دنیای ارزهای دیجیتال مملو از اصطلاحات عجیب و غریب است. واژههایی مانند هودل (Hodl)، دیفای (DeFi)، سیفای (CeFi)، ساتوشی (Satoshi) و عباراتی مثل «من این پروژه را پامپ کردم» یا «الان هولدر یک توکن خندهدار به نام معجون عشق کوچک (Smooth Love Potion) هستم» میتواند هر فرد غیر آشنا با این فضا را گیج و سردرگم کند. حالا یک اصطلاح جدید دیگر هم به این لیست اضافه شده است: میمبل ویمبل (Mimblewimble).
در این مقاله قصد داریم به طور کامل و تخصصی به بررسی پروتکل میمبل ویمبل، نحوه کارکرد آن، مزایا و کاربردهایش بپردازیم. همچنین ارتباط این پروتکل با لایت کوین را مورد بررسی قرار خواهیم داد و به این سوال پاسخ میدهیم که چرا این بهروزرسانی برای لایت کوین اهمیت زیادی دارد.
میمبل ویمبل چیست؟
میمبل ویمبل یک پروتکل بلاکچینی است که ویژگیهای قدرتمندی در زمینه حریم خصوصی، امنیت و مقیاسپذیری دارد. این پروتکل روش منحصر به فردی برای ذخیرهسازی و ساختاربندی تراکنشها در بلاکچین ارائه میدهد. میمبل ویمبل یک پیشرفت مهم در تاریخ بلاکچین محسوب میشود، هم به عنوان یک پروتکل مستقل قدرتمند و هم به عنوان یک راهکار برای ادغام با سایر پروتکلهای موجود.
این پروتکل زمانی توجه زیادی را به خود جلب کرد که توسعهدهندگان لایت کوین تصمیم گرفتند از آن استفاده کنند. در واقع، اضافه شدن میمبل ویمبل به شبکه لایت کوین، مهمترین بهروزرسانی این ارز دیجیتال تا به امروز محسوب میشود.
نام جالب این پروتکل برای طرفداران هری پاتر آشنا به نظر میرسد. در دنیای پر از جادو جمبل هری پاتر، میمبل ویمبل طلسمی است که زبان افراد را بند میآورد و مانع از صحبت کردن آنها درباره مسائل محرمانه میشود. در واقع، این طلسم یک ابزار قدرتمند ضد بازجویی محسوب میشود.

در ادامه به بررسی دقیق پروتکل میمبل ویمبل، نحوه استخراج آن، پروژههایی که از این پروتکل استفاده میکنند و همچنین ارتباط آن با لایت کوین خواهیم پرداخت. اما ابتدا یک یادآوری مختصر درباره لایت کوین داریم.
مروری کوتاه بر لایت کوین
لایت کوین یکی از قدیمیترین و معتبرترین بازیگران دنیای رمزارزهاست. این ارز دیجیتال در سال 2011 توسط چارلی لی (Charlie Lee)، مهندس اسبق گوگل، به عنوان یک فورک از بلاکچین بیت کوین ایجاد شد.
هدف اولیه از ایجاد لایت کوین، رفع نگرانیهای توسعهدهندگان درباره تمرکزگرایی بیش از حد بیت کوین بود. لایت کوین ویژگیهای مشابه زیادی با بیت کوین دارد (البته با الگوریتم متفاوت) و برای انجام تراکنشهای آسان، سریع، امن و کمهزینه طراحی شده که در این زمینه نیز بسیار موفق عمل کرده است.

لایت کوین یکی از معدود پروژههای رمزارزی است که در طول این سالها همچنان کاربردی باقی مانده است. در کنار ارزهای دیجیتال قدیمی دیگر مانند بیت کوین و اتریوم، لایت کوین توانسته آزمون زمان را با موفقیت پشت سر بگذارد.
لایت کوین به یکی از ارزهای دیجیتال محبوب برای تحقق هدف اولیه رمزارزها، یعنی عمل کردن به عنوان یک ارز واقعی برای تراکنشهای همتا به همتا تبدیل شده است. این ارز دیجیتال دومین رمزارز پذیرفته شده در سطح جهان پس از بیت کوین است که استفاده از آن را بسیار آسان میکند.
تراکنشهای لایت کوین به طور قابل توجهی ارزانتر و سریعتر از بیت کوین هستند. برای بسیاری از افراد، بیت کوین بیش از حد ارزشمند است که بخواهند آن را برای خریدهای روزمره خرج کنند و این موضوع لایت کوین را به گزینهای ایدهآل تبدیل میکند.
اغلب از لایت کوین به عنوان «نقره دیجیتال» و از بیت کوین به عنوان «طلای دیجیتال» یاد میشود، اما این مقایسه کاملاً دقیق نیست. بیت کوین قطعاً طلای دیجیتال است، اما لایت کوین بیشتر شبیه به پولی است که در حساب بانکی نگهداری میکنیم. به عبارت دیگر، بیت کوین را نگه میداریم و لایت کوین را خرج میکنیم.
برای مشاهده قیمت لحظه ای لایت کوین میتوانید به وبسایت ایران بروکر مراجعه کنید.
بروزرسانی میمبل ویمبل لایت کوین
ادغام میمبل ویمبل با لایت کوین از طریق بلوک توسعه میمبل ویمبل (MWEB) صورت گرفت. پس از یک دوره تحقیق درباره میمبل ویمبل، پروپوزال بهبود لایت کوین (LIP) در سال 2019 ارائه شد و پیادهسازی بلوکهای توسعه میمبل ویمبل بهترین راه پیش رو برای شبکه لایت کوین بود.

