اندیکاتور Chaikin Volatility چیست؟

اندیکاتور Chaikin Volatility با تجزیه و تحلیل تفاوت بین قیمت‌های بالا و پایین در طول زمان، نوسانات بازار را اندازه‌گیری می‌کند. این اندیکاتور به معامله‌گران کمک می‌کند تا معکوس شدن‌های احتمالی بازار، تغییرات مومنتوم، دوره‌های تثبیت و به‌ویژه نوسانات قیمت را شناسایی کنند.

نوسان در بازارهای مالی یک شمشیر دولبه است. اگر خیلی کم باشد، بازار راکد می‌شود. اگر خیلی زیاد باشد، قیمت‌ نامنظم می‌شود. اندیکاتور Chaikin Volatility میزان نوسانات قیمت در بازار را با قدرت بالایی نمایش می‌دهد تا به شما کمک کند که تغییرات قیمت را بهتر و سریع‌تر تشخیص دهید.

اندیکاتور Chaikin Volatility چیست؟

اندیکاتور Chaikin Volatility را مارک چایکین (Marc Chaikin)، معامله‌گر و تحلیلگر باسابقه سهام، اختراع کرد. او در طول دوران فعالیت معامله‌گری حرفه‌ای و بسیار موفق خود ده‌ها اندیکاتور و اسیلاتور را طراحی کرده است که بسیاری از آن‌ها هم‌اکنون جزو ابزارهای اصلی تحلیل تکنیکال وال استریت به شمار می‌روند.

او این اسیلاتور نوسانگر را به عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری انباشت یا توزیع (accumulation or distribution) یک اوراق بهادار (یا نماد معاملاتی در فارکس و ارزهای دیجیتال) توسط سرمایه‌گذاران سازمانی، بیگ بویزها و دیگر گردانندگان بازار ابداع کرد. بنابراین آموزش اندیکاتور Chaikin Volatility به شما کمک می‌کند تا به روش بزرگان بازار چارت را تحلیل کنید.

نوسانگر چایکین اساساً یک شاخص مومنتوم است، اما به جای خط انباشت-توزیع، صرفاً قیمت را در نظر می‌گیرد. این اسیلاتور هم به قدرت حرکات قیمت و هم به فشار خرید و فروش در یک دوره زمانی مشخص توجه می‌کند. اگر اندیکاتور CHV بالای ناحیه صفر باشد، نشان دهنده فشار خرید و اگر زیر صفر باشد، نشان دهنده فشار فروش خالص است. واگرایی بین این شاخص و حرکات خالص قیمت، رایج‌ترین سیگنال‌های این شاخص به شمار می‌رود و اغلب نقاط عطف بازار را نشان می‌دهند.

نحوه محاسبه اندیکاتور CHV

اندیکاتور CHV بر اساس مفهوم میانگین متحرک همگرایی واگرایی یا MACD ساخته شده است. عملکرد اندیکاتور MACD برمبنای داده‌های مووینگ اوریج بنا شده است که میانگین قیمت یک سهم یا نماد معاملاتی در یک دوره زمانی خاص است. اندیکاتور Chaikin Volatility با اشاره به انباشت/توزیع (accumulation/distribution)، بر اساس ضریب جریان پول (money flow multiplier) تلاش می‌کند میزان پول ورودی به بازار و تأثیر آن بر قیمت سهام (نماد معاملاتی) را اندازه‌گیری کند.

فرمول نحوه محاسبه اندیکاتور Chaikin Volatility همانند بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال دیگر در نگاه اول پیچیده به نظر می‌رسد. اما محاسبه آن نسبتاً ساده است. داده‌های این ابزار بر اساس میانگین متحرک نمایی (EMA) از اختلاف بین قیمت‌های بالا و پایین یک دوره معین حاصل می‌شود. فرمول شامل یک فرآیند دو مرحله‌ای است.

• ابتدا، میانگین متحرک نمایی (EMA) را از تفاوت بین قیمت‌های بالا و پایین در طول N دوره محاسبه کنید. N معمولاً 10 است.

سپس، درصد تغییر در میانگین متحرک نمایی را در یک دوره N بعدی، که معمولاً 10 است، محاسبه کنید.

نتیجه مقداری است که بالا و پایین 0 نوسان می‌کند. لازم نیست نگران انجام محاسبه این ابزار باشید زیرا اندیکاتور Chaikin Volatility در اکثر پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر و تریدینگ ویو موجود است. کافی است به بخش اندیکاتورها بروید یا از بخش Navigator نام این اسیلاتور را پیدا کرده و روی آن دابل کلیک کنید تا روی چارت قیمت قرار گیرد.

