اعلام تعرفه‌های جدید با عنوان «روز رهایی» توسط دونالد ترامپ، شوک بزرگی به بازارهای مالی وارد کرد و منجر به افت همزمان شاخص‌های کلان اقتصادی شد. بازار دارایی‌های دیجیتال نیز از این روند مستثنا نبوده و کاهش قابل‌توجهی در تمامی بخش‌های آن مشاهده میشود.
ریزش گسترده در حوزه های گوناگون
اعلام تعرفه‌های جدید تحت عنوان «روز رهایی» از سوی دولت ترامپ، شوک شدیدی به بازارهای مالی وارد کرده است. در پی این تصمیم، شاخص‌های اصلی اقتصادی با کاهش یکپارچه مواجه شده‌اند. در همین راستا، سیاست‌های دولت ایالات متحده به سمت تضعیف ارزش دلار، کاهش نرخ بهره، کمتر شدن قیمت نفت و محدودسازی هزینه‌های مالی تغییر جهت داده‌اند. ترکیب این عوامل می‌تواند منجر به کندی چشمگیر رشد اقتصادی آمریکا و کاهش محسوس نقدینگی در سطح کلان شود.
این بی‌ثباتی ناشی از تعرفه‌ها، به‌عنوان یک محرک قوی، موجب شکل‌گیری رفتار «ریسک‌گریزی» در بازار شده و به فروش گسترده دارایی‌ها در بسیاری از شاخص‌های مالی بزرگ منجر شده است. در نتیجه، بسیاری از بازارها بدترین روزهای معاملاتی خود از زمان بحران مارس ۲۰۲۰ را تجربه کرده‌اند.
بازار دارایی‌های دیجیتال که نسبت به تغییرات نقدینگی جهانی حساسیت بالایی دارد، از این کاهش مستثنا نبوده است. بسیاری از رمزارزها با افت‌های دو رقمی شدید مواجه شده‌اند. بیت کوین به‌عنوان بزرگ‌ترین دارایی دیجیتال، از قیمت ۸۳،۵۰۰ دلار به ۷۴،۵۰۰ دلار سقوط کرده و سرمایه بازار آن حدود ۱۵۰ میلیارد دلار کاهش یافته است. اتریوم، دومین رمزارز بزرگ، کاهش شدیدتری را تجربه کرده و از ۱۸۰۰ دلار به ۱۳۸۰ دلار رسیده است که باعث کاهش ۴۰ میلیارد دلاری ارزش بازار آن شده است.
از ابتدای سال تاکنون، ورود سرمایه به بیت کوین و اتریوم به‌وضوح کاهش یافته است. این موضوع در شاخص «سرمایه تحقق‌یافته ۳۰ روزه» نیز قابل مشاهده است؛ شاخصی که تغییرات ماهانه جریان خالص سرمایه در دارایی‌ها را بررسی میکند.
- بیت کوین در اوج خود شاهد ورود سرمایه‌ای معادل ۱۰۰ میلیارد دلار در ماه بود که اکنون به تنها ۶ میلیارد دلار کاهش یافته است.
- اتریوم نیز از ورودی ۱۵/۵ میلیارد دلار در ماه، اکنون با خروج سرمایه ۶ میلیارد دلاری مواجه شده است.
این داده‌ها نشان می‌دهد که ورود سرمایه جدید به شبکه بیت کوین تقریباً متوقف شده و این موضوع می‌تواند مانعی برای افزایش قیمت باشد. از سوی دیگر، خروج سرمایه از اتریوم عمدتاً ناشی از فروش دارایی‌هایی است که در قیمت‌های بالاتر خریداری شده‌اند و اکنون در قیمت‌های پایین‌تر فروخته می‌شوند. این موضوع به معنای ثبت ضرر برای سرمایه‌گذاران اتریوم است و نشان‌دهنده فشار منفی بیشتر بر قیمت این رمزارز نسبت به بیت کوین است.
اگر میزان تغییرات در ارزش تحقق‌یافته (Realized Cap) را از زمان سقوط صرافی FTX در اواخر سال ۲۰۲۲ مبنا قرار دهیم، می‌توانیم حجم سرمایه‌ای که از آن زمان تاکنون وارد بیت کوین و اتریوم شده را به‌صورت دقیق اندازه‌گیری کنیم.