به لطف پروتکل میمبل ویمبل، کاربران شبکه لایت کوین میتوانند به صورت اختیاری تراکنشهای محرمانه انجام دهند (البته اگر کیف پول یا صرافی از آن پشتیبانی کند). علاوه بر این، پروتکل فوق مزایای دیگری نیز برای شبکه لایت کوین به همراه دارد که در ادامه به آنها میپردازیم.
دیوید برکت (David Burkett)، توسعهدهنده ارشد MWEB که توسط بنیاد لایت کوین حمایت میشود، این بهروزرسانی را ستود و گفت:
این اتفاق قابلیتهای لایت کوین را به عنوان یک ارز قابل معاوضه که میتواند برای تراکنشهای روزمره، پرداخت حقوق کارمندان و حتی خرید املاک و مستغلات استفاده شود، بهبود میبخشد.
علاوه بر گمنامی و تراکنشهای خصوصی، این بهروزرسانی نقش مهمی در تعویضپذیری و مقیاسپذیری شبکه لایت کوین ایفا میکند. مقیاسپذیری یک مشکل بزرگ در تقریباً تمام پروتکلهای بلاکچین است.

بنیاد لایت کوین معتقد است که ادغام میمبل ویمبل، اعتبار لایت کوین را به عنوان یک «پول سالم» افزایش خواهد داد.
«پول سالم» مفهومی است که به یک دارایی معاملاتی پایدار اشاره دارد که کمتر در معرض کاهش ارزش، تورم و دستکاریهایی قرار دارد که بر ارزهای سنتی فیات تأثیر میگذارد. پول سالم باید اصول زیر را داشته باشد:
- قابلیت تقسیم
- قابلیت جابجایی
- کمیابی
- قابلیت معاوضه
- دوام
- غیر مصرفی بودن
حال بیایید نگاهی به مقایسه بیت کوین و لایت کوین با طلا و ارزهای فیات از نظر «پول سالم» بودن قبل از بهروزرسانی میمبل ویمبل لایت کوین بیندازیم:
ویژگی | بیت کوین / لایت کوین | پول فیات | طلا |
---|---|---|---|
تقسیمپذیری | قوی | معمولی | ضعیف |
ترابرپذیری | قوی | قوی | ضعیف |
کمیابی | قوی | ضعیف | قوی |
تعویضپذیری | ضعیف | قوی | قوی |
ماندگاری | قوی | معمولی | قوی |
مصرفی نبودن | قوی | قوی | قوی |
نکته جالب این است که هم بیت کوین و هم لایت کوین در زمینه قابلیت معاوضه نمره «F» یا مردودی میگیرند.
حال چرا بنیاد لایت کوین، بیت کوین را از لحاظ قابلیت معاوضه در سطح پایینی میداند؟
قابلیت معاوضه به این معنی است که اقلام خاصی باید قابل تعویض به صورت متقابل باشند. من میتوانم یک اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی داشته باشم، شما هم میتوانید یک اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی داشته باشید و ما میتوانیم این اسکناسها را با هم عوض کنیم بدون اینکه تفاوتی ایجاد شود.
بسیاری از ما فکر میکردیم بیت کوین هم همینطور است. من یک بیت کوین دارم، شما یک بیت کوین دارید، میتوانیم آنها را با هم عوض کنیم و تفاوتی ایجاد نمیشود.
اما این طور نیست. به دلیل تاریخچه تراکنش قابل ردیابی بیت کوین، یک BTC تازه استخراج شده با یک بیت کوین 10 ساله که تاریخچه تراکنش به آن متصل است، یکسان نیست. من نمیدانم اسکناس ۱۰۰ هزار تومانی شما کجا بوده، اما همه میدانند بیت کوین شما قبلاً در کجا قرار داشته اشت.
مشکل کجاست؟
تخمین زده میشود که حدود 90 درصد از تمام اسکناسهای دلار در گردش حاوی عقبهای از مواد مخدر هستند و برای فعالیتهای مجرمانه استفاده شدهاند، اما این پول همچنان دست به دست میشود. بیت کوینها و لایت کوینهایی وجود دارند که در گذشته برای فعالیتهای غیرقانونی استفاده شدهاند و تاریخچه آنها نیز ثبت شده است. شما ممکن است همین حالا بیت کوینی را در کیف پول خود داشته باشید که قبلاً برای فعالیتهای غیرقانونی مورد استفاده قرار گرفته است.
بسیاری از نهادهای رمزارزی قانونی تصمیم گرفتهاند موضع خود را در برابر رمزارزهای «آلوده» که برای اهداف نامشروع استفاده شدهاند، اعلام کنند. آژانسهای اجرای قانون در حال بررسی بسیاری از این رمزارزهای آلوده هستند که میتواند تحقیقات مقامات را مستقیماً به کیف پول شما یا یک صرافی هدایت کند، حتی اگر هولدر فعلی هیچ ارتباطی با اقدامات غیرقانونی گذشته نداشته باشد.
گزارشهای متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه کاربران رمزارزی را در یک صرافی خریداری کردهاند، اما به دلیل ارسال ناخواسته این داراییهای آلوده به کیف پولهای خود، حسابهایشان مسدود شده است.
بنابراین، با پیادهسازی میمبل ویمبل که تاریخچه تراکنش را ذخیره نمیکند، لایت کوین اکنون از نظر پول سالم بودن بالاترین نمره را میگیرد:
ویژگی | لایت کوین |
---|---|
تقسیمپذیری | بالا |
ترابرپذیری | بالا |
کمیابی | بالا |
تعویضپذیری | ★ |
ماندگاری | بالا |
مصرفی نبودن | بالا |
برای استفاده از MWEB با لایت کوین، یک کیف پول رمزارزی یا صرافی باید آن را ادغام کند که به کاربران اجازه میدهد رمزارزهای خود را به داخل یا خارج از کیف پول در سمت MWEB منتقل کنند. این کار کاملاً اختیاری است و حتی اگر صرافیها به دلایل نظارتی از اجرای MWEB خودداری کنند، لایت کوین همچنان میتواند آزادانه جریان داشته باشد. چنین چیزی یک مزیت بزرگ برای لایت کوین نسبت به ارزهای دیجیتال کاملاً خصوصی مانند مونرو است که میتوانند به طور کامل از صرافی ها حذف شوند، همانطور که در موارد متعددی حذف مونرو و سرکوبهای نظارتی علیه رمزارزهای حافظ حریم خصوصی را دیدهایم.
نحوه کار میمبل ویمبل
میمبل ویمبل از نوعی رمزنگاری منحنی بیضوی استفاده میکند. در شبکهای که از پروتکل میمبل ویمبل استفاده میکند، هیچ آدرسی روی بلاکچین وجود ندارد که این امر به بهرهوری بالای ذخیرهسازی دادههای شبکه کمک میکند.
میمبل ویمبل تنها به حدود 10 درصد فضای ذخیرهسازی مورد نیاز شبکه بیت کوین نیاز دارد که آن را بسیار مقیاسپذیر و سریعتر میکند. در بیت کوین، هنگامی که یک کاربر یک BTC را ارسال میکند، سه قطعه اطلاعات به صورت عمومی ثبت میشوند:
- آدرس فرستنده
- آدرس گیرنده
- مقدار
با میمبل ویمبل، این سه قطعه اطلاعات میتوانند از دفتر کل عمومی بلاکچین پنهان شوند.
این پروتکل از مدل ورودی/خروجی UTXO که توسط بیت کوین استفاده میشود، استفاده نمیکند. در عوض، میمبل ویمبل از یک مدل چند امضایی برای تمام ورودیها و خروجیها استفاده میکند.
درک مدل UTXO بیت کوین:
برای درک میمبل ویمبل، ابتدا باید با مدل UTXO (خروجی خرج نشده تراکنش) بیت کوین آشنا شویم. برخلاف پول فیات که در آن تراکنشها به سادگی با کم و زیاد شدن موجودی حسابها انجام میشوند، شبکه بیت کوین از سیستم پیچیدهتری استفاده میکند.