تنظیمات رایج برای استفاده از اندیکاتور Chaikin Volatility

برای استفاده از اندیکاتور Chaikin Volatility نیاز به تغییر تنظیمات پیش فرض این اسیلاتور نیست اما بهتر است از بخش تنظیمات، سطوح منفی ۵۰، صفر و ۸۰ را فعال کنید تا داده‌های ارائه شده را بهتر درک کنید.

هنگامی که سطوح ذکر شده را فعال کنید، بهتر و سریع‌تر می‌توانید حرکات قیمت را متوجه شوید و با استفاده از سایر تاییدیه‌ها به پوزیشن ورود کنید یا از آن خارج شوید.

درصورتی که اعداد دوره‌های مووینگ اوریج یا نوع آن‌ها را تغییر دهید، میزان حساسیت اندیکاتور Chaikin Volatility به تغییرات قیمت کاهش یا افزایش می‌یابد. افزایش ارقام یا دوره‌های آن، اگرچه باعث کاهش سیگنال‌های فیک می‌شود اما اندیکاتور دیرتر از زمان مورد انتظار سیگنال ارائه می‌دهد. کاهش ارقام دوره‌ها باعث افزایش تعداد سیگنال‌ها و به طبع آن افزایش سیگنال‌های فیک و اشتباه می‌گردد.

با این حال تنظیمات پیش فرض اندیکاتور CHV به این شرح است:

استراتژی معامله با اندیکاتور Chaikin Volatility

برای استفاده از سیگنال‌های معاملاتی اندیکاتور Chaikin Volatility، توجه داشته باشید که به هیچ عنوان به تنهایی به سیگنال‌های ارائه شده از سوی اندیکاتور CHV اکتفا نکرده و وارد معامله نشوید. سعی شود در کنار این اندیکاتور از سایر ابزارهای تکنیکالی مانند اندیکاتور MACD و باندهای بولینگر، RSI یا استوکاستیک (Stochastic) نیز استفاده کنید تا ایده‌های معاملاتی بهتر و دقیق‌تری دریافت کنید.

استراتژی معاملاتی اندیکاتور Chaikin Volatility با باندهای بولینگر و MACD

اکنون به تصویر زیر بادقت نگاه کنید تا در ادامه یکی از استراتژی‌های نسبتا سودآور اندیکاتور Chaikin Volatility شرح داده شود:

برای استفاده از استراتژی بالا ابتدا ۳ اندیکاتور MACD، اندیکاتور باندهای بولینگر و اندیکاتور Chaikin Volatility را روی چارت قیمت بیندازید. از بخش تنظیمات اندیکاتور Chaikin Volatility، لول‌ها (سطوح) منفی ۵۰، صفر و مثبت ۸۰ را فعال کنید.

همان طور که مشاهده می‌شود، هنگامی که قیمت چه در جهت صعودی یا نزولی قدرت پیدا می کند، اندیکاتور Chaikin Volatility از ناحیه زیر سطح صفر به طرف بالا صعود می‌کند. بنابراین برای تلفیق تاییدیه‌های ۳ اندیکاتور فوق مراحل زیر را دنبال کنید تا بتوانید بهترین نتیجه را به‌دست آورید:

• هنگامی که خط سیگنال اندیکاتور CHV از ناحیه زیر صفر به طرف ناحیه بالای صفر حرکت می‌کند یعنی میزان مومنتوم و قدرت خرید یا فروش در حال افزایش است؛
• اکنون به خط سیگنال MACD و هیستوگرام آن نگاه کنید، اگر به طور همزمان میله‌های هیستوگرام از ناحیه زیر خط صفر کوتاه‌تر شوند و خط سیگنال نیز صعودی شده باشد، یعنی سیگنال افزایش قیمت مخابره می‌شود.
• همچنین به حرکات قیمت در داخل باندهای بولینگر نیز نگاه کنید که اگر قیمت یعنی کندل‌ها از کف باند پایین به طرف باند بالا صعودی شده باشند، نشان از افزایش قیمت دارد.

اکنون با ۳ تاییدیه از ۳ اندیکاتور با اطمینان بیشتری می‌توانید به معامله خرید (Buy) بیندیشید. برای سیگنال‌های فروش (Sell) نیز به جز اندیکاتور CHV که باز هم خط سیگنال آن صعودی خواهد شد، دو اندیکاتور دیگر باید معکوس رفتار سیگنال خرید (که شرح داده شد)، عمل کنند.