- ارزش تحقق‌یافته بیت کوین از ۴۰۲ میلیارد دلار به ۸۷۰ میلیارد دلار افزایش یافته و رشد چشمگیری معادل ۴۶۸ میلیارد دلار یا ۱۱۷ درصدی را تجربه کرده است.
- در مقابل، ارزش تحقق‌یافته اتریوم تنها از ۱۸۳ میلیارد دلار به ۲۴۴ میلیارد دلار رسیده و افزایش ۶۱ میلیارد دلاری یا ۳۲ درصدی داشته است.
این تفاوت قابل‌توجه در جریان سرمایه ورودی، تا حد زیادی توضیح می‌دهد چرا عملکرد این دو دارایی از سال ۲۰۲۳ تاکنون متفاوت بوده است. در حالی که بیت کوین در دسامبر به بیش از ۱۰۰ هزار دلار رسید و سقف تاریخی جدیدی ثبت کرد، اتریوم با ورود سرمایه کمتر و تقاضای ضعیف‌تر در این چرخه، از رسیدن به اوج‌های قیمتی جدید بازمانده و رشد قیمت محدودتری را تجربه کرده است.
نسبت MVRV معیاری است که نسبت بین قیمت بازار (spot price) و قیمت تحقق‌یافته را نشان می‌دهد و میزان سود یا زیان محقق‌نشده را به‌صورت میانگین برای هر دارایی مشخص میکند.
- مقادیر بالاتر از ۱ نشان‌دهنده وجود سود محقق‌نشده است.
- مقادیر پایین‌تر از ۱ بیانگر زیان محقق‌نشده در بین سرمایه‌گذاران است.
از ابتدای چرخه صعودی بازار در ژانویه ۲۰۲۳، تفاوت کمی در نسبت MVRV بیت کوین و اتریوم مشاهده شده است. سرمایه‌گذاران بیت کوین به‌طور پیوسته میزان بالاتری از سود محقق‌نشده را در مقایسه با دارندگان اتریوم حفظ کرده‌اند، به‌طوری‌که نسبت MVRV اتریوم در ماه مارس دوباره به زیر سطح ۱/۰ سقوط کرده است.
با محاسبه اختلاف بین نسبت MVRV بیت کوین و اتریوم، می‌توان دوره‌هایی را شناسایی کرد که در آن سرمایه‌گذاران بیت کوین به‌طور میانگین عملکرد بهتری (یا ضعیف‌تری) نسبت به دارندگان اتریوم از نظر سود محقق‌نشده داشته‌اند.
- اختلاف مثبت بیانگر این است که سرمایه‌گذاران بیت کوین به‌طور متوسط سود محقق‌نشده بیشتری نسبت به دارندگان اتریوم در اختیار دارند.
- اختلاف منفی به این معناست که میانگین سود محقق‌نشده سرمایه‌گذاران اتریوم از بیت کوین بالاتر است.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، از زمان آغاز چرخه صعودی فعلی، سرمایه‌گذاران بیت کوین به‌طور مستمر سود بیشتری نسبت به دارندگان اتریوم تجربه کرده‌اند.
این روند تا به امروز به مدت ۸۱۲ روز متوالی ادامه داشته و به طولانی‌ترین دوره ثبت‌شده در این زمینه تبدیل شده است.
همان‌طور که شواهد نشان می‌دهد، یکی از دلایل اصلی عملکرد ضعیف‌تر اتریوم در این چرخه صعودی، ورود نسبتاً کمتر تقاضا و سرمایه‌گذاری جدید بوده است. این اختلاف در عملکرد میان دو دارایی دیجیتال بزرگ بازار، به‌خوبی در نسبت قیمتی ETH/BTC قابل مشاهده است.
از زمان به‌روزرسانی بزرگ اتریوم موسوم به Merge در سپتامبر ۲۰۲۲ تاکنون، نسبت ETH/BTC از ۰/۰۸۰ به حدود ۰/۰۱۹۶ سقوط کرده است؛ یعنی کاهش چشمگیری معادل ۷۵ درصد. این نسبت اکنون در پایین‌ترین سطح خود از ژانویه ۲۰۲۰ قرار دارد؛ به‌طوری‌که در تنها ۵۰۰ روز از مجموع ۳۵۳۱ روز معاملاتی گذشته، این نسبت پایین‌تر از مقدار فعلی بوده است.
