با توجه به اینکه بیت کوین رشد بسیار خوبی را در سال‌های اخیر داشته است و تقریبا هر روز اخبار مهمی در مورد آن منتشر می‌شود، افراد زیادی به آن روی آورده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد زمان مناسبی باشد تا به بررسی تصورات غلط درمورد بیت کوین که در میان کاربران دنیای کریپتو رایج است بپردازیم و اطلاعات نادرست خود درمورد بیت کوین را تصحیح کنیم.
منظور از “تصورات غلط درمورد بیت کوین” این است که برای مثال شما هم مانند برخی از کاربران فکر می‌کنید که:
ارزش بیت کوین بر پایه هیچ چیزی نیست و پشتوانه‌ای ندارد! یا اینکه بیت کوین برای استفاده در دنیای واقعی بسیار ناکارآمد است.
اگر شما هم ذهنیتی مشابه با جملات گفته‌شده را دارید این مقاله برای شماست. ما قصد داریم همراه با در نظر گرفتن ریسک‌های احتمالی بیت کوین، به بررسی افسانه‌هایی که درمورد آن وجود دارد بپردازیم، واقعیت و تخیل را از یکدیگر جدا کنیم تا در نهایت به حقیقت بیت کوین که محبوب‌ترین ارز دیجیتال در جهان است برسیم.
بیت کوین یک حباب است
درست است که برخی از مردم به این دلیل که دنبال بازدهی بزرگ و سود کلان هستند در بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کنند اما اینکه بیت کوین حباب به شمار رود یکی از بزرگ‌ترین تصورات غلط درمورد بیت کوین است. حباب در واقع یک چرخه اقتصادی است که در آن داد و ستد با قیمت بسیار بیشتر از ارزش واقعی یک کالا در بازار انجام می‌شود. حباب زمانی ظاهر می‌شود که قیمت‌ها بسیار بالاتر از ارزش ذاتی یک دارایی باشد.
داستان واقعی این است:
- بیت کوین در طول بیش از ۱۲ سال چرخه‌های قیمتی متعددی را پشت سر گذاشته است و هر بار در تلاش بوده تا به بالاترین قیمت‌های جدید دست یابد. به عنوان یک حقیقت باید برای هر تکنولوژی، هر دو چرخه رونق و رکود را انتظار داشته باشیم. به عنوان مثال در دوره حباب بازارهای مالی در دهه نود میلادی، سهام آمازون از قیمت ۱۰۰ دلار به ۵ دلار کاهش یافت اما در دهه‌های بعدی به یکی از باارزش‌ترین شرکت‌های جهان تبدیل شد.
- برخی از سرمایه‌گذاران بزرگ بیت کوین بر این باورند که در بازارهای جوان و نوظهور نوسانات زیادی وجود دارد، بنابراین نوسانات بیت کوین نیز اتفاقی طبیعی است. آن‌ها می‌گویند که قیمت بیت کوین در بلند مدت و با نوسانات کوچک افزایش پیدا می‌کند و پیش‌بینی می‌کنند که در آینده به یک ثبات نسبی خواهد رسید. البته درستی این حرف را تنها زمان مشخص می‌کند!
بیت کوین هیچ کاربردی در دنیای واقعی ندارد
مخالفان بیت کوین دوست دارند ادعا کنند که بیت کوین در دنیای واقعی کاربردی ندارد (و اگر هم کاربردی دارد بیشتر برای فعالیت‌های غیرقانونی مفید است). هیچ یک از این گفته‌ها درست نیست. بیت کوین سابقه‌ای طولانی به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت به افراد در جهان دارد بدون تکیه بر هیچ واسطه‌ای مانند بانک یا پردازشگر پرداخت. همچنین اخیرا استفاده افراد از بیت کوین (مانند طلا) به عنوان محافظی در برابر تورم در حال افزایش است.
