وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال میشود، اولین چیزی که معمولا توجه ما را جلب میکند، قیمت یک واحد از آن دارایی است. اما واقعیت این است که قیمت به تنهایی نمی‌تواند ارزش یا جایگاه یک ارز را به ما نشان دهد. اینجا است که مفهوم مارکت کپ یا ارزش بازار وارد صحنه میشود؛ اما مارکت کپ چیست، چه اطلاعاتی را به ما نشان می‌دهد و چه ضرورتی به درک این مفهوم وجود دارد؟ مارکت کپ برخلاف قیمت واحد، تصویری جامع از ارزش کلی یک ارز دیجیتال یا شرکت به ما می‌دهد و ابزار بسیار مهمی در تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری است.
در این مقاله از ایران بروکر، همه‌چیز را درباره مارکت کپ یاد می‌گیریم؛ از رسیدن به پاسخ سوال مارکت کپ چیست و انواع آن، تا نحوه محاسبه، کاربردها، مزایا و معایب را بررسی می‌کنیم.
مارکت کپ یا ارزش بازار چیست؟
ممکن است هنگام ورود به بازارهای مالی با سوالی تحت عنوان مارکت کپ چیست؟ مواجه شوید. مارکت کپ (Market Cap) یا ارزش بازار به زبان ساده به‌معنی اندازه کل بازار یک رمزارز است که از حاصلضرب تعداد کل توکن‌های در گردش در قیمت فعلی هر توکن، به‌دست می‌آید. این عدد به ما می‌گوید که بازار یک پروژه چقدر بزرگ است. برخی از افراد تصور می‌کنند که هرچه قیمت یک توکن بیشتر باشد، مارکت کپ بالاتری هم دارد. اما این یک تصور اشتباه است؛ زیرا، یکی از المان‌های دیگر در محاسبه مارکت کپ، تعداد کل توکن‌های در گردش است.
به‌عنوان مثال قیمت یک واحد ارز دیجیتال به نام Y، به مبلغ 10 دلار است و تعداد کل این رمز ارز در بازار کریپتو، 1000 عدد است. بنابراین مارکت کپ آن 10,000 دلار میشود.
انواع مارکت کپ برای سرمایه‌گذاری
انواع متفاوت مارکت کپ چیست؟ مارکت کپ یا ارزش بازار انواع متفاوتی دارد که آشنایی با آن‌ها برای سرمایه‌گذاری و تحلیل بازار، ضروری است. پروژه‌های رمز ارزی معمولا بر اساس اندازه مارکت کپ، به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مارکت کپ بزرگ، مارکت کپ متوسط و مارکت کپ کوچک. هر کدام از این دسته‌ها، ویژگی‌های خاص خود را دارند که شناخت هر کدام از آن‌ها به سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری بهتر، کمک میکند. برای معرفی دقیق‌تر، با ما همراه باشید.
ارزهای با مارکت کپ بزرگ (Large Cap)
ارزهای دیجیتالی که مارکت کپ بزرگی دارند (معمولا بالای 10 میلیارد دلار) در این دسته قرار می‌گیرند. رمز ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم، بخش بزرگی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند و از نظر سرمایه‌گذاران، گزینه امن و کم ریسک‌تری هستند؛ زیرا این رمزارزها، در بیشتر صرافی‌ها لیست شده‌اند، کاربران زیادی در سراسر دنیا روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند و همچنین سرمایه‌گذاری‌های سازمانی روی آن‌ها انجام شده است.
طبق نظر فعالان در بازارهای مالی، اگر به‌دنبال سرمایه‌گذاری کم‌خطر و باثبات‌تری هستید، ارزهایی با مارکت کپ بزرگ، گزینه مناسبی برای شما هستند. هرچند که برای ورود به این بازار، به سرمایه بالایی نیاز است و انتظار رشد بسیار زیاد را در کوتاه‌مدت نباید داشت.
ارزهای با مارکت کپ متوسط (Mid Cap)
ارزهای دیجیتالی که مارکت کپ متوسطی دارند (معمولا بین 1 الی 10 میلیارد دلار) در این دسته قرار می‌گیرند. این رمز ارزها در حال رشد هستند و ممکن است در آینده به غول‌های بازار تبدیل شوند، درعین‌حال ریسک متوسطی هم دارند. ارزهای با مارکت کپ متوسط پتانسیل رشد خوبی دارند و از نظر فعالان بازار فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند اما از طرفی چون هنوز به ثبات کامل نرسیده‌اند، خطر سقوط یا افت شدید نیز دارند.
