با فروپاشی صرافی FTX، صنعت ارز دیجیتال بزرگ‌ترین سقوط خود را از زمان هک صرافی Mt Gox تجربه کرد. در این گزارش از داده‌های آنچین گلس نود، تحلیل کاملی از سقوط FTX و عملکرد نهنگ‌های بیتکوین بررسی می‌شود.
اتفاقاتی که در بازه زمانی 6 تا 14 نوامبر 2022 در بازار ارزهای دیجیتال رخ داد، اتفاقی تکان‌دهنده بود که باعث ناامیدی بسیاری از سرمایه‌گذاران شد. در طول یک هفته شاهد سقوط یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های متمرکز، یعنی FTX بودیم. اتفاقاتی که برای صرافی FTX در طول هفته گذشته افتاد به‌صورت خلاصه به این شکل بود.
- بحران بانکی (Bank Run) را تجربه کرد.
- برداشت‌های مشتریان متوقف شد.
- وارد مذاکرات شد تا توسط رقیب خود بایننس خریداری شود، اما شکست خورد.
- مشخص شد که بین 8 تا 10 میلیارد دلار از سرمایه مشتریان وجود خارجی ندارد.
- کیف پول‌های صرافی با دارایی نزدیک به 500 میلیون دلار هک شدند.
- به همراه شرکت زیرمجموعه خود یعنی FTX US درخواست ورشکستگی فصل 11 را ثبت کرد.
- تخلفی که توسط شرکت FTX و آلامدا انجام شده، افشا شد.
چنین رویدادی ضربه بزرگی به صنعت ارز دیجیتال زد و میلیون‌ها مشتری اعتماد خود را نسبت به شهرتی که سال‌ها برای ایجاد آن تلاش شده بود، از دست دادند. البته توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که فضای دارایی‌های دیجیتال یک بازار غیرمتمرکز است و این رویداد نشان‌دهنده شکست نهادهای متمرکز است نه فناوری زیربنایی ارزهای دیجیتال.
با مراجعه به صفحه اخبار سقوط FTX می‌توانید آخرین خبرها پیرامون سقوط این صرافی و اثرات آن بر بازار ارزهای دیجیتال را پیگیری کنید.
کسری ذخایر در FTX
حقیقت در مورد اینکه چگونه FTX موفق شد بین 8 تا 10 میلیارد دلار در ترازنامه خود دروغ بگوید و از سپرده‌های مشتریان سواستفاده کند به زودی آشکار خواهد شد. هرچند شواهد حاکی از وجود ردپای شرکت آلامدا ریسرچ در این کلاه‌برداری است.
برای اثبات این ادعا گلس نود در یک رشته توییت دست به افشای جریان انتقال وجوه بین آلامدا، FTX و بایننس زد که در ادامه می‌توانید شرح این رشته توییت را مشاهده کنید، همچنین می‌توانید توییت های گلس نود را در این لینک دنبال کنید.
با فروپاشی اخیر صرافی FTX، گلس نود مطالعاتی را برای ارزیابی مقیاس و رابطه جریان‌های مبادله‌ای آن چین (On-chain) در یک سال گذشته انجام داده است که شامل موارد زیر است:
- جریان وجوه بین FTX، آلامدا و بایننس
- کاهش کامل ذخایر ارزی FTX
این رشته توییت جریان وجوه بین آلامدا، FTX و بایننس را شرح می‌دهد.
توییت های گلس نود در رابطه با ردپای آلامدا در سقوط FTX
توییت 1
در طول سال گذشته، از زمان آخرین ATH (بالاترین قیمت اتریوم) ، کیف پول‌های اتریوم مرتبط با آلامدا ریسرچ عمدتاً با دو نهاد در تعامل بوده‌اند که انتقالات آن بر اساس ارزش دلاری به شرح زیر است:
FTX: 90 درصد
بایننس: 9 درصد
انتقالات دیگر: 1درصد
توییت 2
گلس نود در ادامه رشته توییت خود می‌گوید:
وقتی کل الگوهای جریان ورودی به FTX را مشاهده می‌کنیم، آلامدا در مقایسه با سایر نقل و انتقالات، با فاصله زیادی بزرگ‌ترین نهاد سپرده‌گذار وجوه است.
از 8 نوامبر 2021، Alameda در مجموع 49 میلیارد دلار توکن به FTX واریز کرده است.
