در گزارشی که شرکت بلک‌راک (BlackRock) در جولای ۲۰۲۵ منتشر کرد، اعلام شده که دلارزدایی دیگر صرفاً یک ایده یا پیش‌بینی نیست، بلکه به یک روند واقعی تبدیل شده است. این شرکت با بیش از ۱۲.۵ تریلیون دلار دارایی تحت مدیریت، به تغییرات اساسی در سیاست ذخایر بانک‌های مرکزی جهان اشاره دارد؛ تغییری که در واکنش به تنش‌های ژئوپلیتیکی، تداوم تورم و نگرانی‌ها از ثبات مالی ایالات متحده در حال رخ‌دادن است.
در همین راستا، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اظهار کرد:
درست است که دلار قوی را دوست دارم، اما وقتی دلار تضعیف باشد، درآمد خیلی بیشتری کسب می‌کنید.
طی شش ماه گذشته، دلار بیش از ۱۰٪ از ارزش خود را از دست داده است؛ کاهشی که از زمان کنار گذاشته‌شدن استاندارد طلا در سال ۱۹۷۳ بی‌سابقه بوده و همین موضوع می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های جایگزینی مانند بیت کوین سوق دهد.
بازنگری در سبد ذخایر جهانی؛ طلا در کانون توجه
بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱٬۰۰۰ تن طلا خریداری کردند، رقمی بیش از دو برابر میانگین دهه گذشته. اکنون مجموع ذخایر رسمی طلا به حدود ۳۶٬۰۰۰ تن رسیده که در پنجاه سال گذشته بی‌سابقه است. سهم طلا در ذخایر جهانی حالا به حدود ۲۰٪ رسیده، درحالی‌که دلار به ۴۶٪ سقوط کرده و یورو و سایر ارزها ۱۶٪ و ۱۸٪ را تشکیل می‌دهند.
بلک‌راک همچنین به افزایش توجه به بیت کوین به‌عنوان یک دارایی غیرمتمرکز و با عرضه ثابت اشاره کرده که شاید در آینده نقش استراتژیک پیدا کند. اگرچه هنوز هیچ بانک مرکزی به‌صورت رسمی بیت کوین را به ذخایر خود اضافه نکرده، اما وجود نام آن در گزارش‌های معتبر، نشانه‌ای از تغییرات احتمالی پیش‌رو است.
طلا، انتخاب اول بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۵
تنها در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، بانک‌های مرکزی ۲۴۴ تن طلا خریداری کرده‌اند. ETFهای طلا نیز شاهد ورود سرمایه‌ای معادل ۳۰ میلیارد دلار بوده‌اند؛ رقمی که از سال ۲۰۲۰ بی‌سابقه بوده است.
طبق گزارش شورای جهانی طلا (WGC)، قزاقستان (۷ تن)، ترکیه و لهستان (هرکدام ۶ تن) بیشترین خریداران بوده‌اند. نظرسنجی این شورا نشان می‌دهد که ۹۵٪ مدیران ذخایر، انتظار افزایش ذخایر طلا را دارند. بیش از ۷۰٪ آن‌ها قصد دارند سهم دلار را کاهش داده و آن را با طلا، یورو و یوان جایگزین کنند.
چین از بازیگران کلیدی این روند است؛ ذخایر طلای رسمی این کشور از ۲٬۰۰۰ تن در پایان ۲۰۲۲ به ۲٬۲۹۹ تن در میانه ۲۰۲۵ رسیده و احتمالاً ارقام واقعی حتی بیشتر از این باشند.
بانک‌های مرکزی اکنون حدود یک‌چهارم تقاضای جهانی طلا را تشکیل می‌دهند و پنج برابر سریع‌تر از ETFها، طلا می‌خرند. از هر ۸ اونس طلایی که طی ۵ سال گذشته استخراج شده، یک اونس مستقیماً وارد خزانه بانک‌های مرکزی شده است.