در بیت کوین، هر تراکنش از چندین ورودی و خروجی تشکیل شده است. به عنوان مثال، اگر زهرا بخواهد 1 بیت کوین به علی بفرستد، شبکه چندین ورودی از تراکنشهای قبلی زهرا را با هم ترکیب میکند تا به مقدار مورد نظر برسد. این فرآیند میتواند به شکل زیر باشد:
زهرا : (0.1 + 0.25 + 0.35 + 0.3) بیت کوین میدهد
علی : یک بیت کوین میگیرد
در این مثال، یک بیت کوین زهرا از چهار ورودی مختلف تشکیل شده است. در برخی موارد، یک تراکنش در شبکه بیت کوین میتواند صدها ورودی داشته باشد. علاوه بر این، اگر مجموع ورودیها بیشتر از مقدار تراکنش باشد، یک خروجی اضافی ایجاد میشود و مابقی به فرستنده برگردانده میشود.
این سیستم، اگرچه امن است، اما بسیار ناکارآمد است. هر تراکنش باید به طور جداگانه توسط نرمافزار کیف پول امضا شود و شبکه باید حجم زیادی از دادهها را پردازش کند.
تراکنش های محرمانه (Confidential Transactions):

اینجاست که میمبل ویمبل وارد عمل میشود. این پروتکل از سیستمی کارآمدتر استفاده میکند که نیاز به ورودیها و خروجیهای جداگانه را از بین میبرد. مدل UTXO با یک مدل چند امضایی (multi-signature) برای تمام ورودیها و خروجیها جایگزین میشود که آن را «تراکنشهای محرمانه» مینامند.
در تراکنشهای محرمانه، اگر زهرا بخواهد یک رمزارز به علی بفرستد، هر دو یک کلید چند امضایی ایجاد میکنند که برای تأیید تراکنش استفاده میشود. این تراکنشها از طرح تعهد پدرسن (Pedersen Commitment) استفاده میکنند که نیازی به آدرس ندارد. در عوض، طرفین یک «فاکتور کورکننده» (blinding factor) را به اشتراک میگذارند.
فاکتور کورکننده ورودیها و خروجیهای تراکنش را همراه با کلیدهای عمومی و خصوصی هر دو طرف رمزگذاری میکند. این فاکتور به صورت محرمانه بین دو طرف درگیر در تراکنش به اشتراک گذاشته میشود. به دلیل جایگزینی آدرسها با فاکتور کورکننده، تنها دو طرف تراکنش میدانند که در آن تراکنش دخیل بودهاند. این امر حریم خصوصی شبکه را بسیار بالا میبرد.
نحوه عملکرد طرح تعهد پدرسن:
گرههای کامل، مقادیر رمزگذاری شده را از هر دو ورودی و خروجی کم میکنند و یک معادله متعادل ایجاد میشود که ثابت میکند صفر رمزارز از هیچ چیزی تولید نشده است. در هیچ نقطهای از این فرآیند، گره مقدار واقعی تراکنش را نمیداند.

