بازار و دنیای مالی یک دنیای کاملا تاثیرپذیر از رویدادها و اتفاقات جهانی هستند، این تاثیرپذیری گاهی حتی از توییت یا پست یک سیاستگذار هم نشات میگیرد. افراد حوزه مالی در زمان رکود و بحران اقتصادی یا در زمان جنگ و نابسامنی به دنبال یک دارایی امن هستند تا پول و سایر داراییهای دیگر را به آن تبدیل کنند و اولین گزینهای که به ذهن آنها میرسد فلز زرد رنگ یعنی طلا است. طلا اگرچه یک دارایی امن برای سرمایهگذاری و فرار از بحران محسوب میشود اما مانند سایر داراییها ارزش طلا در جنگ و بحران نیز به شدت از سیاست کشورها تاثیر میگیرد.
اما این تاثیرات چگونه و به چه صورت است؟ با ما تا انتهای این مقاله از مجموعه ایران بروکر همراه باشید تا با هم عملکرد طلا در جنگ و بحران را بررسی کنیم.
طلا در جنگ و بحران روسیه و اکراین
پس از آن که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در 24 فوریه 2022، دستور حمله نظامی به همسایه خود یعنی اوکراین را اعلام کرد، بازارهای سهام جهانی و حتی کریپتوکارنسیها با ضربه و شوک بزرگی روبهرو شدند. بورسهای بزرگ جهانی در بحبوحه شک و عدم اطمینان، یک ریزش شارپ روزانه را در نمودار و قیمت خود تجربه کردند.
زمانی که این جنگ اتفاق افتاد به معنای واقعی در هند یک حمام خون در خیابانها به راه افتاد و روپیه هند به شدت تضعیف شد. گزارش شده است که جنگ اوکراین و روسیه باعث شد که یکی از بزرگترین کاهشها از زمان شروع همهگیری کووید در سال 2020، به وقوع بپیوندد. با این حال، طلا در بازارهای هند بیشترین تاثیر را به خود گرفت.( هند یکی از بزرگترین دارندگان طلا در جهان است.
برای اطلاع از آمار و اطالاعات میزان ذخایر طلایی کشورها مقاله بیشترین ذخایر طلا جهان در کدام کشورها است؟ را مطالعه کنید.)
طلا از قرنها قبل و حتی در زمان مصر باستان و در سراسر جهان معامله شده است، حتی زمانی که هیچ دستور معاملاتی مالی رسمی وجود نداشت، این فلز در دست بازرگانان و بزرگان بازار مبادله میشد. طلا یک دارایی ایمن با نقدینگی بسیار زیاد است که بهعنوان یک طبقه دارایی قابل سرمایهگذاری به ارزش آن اضافه میکند. ناگفته نماند که طلا یک فلز کمیاب است و به راحتی در دسترس نیست. کمیاب بودن طلا، آن را به یک فلز گرانبها تبدیل کرده است که قیمت آن تنها در طول زمان افزایش یافته است. این یکی از دلایلی است که طلا در میان راههای سرمایهگذاری مورد توجه حتی محافظه کارترین سرمایهگذاران، قرار دارد.
تاثیر جنگ روسیه و اوکراین در طلا
در هند، قیمت طلا از 50,180 روپیه به ازای هر 10 گرم طلای 24 عیار، در 23 فوریه 2022، به 51,550 روپیه در هر 10 گرم طلای 24 عیار، در 24 فوریه 2022، رسید. افزایش شدید قیمت طلا در هند در یک روز تا حد زیادی به دلیل افزایش قیمت طلا در بازار جهانی است. این موضوع عمدتا به دلیل نگرانی از کندی رشد اقتصادی و تورم بالا است.
در حالی که چرخه اقتصاد جهانی هنوز برای بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی مبهم باقی مانده است و نمیدانند که در سال 2023، اقتصاد به کدام سمت حرکت خواهد کرد؛ اما برخی دیگر از تحلیلگران انتظار دارند که نرخ طلا نسبت به زمان حال حاضر بالاتر هم برود. این دیدگاه عمدتا به دلیل تحریمهای روسیه، اختلال در عرضه کالاها، قطع زنجیره تامین جهانی و احتمال رکود اقتصادی شکل گرفته است.
تاثیر بحران بر قیمت طلا
طلا از هزارههای خیلی دور تاکنون امنترین راه سرمایهگذاری در نظر گرفته شده است. حتی یک اختلال کوچک در بازار جهانی برای قیمت فلز زرد، تعیین کننده خواهد بود. قیمت طلا در جنگ و بحران گرفته تا حتی بلایای طبیعی، دستخوش تغییرات میشود و به چنین محرکهایی بسیار حساس است و خیلی سریع واکنش نشان میدهد.
یکی از مهمترین جنبههایی که باید درک کرد این است که عرضه و تقاضا چگونه عمل میکنند. وقتی تقاضا در بازار زیاد باشد و عرضه کم باشد، قیمت آن کالا بالا خواهد رفت. زمانی که تقاضا برای محصول کم باشد اما عرضه آن زیاد باشد، قیمت آن کاهش خواهد یافت.
