به‌روزرسانی 26 آبان 1401:
در شب 11 نوامبر، چندین آدرس کیف پول مرتبط با FTX یافت شد که میلیون‌ها دلار ارزهای دیجیتال را بدون اطلاعیه رسمی منتقل می‌کردند، که باعث گمانه‌زنی‌هایی از آغاز روند ورشکستگی FTX با دخالت هکرها شد. ظرف چند ساعت، FTX در تلگرام تایید کرد که انتقال وجوه بخشی از یک هک بوده است.
این اتفاق آغازی بود برای سقوط صرافی FTX و شرکت‌های وابسته به آن.
با مراجعه به صفحه اخبار سقوط FTX می‌توانید آخرین خبرها پیرامون سقوط این صرافی و اثرات آن بر بازار ارزهای دیجیتال را پیگیری کنید.
اما آنچه مشخص است اینکه 1 تا 2 میلیارد دلار از وجوه مشتریان در صرافی FTX، در صورت مالی این شرکت آورده نشده است.
بحران صرافی FTX یکی از بزرگترین بحران‌های مربوط به صنعت ارزهای دیجیتال که باعث ورشکستگی بیش از 130 شرکت مرتبط با این صرافی شده است. پس از استفعای سام بنکمن فرید مدیرعامل این صرافی و اعلام قصد این شرکت برای تشکیل پرونده ورشکستی، بیش از چند میلیون دلار وجه از این صرافی به یک کیف پول مشترک منتقل شده است.
آیا صرافی FTX معتبر است؟
در مورد بررسی اعتبار یک صرافی باید چند معیار را بررسی کرد: رتبه در سایت مرجع کوین‌مارکت‌کپ، امتیاز کاربران، میزان امنیت شبکه و تنوع کوین‌ها و جفت‌ارزهای صرافی.
صرافی اف‌تی‌ایکس در سایت مرجع کوین‌مارکت‌کپ در رتبۀ سوم قرار دارد که جایگاهی عالی است. امتیاز کاربران به این صرافی 7.8 است که امتیازی عالی به شمار می‌آید و حجم معاملات روزانه هم بیش از 1 میلیارد دلار رسیده که عدد فوق‌العاده‌ای برای حجم معاملات یک صرافی است. در زمینۀ امنیت هم صرافی ادعا دارد که برای ارتقای امنیت از پژوهشگران برجسته‌ای استفاده می‌کند و برای ورود کاربران به صرافی از احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) استفاده می‌شود و گفتنی است که تا به حال خبری مبنی بر نفوذ هکرها به این صرافی منتشر نشده، پس از نظر امنیت هم وضعیت مساعدی دارد. 288 کوین و همچنین 424 جفت‌ارز در بازار اسپات و فیوچرز صرافی FTX لیست شده که از حیث تنوع و کمیت اعداد قابل‌توجهی هستند.
با توجه به معیارهای بررسی‌شده می‌توان گفت که صرافی اف‌تی‌ایکس از نظر اعتبار جایگاه بسیار خوبی دارد.
امکانات و خدمات صرافی FTX
معاملات آنی (Spot)
در بخش معاملات اسپات صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانید یک دارایی رمزنگاری‌شده را به قیمت جاری و در زمان حال بخرید. در صرافی FTX، در بخش معاملات اسپات می‌توانید از مارجین هم استفاده کنید و به صورت استقراضی معامله کنید و در مواضع لانگ و شورت قرار بگیرید. خرید و فروش آنی رمزارزها به صورت مارجین با امکان استفاده از اهرم‌ها همراه است که البته باید بابت استقراض خود وثیقه بگذارید.