تنها تأیید مورد نیاز برای پروتکل میمبل ویمبل این است که بررسی شود هیچ رمزارز جدیدی ایجاد نشده و طرفین شرکتکننده در تراکنش مالکیت کلیدهای خود را دارند. هر دو فرآیند تأیید از فاکتور کورکننده استفاده میکنند تا مقدار تراکنش خصوصی باقی بماند. در ادامه مثالی از این فرآیند میزنیم.
5+5=10 – 5+5-10=0
این مثال ساده نشان میدهد که هیچ رمزارز جدیدی ایجاد نشده و تراز خالص صفر است.
5(10) + 5(10) = 10(10)
یک عدد مخفی ( در اینجا 10) – فاکتور کورکننده – به این محاسبه اضافه شده و در تمام متغیرها ضرب میشود تا مقادیر اصلی را مبهم کند.
50 + 50 = 100
در این معادله، هم فاکتور کورکننده – که در معادله دوم 10 بود – و هم مقادیر خصوصی باقی میمانند در حالی که همچنان به ولیدیتورها اجازه میدهد تا تأیید کنند که هیچ رمزارز جدیدی در تراکنش ایجاد نشده است.
در میمبل ویمبل، فاکتور کورکننده ترکیبی از کلیدهای عمومی و خصوصی است. به این ترتیب، علاوه بر اثبات اینکه هیچ رمزارز جدیدی ایجاد نشده، طرفین میتوانند ثابت کنند که مالک کلیدهای خود هستند.
در پایان تراکنش، به هر دو طرف یک هدر (Header) چند امضایی داده میشود. این هدر چند امضایی شامل تمام ورودیها و خروجیهایی است که در طول تراکنش ادغام شدهاند.
پیاده سازی میمبل ویمبل در لایت کوین
پیادهسازی میمبل ویمبل در لایت کوین شامل سه جزء اصلی میشود: هستههای تراکنش، دور زدن یا برش تراکنش و بلوکهای توسعه.
بلوک های توسعه (EB):
در اولین جزء این پیادهسازی میمبل ویمبل به عنوان یک زنجیره جانبی به شبکه موجود لایت کوین اضافه میشود. این بدان معناست که یک «بزرگراه موازی» از بلوکها به نام بلوکهای توسعه وجود خواهد داشت. این بلوکها با همان ریتم بلوکهای شبکه لایت کوین – تقریباً هر 2.5 دقیقه – ایجاد میشوند و کاربران میتوانند با ارسال وجوه به داخل و خارج از این زنجیره موازی، حریم خصوصی تراکنشهای لایت کوین خود را افزایش دهند. ماینرها سپس یک ریشه مرکل – خلاصهای از تمام تراکنشهای بلوک توسعه (EB) – را در زنجیره اصلی لایت کوین ثبت میکنند.
این رویکرد اجازه میدهد تراکنشهای شفاف زنجیره اصلی و تراکنشهای بلوک توسعه با حریم خصوصی بالا در کنار هم وجود داشته باشند و اجرای آن برای کاربران کاملاً اختیاری است.
ارسال و برداشت وجوه از بلوک های توسعه:
پ.ن: برای اینکه مجبور نباشید جهت مشاهده این نمودار به بالا برگردید، آن را در طول توضیحات چند بار قرار دادیم.

برای ارسال وجوه به یک EB، کاربران ابتدا یک تراکنش پگ-این (Pegging-in) ایجاد میکنند که در آن لایت کوینها به یک نوع آدرس خاص ارسال میشوند (A در نمودار بالا) که از هستههای تراکنش استفاده میکند. برای درک بهتر، این فرآیند را به عنوان یک آدرس با پیشوند ltc1 تصور کنیم که حاوی یک قطعه اطلاعات اضافی است و میتواند آن را به یک EB خاص (F در مثال بالا) متصل کند. این امر در واقعیت کمی متفاوت است.
این تراکنشهای پگ-این یک مجموعه از وجوه آماده برای تراکنش در EB خاص ایجاد میکنند.
برای خارج کردن وجوه از یک EB، کاربر باید یک تراکنش پگ-اوت (Pegging-out) ایجاد کند که در آن آدرسی را که میخواهد لایت کوین را در زنجیره اصلی دریافت کند و پیوندی به مقدار از بلوک توسعه (G در نمودار بالا) مشخص میشود. بدین صورت یک صف از «درخواستهای برداشت» ایجاد خواهد شد.
برای پردازش تراکنشهای پگ-این و پگ-اوت، ماینر یک نوع خاص از تراکنش به نام تراکنش ادغام – که اکنون به عنوان تراکنش هاگوارتز نیز شناخته میشود – ایجاد میکند که دارای X+1 ورودی و Y+1 خروجی است. X و Y به ترتیب تعداد تراکنشهای پگ-این و پگ-اوت هستند. در نمودار زیر، فقط یک تراکنش پگ-این و یک تراکنش پگ-اوت وجود دارد و فرآیند کمی سادهسازی شده است.

