«دودیسم»[1]، که از دود، شخصیت اصلی فیلم «لبوفسکی بزرگ»[2] (1998) به کارگردانی برادران کوئن گرفته شده است، طریقهای از زندگی، فلسفه و دین است. هدف اصلی دودیسم کاربست نسخهای مدرن از تائویسم[3] ، آموزهای از چین باستان منتسب به لائوتسه (که در قرن ششم معروف شد)، به همراه نگرههایی از متفکر یونانی به نام اپیکور[4](مابین 341 تا 270 قبل از میلاد) است آنطور که یادآور شخصیت جفری «دود» لبوفسکی در این فیلم باشد.
دودیسم بر تمرینهای تمدد اعصاب، حفظ آرامش و بیخیالی هنگام مواجه با چالشهای زندگی تاکید میکند، با این عقیده که آن بهترین روش برای زندگی در هماهنگی با خود و دیگران است.
بیتکوین ارز دیجیتالی است که روی یک شبکه همتابههمتا کار میکند؛ بیآنکه بر میانجی یا منبعی تکیه داشته باشد. این ارز در سال 2009 به دست شخص یا گروهی ناشناخته با نام مستعار ساتوشی ناکاماتو[5]ساخته شد. فکر اصلی پشت بیتکوین این بود که قراردهای آنلاینی فراهم کند که صریح، امن و مستقل از نهادهای مالی باشند. بیتکوین شناختهشدهترین و پرکاربردترین ارزدیجیتال در جهان است و الهامبخش بیشمار ارزهای دیگری است که ویژگیها و کاربردهای مختلفی دارند. ارزش و مقبولیت بیتکوین در طول زمان، بسته به عوامل گوناگونی مانند مقرراتگذاری، نوآوری، رقابت واحساسات بازار نوسان مییابد.
در نگاه اول، بیت کوین و دودیسم دو پدیدۀ بیربط به هم هستند، اما آنها شباهتهای شگفتانگیزی به یکدیگر دارند.
هر دو غیرمتمرکزند و همتابههمتا عمل میکنند. بیتکوین ارزدیجیتالی است که بدون پشتوانه و واسطۀ مرکزی عمل میکند و بر شبکهای از نودها اتکا دارد که به تراکنشها اعتبار میدهند و اجماع را حاصل میکنند. دودیسم، مذهبی است که نافی جزماندیشی و سلسلهمراتب است، پیروان خود را تشویق میکند به اینکه راههای خودشان را بیابند و در توازن با خودشان و دیگران زندگی کنند.
هر دو ملهم از فیلمهای کالت [6]هستند: بیت کوین به دست شخص یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاماتو ساخته شده که حدس میزنم این اسم به شخصیت توشیرو میفونه در فیلم «یوجیمبو» اشاره دارد. همانطور که گفتیم، دودیسم بر فلسفه شخصیت اصلی فیلم «لبوفسکی» بزرگ متکی است که تجسم اصول تائویسم و بودیسم زِن است.
هر دو سازگار و انعطافپذیرهستند: بیتکوین طوری طراحی شده که قابل انعطاف و مقیاسپذیر باشد و امکان نوآوری و بهبود را بهوسیلۀ فورکها و ارتقادادن میسرکند. دودیسم پذیرای تفسیر و اختلاط است و امکان تنوع و خلاقیت را میان طرفدارانش فراهم میکند.
هر دو ضدفرهنگ و انقلابی هستند: بیتکوین با وضعیت کنونی سیستم مالی سنتی سرِ ستیز دارد و جایگزینی را برای آن عرضه کرده است که شفاف، دموکراتیک و جامعتر است. دودیسم قواعد جامعۀ مدرن را به چالش میکشد و سبک زندگیای را معرفی میکند که آرام، اصیل و صلحآمیزتر است.
دودیسم و بیت کوین همچنین شباهتهایی در ارزشها و اصول بنیادینشان دارند. هر دو از فلسفههای کهن الهام گرفتند که بر سادگی، هماهنگی و آزادی تاکید دارند. هر دو بر سیستمهای غیرمتمرکز مبتنی هستند که متکی به هیچ مرجع یا واسطۀ بیرونی نیستند. هر دو درپی آنند که جایگزینهایی برای شیوههای مرسوم زندگی و دادوستد فراهم آورند که غالباً استرسزا، پیچیده و ظالمانه هستند. همچنین هر دو اجتماعی مشتاق و وفادار دارند که با منش و فرهنگ خاص خودشان هویت مییابند.
اینها صرفاً بخشی از شباهتهای بیتکوین با دودیسم است. بههرحال، شاید تفاوت زیادی باهم نداشته باشند. ممکن است هر دوی آنها، شیوههایی باشند برای تبعیت از یک حقیقت کلی: هیچچیز ثابت نیست (جز عرضۀ بیتکوین)، همه امور سیال هستند و رفیق! ما باید قدری آسانگیر باشیم.
[2]The Big Lebowski
[5] Satoshi Nakamoto
[6] فیلمیست معمولاً جدا از جریان اصلی سینما با جامعهای از طرفداران پروپاقرص که هواداران کالت فیلم را تشکیل میدهند.به عنوان مثال، فیلم لبوفسکی بزرگ در اکران فروش کمی داشت و با واکنش سرد منتقدان روبرو شد، اما کمکم موقعیتش بهعنوان یک فیلم کالت تثبیت شد (ویکی پدیا)