ارزهای با مارکت کپ کوچک (Small Cap)
ارزهای دیجیتالی که مارکت کپ کوچکی دارند (معمولا کمتر از 1 میلیارد دلار) در این دسته قرار می‌گیرند. این پروژه‌ها معمولا کمتر شناخته شده‌اند یا تازه شروع به‌کار کرده‌اند و ریسک‌های قابل‌توجهی به‌همراه دارند. این دسته معمولا نوسانات زیادی دارند و برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری که به‌دنبال سود گرفتن از نوسانات هستند یا سرمایه اندکی دارند، می‌توانند گزینه خوبی باشند.
| دسته مارکت کپ | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| مارکت کپ بزرگ | ریسک کمتر و ثبات بیشتر، دارای اعتبار بالا | رشد آهسته‌تر نسبت به ارزهای کوچکتر، سودهای ناگهانی کمتر |
| مارکت کپ متوسط | پتانسیل رشد بیشتر، فرصت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نوآور، ریسک متوسط | نوسان و ریسک بیشتر نسبت به ارزهای بزرگ |
| مارکت کپ کوچک | پتانسیل رشد بسیار بالا و سودهای بزرگ | ریسک و نوسانات شدید، احتمال شکست پروژه بالا |
اهمیت مارکت کپ یا ارزش بازار در سرمایه گذاری
در ادامه مقاله مارکت کپ چیست به اهمیت آن در سرمایه‌گذاری می‌پردازیم. مارکت کپ به ما کمک میکند تا به اعتبار و بزرگی یک پروژه یا ارز دیجیتال در بازار پی ببریم. اگر مارکت کپ ارز دیجیتالی بزرگ باشد، یعنی ریسک کمتری دارد، مطمئن‌تر است و افراد زیادی به آن اعتماد کرده‌اند. اما اگر مارکت کپ رمزارزی کوچک باشد، به معنی این است که احتمالا ریسک بیشتری دارد. هرچند عوامل دیگری نیز برای سنجش ریسک وجود دارند که مهم هستند و نباید فقط به مارکت کپ آن‌ها اتکا کرد.
در واقع مارکت کپ، شاخص مهمی برای سنجش ریسک است که می‌توانیم از آن برای تصمیمات هوشمندانه‌تر و کم‌ریسک‌تر در سرمایه‌گذاری، استفاده کنیم.
کاربرد مارکت کپ
ارزش بازار یکی از اساسی‌ترین مفاهیمی است که در بازار کریپتو برای درک موقعیت و رتبه‌بندی پروژه‌ها استفاده میشود. مارکت کپ یا ارزش بازار، کاربردهای مهمی در بازار کریپتو دارد که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
یکی از کاربردهای بسیار مهم آن، رتبه‌بندی ارزهای دیجیتال است. هر ارز دیجیتال در بازار کریپتو، بر اساس ارزش بازاری که دارد، جایگاه خاصی تصاحب میکند. به‌عنوان مثال، بیت کوین، بیشترین مارکت کپ را دارد و اتریوم بعد از آن در جایگاه دوم قرار گرفته است و به ترتیب ارزهای دیجیتال دیگر بر اساس مارکت کپ خود، رتبه‌بندی شده‌اند.
این رتبه‌بندی به سرمایه‌گذاران اطلاعاتی زیادی می‌دهد، مانند کدام ارز ریسک کمتر یا سود بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد. علاوه‌بر آن، مارکت کپ به ما در تحلیل تسلط بازار (Market Dominance) کمک میکند. یعنی بدانیم سهم هر رمزارز در کل بازار چقدر است.
برای مثال، اگر کل بازار کریپتو ۱۰۰۰ میلیارد دلار و مارکت کپ بیت کوین به‌تنهایی ۵۷۸ میلیارد دلار باشد، در این صورت بیت کوین ۵۷/۸ درصد از کل بازار را در اختیار دارد. بنابراین می‌گوییم: تسلط یا دامیننس بیت کوین در بازار، ۵۷/۸ درصد است.
این عدد برای تحلیل‌گران مهم است؛ زیرا اگر تسلط بیت کوین بالا رود، یعنی مردم روی بیت کوین تمرکز کرده‌اند و اگر تسلط بیت کوین پایین بیاید، تمرکز از روی بیت کوین برداشته شده و روی سایر رمزارزها (آلت کوین‌ها) رفته است.