ورودی های تراکنش ادغام:
اولین ورودی در تراکنش ادغام همیشه یک هزینه از HogAddr بلوک قبلی (جعبه خاکستری در HogEx نمودار بالا) به HogAddr بلوک فعلی (C در نمودار بالا) خواهد بود. این امر اطمینان حاصل میکند که هر کوینی که در EB قبلی باقی مانده به این EB جدید منتقل میشود. ورودیهای باقیمانده نیز با تراکنشهای پگ-این برای EB مطابقت دارند (B در نمودار بالا).
ماینر سپس تراکنشهای کوین بیس (Coinbase) میمبل ویمبل را ایجاد میکند که کوینها را از تراکنش پگ-این (B در نمودار بالا) به HogAdd (C در نمودار بالا) ارسال میکند. این امر «موجودی» EB که از HogAddr قبلی منتقل شده را با کوینهای جدید پگ شده تکمیل میکند. برخلاف بلوکهای شبکه اصلی، به ازای هر تراکنش پگ-این به بلوک توسعه، یک Coinbase MW وجود خواهد داشت، بنابراین 10 تراکنش پگ-این منجر به 10 تراکنش Coinbase MW به EB خواهد شد.
خروجی های تراکنش ادغام:

اولین خروجی در هر HogEx به HogAddr جدید برای EB (C در نمودار) خواهد بود و با اولین ورودی که هر «موجودی» باقیمانده را از آخرین EB به EB جدید منتقل میکند، مطابقت دارد. خروجیهای باقیمانده تراکنشهای پگ-اوت را پردازش و بنابراین مقدار مربوطه لایت کوین را به آدرسهای برداشت LTC مشخص شده از تراکنشهای پگ-اوت ارسال میکنند (D در نمودار). لازم به ذکر است که وجوه پگ شده در حال حاضر برای 6 بلوک در بلاکچین لایت کوین قفل میشوند تا امنیت بیشتری برای فرآیندهای بعدی فراهم شود. با این حال، این محدودیت تأیید احتمالاً پس از فعالسازی و جمعآوری دادهها مورد بازبینی قرار خواهد گرفت.
همانطور که در بالا ذکر شد، LTC میتواند به داخل یا خارج از بلوکهای توسعه منتقل شود، اما جایی که جادوی حفظ حریم خصوصی اتفاق میافتد درون این بلوکهای توسعه است. این بدان معناست که هر کسی میتواند برای ایجاد تراکنشهای میمبل ویمبل در EBها با استفاده از LTC که از زنجیره اصلی پگ شده، همکاری کند. این تراکنشهای MW مشابه تراکنشهای شبکه لایتنینگ بیت کوین هستند که در زنجیره اصلی ذخیره نمیشوند. بنابراین، من میتوانم 10 LTC را از زنجیره اصلی پگ کنم، 50 تراکنش MW برای شرکتکنندگان مختلف انجام دهم و تنها «خلاصه» این فعالیت در زنجیره اصلی ضبط میشود، مثلاً اینگونه نشان داده میشود که اکنون 3 LTC دارم.

رمزنگاری میمبل ویمبل
رویکرد رمزنگاری میمبل ویمبل، رمزنگاری منحنی بیضوی (ECC) نام دارد که به میمبل ویمبل اجازه میدهد تا الزامات تراکنش بلاکچین مبنی بر تأیید مقدار صحیح تراکنش، همراه با طرف فرستنده و دریافتکننده را بدون افشای عمومی اطلاعات برآورده کند.
ECC بر اساس لگاریتمهای گسسته کار میکند. اصطلاح «گسسته» به شاخهای از ریاضیات اشاره دارد که حول مجموعهای از مقادیر ریاضی گسسته میچرخد و از موضوعاتی مانند احتمال و نظریه مجموعهها استفاده میکند.
این امر امنیت پروتکل را نیز تقویت میکند، اما کار ECC به همین جا ختم نمیشود. میمبل ویمبل پروتکلهای رمزنگاری زیر را نیز در خود ترکیب میکند:
- تراکنشهای محرمانه (CTs): این پروتکل که توسط مونرو (Monero) نیز استفاده میشود، مقدار تراکنشها را پنهان میکند.
- قاصدک (Dandelion): پروتکل قاصدک هویت هر دو طرف فرستنده و گیرنده را پنهان میکند.
- کوین جوین (CoinJoin): پروتکل کوین جوین ردیابی مسیر تراکنشها را بسیار دشوار میکند. این پروتکل با ترکیب پرداختهای چندین فرستنده تحت یک تراکنش واحد اجازه میدهد آدرسهای عمومی تراکنشها پنهان بمانند. کوین جوین به فشردهسازی دادههای بلاکچینی نیز کمک میکند زیرا دیگر نیازی به ذخیره تمام دادههای تراکنش به جز ورودیها و خروجیها نیست.
- Cut-Through: این پروتکل بلوکهای تراکنش کوچکی را با تجمیع چندین تراکنش در یک مجموعه واحد ایجاد میکند که مقیاسپذیری را افزایش میدهد زیرا فرآیند تجمیع منجر به ایجاد بلوکهای کوچکتر میشود. Cut-Through همچنین اجازه میدهد اطلاعات از بلاکچین به راحتی حذف شوند بدون اینکه امنیت به خطر بیفتد.