توییت 3
توکن‌هایی که به کیف پول آلامدا واریز یا برداشت شده‌اند شامل موارد زیر بوده‌اند که به عنوان وثیقه‌ای با کیفیت بالا هستند:
- استیبل کوین (USDC، DAI، USDT و HUSD)
- ETH
- WBTC
موجودی‌های معمولی آلامدا به طور متوسط در حدود 200 میلیون دلار نگهداری می‌شد و کیف پول‌ها بسیار فعال بودند.
توییت 4
ارزهای دیجیتالی که به آلامدا انتقال پیدا کرده‌اند از FTX و بایننس بوده که شامل موارد زیر بوده‌اند:
از FTX به آلامدا: 7.1 میلیارد دلار
از بایننس به آلامدا: 15.5 میلیارد دلار
توییت 5
درباره ارزهای دیجیتالی که از FTX به سایر صرافی‌ها واریز شده، دوباره شاهد ردپای قابل توجهی از آلامدا و بایننس هستیم.
جریان انتقال از FTX به بایننس: 36 درصد
جریان انتقال از FTX به آلامدا 38 درصد
توییت 6
به طور کلی داده های آنچین نشان می‌دهد که آلامدا بسیاری از انتقالات را از طریق روال بایننس به آلامدا و سپس به FTX یا برعکس انجام می‌داده است.
توییت 7
با ادامه سقوط FTX در 48 ساعت گذشته، ذخایر ارز دیجیتال FTX به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و تقریبا تمام شده است.
موجودی ETH در FTX از 611 هزار دلار به 80 هزار دلار ETH در طی 2 روز کاهش یافت.
توییت 8
ذخایر استیبل کوین در FTX نیز به شدت کاهش یافته و از محدوده معمولی 700 میلیون دلار عملاً امروز به صفر رسید.
توییت 9
به طور مشابه، موجودی بیت کوین FTX پس از رسیدن به 108 هزار دلار بیت کوین در اواخر ماه مارس، امروز عملا به صفر کاهش یافته است.
ذخایر بلافاصله پس از سقوط LUNA شروع به کاهش قابل توجهی کردند که نشان‌دهنده درجه‌ای از کاهش ارزش ترازنامه پس از آن رویداد است.
توییت 10
ردیابی داده های صرافی FTX در طول سال‌های گذشته برای بسیاری از متخصصان داده تا حدودی چالش برانگیز بوده است. چرا که FTX از یک سیستم نسبتا پیچیده برای ذخایر BTC خود استفاده می‌کند و این موضوع برای گلس نود نیز جای سوال است.
از ماه آوریل تا می امسال، ذخایر FTX به بیش از 102 هزار بیت کوین رسیده بود. این میزان در اواخر ژوئن 51.3 درصد کاهش یافت.
گلس نود در ادامه گزارش خود می‌گوید:
ذخایر از آن زمان به طور مداوم کاهش یافته تا اینکه در طول این هفته و به دنبال سقوط FTX به طور موثر به صفر رسید. همان‌طور که ادعاهایی مبنی بر سوءاستفاده از سپرده‌های مشتری توسط Alameda آشکار می‌شود، این نشان می‌دهد که نهاد Alameda-FTX ممکن است در واقع در ماه می و ژوئن به دنبال سقوط LUNA، 3AC و سایر وام‌دهندگان، دچار کاهش شدید در ترازنامه شده باشد.
موجودی ETH در FTX نیز در دو دوره کاهش قابل توجهی داشته است:
- در ژوئن، جایی که ذخایر 576- هزار ETH (55.2٪) کاهش یافت.
- این هفته، موجودی اتریوم FTX از 611 هزار ETH به 2.8 هزار (99.5٪) سقوط کرد.
مشابه موجودی بیت کوین در FTX، می‌توان گفت تقریبا هیچ اتریومی در کیف پول‌های متعلق به FTX باقی نمانده است.
وضعیت استیبل کوین ها در صرافی FTX
هنگامی که به ذخایر استیبل کوین نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که ذخایر کل در FTX از 19 اکتبر شروع به کاهش قابل توجهی کرده و از 725 میلیون دلار کاهش یافت و در ماه بعد عملاً به صفر رسیده است.
