گزارش هفتگی گلس نود ۳۰ مرداد| آیا بازار کریپتو وارد فاز پایانی شد؟

فشار فروش در بازار ارزهای دیجیتال همچنان ادامه دارد و دارایی‌های اصلی یکی پس از دیگری با اصلاح روبه‌رو می‌شوند. در این میان، معاملات مشتقه (Derivatives) با سرعت زیادی در حال رشد است و همین موضوع باعث شده بازار حساس‌تر و واکنشی‌تر از قبل عمل کند.

کاهش جریان سرمایه (Capital Flows)

بعد از اینکه بیت کوین هفته گذشته سقف تاریخی 124,400 دلار را ثبت کرد، روند صعودی آن متوقف شد و قیمت تا 112,900 دلار اصلاح کرد؛ یعنی حدود ۹.۲٪ اصلاح.
در همین بازه، ورود سرمایه تازه به بازار هم کاهش پیدا کرد. این یعنی سرمایه‌گذاران تمایلی به تزریق پول جدید در قیمت‌های بالا نداشتند.

اگر نرخ ورود سرمایه فعلی را با رشدهای تاریخی گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که در این چرخه رشد بسیار کمتر بوده است. مثلاً در زمان شکست سقف 100 هزار دلاری در اواخر 2024، سرمایه تحقق‌یافته (Realized Cap) ماهانه تا ۱۳٪ رشد کرد، اما حالا این عدد فقط حدود ۶٪ در ماه است.

به زبان ساده‌تر: سرمایه‌گذاران فعلاً با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند و اشتیاق کمتری برای خرید در اوج قیمت‌ها دارند.

معمولاً وقتی قیمت بیت کوین رشد می‌کند، بسیاری از سرمایه‌گذاران برای «سیو سود» اقدام به فروش می‌کنند. این موضوع را می‌توان با شاخصی به نام Volatility-Adjusted Net Realized Profit/Loss مشاهده کرد.

این شاخص نشان می‌دهد در مقاطع کلیدی مثل شکست مقاومت‌های 70 هزار دلار، 100 هزار دلار و سقف تاریخی 122 هزار دلاری (جولای 2025)، فروش‌های سنگینی برای برداشت سود انجام شد. اما نکته مهم این است که همزمان تقاضای قوی در بازار وجود داشت که توانست این حجم فروش را جذب کند.

در تلاش اخیر بیت کوین برای رسیدن به سقف تاریخی، برخلاف دفعات قبل، میزان فروش برای سیو سود کاهش یافته است. اما تقاضای جدیدی هم برای خرید وارد بازار نشد و همین باعث شد قیمت نتواند روند صعودی خود را ادامه دهد.

با ادامه اصلاح قیمت و تغییر روند کوتاه‌مدت بازار، بررسی میزان ضرر سرمایه‌گذاران اهمیت پیدا می‌کند. در این دوره نزولی، ضرر تحقق‌یافته سرمایه‌گذاران به حدود ۱۱۲ میلیون دلار در روز رسیده است.

بااین‌حال، این رقم هنوز در محدوده طبیعی اصلاح‌های قبلی در بازار صعودی قرار دارد. برای مقایسه، رخدادهایی مثل «Carry Trade مبتنی بر ین» در آگوست 2024 یا شوک «تعرفه‌های ترامپ» در بهار 2025 ضررهای بسیار بزرگ‌تری به بازار وارد کردند.

بنابراین، می‌توان گفت ریزش اخیر هنوز اعتماد کلی سرمایه‌گذاران را به‌شدت تضعیف نکرده است، اما اگر این ضررها افزایش یابند، احتمال تغییر احساسات و نگرانی در بازار وجود دارد.

بازار تحت تأثیر اهرم (Leverage)

در حالی که میزان سود و زیان تحقق‌یافته (On-Chain Profit/Loss) در جریان رسیدن بیت کوین به سقف تاریخی اخیر و اصلاح بعدی نسبتاً کم بود، فعالیت در بازار قراردادهای فیوچرز سرعت گرفته است.
Open Interest یا حجم قراردادهای باز بیت کوین همچنان بالاست و به 67 میلیارد دلار رسیده که نشان‌دهنده استفاده گسترده از اهرم (Leverage) در بازار است.

در جریان اصلاح اخیر، بیش از 2.3 میلیارد دلار از Open Interest کاهش یافت و فقط در 23 روز معاملاتی سال جاری، کاهش بزرگ‌تری ثبت شده است. این موضوع نشان می‌دهد بازار پرریسک است و حتی نوسان‌های متوسط قیمت هم می‌تواند باعث بسته شدن سریع موقعیت‌های اهرمی شود.