این پروتکلها در کنار هم در پروتکل میمبل ویمبل کار میکنند تا اطلاعات تراکنش پنهان بمانند و مقیاسپذیری و امنیت افزایش یابد.
ویژگی های اصلی میمبل ویمبل
- گمنامی: اکثر شبکههای بلاکچین دارای آدرسهای عمومی قابل ردیابی هستند که اطلاعات فرستنده و گیرنده را برای هر تراکنش منتشر میکنند. ردیابی تاریخچه تراکنش در میمبل ویمبل بسیار دشوار و شاید غیرممکن است.
- تعویضپذیری: از آنجا که داراییها به سختی قابل ردیابی هستند، پروتکلها و داراییهای فعال شده توسط میمبل ویمبل در مقایسه با سایر بلاکچینها تعویضپذیری بیشتری دارند.
- مقیاسپذیری: مقیاسپذیری تقریباً تمام شبکههای بلاکچین غیرمتمرکز را آزار میدهد. از آنجا که میمبل ویمبل از CoinJoin و Cut-Through استفاده میکند، اطلاعات غیرضروری تراکنش را حذف کرده که اندازه بلوکها را کاهش داده و امکان مقیاسپذیری بهتری را فراهم میکند.
معایب میمبل ویمبل
در حالی که پروتکل میمبل ویمبل بسیار انقلابی است، اما هیچ چیز در بلاکچین بدون نقص نیست. برخی از معایب اصلی پروتکل میمبل ویمبل عبارتند از:
- توان عملیاتی پایینتر: سیستمهایی که از تراکنشهای محرمانه پشتیبانی میکنند، اغلب به دلیل حجم داده از سرعت تراکنش پایینتری نسبت به شبکههایی مانند ریپل (XRP) و شبکههای اثبات سهام (PoS) مانند سولانا و کاردانو برخوردارند.
- وابستگی به امضاهای دیجیتال: از آنجا که میمبل ویمبل به امضاهای دیجیتال متکی است، در برابر حملات احتمالی کامپیوترهای کوانتومی آسیبپذیرتر میشود.
پروژه هایی که از میمبل ویمبل استفاده می کنند
چندین پروژه رمزارزی به دلیل ویژگیهای امنیتی، حریم خصوصی و مقیاسپذیری بهبود یافته، میمبل ویمبل را انتخاب کردهاند و بسیاری دیگر نیز در حال تحقیق روی این پروتکل هستند. برخی از مهمترین پروژههایی که از میمبل ویمبل استفاده میکنند عبارتند از:
- گرین (Grin): اولین تیمی که استفاده از میمبل ویمبل را تئوریزه کرد، همان تیمی بود که در سال 2016 پشت یک ارز دیجیتال حریم خصوصی به نام گرین قرار داشت. گرین یک پروژه متن باز است که توسعهدهندگان آن کارهای اصلی را برای ایجاد یک پروژه بر اساس میمبل ویمبل انجام دادند، اما این پروژه در سال 2019 بر اساس میمبل ویمبل راهاندازی شد.

گرین یک پروژه مبتنی بر جامعه است که روی یک اثبات مفهوم سبک از پروتکل میمبل ویمبل کار میکند. برای تراکنشهای گرین، هیچ آدرس افشا شدهای وجود ندارد، هیچ مقداری وجود ندارد و دو تراکنش که یکدیگر را «خرج میکنند» با هم ادغام میشوند تا یک تراکنش واحد با حذف تمام اطلاعات واسطه از تراکنش تشکیل دهند.
یک بلوک گرین مانند یک تراکنش بزرگ به نظر میرسد و ارتباطات اصلی بین ورودیها و خروجیها در بلاکچین حفظ نمیشود.
- بیم (Beam): یکی دیگر از رمزارزهای متمرکز بر حریم خصوصی که از پیادهسازی میمبل ویمبل استفاده میکند، بیم است که بر اساس همان اصول گرین کار میکند.

بیم یک اکوسیستم مالی غیرمتمرکز محرمانه پر از برنامههای غیرمتمرکز (DApps) دارد.

- اپیک کش (Epic Cash): شاید جالبترین و بلندپروازانهترین پروژهای که از پروتکل میمبل ویمبل در ظرفیت کامل آن استفاده میکند، اپیک کش باشد. اپیک قصد دارد چشمانداز اصلی ساتوشی را برای ایجاد یک سیستم پرداخت همتا به همتا، غیرمتمرکز، بدون نیاز به اعتماد (Trustless) و خالص محقق کند. به لطف میمبل ویمبل و فناوری اختصاصی آن، اپیک کش کاستیهای بیت کوین در مورد تمرکز استخراج، حریم خصوصی، مقیاسپذیری و تعویضپذیری را برطرف میکند.