داستان واقعی این است:
- در سال‌های اخیر افراد از بیت کوین به عنوان یک سپر مقاوم برای حفظ ارزش دارایی در مقابل تورم استفاده کرده‌اند و به همین دلیل بیت کوین به طور فزاینده‌ای در میان افراد محبوب شده است به طوری که لقب “طلای دیجیتال” را به خود اختصاص داده است. تعداد زیادی از صندوق‌های بزرگ و شرکت‌های سهامی عام (مانند تسلا Tesla، اسکوئر Square و میکرواستراتژی MicroStrategy) میلیون‌ها و یا حتی میلیاردها دلار بیت کوین را به عنوان ابزاری برای مدیریت بهتر دارایی‌های خود خریداری کرده‌اند.
- بیت کوین نیز مانند طلا کمیاب است (هرگز بیش از ۲۱ میلیون واحد بیت کوین وجود نخواهد داشت). البته طلا نسبت به بیت کوین، سنگین، حجیم و حمل و نقل و نگهداری از آن دشوار است. اما برعکس، بیت کوین می‌تواند به راحتی مانند ارسال یک ایمیل، به صورت دیجیتالی ارسال شود.
- بیت کوین در سال‌های اولیه به عنوان ابزاری برای پرداخت در دارک وب‌ها قرار گرفت که همین مسئله باعث شد مورد توجه منفی قرار بگیرد. اما زمانی که اولین بازار بزرگ در دارک وب بسته شد تنها پس از چند روز قیمت بیت کوین افزایش یافت و به رشد قیمتی خود ادامه داد.
- درست مانند هر شکل از پول، بخشی از بیت کوین نیز مورد سوء‌استفاده قرار خواهد گرفت. اما در مقایسه با دلار آمریکا، استفاده غیرقانونی از بیت کوین به مراتب کمتر بوده است. بر اساس گزارشات اخیر، ۲.۱ درصد از حجم تراکنش‌های بیت کوین در سال ۲۰۱۹ مربوط به شرکت‌های کلاهبردار و مجرم بوده است.
- و از آن‌جایی که تمام تراکنش‌های بیت کوین در یک بلاکچین باز انجام می‌شوند، ردیابی و شناسایی فعالیت‌های غیرقانونی برای مجریان قانون اغلب ساده‌تر از پیگیری آن‌ها توسط سیستم مالی سنتی است.
بیت کوین ارزش واقعی ندارد
ممکن است بیت کوین دارای هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا نباشد اما این مسئله درمورد دلار آمریکا و تقریبا همه ارزهای فیات دیگر نیز وجود دارد. بیت کوین به نوعی کدگذاری شده که کمیاب باشد و همین ویژگی است که به مقاومت آن در برابر تورم کمک می‌کند. تورم ارز فیات ممکن است زمانی رخ دهد که پول‌های جدید زیادی چاپ شود و عرضه در بازار کاهش یابد.
داستان واقعی این است:
- تنها ۲۱ میلیون واحد بیت کوین وجود خواهد داشت که همین کمبود بیت کوین عامل اصلی ارزش آن می‌‌باشد.
- نه تنها عرضه بیت کوین محدود شده است بلکه مقدار بیت کوین‌های جدید که هربار استخراج می‌شوند، در طول زمان به روشی قابل پیش‌بینی کاهش می‌یابند. هر چهار سال یکبار، در رویدادی به نام هاوینگ Halving، پاداش‌های بلاک پرداختی به استخراج کنندگان در شبکه به نصف کاهش می‌یابد.
- این امر کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که عرضه همیشه در حال کاهش است و بر اساس اصل اقتصادی “کمیابی”، این کم شدن عرضه باعث می‌شود که قیمت بیت کوین در بلند مدت روند صعودی داشته باشد -همانطور که رشد قیمت بیت کوین از کمتر از یک پنی به بیش از ۵۰ هزار دلار تا اواسط فوریه ۲۰۲۱ شاهد بودیم!