استراتژی معاملاتی اندیکاتور Chaikin Volatility با Envelopes و Stochastic 

برای استفاده از استراتژی معاملاتی اندیکاتور Chaikin Volatility با Envelopes و Stochastic، بهتر است از اندیکاتور CHV در تایم فریم بالا (در تصویر زیر، تایم ۱ ساعته بر روی یورو به دلار)، با تنظیمات پیش فرض اما فعال کردن سطول منفی ۵۰، صفر و ۸۰ استفاده شود.

همچنین اسیلاتور استوکاستیک با تنظیمات پیش فرض و اندیکاتور Envelopes نیز با میزان انحراف ۰.۲۵٪ و دوره پیش فرض استفاده شود.

در این استراتژی هنگامی که خط سیگنال اندیکاتور CHV از محدوده منفی ۵۰ به سوی سطح صفر حرکت می‌کند، نشان از قدرت روند دارد. اکنون چارت قیمت را مورد بررسی قرار دهید تا ابتدا بتوانید جهت حرکت قیمت (صعودی یا نزولی بودن) را تشخیص دهید. اندیکاتور استوکاستیک نیز به شما کمک می کند تا سیگنال دقیق‌تری دریافت کنید.

درصورتی که همگام با حرکت خط سیگنال اندیکاتورCHV، قیمت نزولی شده باشد، کندل‌ها از سقف اندیکاتور Envelopes نیز به طرف خط پایین حرکت کنند و خطوط اندیکاتور استوکاستیک نیز از محدوده ۸۰ نزولی شده باشند، می‌توان انتظار کاهش قیمت را داشته باشید.

اگر خط سیگنال اندیکاتور CHV از محدوده صفر به طرف ناحیه بالا حرکت کند، قیمت صعودی شده باشد و خطوط اندیکاتور استوکاستیک نیز از زیر ناحیه ۲۰ به طرف بالا حرکت کرده باشند، می‌توانید انتظار افزایش قیمت را داشته باشید.

معمولا تا رسیدن خط اندیکاتور CHV به ناحیه ۸۰ و بالاتر، صعود یا نزول خطوط استوکاستیک به ناحیه مخالف و رسیدن قیمت از سقف اندیکاتور Envelopes به کف یا برعکس، می‌توانید در پوزیشن خرید (Buy) یا فروش (Sell) باقی بمانید.

استراتژی معاملاتی واگرایی با اندیکاتور Chaikin Volatility

یکی دیگر از استراتژی‌های بسیار کاربردهای اندیکاتور CHV در زمینه واگرایی است. اندیکاتور Chaikin Volatility به دلیل این که با حجم ورودی و خروجی در بازار سروکار دارد، هنگامی که با قیمت واگرایی نشان می‌دهد، داده‌های معتبری برای باز کردن پوزیشن یا خروج از آن ارائه می‌دهد. لطفا به تصویر زیر نگاه کنید:

هنگامی که اندیکاتور سقف‌های پیاپی کوتاه‌تر می‌زند یعنی از میزان حجم ورودی به بازار کاسته می‌شود و افزایش قیمت که با صعود بیشتر کندل‌ها مشاهده می‌شود، به زودی متوقف شده یا حتی احتمال تغییر روند وجود دارد.

در تصویر بالا پس از هر واگرایی، قیمت تغییر جهت داده است و گاه با ریزش‌های شارپی عمیق که با کندل‌های اسپایک شکل گرفته‌اند، نشان می‌دهد که اندیکاتور CHV می‌تواند برای استفاده در استراتژی واگرایی یک ابزار مطمئن و قابل اعتماد باشد.

مزایا و معایب استفاده از CHV

اندیکاتور Chaikin Volatility به دلیل واکنش سریع به قیمت می‌تواند داده‌های مفیدی در اختیار کاربران قرار دهد که به همین دلیل آن را به انتخابی مناسب برای تریدهای تکنیکالیست تبدیل می‌کند. مهم‌ترین مزایای این اسیلاتور عبارتند از:

• اندیکاتور Chaikin Volatility هم قدرت حرکات قیمت و هم فشار خرید و فروش اساسی را بررسی می‌کند؛
• این نمودار، میزان تقاضا برای یک اوراق بهادار یا نماد معاملاتی و نقاط عطف احتمالی در قیمت را نشان می‌دهد؛
• واگرایی بین قیمت و اندیکاتور Chaikin Volatility، رایج‌ترین سیگنال این اندیکاتور است و اغلب نشان‌دهنده‌ی تغییر جهت کوتاه‌مدت قیمت محسوب می‌شود:
• پیش‌بینی افزایش نوسان با خروج خط اندیکاتور CHV از ناحیه رنج؛
• ارائه سیگنال سریع با جهش خط سیگنال از ناحیه کف.