همچنین باید توجه داشت که برخلاف روندهای تاریخی در بازارهای صعودی، در این چرخه شاهد هیچ دوره‌ای از برتری قابل‌توجه اتریوم نسبت به بیت کوین نبوده‌ایم. این موضوع نیز نشانه‌ای دیگر از انحراف غیرعادی در الگوهای سنتی عملکرد دارایی‌های دیجیتال محسوب میشود.
بررسی زیان های محقق شده در بازار نزولی اخیر
در پی افت شدید قیمت‌ها که در هفته اخیر رخ داده است، بررسی واکنش سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد؛ چرا که معمولاً بازارهای نزولی با موجی از ترس شدید و زیان‌های سنگین آغاز می‌شوند.
برای تحلیل دقیق‌تر، با بررسی زیان‌های محقق‌شده در بازه‌های ۶ ساعته، می‌توان دید بهتری نسبت به رفتار سرمایه‌گذاران در این دوره نوسانی به‌دست آورد.
- در مورد بیت کوین، سرمایه‌گذاران در یک بازه ۶ ساعته حدود ۲۴۰ میلیون دلار زیان محقق کرده‌اند؛ رقمی که در سطح برخی از بزرگ‌ترین رویدادهای زیان در این چرخه قرار دارد.
- با این حال، شدت زیان‌ها در هر مرحله از افت قیمتی کاهش یافته است که می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی فروشندگان در کوتاه‌مدت باشد.
الگوی مشابهی در مورد اتریوم نیز دیده میشود. زیان‌های تحقق‌یافته در طول این افت اخیر به اوج ۵۶۴ میلیون دلار رسیده‌اند که این روند را به یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فروش سنگین از زمان آغاز بازار صعودی در ژانویه ۲۰۲۳ تبدیل میکند.
نکته مهم این است که با هر مرحله جدید از کاهش قیمت، میزان زیان‌های محقق‌شده در هر دو دارایی کاهش یافته است. این موضوع ممکن است نشان‌دهنده آن باشد که سرمایه‌گذاران به سطوح قیمتی پایین‌تر و شرایط پرنوسان بازار عادت کرده‌اند و تمایل کمتری برای فروش در ضرر نشان می‌دهند.
ریزش شدید در بازار آلت کوین ها
کاهش نقدینگی در بازار ارزهای دیجیتال که در ماه‌های اخیر شدت گرفته، منجر به افت قابل‌توجه ارزش در بخش آلت‌کوین‌ها شده است. در این میان، دارایی‌هایی که در انتهای منحنی ریسک قرار دارند (یعنی دارایی‌هایی با ریسک بالاتر)، واکنش شدیدتری به شوک‌های نقدینگی نشان داده‌اند و معمولاً با افت‌های قیمتی سنگین‌تری مواجه شده‌اند.
بر اساس داده‌های موجود، تا دسامبر ۲۰۲۴ مجموع ارزش بازار آلت‌کوین‌ها (با حذف بیت کوین، اتریوم و استیبل‌کوین‌ها) به اوج ۱ تریلیون دلار رسید. اما از آن زمان تاکنون، بازار شاهد افت شدیدی به سطح ۵۸۳ میلیارد دلار بوده که نشان‌دهنده کاهشی بیش از ۴۰ درصد در عرض چند ماه اخیر است.
این کاهش چشمگیر، به‌خوبی نشان می‌دهد که آلت‌کوین‌ها تا چه اندازه در برابر نوسانات نقدینگی آسیب‌پذیرند و در دوره‌های ریزش بازار، بیشتر از سایر دارایی‌ها در معرض فشار فروش قرار می‌گیرند.
نکته قابل توجه این است که در جریان این افت اخیر بازار، هیچ‌گونه رفتار متفاوت یا مستقل میان زیرمجموعه‌های مختلف آلت‌کوین‌ها مشاهده نشده است.
این کاهش قیمت‌ها، به‌صورت گسترده و در تمام بخش‌های بازار اتفاق افتاده و تقریباً همه‌ی آلت‌کوین‌ها دچار افت ارزش شده‌اند.