- بیت کوین ارزش خود را از طریق کار رایانه‌های موجود در شبکه به دست می‌آورد که به آن استخراج گفته می‌شود. رایانه‌های قدرتمند در سراسر جهان مقدار زیادی از قدرت پردازش خود را برای اعتبار سنجی و ایمن کردن هر تراکنش استفاده می‌کنند که در عوض انجام این کار، به عنوان پاداش بیت کوین دریافت می‌کنند.
رقیب‌های بیت کوین به زودی جایگزین آن خواهند شد
بیت کوین اولین پول دیجیتال بود که واقعا موفق است. البته ارزهای دیجیتال جدید مدت‌هاست که قول داده‌اند از طریق ویژگی‌های جدید و مزایای دیگر، از بیت کوین پیشی بگیرند اما هیچکدام حتی به ایده خود نزدیک هم نشده‌اند!
واقعیت داستان این است:
- اگرچه هزاران ارز دیجیتال رقیب بیت کوین در دهه گذشته ایجاد شده‌اند اما بیت کوین همیشه با اختلاف باارزش‌ترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار (Market cap) بوده و باقی می‌ماند.
- همچنین بیت کوین محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال است و حدودا ۶۰ درصد از بازار کریپتو را تشکیل می‌دهد.
- احتمالا مهم‌ترین دلیلی که برای محبوبیت بیت کوین وجود دارد این است که بیت کوین اولین پیش‌روی بازار کریپتو بود. علاوه بر آن می‌توان به هدف شفاف بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز هم اشاره کرد که بیت کوین توانست به خوبی آن را عملی کند.
- بیت کوین غیرمتمرکز است. یعنی به جای اینکه به یک مرجع مرکزی وابسته باشد، توسط یک جامعه جهانی از نودها (Node) و ماینرها (Miner) در حال اداره شدن است. البته این موضوع به معنای آن نیست که رقبا اشتیاقی برای استفاده از بیت کوین نداشته باشند.
- برای مثال اگر معماری زیربنای بیت کوین نیاز به تغییر داشته باشد تا بتوان برخی از قابلیت‌های جدید را به آن اضافه کرد و یا ویژگی‌های محافظتی جدیدی را در برابر باگ‌های تازه کشف‌شده به آن اعمال کرد، انجمن می‌تواند یک فورک (بلاکچین جدید) را برای ارتقاء شبکه ایجاد کند.
- برای اینکه این ارتقاء شبکه انجام شود باید ۵۱ درصد از شبکه بیت کوین از این تغییر حمایت کنند و به آن رای مثبت دهند. این کار به بیت کوین اجازه می‌دهد تا مطابق با نیازهای موجود تغییر کرده و تکامل یابد مانند طرح سگویت بیت کوین (SegWit) که در سال ۲۰۱۷ برای بهبود بیت کوین اتفاق افتاد.
- از آن‌جایی که بیت کوین یک نرم‌افزار منبع باز است، توسعه‌دهندگانی که قادر به اجماع آرای انجمن بیت کوین نیستند، می‌توانند حتی یک هارد فورک (Hard Fork) از بلاکچین بیت کوین ایجاد کنند و یک ارز دیجیتال جدید بسازند. به عنوان مثال، بیت کوین کش با همین روش ایجاد شد -با این وجود هیچکدام از کلون‌ها (Clone) یا فورک‌های بیت‌کوین نتوانستند جایگزین نسخه اصلی آن یعنی بیت کوین شوند.
- با وجود اینکه حجم عظیمی از نوآوری‌ها در این فضا در حال رخ دادن است، می‌توان متصور ظهور یک رقیب بزرگتر برای بیت کوین شد اما با توجه به شرایط فعلی اکثر کارشناسان فکر نمی‌کنند که این جایگزینی برای بیت کوین به زودی اتفاق بیفتد.
سرمایه‌گذاری در بیت کوین قمار است!