جامعه اپیک کش در حال ساخت یک سیستم مالی کامل از صفر است و قصد دارد سیستم فاسد امروزی را جایگزین کند.
- میمبل ویمبل کوین (MWC): این توکن را نباید با پروتکل میمبل ویمبل اشتباه گرفت، زیرا میمبل ویمبل کوین (MWC) صرفاً یکی از پروژههای متعددی است که از این فناوری استفاده میکند.

استخراج میمبل ویمبل کوین
استخراج میمبل ویمبل کوین (MWC) روی دو الگوریتم در دسترس است: Cuckarood29 و cuckAToo31. زمان بلوک آن 60 ثانیه و پاداش بلوکی 0.6 MWC است.
چندین استخر برای استخراج میمبل ویمبل کوین داریم که بزرگترین و محبوبترین آن حدود 10 هزار کاربر فعال دارد.
به طور کلی، اگر علاقهمند به استخراج MWC در استخر هستید، باید این چند مرحله را انجام دهید:
- دانلود نرمافزار استخراج و نسخه مورد نیاز از GPU Miner.
- آماده کردن تجهیزات استخراج.
- دریافت کیف پول رسمی MimbleWimble Coin برای دسکتاپ.
- ویرایش فایل BAT (در صورت تمایل میتوانید نام ریگ را نیز مشخص کنید).
مقایسه میمبل ویمبل با سایر راهکارهای حریم خصوصی
میمبل ویمبل در مقایسه با سایر راهکارهای حریم خصوصی در دنیای رمزارزها، مزایا و تفاوتهایی دارد:
- مونرو: مونرو از تکنولوژی امضای حلقوی (Ring Signatures) استفاده میکند که حریم خصوصی بالایی را فراهم میکند، اما مقیاسپذیری آن محدودتر است. میمبل ویمبل مقیاسپذیری بهتری ارائه میدهد.
- زیکش (Zcash): زیکش از تکنولوژی zk-SNARKs استفاده میکند که حریم خصوصی خوبی را ارائه میدهد، اما پیادهسازی آن پیچیدهتر است. میمبل ویمبل سادهتر است.
- دش (Dash): دش از PrivateSend استفاده میکند که سطح متوسطی از حریم خصوصی را فراهم میکند. میمبل ویمبل حریم خصوصی قویتری ارائه میدهد.
- بیت کوین با کوین جوین: این تکنیک یک حریم خصوصی نسبی ارائه میدهد اما به اندازه میمبل ویمبل قوی نیست.
مقایسه دقیق تر میمبل ویمبل با مونرو
مونرو یک ارز دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی و غیرمتمرکز است که بالاترین مارکت کپ را در میان تمام رمزارزهای حریم خصوصی دارد. مونرو در سال 2014 به عنوان یک فورک از بایت کوین (Bytecoin) راهاندازی شد و هدفش این است که اجازه دهد تراکنشها در بلاکچین به صورت خصوصی و ناشناس انجام شوند.
مونرو بر اساس اثبات کار ساخته شده و پروتکل CryptoNight را پیادهسازی کرده که از امضاهای حلقوی برای پنهان کردن دفتر کل تراکنشها استفاده میکند. این یعنی دانستن مقدار کل XMR نگهداری شده توسط یک کاربر خاص غیرممکن است.
با استفاده از تراکنشهای محرمانه حلقوی که ترکیبی از تراکنشهای محرمانه، امضاهای حلقوی و آدرسهای مخفی هستند، مونرو محرمانه بودن اطلاعات را امکانپذیر میکند. بنابراین، تراکنشهای محرمانه به پنهان کردن مقادیر منتقل شده کمک میکنند. امضاهای حلقوی حداقل شش توکن «فریب» به هر تراکنش اضافه میکنند که مشابه توکنهای واقعاً خرج شده در تراکنش به نظر میرسند.
در مقایسه با مونرو، میمبل ویمبل یک پروتکل بسیار ظریفتر است که هم ناشناس بودن و هم مقیاسپذیری را امکانپذیر میکند. حریم خصوصی در میمبل ویمبل به طور پیشفرض فعال است زیرا مقادیر منتقل شده، فرستندگان و گیرندگان با استفاده از تراکنشهای محرمانه پنهان میشوند. علاوه بر این، مکانیسم Cut-Through میمبل ویمبل اندازه بلاکچین را کوچک نگه میدارد.
بنابراین، در مقایسه با مونرو، میمبل ویمبل به محرمانه بودن و مقیاسپذیری بسیار بهتری دست مییابد.
آیا بیت کوین هم میمبل ویمبل را می پذیرد؟
از آنجا که میمبل ویمبل توانایی افزایش قابل توجه مقیاسپذیری، امنیت، تعویضپذیری و ناشناس بودن در یک شبکه بلاکچینی را دارد، بحثهای زیادی در جامعه بیت کوین در مورد اینکه آیا بیت کوین باید از این پروتکل استفاده کند یا خیر به وجود آمده است.
قبل از اینکه لایت کوین این پروتکل را با خود یکپارچه کند، اغلب گفته میشد که لایت کوین اساساً یک شبکه آزمایشی برای بیت کوین است و این روایت اکنون پس از پیادهسازی میمبل ویمبل توسط لایت کوین جدیتر گرفته میشود. اگر چیزی بتواند روی لایت کوین کار کند، پس یعنی میتواند روی بیت کوین هم کار کند.
