دستیابی به سود دارد. دو شیوه رایج در این بازار، اسپات و فیوچرز هستند که هر کدام ویژگیها، مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند. شناخت تفاوتهای این دو روش میتواند به معاملهگران کمک کند تا با آگاهی بیشتری تصمیمگیری کرده و استراتژی متناسب با اهداف و میزان ریسکپذیری خود را انتخاب کنند. در این مقاله از ایران بروکر، به بررسی دقیق تفاوت اسپات و فیوچرز میپردازیم.
معاملات اسپات چیست؟
معاملات اسپات (Spot Trading) به خرید یا فروش مستقیم داراییهای مالی گفته میشود که معامله در همان لحظه یا تقریباً فوری و با قیمت لحظهای بازار انجام میشود. این نوع معاملات در بازارهای مختلف مانند سهام، کالاها و ارزهای دیجیتال رایج است و داراییها با حداقل تأخیر مبادله میشوند. معاملات اسپات سادهترین و رایجترین نوع معامله هستند.

قیمتهای اسپات بهصورت پیوسته و بر اساس عرضه و تقاضای لحظهای بهروزرسانی میشوند، بنابراین این نوع معاملات برای سرمایهگذاران و تریدرهایی مناسب است که میخواهند از نوسانات کوتاهمدت قیمت استفاده کنند.
علاوه بر این، ساختار معاملات اسپات ساده و بدون تاریخ انقضا یا تعهد قراردادی است، که این سادگی اغلب معاملهگران خرد را جذب میکند؛ زیرا خرید و فروش به شکل مستقیم و شفاف انجام میشود. اگر تازه وارد دنیای سرمایهگذاری شدهاید و هنوز در حال یادگیری نحوه کار بازار هستید، معاملات اسپات جایگاه امنتری برای شروع است. این روش به شما کمک میکند رفتار بازار را درک کنید.
معاملات فیوچرز چیست؟
معاملات فیوچرز (Futures Trading) شامل قراردادهایی است که در آن دو طرف توافق میکنند دارایی مشخصی را با قیمت از پیش تعیینشده در تاریخ مشخصی در آینده خرید یا فروش کنند. برخلاف معاملات اسپات، در فیوچرز تحویل فوری دارایی انجام نمیشود و معامله زمانی که قرارداد به سررسید برسد، تسویه میشود.

قراردادهای فیوچرز میتوانند شامل کالاها، شاخصها و ارزها باشند و به معاملهگران امکان میدهند تا روی حرکت قیمتها معامله کنند. بازارهای فیوچرز معمولاً نقدشوندگی (Liquidity) بالایی دارند و دارای شرایط استاندارد هستند که ورود و خروج از معاملات را آسانتر میکند. همچنین، معاملات فیوچرز امکان اهرم مالی (Leverage) را فراهم میآورد، این یعنی میتوانید با سرمایه کم، کنترل پوزیشنهای بزرگ را داشته باشید.
برای مثال، اگر ۱۰۰۰ دلار داشته باشید و از اهرم ۱۰ برابری استفاده کنید، عملاً با ۱۰ هزار دلار معامله میکنید. با این حال، اهرم بالا و تاریخهای تسویه الزامی ریسک معامله را افزایش میدهند؛ زیرا تغییرات کوچک قیمت میتواند منجر به سود یا زیان قابل توجهی شود. به همین دلیل، معاملات فیوچرز بیشتر توسط نهادهای مالی و معاملهگران حرفهای استفاده میشود و به دلیل پیچیدگی، برای سرمایهگذاران عادی نسبت به معاملات اسپات کمتر قابل دسترس است.
تفاوت اسپات و فیوچرز
اسپات و فیوچرز دو روش معامله متفاوت هستند که در مالکیت دارایی و ساختار معاملاتی با هم تفاوتهایی دارند و هر کدام برای سبکها و اهداف خاصی مناسب هستند. در ادامه به بررسی تفاوت اسپات و فیوچرز میپردازیم.
ویژگی | معاملات اسپات | معاملات فیوچرز |
---|---|---|
مالکیت دارایی | مالک واقعی دارایی میشوید | مالک واقعی دارایی نیستید و فقط قرارداد میبندید |
ریسک معاملات | نسبتاً پایین، محدود به سرمایه اولیه | بالاتر نسبت به اسپات |
میزان سود و ضرر | محدود به تغییرات واقعی قیمت | از تغییرات کوچک میتواند سود و ضرر قابلتوجه باشد |
مدت زمان معامله | همه معاملات بدون سررسید هستند | بعضی معاملات دارای سررسید هستند |
مناسب برای کدام تریدرها | مبتدیها، محافظهکاران و سرمایهگذاران بلندمدت | حرفهایها و افراد ریسکپذیر و باتجربه |
مزایا و معایب معاملات اسپات و فیوچرز
معاملات اسپات و فیوچرز هر دو ابزارهای رایج در بازارهای مالی هستند که ویژگیها و محدودیتهای خاص خود را دارند. بررسی دقیق مزایا و معایب اسپات و فیوچرز به معاملهگران کمک میکند تا ابزار مناسب برای استراتژی خود را انتخاب کنند.