درست است که بیت کوین در دهه گذشته نوسانات قیمتی قابل توجهی را تجربه کرده است اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که چنین نوساناتی از یک بازار نوپا و رو به رشد طبیعی است. اولین بلاک بیت کوین در سال ۲۰۱۰ ایجاد شد و بعد از آن در بلند مدت، ارزش بیت کوین به طور قابل توجهی افزایش یافت و ارزش بازار (Market Cap) آن به بیش از یک تریلیون دلار رسید. این رشد بیت کوین باعث شده که در کشورهای سراسر جهان موجی از سرمایه‌گذاران (مانند تسلا، صندوق‌های پوشش ریسک و …) به آن روی آورند.
واقعیت داستان این است:
- سرمایه‌گذاران بیت کوین یک دلیل اصلی برای سرمایه‌گذاری خود دارند، آن‌ها معتقدند ارزش دارایی‌های آن‌ها باید افزایش یابد. البته هیچ تضمینی در مورد عملکرد آینده بیت کوین و نتایج سرمایه‌گذاری‌های انجام شده وجود ندارد اما باید روند بلند مدت بیت کوین در دهه گذشته را نیز در نظر گرفت که صعودی بوده است.
- یکی از استراتژی های سرمایه‌گذاری که بسیار محبوب است و به کاهش تاثیر نوسانات در سرمایه کمک می‌کند، استراتژی متوسط هزینه دلاری “Dollar Cost Averaging” است که در این استراتژي برای سرمایه‌گذار مهم نیست که بازار چه شرایطی دارد-و در آن هر هفته یا هر ماه، مقدار ثابتی را خرید کرده و سرمایه‌گذاری می‌کند.
- حرکت قیمتی بیت کوین نشان می‌دهد که نوسانات بیت کوین در حال کاهش است. البته اخیرا شرکت بلومبرگ “Bloomberg” نیز تجزیه و تحلیلی درمورد بیت کوین انجام داده و در آن به مقایسه روند صعودی اخیر بیت کوین و رونق آن در سال ۲۰۱۷ پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که این بار نوسانات به میزان قابل‌توجهی کمتر شده است. اما چرا؟ دلیل آن افزایش مشارکت‌کنندگان در بازار بیت کوین و کریپتو است که این مشارکت در تثبیت کلی رمزارزها نقش به‌سزایی دارد.
- اینکه بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری در سبد سرمایه‌گذاری شما وجود داشته باشد، بستگی به شرایط شخصی شما، تحمل ریسک و مدت زمانی که برای سرمایه‌گذاری خود در نظر گرفته‌اید دارد. با وجود اینکه به طور کلی بیت کوین در دهه گذشته روند صعودی داشته است، اما این صعود چرخه‌های نزولی و اصلاحات قابل توجهی را هم به همراه داشته است. بنابراین سرمایه‌گذاران باید مراقب بازارهای پرنوسان باشند و قبل از سرمایه‌گذاری با مبالغ هنگفت حتما از یک مشاور مالی کمک بگیرند.
بیت کوین امن نیست
شبکه بیت کوین هرگز هک نشده است. کد منبع باز بیت کوین توسط کارشناسان امنیتی و دانشمندان علوم کامپیوتر بی‌شماری مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین بیت کوین اولین ارز دیجیتال بود که مشکل دوبار خرج کردن “Double-Spending” را حل کرد و قابلیت معامله همتا به همتای ارزها را به واقعیت تبدیل کرد. علاوه بر این از دیگر ویژگی‌های بیت کوین این است که تمام تراکنش‌های بیت کوین لغو نشدنی و تغییرناپذیر هستند که همین دلیل می‌تواند دلیل خوبی برای اثبات امن بودن بیت کوین باشد.