حتی بیت کوین نیز طی سه ماه گذشته عملکرد منفی داشته که نشان می‌دهد این افت، محدود به دارایی‌های پرریسک نبوده و کل بازار ارزهای دیجیتال را تحت تأثیر قرار داده است.
بررسی محدوده های قیمتی و سطوح کلیدی بازار
در پایان این تحلیل، به بررسی واکنش بازار نسبت به سطوح کلیدی تکنیکال و معیارهای مبتنی بر داده‌های آنچین (On-Chain) می‌پردازیم؛ سطوحی که می‌توانند در شرایط پرنوسان و نامطمئن بازار، ابزار مؤثری برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران باشند.
تحلیل تکنیکال یکی از ابزارهای اصلی سرمایه‌گذاران در دهه‌های اخیر بوده است، و بسیاری از فعالان بازار بیت کوین نیز به مجموعه‌ای از میانگین‌های متحرک توجه ویژه‌ای دارند. سه میانگین متحرک مهم در این زمینه عبارت‌اند از:
- 111DMA (میانگین متحرک ۱۱۱ روزه)
- 200DMA (میانگین متحرک ۲۰۰ روزه)
- 365DMA (میانگین متحرک ۳۶۵ روزه)
این سطوح، دید خوبی نسبت به قدرت یا ضعف روند قیمتی بیت کوین ارائه می‌دهند.
چارچوب تحلیل عملکرد اخیر بازار بیت‌کوین به این صورت است:
- شکست قیمت به زیر 111DMA (در حدود ۹۳ هزار دلار) اولین سیگنال جدی از کاهش مومنتوم صعودی بود. بازار تاکنون تلاشی جدی برای بازگشت به این سطح انجام نداده است.
- پس از این افت اولیه، قیمت برای مدتی حول 200DMA (در حدود ۸۷ هزار دلار) نوسان کرد. بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال، این سطح را مرز بین بازار صعودی و نزولی می‌دانند. اما عدم قطعیت در این محدوده در نهایت منجر به شکست این سطح و افت دوباره قیمت شد.
- در آخرین مرحله، قیمت برای اولین‌بار از زمان چرخه‌ی ۲۰۲۱ به زیر 365DMA (حدود ۷۶ هزار دلار) سقوط کرد. این سطح یکی از مهم‌ترین سطوح مومنتومی محسوب میشود. در حال حاضر این سطح نقش حمایتی دارد، اما در صورتی که شکسته شود، احتمال شکل‌گیری فشار نزولی بیشتر در بازار وجود خواهد داشت.
در روندهای صعودی بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً بیشتر فشار فروش در زمان اصلاح‌ها از سوی سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت (Short-Term Holders) اتفاق می‌افتد. بررسی رفتار و احساسات این دسته از سرمایه‌گذاران می‌تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد شدت اصلاح‌ها و واکنش بازار به آن‌ها ارائه دهد.
یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت، قیمت تمام‌شده (Cost Basis) آن‌هاست که در بازارهای صعودی، به‌عنوان معیاری کلیدی برای سنجش قدرت یا ضعف روند قیمتی بیت کوین عمل میکند.
برای تحلیل بهتر، می‌توان باندهای انحراف معیار (±1σ) را در اطراف این قیمت تمام‌شده ترسیم کرد. این باندها معمولاً نشان‌دهنده دامنه نوسانات محلی قیمت هستند:
- قیمت تمام‌شده سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت +1σ: ۱۳۱ هزار دلار
- قیمت تمام‌شده میانگین: ۹۳ هزار دلار
- قیمت تمام‌شده -1σ: ۷۲ هزار دلار
نخستین افت قیمت بیت کوین به زیر قیمت تمام‌شده سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت (STH-CB)، همزمان با شکست سطح 111DMA، اولین نشانه کاهش قدرت روند صعودی بود.
پس از سقوط اولیه، قیمت بیت کوین تلاش کرد تا دوباره به سطح هزینه متوسط خریداران کوتاه‌مدت بازگردد، اما این تلاش با شکست مواجه شد و قیمت در همان نزدیکی با مقاومت روبه‌رو شد و مجدداً کاهش یافت. این واکنش نشان‌دهنده تضعیف تمایل خریداران و تغییر قابل‌توجه در احساسات بازار است.