معاملات آتی (Futures)
معاملات آتی یا همان فیوچرز به فرآیند خرید و فروش دارایی‌ها برای آینده اطلاق می‌شود که به دلیل تفاوت زمانی با بازار جاری، طبیعتاً قیمت‌ها متفاوت است. وقتی در بازار آتی یک رمزارز می‌خرید، در واقع خود را ملزم به خرید آن دارایی در زمان آینده کرده‌اید و این نوعی تعهد است بر خرید دارایی. این نوع از معامله با استقراض و استفاده از اهرم‌ها همراه شده که می‌تواند سود یا زیان شما را مضاعف کند. در صرافی FTX رمزارزهایی همچون BTC، ETH، EOS، FTXRP و USDT برای معاملات آتی در دسترس است. نوعی قرارداد آتی هم وجود دارد که تاریخ انقضا ندارد و Perpetual Futures یا قرارداد آتی دائمی نام دارد. آنچه صرافی FTX را در قراردادهای آتی متمایز می‌کند این است که این نوع از قراردادها را بر حسب استیبل‌کوین‌ها تسویه می‌کند.
معاملات آپشن (Options)
اختیار معامله یا همان آپشن نیز یکی دیگر از ابزار مشتقه‌ای است که در صرافی FTX ارائه می‌شود. در قراردادهای اختیار معامله، حق خرید و فروش یک دارایی در زمانی مشخص به قیمت معین داده می‌شود که انجام آن الزامی ندارد و معامله‌گر اختیار دارد بپذیرد یا نپذیرد. حق خرید Call و حق فروش Put گفته می‌شود. برای مثال فرض کنید طی قرارداد آپشن حق خرید BTC در تاریخ اول ژانویه 2023 به قیمت 20 هزار دلار به شما واگذار شده است. در این بخش از صرافی هم می‌توانید از اهرم و استقراض استفاده کنید. علاوه بر کسب سود با پیش‌بینی جهت بازار، می‌توانید از قرارداد آپشن جهت پوشش ریسک دارایی‌های خود استفاده کنید.
معاملات موو (MOVE Contracts)
این نوع از معاملات یکی دیگر از قراردادهای مشتقه است که به این صرافی اختصاص دارد و بیانگر مقدار تغییر قیمت یک دارایی طی یک بازۀ زمانی مشخص است. برای مثال اگر قیمت BTC از ابتدای روز تا پایان روز 125 دلار جابه‌جا شود، قرارداد BTC-MOVE 125 دلار منقضی خواهد شد. این نوع از قرارداد به فیوچرز شباهت دارد، اما با این تفاوت که سررسید آن به مقدار تغییر قیمت بستگی دارد نه خود قیمت.
امکان خرید و فروش توکن‌های غیرمثلی (NFT)
کاربران صرافی FTX می‌توانند توکن‌های غیرمثلی خرید و فروش کنند. شما می‌توانید NFT خود را به مزایده بگذارید؛ البته ممکن است خریداری برایش پیدا نشود. همچنین می‌توانید NFT خود را بخش گالری صرافی FTX قرار دهید یا به کیف‌پول خود برگردانید.
توکن‌های اهرم‌دار (Leveraged Tokens)
توکن‌هایی هستند که اهرم به صورت خودکار در آن‌ها اعمال می‌شود که در واقع از قیمت یک رمزارز خاص با ضریبی مثبت یا منفی پیروی می‌کنند. اگر ضریب مثبت باشد توکن اهرم‌دار از نوع BULL و اگر ضریب منفی باشد از نوع BEAR است. البته ممکن است برایتان سؤال شود که وقتی امکان استفاده از اهرم به صورت مستقیم وجود دارد، چرا باید از توکن‌های اهرم‌دار استفاده کنیم؟ پاسخ این سؤال به کاهش هزینه و صرفه‌جویی در زمان معامله‌گرها، مدیریت ریسک و مارجین برمی‌گردد و این نکته که این نوع از توکن‌ها تحت استاندارد ERC20 هستند و می‌توانید برخلاف پوزیشن‌های مارجین، آن‌ها را از حسابتان برداشت کنید. در صرافی FTX تعدادی توکن اهرم‌دار وجود دارد که می‌توانید در قسمت بازارهای اسپات یا بخش Convert خرید و فروش کنید.