پس از فروش ماه ژوئن، در زمانی که ذخایر بیت کوین و اتریوم به شدت کاهش یافته بود، موجودی استیبل کوین در FTX به طور قابل توجهی به یک میزان پایدار رسید. این ممکن است نشانه‌های بیشتری را اضافه کند که درجه‌ای از کاهش ارزش ترازنامه در آن مرحله رخ داده است، که نیاز به مبادله یا وام دادن استیبل کوین‌ها برای وثیقه BTC ویا ETH دارد.
در حالی که ابهام قابل توجهی در مورد آنچه واقعاً بین FTX و Alameda اتفاق افتاده وجود دارد، یک مجموعه از داده‌های آنچین وجود دارد که نشان می‌دهد شکاف‌هایی در ماه می تا ژوئن شکل گرفته است. این ا
مر باعث می‌شود ماه‌های اخیر صرفاً پیش درآمدی باشد برای چیزی که احتمالاً یک فروپاشی اجتناب‌ناپذیر برای صرافی FTX بوده است.
افزایش امنیت در دارایی‌های دیجیتال خود حضانتی (Selt-Costody)
در مقیاس وسیع در صنعت ارز دیجیتال، ما شاهد خروج سرمایه از مبادلات با نرخی واقعاً تاریخی بوده‌ایم، زیرا دارندگان آن به‌دنبال حفظ امنیت خود هستند. نمودارهای زیر تغییرات کل موجودی صرافی‌ها، گروه‌های کیف پول سرمایه‌گذاران و ماینرها را از 6 نوامبر نشان می‌دهند، زمانی که مشکلات FTX تازه شروع شده بود.
صرافی‌ها شاهد یکی از بزرگ‌ترین کاهش خالص موجودی کل بیت کوین در تاریخ بوده‌اند که طی 7 روز 72.9 هزار بیت کوین کاهش یافته است. نمودار زیر با سه دوره شامل آوریل 2020، نوامبر 2020 و ژوئن تا ژوئیه 2022 مقایسه شده است.
اتفاق مشابهی را می‌توان در اتریوم مشاهده کرد. نزدیک به 1.101M ETH در هفته گذشته از صرافی‌ها خارج شده است. این بزرگ‌ترین کاهش موجودی 30 روزه از سپتامبر 2020 در دوران اوج “تابستان DeFi” است، جایی که تقاضا برای ETH برای استفاده به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند بسیار بالا بود.
در حالی که ذخایر صرافی BTC و ETH در این هفته کاهش یافت، استیبل کوین‌ها به طور خالص وارد صرافی‌ها شدند و بیش از 1.04 میلیارد دلار به‌صورت ترکیبی USDT، USDC، BUSD و DAI تا 10 نوامبر وارد صرافی‌ها شد. این هفتمین ورودی خالص روزانه بزرگ در تاریخ ارز دیجیتال است.
این امر استیبل کوین‌هایی را که در تمام صرافی‌ها نگهداری می‌شوند به بالاترین رکورد جدید 41.186 میلیارد دلار رسانده است. همچنین می‌توانیم شاهد افزایش قابل‌توجهی در تسلط BUSD باشیم که بیش از 21.44 میلیارد دلار در ذخایر ارزی نگهداری می‌شود. این احتمالاً نتیجه تثبیت اخیر استیبل کوین بایننس نسبت به BUSD و همچنین تسلط رو به رشد آن به عنوان بزرگ‌ترین صرافی در جهان است.
ذخایر ارز USDT اندکی کاهش یافته و ذخایر USDC در ماه‌های اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته که نشان می‌دهد یک تغییر احتمالی در ترجیحات بازار در حال انجام است.
جالب اینجاست که مقدار زیادی از این استیبل کوین‌ها از قراردادهای هوشمند تامین می‌شوند و با نرخ 4.63 میلیارد دلار در ماه از قراردادهای هوشمند اتریوم خارج شده‌اند. این امر نشان می‌دهد که تقاضا برای نقدینگی فوری دلار چقدر شدید شده است.
در نتیجه، بازار وارد وضعیت جالبی شده که به موجب آن استیبل کوین‌ها به صرافی‌ها سرازیر می‌شوند، در حالی که دو دارایی اصلی در صنعت ارزهای دیجیتال یعنی BTC و ETH با نرخ‌های تاریخی از صرافی‌ها خارج می‌شوند. نمودار زیر یک مدل دو بخشی است که موارد زیر را منعکس می‌کند:
- جاهایی از نمودار که بارکد نارنجی وجود ندارد نشان‌دهنده خروجی خالص اتریوم و بیت کوین از صرافی‌هاست.
