تأثیر اقتصاد چین بر نرخ ارزهای فارکس

چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، در دو دهه گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده است. از سال 2000 تا 2020، تولید ناخالص داخلی (GDP) چین به طور متوسط سالانه حدود 10٪ رشد کرده است. این رشد عمدتاً ناشی از صنعتی‌سازی سریع، افزایش صادرات و سرمایه گذاری‌های کلان در زیرساخت‌ها بوده است. با این حال، در سال‌های اخیر، چین با چالش‌هایی مانند کاهش رشد اقتصادی، افزایش بدهی‌ها و تنش‌های تجاری مواجه شده است.

در سال 2023، تولید ناخالص داخلی چین به بیش از 17 تریلیون دلار رسید که حدود 18.5٪ از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد (IMF، 2023). این کشور به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده کالا در جهان شناخته می‌شود و در سال 2022، صادرات چین به 3.6 تریلیون دلار رسید (منبع).

چین همچنین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایالات متحده است. در سال 2022، حجم تجارت دوجانبه بین چین و ایالات متحده به 690 میلیارد دلار رسید که شامل 505 میلیارد دلار واردات از چین و 185 میلیارد دلار صادرات به چین بود (منبع).

رشد سریع اقتصاد چین در چند دهه گذشته این کشور را به یک بازیگر کلیدی در تجارت بین‌المللی تبدیل کرده است. طبق گزارش بانک جهانی، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی چین در نیمه اول سال 2024 حدود ۵٪ بوده که از طریق مصرف داخلی و صادرات حمایت می‌شود (worldbank). این رشد نه تنها بر بازارهای داخلی تأثیر می‌گذارد بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای ارزهای جهانی دارد.

همه این موضوعات سبب می‌شوند که اقتصاد چین تأثیرات قابل توجهی بر بازار فارکس داشته باشد. اما دقیقا چگونه؟ این پرسشی است که در این مقاله دنبال پاسخش هستیم.

اقتصاد چین و سیاست نرخ ارز یوان

سیاست نرخ ارز چین به‌طور قابل توجهی تغییر کرده و از یک سیستم نرخ ارز ثابت به یک سیستم شناور مدیریت‌شده منتقل شده است. از زمان اصلاحات 2005، بانک مرکزی چین (PBOC) اجازه داده است که یوان در یک محدوده کنترل‌شده در برابر سبدی از ارزها نوسان کند. هدف این سیاست افزایش بین‌المللی شدن یوان و حفظ ثبات اقتصادی و جلوگیری از نوسانات شدید است.

در سال 2023، PBOC نرخ بهره را به 3.65٪ کاهش داد تا از رشد اقتصاد چین حمایت کند. این اقدام منجر به کاهش ارزش یوان در برابر دلار شد. این یک مثال ساده از نوسانات یوان در برابر دلار و تأثیر سیاست‌های پولی چین بر بازارهای جهانی است.

شاخص های اقتصاد چین و تأثیر آن ها بر نرخ ارز

نرخ بهره: سیاست‌های پولی PBOC، به‌ویژه تغییرات نرخ بهره، به‌طور مستقیم بر ارزش یوان تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان مثال، افزایش نرخ بهره معمولاً یوان را تقویت می‌کند زیرا سرمایه گذاران خارجی به دنبال بازدهی بالاتر هستند.

نرخ تورم: نرخ تورم چین که در سال 2023 حدود ۱.۵٪ بود. تورم از طریق تاثیر بر قدرت خرید مردم بر نرخ ارز نیز تأثیر می‌گیرد. تورم بالاتر می‌تواند منجر به کاهش ارزش یوان در برابر سایر ارزها شود (FX Empire).

تراز تجاری: تراز تجاری چین که در سپتامبر 2024 به 78 میلیارد دلار رسید، نشان‌دهنده عملکرد قوی صادرات است. یک تراز تجاری مثبت معمولاً از ارزش یوان حمایت می‌کند، زیرا نشان‌دهنده تقاضای بالاتر برای کالاها و خدمات چینی است.

تأثیرات رویدادهای اقتصادی بر نرخ ارز

رکودهای اقتصادی جهانی: اتفاقاتی مانند پاندمی COVID-19 نشان داده‌اند که چگونه شوک‌های خارجی می‌توانند بر اقتصاد چین و در نتیجه بر بازار فارکس تأثیر بگذارند. در طول پاندمی، یوان در ابتدا کاهش یافت اما بعداً به‌دلیل بهبودی سریع‌تر چین نسبت به بسیاری از اقتصادهای دیگر، تثبیت شد.

تنش‌های ژئوپولیتیکی: تنش‌های تجاری، به‌ویژه با ایالات متحده، منجر به نوسانات در ارزش یوان شده است. به‌عنوان مثال، تعرفه‌های وضع‌شده در طول جنگ تجاری منجر به افزایش نوسانات در بازار فارکس شد که نه تنها بر یوان بلکه بر ارزهای کشورهایی که به تجارت با چین وابسته بودند نیز تأثیر گذاشت (Reuters).