امکان استیک
صرافی FTX داری توکنی است اختصاصی با نماد FTT که اساس و بنیان اکوسیستم پلتفرم محسوب می‌شود و می‌توانید با خرید و استیک کردن آن درآمد کسب کنید، قدرت رأی خود در تصمیم‌گیری‌های صرافی را افزایش دهید و در کارمزدها تخفیف بگیرید.
توکن‌سازی سهام (Tokenized Stocks)
یکی از خدمات ویژه صرافی اف‌تی‌ایکس توکن‌سازی سهام است. صرافی FTX می‌تواند انواع ETFها، قراردادهای آتی یا ارزهای فیات را به صورت توکن عرضه کند.
آیا ایرانیان می‌توانند در صرافی FTX معامله کنند؟
در شرایط احراز هویت صرافی اف‌تی‌ایکس آمده که افراد حقیقی و حقوقی ساکن ایالات متحده، کوبا، کریمه و سواستوپول، جمهوری خلق لوهانسک، جمهوری خلق دونتسک، ایران، افغانستان، سوریه و کره شمالی نمی‌توانند از خدمات صرافی، اعم از معامله‌گری یا واریز و برداشت، استفاده کنند. صرافی اف‌تی‌ایکس از کلیۀ تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده از سوی ایالات متحده تبعیت می‌کند و در نتیجه اکانت‌هایی که در ایران ثبت شوند نمی‌توانند از خدمات این صرافی برخوردار شوند.
نحوه ثبت نام و احراز هویت در صرافی FTX
مراحل ثبت‌نام در صرافی FTX:
برای ثبت‌نام وارد وبسایت صرافی شوید.
روی گزینۀ ” Create a free account” واقع در گوشۀ سمت راست صفحه کلیک کنید.
ایمیل خود را وارد و گذرواژه‌ای ایمن برای خود انتخاب کنید.
گزینۀ “I agree to the FTX Terms of Service” را تیک بزنید و در پایین روی “Create Account” کلیک کنید.
مراحل احراز هویت در صرافی FTX دو سطح دارد که هر کدام الزامات و مدارک متفاوتی می‌خواهد. از آنجایی که امکان احراز هویت برای کاربران ایرانی در این صرافی وجود ندارد، لذا صرفاً به احراز هویت اولیه می‌پردازیم:
وارد آدرس صرافی شوید.
با استفاده از آدرس ایمیل و گذرواژه خود لاگ آن کنید.
وارد پروفایل خود شده و روی گزینۀ “VERIFY IDENTITY” کلیک کنید.
فرم احراز هویت را پُر کنید (اطلاعاتی از قبیل نام و نام‌خانوادگی، شماره تلفن همراه، کشور محل سکونت، آدرس و کد پستی). با ارسال کد به تلفن همراه شما و اعلام آن در فرم، فرآیند احراز هویت شما پایان می‌یابد.
پشتیبانی صرافی FTX
پشتیبانی صرافی اف‌تی‌ایکس به دو روش ایمیل و تیکت انجام می‌شود. البته در تلگرام هم گروهی دارد که می‌توانید پرسش‌های خود را مطرح کنید و از سوی سایر کاربران پاسخ دریافت کنید.
می‌توان گفت که پشتیبانی این صرافی در هر دو روش ضعیف است و ما پس از ارسال ایمیل و ارسال پیام از طریق تیکت، پس از 24 ساعت، هنوز پیامی دریافت نکرده‌ایم.
ارزهای موجود در صرافی FTX
در صرافی اف‌تی‌ایکس بیش از 300 رمزارز برای معامله موجود است و همچنین 424 جفت‌ارز معاملاتی در بازارهای اسپات و فیوچرز در دسترس قرار دارد. در صفحه مربوط به بخش Markets می‌توانید جفت‌ارزهای معاملاتی مختلف را بر حسب رمزارزها، استیبل‌کوین‌ها و حتی ارز فیات خریداری کنید. در این لیست توکن‌های اهرم‌دار هم موجودند. جفت‌ارزهای معاملاتی در قالب قراردادهای آتی دائمی هم عرضه شده‌اند.