- اسیلاتور سبز رنگ نشان می‌دهد که «ظرفیت خرید» مازاد استیبل کوین به صرافی‌ها سرازیر شده است.
در نمودار زیر می‌بینیم که به طور کلی، قدرت خرید خالص استیبل کوین‌ها در صرافی‌ها 4.0 میلیارد دلار در هر ماه افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که علیرغم آشفتگی بازار، سرمایه‌گذاران در حال حاضر به جای استیبل کوین‌های متمرکز، از نگهداری دارایی‌هایی مانند BTC و ETH استقبال می‌کنند.
این یک سیگنال کاملاً جذاب است و می‌توان ادعا کرد که نشانه‌ای سازنده از اعتماد به دارایی‌های پایه و موردی برای بازاری است که به دنبال ایمنی در دارایی‌های خود حضانتی است.
موجودی بیت کوین در حال افزایش است
با خروج حجم زیادی بیت کوین از صرافی‌ها، می‌توانیم ببینیم که، رویداد FTX باعث تغییر مشخصی در رفتار سرمایه‌گذاران در همه گروه‌های کیف پول شده است. داده های آنچین نشان می‌دهد که کیف پول‌هایی با کمتر از یک بیت کوین و نهنگ‌هایی با بیش از 1000 بیت کوین، افزایش موجودی خالص را در طی سقوط FTX تجربه کرده‌اند.
کیف پول‌هایی که کمتر از یک بیت کوین داشته‌اند در این هفته 33.7 هزار بیت کوین اضافه کرده‌اند که باعث شده در 30 روز گذشته 51.4 هزار بیت کوین به این کیف پول‌ها اضافه شود. این سطح از افزایش بیت کوین به این دسته از کیف پول‌ها، دومین رکورد تاریخی از زمان اوج بازار صعودی از سال 2017 تاکنون بوده است.
گروه کیف پول‌هایی که بین 1 تا 10 بیت کوین داشته‌اند، به طور مشابهی 48.7 هزار بیت کوین را از صرافی‌ها خارج کرده‌اند و نرخ‌های جذب مطابق با اوج بازار صعودی 2017 را داشته‌اند. نهادهایی که کمتر از 10 بیت کوین دارند اکنون بیش از 15.913 درصد از عرضه در گردش را در اختیار دارند که یک رکورد جدید و قانع کننده در تمام دوران است.
نهنگ‌هایی که بین 10 تا هزار بیت کوین دارند، منعکس کننده دارایی افراد ثروتمند، شرکت‌های تجاری و سرمایه‌گذاران نهادی هستند. این گروه نیز پس از چندین ماه کندی در رشد موجودی، این هفته افزایش قابل توجه در میزان ذخایر بیت کوین و یکی از بزرگ‌ترین افزایش تراز 7 روزه در تاریخ را تجربه کرده‌اند. بیت کوین‌های این گروه به 78هزار بیت کوین رسیده است.
برای نهنگ‌هایی با بیش از هزار بیت کوین، گلس نود فقط کوین‌هایی را در نظر گرفته که مستقیم از صرافی‌ها خارج شده یا به آن‌ها وارد شده‌اند. این کار برای این است که سرمایه‌گذاران واقعی و نهادهای بزرگ در این تحلیل در نظر گرفته شوند. این دسته از نهنگ‌ها در هفته‌های اخیر با تغییر موجودی 30 روزه با افزایش 53.7 هزار بیت کوین، در واقع انباشته‌کننده خالص بوده‌اند.
با این حال، مشارکت آن‌ها در این هفته نسبت به سایر گروه‌ها کمتر بوده و تنها با افزایش متوسط موجودی 3.57 هزار بیت کوین مواجه شده‌اند.