در حال حاضر، قیمت بیت کوین بین دو سطح کلیدی ۹۳ هزار و ۷۲ هزار دلار نوسان دارد که همان باند میانی و انحراف منفی اول STH-CB هستند. این دو سطح، محدوده اصلی معاملاتی بازار در کوتاه‌مدت را مشخص می‌کنند.
در کنار مدل‌های کلاسیک، دو مدل قیمتی دیگر به نام‌های قیمت تحقق‌یافته فعال (Active Realized Price) و میانگین واقعی بازار (True Market Mean) وجود دارند که معمولاً در میانه چرخه‌های قیمتی بیت کوین نوسان می‌کنند. این مدل‌ها، برآوردی دقیق‌تر از قیمت تمام‌شده سرمایه‌گذاران فعال بازار ارائه می‌دهند، چرا که عرضه‌های گم‌شده یا بسیار قدیمی را در محاسبه لحاظ نمی‌کنند.
از نظر آماری، در حدود ۵۰٪ از روزهای معاملاتی، قیمت لحظه‌ای بیت کوین بالاتر یا پایین‌تر از این مدل‌ها قرار دارد. بنابراین، این دو مدل نقش مهمی در تحلیل بازگشت به میانگین و تشخیص مرز بین بازار صعودی و نزولی ایفا می‌کنند.
- قیمت تحقق‌یافته فعال (Active Realized Price): ۷۱ هزار دلار
- میانگین واقعی بازار (True Market Mean): ۶۵ هزار دلار
در حال حاضر، چندین مدل قیمتی زنجیره‌ای معتبر، به‌طور همزمان بازه قیمتی ۶۵ تا ۷۱ هزار دلار را به‌عنوان یک محدوده بسیار مهم برای بازار شناسایی کرده‌اند. اگر قیمت بیت کوین بتواند در این محدوده باقی بماند و حمایت خود را تثبیت کند، می‌توان امید داشت که روند بلندمدت صعودی حفظ شود.
اما در صورتی که قیمت به‌طور معنی‌داری به زیر این بازه سقوط کند، اکثریت فعالان بازار در وضعیت زیان‌دِه قرار خواهند گرفت. این مسئله می‌تواند به‌طور مستقیم باعث افزایش فشار روانی و منفی شدن جو کلی بازار شود.
جمع بندی و نتیجه گیری
در حال حاضر، فشار در بازارهای مالی جهانی به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است؛ این وضعیت عمدتاً به‌دلیل افزایش عدم‌قطعیت در سیاست‌های تعرفه‌ای ایالات متحده ایجاد شده است. این شرایط منفی، تقریباً بر تمام کلاس‌های دارایی تأثیر گذاشته و به‌وضوح در افت شدید شاخص‌های اصلی اقتصاد کلان قابل مشاهده است.
بازار ارزهای دیجیتال نیز از این روند مستثنا نبوده و روندی نزولی و گسترده را در تمامی زیربخش‌ها تجربه کرده است.
قیمت بیت کوین تا ۷۵ هزار دلار نیز کاهش یافته و این موضوع یکی از شدیدترین اصلاح‌های قیمتی از آغاز چرخه صعودی در ژانویه ۲۰۲۳ محسوب میشود.
در این میان، اتریوم کاهش شدیدتری را تجربه کرده و بسیاری از دارایی‌های دیجیتال با ارزش بازار پایین‌تر، وارد فازهای نزولی عمیق شده‌اند.
با استفاده از مجموعه‌ای از مدل‌های تحلیل تکنیکال و داده‌های آنچین، بازه قیمتی ۶۵ تا ۷۱ هزار دلار به‌عنوان منطقه‌ای حیاتی برای حفظ حمایت بلندمدت بازار شناسایی شده است. اگر قیمت بیت کوین به زیر این محدوده سقوط کند، احتمالاً بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران فعال بازار در وضعیت زیان قرار خواهند گرفت که می‌تواند به‌طور جدی بر احساسات و چشم‌انداز کلی بازار تأثیر منفی بگذارد.
نظرات کاربران