برخی از محققان و توسعهدهندگان اظهار داشتهاند که پیادهسازی این پروتکل روی بیت کوین اگرچه شدنی است، اما بسیار دشوار خواهد بود، در حالی که بسیاری دیگر معتقدند که میمبل ویمبل ممکن است در نهایت شبکه بیت کوین را به عنوان یک راهحل زنجیره جانبی بهبود بخشد.
پولسترا (Poelstra)، ریاضیدان بلاک استریم (Blockstream) که روی گسترش کد پایه بیت کوین برای استفاده تجاری متمرکز است، گفته که میمبل ویمبل میتواند یک راهحل بالقوه برای مدیریت حجم زیادی از تراکنشهای ساده بیت کوین باشد.
با این حال، پیتر وویله (Pieter Wuille)، یکی از توسعهدهندگان بیت کوین و یکی از بنیانگذاران بلاک استریم، پیچیدگیهای این کار را توضیح داده است:
ادغام آن در بیت کوین بسیار دشوار خواهد بود، یا حداقل در بیت کوینی که ما میشناسیم. در میمبل ویمبل هیچ آدرسی وجود ندارد، هیچ موجودی وجود ندارد، هیچ اسکریپتی وجود ندارد، بنابراین ما قطعاً نمیتوانیم آن را به هیچ طریقی جز به عنوان یک منطقه آزمایشی جداگانه با بیت کوین ادغام کنیم.
کریس برنیسک (Chris Burniske)، مدیر محصولات بلاکچین در آرک اینوست (Ark Invest)، نگرانیهای مشابهی را بیان کرده است:
با وجود این که رویکردهای میمبل ویمبل نوآورانه هستند، اما راهحلهای دیگری برای مشکلات حریم خصوصی و مقیاسپذیری در حال حاضر وجود دارد و به نظر میرسد میمبل ویمبل بیش از حد از پروتکل بیت کوین منحرف شده است.
پولسترا به این نگرانیها با اظهار اینکه میمبل ویمبل میتواند یک زنجیره جانبی قابل اجرا برای بیت کوین باشد، پاسخ میدهد. او میگوید که مردم میتوانند بیت کوین را به زنجیره جانبی میمبل ویمبل منتقل کنند، با وجوه خود تراکنش انجام دهند در حالی که از ویژگیهای میمبل ویمبل بهره میبرند و سپس وجوه را به شبکه بیت کوین برگردانند.
میمبل ویمبل میتواند به عنوان یک سیستم با عملکرد پایین، مقیاسپذیرتر و با حریم خصوصی بالا برای تراکنشهای ساده بیت کوین عمل کند.
جمعبندی
میمبل ویمبل نقطه عطف مهمی در تاریخ بلاکچین محسوب میشود. ویژگیهای این پروتکل بسیار انقلابی هستند و بسیاری احساس میکنند که میمبل ویمبل زمینه را برای آینده پروتکلهای متمرکز بر حریم خصوصی فراهم کرده و از نظر سود رساندن به شبکههای موجود نیز مزایای زیادی دارد.
میمبل ویمبل نشان داد که نوآوری در فضای بلاکچین همچنان ادامه دارد و راهحلهای خلاقانه برای مشکلات پیچیده در حال ظهور هستند. با ادامه تکامل فناوری بلاکچین، پروتکلهایی مانند میمبل ویمبل میتوانند نقش مهمی در شکل دادن به آینده ارزهای دیجیتال و تراکنشهای مالی ایفا کنند.
در نهایت، موفقیت میمبل ویمبل و پروژههای مشابه به عوامل متعددی از جمله پذیرش کاربران، پشتیبانی جامعه توسعهدهندگان و محیط نظارتی بستگی خواهد داشت.
سوالات متداول
میمبل ویمبل چیست؟
میمبل ویمبل یک پروتکل غیرمتمرکز با تمرکز بر حریم خصوصی است که برای ساختاردهی و ذخیرهسازی تراکنشها در یک بلاکچین طراحی شده است. این پروتکل حریم خصوصی، امنیت و مقیاسپذیری را افزایش میدهد و ردیابی تراکنشها را دشوار میسازد.
میمبل ویمبل چگونه کار میکند؟
میمبل ویمبل از رمزنگاری منحنی بیضوی، تراکنشهای محرمانه، قاصدک، کوین جوین و Cut-Through برای تأمین حریم خصوصی، تعویضپذیری و مقیاسپذیری استفاده میکند. تراکنشها شامل عوامل کورکننده و مدلهای چند امضایی هستند که اطلاعات فرستنده و گیرنده را پنهان میکنند.
کدام ارزهای دیجیتال از میمبل ویمبل استفاده میکنند؟
لایتکوین یکی از ارزهای دیجیتال برجستهای است که میمبل ویمبل را از طریق ارتقای بلوک توسعه میمبل ویمبل (MWEB) ادغام کرده است. پروژههای دیگر شامل گرین و بیم هستند که ارزهای دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی با استفاده از میمبل ویمبل محسوب میشوند.
میمبل ویمبل چگونه حریم خصوصی را افزایش میدهد؟
میمبل ویمبل جزئیات تراکنش را پنهان میکند و ردیابی اطلاعات فرستنده و گیرنده را دشوار میسازد. این پروتکل به آدرسهای عمومی نیاز ندارد و مقادیر درگیر در تراکنشها را مبهم میکند.
نظرات کاربران