وضعیت ماینرهای بیت کوین پس از سقوط FTX
در نهایت در جبهه تغییر تعادل، ما ماینرهای بیت کوین را داریم که در حال حاضر یک گروه بسیار تاثیرگذار هستند و به دلیل کاهش قیمت ارزهای دیجیتال به شدت تحت استرس شدید قرار دارند. در حالی که نرخ هش به پایین‌ترین حد خود رسیده، ماینرها مجبور شده‌اند در این هفته حدود 9.5 درصد از دارایی‌های خود را نقد کنند و 7.76 هزار بیت کوین خرج کنند. این شدیدترین کاهش ماهانه موجودی ماینرها از سپتامبر 2018 است و ماهیت چرخه‌ای ماینرهای بیت کوین را نشان می‌دهد.
وضعیت هولدرها پس از سقوط FTX
در آخرین بخش از این گزارش، گلس نود به بررسی وضعیت هولدرها پرداخته است. گلس نود اعتقاد دارد که اگر قرار باشد هولدرها اعتماد خود را به بیت کوین و ارزهای دیجیتال از دست بدهند، سقوط FTX دلیل بسیار قانع کننده‌ای برای این موضوع است.
عرضه بلندمدت توسط هولدرها از نظر آماری از 6 نوامبر تاکنون 61.5 هزار بیت کوین کاهش پیدا کرده است. در طول 7 روز گذشته تقریباً 48.1 هزار بیت کوین خرج شده که مطمئناً به عنوان یک رویداد غیر ضروری ثبت می‌شود. با این حال، با توجه به مقیاس تغییر تعادل که در بالا توضیح داده شد، و در مقایسه با سوابق تاریخی، خرج شدن بیت کوین توسط هولدرها، هنوز در مقیاسی برای استنباط از دست دادن گسترده اعتماد به بازار و بیت کوین نیست. با این حال، اگر عرضه مداوم بیت کوین ادامه پیدا کند و باعث یک LTH شود، ممکن است از بین رفتن اعتماد به بازار را مشاهده کنیم.
نمودار زیر یک سیکل 4 ساله را نشان می‌دهد. در هفته گذشته، 97.45 هزار بیت کوین خرج شده و به طور بالقوه به گردش در بازار بازگشته است.
این نشان‌دهنده یک حرکت سیگما +0.83 بر اساس 4 سال است که قابل توجه است، اما هنوز تعیین کننده پایان بازار خرسی نیست. مانند LTH Supply، این سیکل هم معیاری است که در صورت تبدیل شدن به یک روند پایدار، قابل استناد خواهد بود.
میانگین سنی هر بیت کوین نیز در این هفته به بیش از 90 روز رسیده، که سه برابر نسبتی است که در محیط با نوسانات کم از سپتامبر تا اکتبر مشاهده شده است. افزایش این میانگین در کوین‌های قدیمی تر قابل توجه است.
در نهایت می‌توان به ساختار سیکل 4 ساله نگاهی انداخت، اما این بار می دانیم که یک هفته نابودکننده را پشت سر گذاشته ایم. می‌توان یک دوره طولانی از عرضه کوین‌ها را مشاهده کرد که در یک هفته انحراف استاندارد به 1.9 بالاتر از میانگین رسیده است. در مجموع 165 میلیون بیت کوین در این هفته از بین رفته که معادل 452.2 هزار بیت کوین است که به مدت 1 سال نگه داشته شده است.
به طور کلی، مطمئناً درجه‌ای از وحشت بین هولدرهای بیتکوین وجود داشته است. با این حال، با توجه به شرایطی که سقوط FTX ایجاد کرد، این یک عکس العمل قابل انتظار است. موضوعی که در نهایت مشخص می‌کند که سقوط FTX صرفا یک رویداد بوده یا باعث ایجاد یک روند نزولی شده، چیزی است که با حرکات معامله گران و هولدرها در هفته‌های آینده مشخص می‌شود.
از طرفی افزایش عرضه کوین‌های قدیمی تر ممکن است نشان‌دهنده از دست رفتن اعتماد نسبت به بازار و نگرانی‌های گسترده هولدرها باشد.
خلاصه و نتیجه گیری
سقوط FTX یک موضوع مهم و یک اتفاق تلخ برای صنعت ارزهای دیجیتال است که حتی اگر در بلندمدت تاثیر چشمگیری بر بازار نگذارد، وضعیت فعلی را با چالش مواجه کرده است. این اتفاق نیز مانند رویدادهای ناگوار گذشته درس هایی برای افراد خواهد داشت و برای ترمیم بازار باید به آن زمان بدهیم و کمی انعطاف داشته باشیم.