معرفی قسمت‌های مختلف صرافی FTX
کیف‌پول (Wallet)
در این بخش از صرافی اطلاعاتی در مورد موجودی حساب (Balances)، واریز‌ها (Deposits) و برداشت‌ها (Withdraws) موجود است. در این بخش می‌توانید علاوه بر مشاهده موجودی حساب خود و قیمت هر کدام از دارایی‌ها بر حسب دلار، به واریز و برداشت وجوه و دارایی اقدام کنید. بخش Convert هم می‌توانید رمزارز خود را به تتر تبدیل کنید و کارمزدی هم ندارد. در بخش فیات (Fiat) و استیبل‌کوین‌ها هم می‌توانید ارزهای فیات مختلف واریز و برداشت کنید و در بخش USD Stablecoins هم استیبل‌کوین‌ها را به دلار تبدیل کنید.
بازارها (Markets)
در این بخش از صرافی اف‌تی‌ایکس بیس از 300 جفت‌ارز معالاتی در قالب بازارهای اسپات، و آتی دائمی (Perpetual Futures) در دسترس است. همان طور که پیش‌تر اشاره شد، قراردادهای آتی دائمی، برخلاف قراردادهای آتی، تاریخ سررسید ندارند. همچنین می‌توانید لیستی از توکن‌های اهرم‌دار بیابید و با هزینه کمتری از امکان سودآوری چندبرابر برخوردار شوید. در این لیست جفت‌ارزها هم بر حسب رمزارزها و استیبل‌کوین‌ها و هم بر حسب ارزهای فیات برای خرید و فروش قرار دارند.
معاملات (Trading)
وقتی که تصمیم گرفتید که می‌خواهید چه دارایی‌هایی را معامله کنید به بخش Orders بروید. می‌توانید برای سفارش خود از محدودیت قیمتی هم استفاده کنید و پس از انتخاب جهت، قیمت و مقدار سفارش خود را ثبت کنید.
کارمزد صرافی FTX
کارمزد معاملات و عملیات مختلف در صرافی FTX ساختاری چندگانه دارد که بسته به سطح کاربری تأیید‌شده، حجم معاملات 30 روز اخیر (به دلار) و اینکه تیکر یا میکر هستید می‌تواند متفاوت باشد. البته در صورتی که توکن اختصاصی صرافی، یعنی FTT، را استیک کنید یا از امتیاز ویژه معرفی کاربران به صرافی برخوردار شوید، می‌توانید از تخفیف در کارمزد صرافی هم بهره‌مند شوید.
همان‌طور که تصویر بالا نشان می‌دهد، در سطح نخست کاربری و حجم معاملات صفر، کارمزد برای میکر (بازارساز) 0.02 % و برای تیکر (سفارش‌گذار) 0.07 % است. استیک کردن FTT دست‌کم 0.003 % تخفیف کارمزد در پی خواهد داشت.
آموزش واریز و برداشت از حساب کاربری صرافی FTX
برای واریز و برداشت لازم است که قبلاً مرحلۀ دوم احراز هویت (KYC) را تکمیل کرده باشید. برای واریز یا برداشت در صرافی FTX، نشانگر موس را روی Wallet قرار دهید و روی گزینۀ “Portfolio” کلیک کنید.
در این قسمت لیستی با عنوان “Blances” وجود دارد که پایین آن تعدادی ارز دیجیتال، استیبل‌کوین و ارز فیات ردیف شده و گزینه‌هایی مانند Deposit، Withdraw و Convert در مقابل هر عنوان قرار گرفته است. برای مثال می‌توانید دلار آمریکا با نماد USD را انتخاب و روی deposit کلیک کنید.