با نگاه دقیق‌تر، حجم Liquidation یا بسته شدن اجباری موقعیت‌ها در طول صعود به سقف تاریخی و اصلاح بعدی بررسی شد:

• حجم Liquidation در معاملات شورت (Short) به 74 میلیون دلار رسید.
• حجم Liquidation در معاملات لانگ (Long) به 99 میلیون دلار رسید.

بااین‌حال، این ارقام هنوز کمتر از موج‌های مشابه نوسانی در سال جاری است. این یعنی بخش زیادی از بسته شدن قراردادها، داوطلبانه و مدیریت شده بوده و مجبور به لیکوئید شدن ناشی از اهرم بیش از حد نشده‌اند.

اگر حجم معاملات فیوچرز آلت کوین‌های اصلی مثل ETH، SOL، XRP و DOGE را بررسی کنیم، مشاهده می‌کنیم که مجموع Open Interest به 60.2 میلیارد دلار رسیده که تقریباً برابر با حجم قراردادهای بیت کوین است.

اما این رشد پایدار نبود و با اصلاح قیمت، 2.6 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد و دهمین ریزش بزرگ تاریخ بازار ثبت شد. این نوسانات سریع نشان می‌دهد که آلت کوین‌ها در حال جذب توجه سرمایه‌گذاران هستند و باعث افزایش حساسیت و ناپایداری بازارهای ارز دیجیتال شده‌اند.

حجم لیکوئید شدن در آلت کوین‌های اصلی اخیراً بسیار بالا بوده و به 303 میلیون دلار در روز رسیده است؛ یعنی بیش از دو برابر بازار فیوچرز بیت کوین.
همچنین، این حجم لیکوئید شدن در آخر هفته، رتبه ۱۵ بزرگ‌ترین لیکوئید شدن تاریخ را دارد، که نشان‌دهنده تمایل بالای سرمایه‌گذاران به استفاده از اهرم در بازار آلت کوین‌هاست.

افزایش معاملات پرریسک و تمرکز سرمایه گذاران روی اتریوم

در طول سال‌ها، اتریوم به‌عنوان یک دارایی شاخص (Bellwether) شناخته شده است. معمولاً وقتی اتریوم عملکرد بهتری دارد، این نشانه آغاز «آلت سیزن» در بازار ارزهای دیجیتال است.

یکی از روش‌های مشاهده این روند، بررسی تسلط Open Interest بین بیت کوین و اتریوم است؛ این شاخص نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران تا چه حد به ریسک علاقه دارند. وضعیت فعلی بازار:

• تسلط Open Interest بیت کوین: 56.7٪
• تسلط Open Interest اتریوم: 43.3٪

سهم اتریوم از Open Interest اخیراً به سرعت افزایش یافته و این نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران توجه بیشتری به دارایی‌های پرریسک‌تر دارند. جالب اینجاست که سهم اتریوم از Open Interest اکنون در چهارمین جایگاه بالاترین مقادیر تاریخ قرار دارد، که نشان‌دهنده رشد قابل توجه فعالیت‌های نوسان‌گیری کوتاه‌مدت است. به‌علاوه، اتریوم به‌عنوان دومین دارایی بزرگ بازار، توان جذب سرمایه‌های نهادی را دارد و همین موضوع اهمیت رشد Open Interest آن را دوچندان می‌کند.

روند صعودی اتریوم وقتی از نظر حجم معاملات فیوچرز دائمی (Perpetual Futures) بررسی شود، واضح‌تر است: سهم اتریوم در این بازار به 67٪ رسیده و بالاترین رکورد تاریخ را ثبت کرده است.

این تغییر شدید در حجم معاملات نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران بیش از پیش روی آلت کوین‌ها تمرکز کرده‌اند و میزان پذیرش ریسک در این چرخه بازار افزایش یافته است.

بیت کوین در نقطه حساس چرخه بازار

اگر عملکرد بیت کوین را از کف هر چرخه صعودی بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که در دو چرخه قبلی (۲۰۱۵–۲۰۱۸ و ۲۰۱۸–۲۰۲۲) سقف‌های تاریخی بازار تقریباً ۲ تا ۳ ماه بعد از زمان فعلی ثبت شده‌اند.