سرمایهگذاری طلا نوعی از سرمایهگذاری امن است؛ این بدان معناست که انتظار میرود در طول زمان از نظر ارزشمندی حتی در شرایط بحرانی بازار رشد کند. این شرایط ممکن است نتیجه یک بحران اقتصادی یا جنگ باشد. در صورت رکود اقتصادی، سرمایهگذاران داراییهای امن مانند طلا را انتخاب میکنند تا از داراییهای ریسکی مانند سهام که درصورت وجود بحران یا جنگ کاهش مییابند، فرار کنند. در نتیجه منطقی است که وقتی تقاضا برای این دارایی امن بالا میرود، قیمت طلا در جنگ و بحران نیز تا مدتها صعودی باشد.
حرکت قیمت طلا و بازار سهام تقریبا با یکدیگر نسبت معکوس دارند؛ این بدان معنا است که وقتی بازار سهام در مسیر نزولی قرار میگیرد، تقاضا برای دارایی نسبتا مطمئنتری مانند طلا افزایش مییابد. این موضوع به نوبه خود باعث افزایش قیمت طلا در بازار جهانی میشود. بهطور مشابه، زمانی که بازار سهام از بقیه داراییها پیشی میگیرد، سرمایهگذاران پول را وارد بازار سهام مانند نزدک و s&p500 میکنند؛ زیرا قیمت طلا به دلیل رشد قوی در بازار سهام کاهش مییابد.
روسیه یک عامل کلیدی در قیمت طلا
در سناریوی روسیه، توجه به این نکته بسیار ضروری است که روسیه پس از چین و استرالیا سومین تولیدکننده بزرگ طلا در جهان است. در نتیجه، بحران اقتصادی بر صادرات طلای روسیه تأثیر میگذارد. با اعمال تحریمهای چند کشور غربی علیه روسیه، صادرات طلای این کشور ممکن است آسیب ببیند. همین عوامل میتواند زنجیره عرضه جهانی طلا را مختل کند.
شواهد تاریخی نشان از نوسانات قیمتی طلا در جنگ و بحران
زمان و تاریخ گواهی بر این واقعیت است که هر زمان که نابسامانی اقتصادی وجود داشته، بازارهای سهام سقوط کردهاند. این امر بر قیمت طلا تأثیر بسزایی داشته و باعث افزایش سرسامآور آن شده است. پس از حمله 11 سپتامبر به برجهای دوقلو یا مرکز تجارت جهانی، بازارهای سهام بسیاری از کشورهای توسعه یافته با افزایش قیمت طلا، ریزش شدیدی را تجربه کردند.
رکود اقتصادی سال 2008 و هرج و مرج بانک برادران Lehmann منجر به قرمز رنگ شدن بازارهای جهانی شد. نوسانات بازارهای جهانی در سالهای آینده منجر به افزایش قیمت طلا از 700 دلار در هر اونس در سال 2008، به 1,900 دلار در هر اونس در سال 2011 شد.
این نمونهها فقط دو مورد از نمونههای نوسانات قیمتی طلا در جنگ و بحران بود!
آنچه در بررسی عملکرد طلا در جنگ و بحران خواندیم
طبقات مختلفی از داراییهای متنوع برای اهداف سرمایهگذاری وجود دارند. با این حال، طلا تمام سختیها و موانع را پشت سر گذاشته است و همچنان گزینه برتر برای سرمایهگذاران است. به ویژه، در زمان بحران اقتصادی، رکود و حتی جنگ، طلا همیشه در اولویت است. این واقعیت که حتی در نامشخصترین مواقع، میتوان فلز زرد را به راحتی خریداری کرد، باعث میشود سرمایهگذارانی که میخواهند پرتفوی خود را متنوع کنند، به آن علاقه و توجه نشان دهند. با برررسی و مطالعه تاریخ متوجه میشویم، بازارهای سهام و طلا در جنگ و بحران و هر زمانی که نابسامانی اقتصادی وجود داشته است عکس هم نوسان قیمتی داشتهاند.
طلا در جنگ و بحران چه عملکردی از خود نشان میدهد؟
دادهها و آمارهای تاریخی به ما نشان میدهند هر زمان که جنگ و بحران و یا بیماری همه گیری مانند کرونا بهوجود آمده است، طلا بهترین گزینه برای سرمایهگذاری بوده و به شدت در این فواصل زمانی رشد قیمتی را تجربه کرده است.
عملکرد سهام و طلا در زمان بحرانی چگونه است؟
زمانی که جنگ روسیه و اوکراین اتفاق افتاد سهام و حتی کریپتوکارنسیها به شدت افت قیمتی را تجربه کردند؛ اما در مقابل طلا به سمت قیمتهای بالاتر حرکت خود را آغاز کرد.
چرا طلا در جنگ و بحران، ایمن است؟
به دلیل اینکه طلا یک فلز کمیاب است، استخراج و به دست آوردن آن بسیار سخت و پر هزینه است، قیمت آن روز به روز افزایش پیدا میکند، همچنین جامعه و حتی افراد عادی علاقه بسیار زیادی به این فلز زیبا دارند.
کدام نوع، سرمایهگذاری امنی است؟
در صورت رکود اقتصادی، سرمایهگذاران داراییهای امن مانند طلا را انتخاب میکنند تا از داراییهای ریسکی مانند سهام که درصورت وجود بحران یا جنگ کاهش مییابند، فرار کنند.