مزایای معاملات اسپات
مزایای معاملات اسپات شامل سادگی ساختار آن است و سرمایهگذاران میتوانند به راحتی خرید و فروش انجام دهند. اسپات علاوه بر داشتن ریسک پایین معاملات و نبود اهرم، تاریخ انقضا نداشتن قراردادها و مالکیت واقعی داراییها، بسیار شفاف است و بازتابدهنده عرضه و تقاضای واقعی در لحظه است و سیگنالهای روشنی به معاملهگران ارائه میدهد. درنهایت، این ویژگیها باعث میشود اسپات انتخابی مطمئن برای کسانی باشد که به دنبال رشد پایدار و کنترل مستقیم داراییهایشان هستند.
معایب معاملات اسپات
معایب معاملات اسپات شامل نیاز کامل به سرمایه برای خرید دارایی است، زیرا مالکیت واقعی دارایی مستلزم پرداخت کامل است. سرعت بالای بازار اسپات میتواند منجر به تصمیمات شتابزده، هیجانی و افزایش ریسک شود. همچنین میتواند بسیار پرنوسان باشد و معاملهگران را در معرض تغییرات ناگهانی قیمت و زیانهای قابل توجه قرار میدهد. درنهایت، اسپات امکان استفاده از ابزارهای پیشرفته هجینگ را ندارد و برای معاملهگران کوتاهمدت انعطاف کمتری فراهم میکند.
مزایای معاملات فیوچرز
مزایای معاملات فیوچرز نیز متعدد و جذاب هستند. در معاملات فیوچرز علاوه بر استفاده از اهرم، سرمایه کمتر، نقدشوندگی بالا و ساختار استاندارد قراردادها، میتوان از هر دو جهت بازار، سود بهدست آورد؛ یعنی زمانی که هم بازار صعودی و هم نزولی است. همچنین فیوچرز ابزار مناسبی برای هجینگ و مدیریت ریسک به ویژه برای کسبوکارها است.
معایب معاملات فیوچرز

معایب معاملات فیوچرز شامل پیچیدگی و ریسک بسیار بالا است، زیرا اهرم مالی سود و ضرر را بزرگ میکند و حتی نوسانات کوچک قیمت میتوانند باعث لیکوئید شدن سرمایه شود. همچنین معاملات فیوچرز نیازمند آشنایی عمیق با تحلیل تکنیکال، بازار، مشخصات قراردادها و مدیریت زمان دارند.
کدام بهتر است؟ اسپات یا فیوچرز؟
انتخاب میان معاملات اسپات و فیوچرز پاسخ مطلقی ندارد و به اهداف، میزان سرمایه و تجربه هر فرد بستگی دارد. اسپات بیشتر مناسب کسانی است که به دنبال سرمایهگذاری بلندمدت و مالکیت واقعی دارایی هستند و ترجیح میدهند با ریسک کمتر و پیچیدگی پایینتر فعالیت کنند.
در مقابل، فیوچرز برای معاملهگرانی جذاب است که تجربه بالاتری دارند و میخواهند از نوسانات کوتاهمدت بازار حداکثر استفاده را ببرند. امکان استفاده از اهرم مالی، انعطافپذیری بیشتری به این نوع معاملات میدهد، اما ریسک آن نیز بالاتر است. بنابراین، بهترین گزینه همان است که با سطح دانش و تحمل ریسک شما سازگار باشد.
نکات مهم در انتخاب بین اسپات و فیوچرز
هنگام انتخاب بین معاملات اسپات یا فیوچرز، علاوه بر نکاتی که در جدول مقایسه گفته شد، چند عامل کلیدی دیگر نیز وجود دارد که باید آنها را نیز در نظر گرفت تا استراتژی معاملاتی شما با بازار هماهنگ باشد و بتوانید انتخاب مناسبی داشته باشید.
هدف سرمایه گذاری
افق سرمایهگذاری در انتخاب بین اسپات یا فیوچرز اهمیت دارد. معاملات اسپات، امکان نگهداری دارایی برای بهرهمندی از افزایش قیمت در طولانیمدت را فراهم میکند، درحالیکه معاملات فیوچرز بیشتر برای استراتژیهای کوتاه تا میانمدت طراحی شده و به دلیل تاریخ انقضای قراردادها نیازمند مدیریت دقیق زمان است.