افزایش توجه به بیت کوین در محافل سیاسی
ذخایر ارزی حالا دیگر فقط به طلا و ارزهای سنتی محدود نمی‌شوند. بحث درباره بیت کوین، به‌ویژه در محافل سیاستگذاری، در حال گسترش است.
در ژانویه ۲۰۲۵، بانک مرکزی چک اولین نهاد غربی بود که امکان افزودن بیت کوین به ذخایر ارزی خود را بررسی کرد. در سوئیس نیز درخواست‌هایی برای اختصاص ۱ تا ۲ درصد ذخایر به بیت کوین مطرح شده است.
بااین‌حال، هنوز بانک‌های مرکزی چندان متمایل به ورود به بازار رمزارزها نیستند. تنها ۲٪ از بانک‌های شرکت‌کننده در نظرسنجی Central Banking Publications اعلام کرده‌اند که در پنج تا ده سال آینده احتمالاً وارد این حوزه خواهند شد.
عوامل بازدارنده شامل نوسان بالا، نقدشوندگی پایین در بحران‌ها، ریسک‌های امنیتی و محدودیت‌های قانونی است. در نتیجه، بیت کوین هنوز در قامت یک دارایی رسمی برای ذخایر دولتی پذیرفته نشده است.
گام‌های محتاطانه دولت‌ها در پذیرش بیت کوین
درحالی‌که بانک‌های مرکزی با احتیاط پیش می‌روند، برخی دولت‌ها و ایالت‌ها در حال ایجاد ذخایر بیت کوینی هستند. آمریکا در مارس ۲۰۲۵ اعلام کرد ۲۰۰٬۰۰۰ بیت کوین مصادره‌شده را به‌صورت ذخیره استراتژیک در خزانه‌داری نگهداری خواهد کرد.
ایالت تگزاس نیز ۱۰ میلیون دلار برای ذخیره بیت کوین اختصاص داده است. در آسیا، پاکستان برنامه‌ریزی‌هایی برای ایجاد ذخیره بیت کوینی دارد.
در میان نمونه‌های پیشرفته‌تر، السالوادور اکنون بیش از ۶٬۰۰۰ بیت کوین دارد و ذخیره بیت کوین بوتان معادل ۲۸٪ تولید ناخالص داخلی این کشور است.
بیت کوین در مسیر تثبیت جایگاه جهانی
در ۱۴ جولای ۲۰۲۵، قیمت بیت کوین افزایش ۷۵ درصدی نسبت به پایان ۲۰۲۴ از مرز ۱۲۳٬۰۰۰ دلار عبور کرد. این رشد عمدتاً به‌واسطه ورود ۵۰ میلیارد دلار سرمایه نهادی صورت گرفته و صندوق آی شرز (iShares) بلک‌راک اکنون بیش از ۸۰ میلیارد دلار بیت کوین در اختیار دارد.
عملکرد ETFهای بیت کوین حتی از ETFهای طلا در سال‌های نخست بهتر بوده است. این موضوع جایگاه بیت کوین را به‌عنوان دارایی موردتوجه نهادهای مالی تقویت می‌کند.
همچنین قوانین جدید در ایالات متحده با نام‌های CLARITY و GENIUS، چارچوب حقوقی دارایی‌های دیجیتال را شفاف‌تر کرده‌اند. مخالفت فدرال رزرو با عرضه دلار دیجیتال (CBDC) نیز موقعیت منحصربه‌فرد بیت کوین را به‌عنوان یک دارایی غیرمتمرکز تقویت کرده است.
به گفته شرکت ون‌اِک (VanEck)، نوسان بیت کوین در مقایسه با بازار سهام کاهش یافته که نشانه‌ای از بلوغ بیشتر این بازار و دلگرمی برای سرمایه‌گذاران بزرگ است. هرچند بانک‌های مرکزی هنوز محتاط هستند، اما حضور روزافزون بیت کوین در تحلیل‌ها، ETFها و قوانین، آینده‌ای متفاوت برای جایگاه آن در نظام مالی جهانی ترسیم می‌کند.
نظرات کاربران