داستان واقعی این است:
- از دیگر تصورات غلط درمورد بیت کوین که شاهد آن هستیم که اشاره به ناامنی آن دارد و این تصور غلط ناشی از گزارش حملاتی است که مردم متصورند به شبکه بیت کوین اتفاق افتاده. در حالیکه بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد این هک و حملات به مشاغل و خدمات شخص ثالثی بوده که از بیت کوین استفاده می‌کنند و نه به خود شبکه بیت کوین. برای مثال هک گسترده‌ای در صرافی معروف ژاپنی به نام Mt.Gox اتفاق افتاد و در نتیجه چندین حمله امنیتی به آن، ۶۵۰ الی ۸۵۰ هزار بیت کوین از این صرافی ارز دیجیتال به سرقت رفت و یا مسئله هک داده‌ها مانند موردی که برای کاربران کیف پول لجر (Ledger) اتفاق افتاد; باعث زیر سوال رفتن امنیت بیت کوین برای برخی از کابران شد.
- مقدار زیادی از توان محاسباتی امنیت شبکه را ماینرها و نودهای بیت کوین تامین می‌کنند و این ماینرها و نودها در ۱۰۰ کشور در جهان توزیع شده‌اند که به معنای آن است که هیچ نقطه شکست واحدی “SPOF” در شبکه وجود ندارد.
نکته: نقطه شکست واحد “Single Point Of Failure” یک نقص اساسی در یک سیستم است که خطر بالقوه‌ای به همراه دارد زیرا می‌تواند منجر به وضعیتی شود که در آن تنها یک نقص یا خطا باعث خرابی کل سیستم شود.
بیت کوین برای محیط زیست مضر است
فرآیند استخراج بیت کوین نیازمند انرژی زیادی است اما تشخیص اینکه بر محیط زیست اثر منفی دارد یا خیر دشوار است. نه فقط بیت کوین بلکه تمام جنبه‌های اقتصاد دیجیتال نیاز به انرژی دارند. کل سیستم بانکی جهانی و تمام انرژی مورد نیاز برای پردازش تراکنش‌های بانکی و ساختمان‌های اداری برق، دستگاه‌های خودپرداز، شعب محلی و بسیاری از موارد دیگر را در نظر بگیرید، آن‌گاه پی خواهید برد که چگونه از انرژی در این نوع سیستم‌ها استفاده می‌شود.
داستان واقعی این است:
تحقیقات اخیری که توسط شرکت سرمایه‌گذاری Ark Investment Management واقع در نیویورک انجام شده به این نتیجه رسیده است که:
- بیت کوین در مقیاس جهانی نسبت به بانکداری سنتی و استخراج طلا بسیار کارآمدتر است.
- بخش قابل‌توجهی از استخراج بیت کوین توسط منابع انرژی تجدید‌پذیر (مانند انرژی بادی، آبی و خورشیدی) تامین می‌شود. شاخص مصرف برق بیت کوین کمبریج (CBECI) نشان می‌دهد که رنج مصرف بیت کوین از ۲۰ درصد تا بیش از ۷۰ درصد متغیر است.
- حتی می‌توان این بحث را مطرح کرد که انگیزه‌های اقتصادی که با هدف استخراج بیت کوین وجود دارد به نوعی به نوآوری انرژی‌های پایدار کمک می‌کند زیرا دائما ماینرها به دنبال افزایش سود همراه با کاهش هزینه‌های برق خود هستند و از این طریق به صورت غیرمستقیم به محیط زیست کمک می‌کنند.
سخن پایانی
با خواندن این مقاله احتمالا شما هم متوجه برخی تصورات غلط درمورد بیت کوین شده باشید و یا حتی ممکن است شما نیز قبل از خواندن این مقاله، برخی از این دیدگاه‌های غلط را داشتید اما در این مقاله سعی کردیم نادرستی چنین تصورات غلطی را ثابت کنیم.
با وجود اینکه بیت کوین یک ارز دیجیتال نوظهور است و خالی از عیب و نقص نیست اما از طرفی هم نباید اجازه دادکه چنین تصورات اشتباهی مانع سرمایه‌گذاری شما در این دارایی ارزشمند شود.