کارمزدها
هزینهها در معاملات اسپات و فیوچرز متفاوت است. در اسپات، هزینهها معمولاً شامل کارمزد تراکنش است، اما در فیوچرز ممکن است کارمزد و هزینههای تمدید قرارداد و حتی هزینه فاندینگ ریت هم وجود داشته باشد. زمانی که وارد یک معامله فیوچرز شوید نمیتوانید آن را برای بلند مدت نگه دارید؛ زیرا هزینه فاندیگ ریت ممکن است از میزان سود شما نیز فراتر رود.
محیط نظارتی
در اسپات، قوانین بسته به دارایی متفاوت هستند و معاملهگر باید با مقررات آشنا باشد. در مقابل، معاملات فیوچرز معمولاً بیشتر تنظیم شده و دارای استانداردهای بالاتر هستند، اما رعایت مقررات ممکن است پیچیدهتر و نیازمند دقت بیشتر باشد.
کلام پایانی | تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز چیست؟
معاملات اسپات و فیوچرز هر دو ابزارهایی ارزشمند در دنیای سرمایهگذاری هستند، اما کاربرد و ویژگیهای آنها متفاوت است. اسپات برای سرمایهگذاران بلندمدت و کسانی که میخواهند دارایی واقعی را مالک شوند، مناسب است؛ این معاملات دارای ریسک کمتری هستند و نیاز به تجربه پیچیده یا مدیریت اهرم ندارند.
در مقابل، فیوچرز ابزار قدرتمندی برای معاملهگران حرفهای است. درک کامل تفاوت اسپات و فیوچرز به شما کمک میکند تا تصمیمی هوشمندانه بگیرید و استراتژی معاملاتی خود را با اهداف و محدودیتهای شخصی هماهنگ کنید.
سوالات متداول
اسپات بهتر است یا فیوچرز؟
انتخاب بین اسپات و فیوچرز، بستگی به اهداف و تحمل ریسک شما دارد. اسپات ساده و کمریسک است و برای سرمایهگذاران بلندمدت مناسب است، در حالی که فیوچرز، اهرمی و مناسب معاملهگران حرفهای است.
ریسک معاملات فیوچرز چقدر است؟
ریسک معاملات فیوچرز بالا است زیرا اهرم مالی سود و ضرر را افزایش میدهد و حتی تغییرات کوچک قیمت میتواند منجر به زیان یا لیکویید شدن کل سرمایه شود.
آیا میتوان همزمان در اسپات و فیوچرز فعالیت کرد؟
بله، میتوان همزمان در اسپات و فیوچرز فعالیت کرد و از مزایای هر دو بازار استفاده کرد.
حداقل سرمایه برای شروع اسپات و فیوچرز چقدر است؟
برای شروع معاملات اسپات، باید مبلغ خرید دارایی را در اختیار داشته باشید، زیرا مالکیت واقعی دارایی مستلزم پرداخت کامل است. در مقابل، معاملات فیوچرز به دلیل امکان استفاده از اهرم مالی، شما را قادر میسازد با سرمایه اولیه کمتر، کنترل موقعیتهای بزرگتر را داشته باشید و سود یا زیان بیشتری نسبت به سرمایه اولیه تجربه کنید.
آیا معاملات فیوچرز همیشه نیاز به لوریج دارند؟
خیر، معاملات فیوچرز همیشه نیاز به اهرم (لوریج) ندارند، اما اغلب معاملهگران برای افزایش حجم موقعیت و پتانسیل سود از اهرم استفاده میکنند، در حالیکه بدون اهرم نیز میتوان قرارداد فیوچرز را ایجاد و مدیریت کرد.
آیا اسپات به دانش پیشرفته بازار نیاز دارد؟
اسپات نسبت یه فیوچرز به دانش پیشرفته کمتری دارد. هرچند بهطورکلی، فعالیت در بازارهای مالی و کسب سود از آن، نیاز به دانش و تحلیل دارد و درصورت نداشتن دانش، با ضررهای سنگین مواجه میشوید.
چه عاملی سود و زیان را در فیوچرز بزرگ میکند؟
در معاملات فیوچرز، استفاده از اهرم مالی باعث میشود سود و زیان حتی با تغییرات بسیار کوچک، قیمت بسیار بزرگ شود، که این هم فرصت و هم ریسک محسوب میشود.
آیا میتوان در فیوچرز بدون تجربه وارد شد؟
طبق نظر فعالان بازار، توصیه نمیشود؛ چون فیوچرز روش پیچیدهای است که نیازمند تجربه، تحلیل، دانش عمیق از بازار و استراتژی دقیق مدیریت ریسک است.
نظرات کاربران