گزینۀ “USD Stablecoins” را انتخاب و در لیست بعدی روی استیبل‌کوین موردنظر خود کلیک کنید.
در این قسمت پس از انتخاب نوع بلاکچین می‌توانید آدرس واریز دارایی خود را به‌آسانی کپی کنید.
وارد کیف‌پول خود شده و در قسمت ارسال، آدرس واریز را الحاق کنید و پس از تعیین مقدار واریز عملیات واریز را تأیید کنید.
پس از چک کردن قسمت موجودی حساب متوجه می‌شوید که موجودی عنوانی که واریز کردید به حساب کیف‌پول اضافه شده است.
برای واریز رمزارز باید طبق تصویر:
گزینۀ “Cryptocurrencies” را انتخاب و در لیست بعدی روی رمزارز موردنظر خود کلیک کنید.
در این قسمت پس از انتخاب نوع بلاکچین می‌توانید آدرس واریز دارایی خود را به‌آسانی کپی کنید.
وارد کیف‌پول خود شده و در قسمت ارسال، آدرس واریز را الحاق کنید و پس از تعیین مقدار واریز عملیات واریز را تأیید کنید.
برداشت وجوه و ارزهای دیجیتال هم همانند واریز انجام می‌شود؛ با این تفاوت که باید ابتدا به قسمت تنظیمات پروفایل رفته و پسورد برداشت را فعال کنید. سپس رمزارزی که می‌خواهید برداشت کنید را در قسمت Blances پیدا کرده و روی گزینۀ “Withdraw” کلیک کنید و همانند مراحل قبل با کپی آدرس برداشت و الحاق آن در قسمت دریافت کیف‌پول خارجی مراحل برداشت را کامل کنید.
آیا صرافی FTX اپلیکیشن موبایل دارد؟
صرافی دارای اپلیکیشن اختصاصی است که در دو نسخۀ اندروید و IOS عرضه شده است و می‌توانید با دانلود آن و استفاده در گوشی‌های همراه از کلیه خدمات استفاده کنید و به معامله رمزارزها بپردازید. این اپلیکیشن از لحاظ امنیتی ساختار قدرتمندی دارد و استفاده از آن ساده و کاربرپسند است.
سخن آخر
صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) به صورت تخصصی در حوزۀ قراردادهای مشتقه کار می‌کند و در این رابطه محصولات مفید و خلاقانه‌ای عرضه کرده که مورد توجه بسیاری از معامله‌گران قرار گرفته است. اعتبار این صرافی از نظر حجم معاملات بالا، کسب جایگاه سوم در میان صرافی‌های برتر ارز دیجیتال، امنیت و تنوع کوین‌های قابل معامله بالاست، اما محدودیت‌های منطقه‌ای بسیار زیادی برای کاربران سراسر جهان دارد و ایران هم در میان لیست تحریمی آن قرار دارد. پشتیبانی صرافی ضعیف است. امکان خرید و فروش NFT دارد و کارمزدش پایین است، اما مزیتی رقابتی محسوب نمی‌شود.
جهت بررسی لیست صرافی‌های مناسب برای کاربران ایرانی به صفحه بهترین صرافی ارز دیجیتال مراجعه کنید.
پرسش‌های متداول
خیر، ایران به خاطر تحریم‌های بین‌المللی در لیست کشورهایی است که صرافی به کاربرانش خدماتی ارائه نمی‌دهد و امکان معامله بدون طی کردن فرآیند KYC در این صرافی ممکن نیست.
FTX یک صرافی تخصصی در حوزۀ قراردادهای مشتقه به حساب می‌آید و چیزی بیشتر از یک خرید و فروش ساده ارائه می دهد. محصولات ویژه این صرافی، مانند توکن‌های اهرم‌دار و سهام توکن‌سازی‌شده، موجب کاهش هزینه و زمان معامله‌گرها می‌شود.