همبستگی سایر ارزها با یوان چین

عملکرد یوان معمولاً با سایر ارزهای اصلی همبستگی دارد. به‌عنوان مثال، افزایش ۱٪ یوان در برابر دلار آمریکا معمولاً منجر به کاهش ۱.۵٪ در صادرات چین می‌شود که حساسیت بازار فارکس به تغییرات در ارزش یوان را نشان می‌دهد (Emerald). این همبستگی بین یوان چین (CNY) و سایر ارزها تحت تأثیر تحولات اقتصادی و سیاسی نیز قرار دارد.

تحولات اقتصادی

رشد قوی اقتصاد چین معمولاً منجر به تقویت یوان و افزایش تقاضا برای کالاهای چینی می‌شود. که همین موضوع می‌تواند به تقویت ارزهای کشورهای همسایه و کشورهای صادرکننده مواد اولیه نیز منجر شود. همچنین تغییرات نرخ بهره چین و سایر کشورها می‌تواند همبستگی بین یوان و سایر ارزها را تحت تأثیر قرار دهد. برای مثال، اگر بانک مرکزی چین نرخ بهره را افزایش دهد، این می‌تواند منجر به تقویت یوان و کاهش ارزش ارزهای دیگر شود.

تحولات سیاسی

تنش‌های تجاری بین چین و ایالات متحده یا سایر کشورها می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر همبستگی ارزها داشته باشد. برای مثال در سال 2018، با شروع جنگ تجاری چین و ایالات متحده ، یوان به شدت تحت فشار قرار گرفت و این امر منجر به کاهش ارزش ارزهای دیگر مانند دلار استرالیا و دلار کانادا شد که به شدت به صادرات به چین وابسته بودند.

یا مثلا سیاست‌های پولی چین و نحوه مدیریت یوان توسط بانک مرکزی چین (PBOC) می‌تواند بر همبستگی ارزها اثر داشته باشد. مثلا در سال 2023، با کاهش نرخ بهره توسط PBOC، یوان تضعیف شد و این امر بر ارزهای کشورهای همسایه مانند ین ژاپن و وون کره جنوبی تأثیر گذاشت، زیرا این کشورها به‌طور مستقیم تحت تأثیر تغییرات اقتصادی چین قرار دارند.

سه یادآوری ضروری برای فعالان بازار فارکس

• همبستگی بین یوان و سایر ارزها می‌تواند منجر به نوسانات در بازار فارکس شود. معامله گران باید به این همبستگی‌ها توجه کنند تا بتوانند پیش‌بینی‌های دقیقی از حرکات بازار داشته باشند.

• معامله گران می‌توانند از همبستگی‌ها برای ایجاد استراتژی‌های معاملاتی استفاده کنند. به‌عنوان مثال، اگر یوان در حال تقویت باشد، معامله گران ممکن است به خرید ارزهای کشورهای همسایه بپردازند که به‌طور تاریخی با یوان همبستگی مثبت دارند.

• در زمان‌های بحران اقتصادی یا سیاسی، همبستگی بین ارزها می‌تواند تغییر کند. معامله گران باید به دقت ریسک‌های مرتبط با این تغییرات را مدیریت کنند و از ابزارهای هجینگ (Hedging) برای محافظت از سرمایه خود استفاده کنند.

آینده اقتصاد چین

آینده اقتصاد چین به چندین عامل کلیدی بستگی دارد. انتقال به یک مدل اقتصادی مبتنی بر مصرف داخلی و نوآوری با هدف کاهش وابستگی به صادرات، سیاست‌های دولت در زمینه فناوری و دیجیتال‌سازی برای تضمین رشد پایدار، ادامه سیاست‌های بازار آزاد و لیبرال در چین و ترویج استفاده از یوان در معاملات بین‌المللی، و نیز ابتکار کمربند و جاده (BRI) با هدف تقویت روابط تجاری، عواملی هستند که تاثیری تعیین‌کننده در آینده اقتصاد چین دارند.

با این حال، چالش‌هایی مانند پیری جمعیت، نابرابری‌های اقتصادی و تنش‌های بین‌المللی نیز می‌تواند بر آینده اقتصاد چین تأثیر منفی بگذارند. به طور کلی، اگر چین بتواند به طور مؤثر این چالش‌ها را مدیریت کند، می‌تواند به مسیر خود در تبدیل شدن به یک ابر قدرت اقتصادی ادامه دهد.

نکته پایانی

اقتصاد چین تأثیر قابل توجهی بر نرخ ارزهای فارکس از طریق سیاست‌های پولی، روندهای تجاری و تعاملات اقتصادی جهانی دارد. درک این روابط برای معامله گران و سرمایه گذاران در بازار فارکس ضروری است. با ادامه پیشرفت‌های اقتصادی چین، تأثیر آن بر ارزهای جهانی نیز احتمالاً افزایش خواهد یافت که همین موضوع،  آگاهی از تحولات اقتصادی چین را به یک ضرورت تبدیل کرده است.