باتوجه به این که اندیکاتورها و اسیلاتورها برای ارائه داده‌های خاص و مشخصی طراحی و ارائه می‌شوند، نمی‌توان در همه موارد از آن‌ها استفاده کرد. اندیکاتور Chaikin Volatility نیز دارای محدودیت‌هایی است که عبارتند از:

• ارائه قدرت روند بدون توجه به جهت آن. یعنی هر زمان قیمت چه در روند صعودی یا نزولی قدرت پیدا کند، خط سیگنال این اسیلاتور از ناحیه کف به طرف بالا حرکت می‌کند که ممکن است تریدرهای مبتدی به تصور صعودی شدن قیمت، دچار خطا شوند؛
• عدم کارایی مطلوب در تایم فریم‌های پایین؛
• ارائه سیگنال‌های خطا.

شاید یکی از مهم‌ترین برداشت‌های اشتباه تریدرهای مبتدی این است که انتظار دارند تمام اندیکاتورها یا اسیلاتورها سیگنال‌های اسکالپینگ خرید و فروش صادر کنند، در حالی که این ابزارها ممکن است برای ارائه سیگنال‌های معاملاتی کارایی چندانی نداشته باشند اما اطلاعات مفیدی برای تحلیل روند آتی و بلندمدت چارت ارائه می‌کنند.

به عنوان مثال، در تصویر زیر می‌توانید میزای خطای اندیکاتور Chaikin Volatility را در تایم فریم پایین (۵ دقیقه) مشاهده کنید که در ناحیه آبی رنگ که قیمت پرقدرت حرکت کرده است، اما این اندیکاتور همگام با نوسانات قیمت تحرک چندانی را نشان نمی‌دهد.

از سوی دیگر، در ناحیه کرم رنگ که نوسانات قیمت به آن صورت زیاد و قدرتمند نبوده است، اندیکاتور Chaikin Volatility نوسانات قابل توجه‌ای را ارائه می‌دهد. به همین دلیل، به نظر می‌رسد که این اسیلاتور (که برای تحلیل قیمت سهام بورس در تایم فریم‌های حداقل روزانه و هفتگی تا ماهانه طراحی شده) برای استفاده در تایم فریم‌های پایین کارایی مورد انتظار را ندارد.

امروزه اگرچه خوانش مارکت نسبت به گذشته از طریق پرایس اکشن و بدون استفاده از اندیکاتورها انجام می‌شود اما تکنیکالیست‌هایی که از ابزارهای تحلیلی کمکی استفاده می‌کنند، بیشتر در تایم فریم‌های بالا از اندیکاتورها و اسیلاتورها کمک می‌گیرند که داده‌های معتبرتری را ارائه می‌دهند.

کاربرد استفاده از Chaikin Volatility

معامله‌گران حرفه‌ای از اندیکاتور Chaikin Volatility در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این اسیلاتور در زمینه میزان کاهش یا افزایش مومنتوم و قدرت روند است که کاربران از داده‌های آن برای ماندن در پوزیشن یا خروج از معامله بهره می‌برند. از اندیکاتور CHV علاوه بر ایده‌های معاملاتی و استراتژی‌هایی که در بالا شرح داده شدند، در موارد زیر نیز می‌توان بهره برد:

• نقاط شکست: وقتی نوسانات به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، اغلب نشان می‌دهد که بازار برای یک حرکت قوی آماده می‌شود. معامله‌گران می‌توانند از این به عنوان یک نقطه ورود زودهنگام برای ثبت نوسانات ناشی از مومنتوم استفاده کنند.
• تایید روند: در طول روندهای تثبیت‌شده، افزایش نوسانات نشان دهنده قدرت است. اگر نوسانات در حین ادامه روند کاهش یابد، ممکن است نشان‌دهنده تضعیف مومنتوم یا تثبیت قیمت باشد.
• مدیریت ریسک: نوسانات بالا، ریسک بالقوه را افزایش می‌دهد. با نظارت بر این شاخص، معامله‌گران می‌توانند سطوح توقف ضرر و اندازه موقعیت را برای محافظت در برابر نوسانات شدید قیمت تنظیم کنند.
• تشخیص فشار خرید یا فروش: احتمالا یکی از بهترین داده‌های این اندیکاتور برای فعالان بازارهای فارکس و ارزهای دیجیتال نشان دادن میزان فشار خرید یا فشار فروش در یک نماد معاملاتی است.