با اینکه این تنها دو نمونه از چرخه‌های نیمه‌بلوغ هستند و نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که چرخه فعلی هم دقیقاً همین روند را دنبال می‌کند، اما این داده می‌تواند یک نشانه مهم از روند احتمالی بازار باشد.

خصوصاً وقتی این اطلاعات را در کنار موج‌های دو سال گذشته و فعالیت بالای نوسان‌گیری در بازار مشتقات قرار دهیم، اهمیت آن بیشتر مشخص می‌شود.

برای درک بهتر، می‌توانیم بررسی کنیم که چه مدت درصد زیادی از بیت کوین‌های در گردش در سود بوده‌اند.

در چرخه فعلی، این وضعیت حدود ۲۷۳ روز طول کشیده است. این دومین دوره طولانی در تاریخ بازار بیت کوین است، تنها چرخه ۲۰۱۵–۲۰۱۸ با ۳۳۵ روز در سود بودن طولانی‌تر بوده است.

به زبان ساده، این یعنی اکثر بیت کوین‌ها برای مدت طولانی در سود باقی مانده‌اند و چرخه فعلی از نظر میزان سوددهی، شباهت زیادی به چرخه‌های گذشته دارد.

می‌توانیم بررسی کنیم که دارندگان بلندمدت بیت کوین از زمانی که BTC به سقف جدید چرخه رسیده تا نقطه اوج نهایی همان چرخه، چقدر سود کرده‌اند.

نتیجه نشان می‌دهد که این گروه، که معمولاً در اوج چرخه بیشترین فعالیت را دارند، بیشترین سود را نسبت به همه چرخه‌های گذشته به جز چرخه ۲۰۱۶–۲۰۱۷ به دست آورده‌اند.

این داده با شاخص‌های قبلی مطابقت دارد و نشان می‌دهد که چرخه فعلی در مراحل پایانی تاریخی خود قرار دارد.

اما باید به یاد داشت که هر چرخه ویژگی‌های خاص خودش را دارد و هیچ تضمینی نیست که رفتار بازار همیشه همان الگوی قبلی را دنبال کند.

بااین‌حال، این روند سوالی جالب ایجاد می‌کند: آیا چرخه چهار ساله سنتی هنوز برقرار است یا ما در حال مشاهده تغییر و تکامل آن هستیم؟ پاسخ این سوالات در ماه‌های آینده مشخص خواهد شد.

جمع بندی

ورود سرمایه به بیت کوین در حال کاهش است و تقاضا حتی با رسیدن قیمت به سقف تاریخی ۱۲۴.۴ هزار دلار کمی ضعیف شده است. این کاهش میل خرید با افزایش فعالیت‌های نوسان‌گیری هم‌زمان شده؛ به‌طوری که مجموع موقعیت‌های باز در آلت کوین‌های بزرگ به‌طور موقت به ۶۰ میلیارد دلار رسید و سپس با اصلاح ۲.۵ میلیارد دلاری کاهش یافت.

اتریوم، که همواره به‌عنوان شاخص آلت سیزن در بازار شناخته می‌شود، دوباره در مرکز توجه قرار گرفته است. سهم آن از Open Interest به سطح بسیار بالایی در تاریخ خود رسیده و حجم معاملات Perpetual Futures آن به ۶۷٪ افزایش یافته که نشان‌دهنده بزرگ‌ترین تغییر ساختاری تا به امروز است.

از نظر چرخه‌ای، عملکرد قیمت بیت کوین هم الگوهای قبلی را تکرار می‌کند. در چرخه‌های ۲۰۱۵–۲۰۱۸ و ۲۰۱۸–۲۰۲۲، سقف‌های تاریخی فقط ۲ تا ۳ ماه پس از موقعیت فعلی ثبت شده‌اند. همچنین دارندگان بلندمدت بیت کوین سودهای قابل‌توجهی مشابه مراحل اوج قبلی بازار کسب کرده‌اند، که نشان می‌دهد بازار در مراحل پایانی چرخه خود قرار دارد.

به‌طور کلی، این نشانه‌ها نشان‌دهنده اهرم بالا، سودگیری سرمایه‌گذاران و شدت نوسان‌گیری هستند؛ ویژگی‌هایی که معمولاً در مراحل بلوغ بازار مشاهده می‌شوند. بااین‌‎حال، هر چرخه ویژگی‌های خاص خود را دارد و هیچ تضمینی نیست که بیت کوین و بازار گسترده‌تر دقیقاً همان الگو را دنبال کنند.