بررسی مارکت کپ کل بازار کریپتو
مارکت کپ کل بازار کریپتو به معنی ارزش مجموع تمام ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین، اتریوم و هزاران رمزارز دیگر است. این شاخص، به ما دید کلی از وضعیت کل بازار می‌دهد. هرچه این عدد بالاتر باشد، نشان‌دهنده رشد بازار است و هرچه پایین‌تر باشد، نشان‌دهنده افت و نزولی شدن بازار است.
بررسی مارکت کپ هر ارز به صورت مجزا
مارکت کپ بازار کریپتو به‌صورت مجزا، نشان‌دهنده این است که هر ارز چه میزان ارزشی در بازار کریپتو دارد. این مفهوم به ما کمک میکند میزان ریسک هر پروژه را بسنجیم و جایگاهش را نسبت به سایر ارزهای دیجیتال در بازار مشخص کنیم. هرچقدر مارکت کپ یک رمزارز در بازار بزرگ‌تر باشد، به معنی این است که آن ارز پایدارتر و کم‌ریسک‌تر است و هرچه مارکت کپ رمز ارزی کوچک باشد، نشان‌دهنده ریسک بالا است.
عوامل تأثیر گذار بر مارکت کپ
- قیمت بازار و تأثیر آن بر مارکت کپ
- تعداد توکن‌های در گردش (Circulating Supply)
- تأثیر اخبار، عرضه و تقاضا
مارکت کپ، در هر لحظه تحت‌تأثیر عوامل متفاوتی تغییر میکند. از قیمت هر توکن گرفته تا تعداد آن‌ها و اخبار، روی مارکت کپ اثر می‌گذارند. در ادامه به توضیح جزئیات هر کدام، می‌پردازیم.
قیمت بازار و تأثیر آن بر مارکت کپ
قیمت بازار به‌صورت مستقیم روی مارکت کپ، اثر می‌گذارد؛ زیرا ارزش بازار، حاصلضرب قیمت فعلی یک ارز دیجیتال در تعداد کل کوین‌های آن است. بنابراین، اگر قیمت یک ارز دیجیتال بالا رود، مارکت کپ آن نیز بیشتر میشود و بالعکس. هرچقدر قیمت یک ارز دیجیتال کمتر شود، مارکت کپ آن نیز کوچکتر خواهد شد.
تعداد توکن‌های در گردش (Circulating Supply)
به تعداد توکن‌هایی گفته میشود که درحال‌حاضر در بازار وجود دارند و مردم آن‌ها را معامله می‌کنند. تأثیر توکن‌های در گردش روی مارکت کپ چیست؟ علاوه‌بر قیمت فعلی هر توکن، تعداد توکن‌های در حال گردش نیز تأثیر مستقیمی روی مارکت کپ دارد. به‌عنوان مثال، اگر قیمت یک ارز دیجیتال بالا باشد اما تعداد توکن‌هایش خیلی کم باشد، ممکن است مارکت کپ آن بزرگ نباشد.
تأثیر اخبار و عرضه و تقاضا
تأثیر اخبار روی مارکت کپ چیست؟ اخبار، مانند یک بمب می‌تواند مارکت کپ را به لرزه در آورد. اگر اخبار یا توییت مثبتی اعلام شود و قیمت رمزارزی بالا رود، سرمایه‌گذاری در آن توکن بیشتر میشود و مارکت کپ آن هم بزرگ‌تر خواهد شدِ در مقابل اگر خبر منفی پخش شود، به‌دنبال ترس و فروش زیاد، ارزش یک ارز دیجیتال افت میکند.
عرضه و تقاضا نیز یکی از عوامل مهم است. هرچقدر تقاضا بیشتر باشد، قیمت توکن افزایش می‌یابد و مارکت کپ آن نیز بزرگ‌تر میشود. اما در صورتی‌که افزایش عرضه بدون افزایش تقاضا رخ دهد، قیمت توکن کاهش می‌یابد و به‌دنبال آن نیز مارکت کپ کوچکتر میشود.
نحوه محاسبه مارکت کپ
Market Cap = قیمت فعلی هر توکن × تعداد توکن‌های در گردش
- قیمت فعلی: قیمت توکن مورد نظر که لحظه‌ای در حال تغییر است.
- تعداد توکن‌های در گردش: تعداد کل توکن‌هایی که درحال‌حاضر، مردم با آن معامله انجام می‌دهند.
برای مثال، اگر قیمت هر توکن Coin A برابر با ۲ دلار و تعداد توکن‌های در گردش ۱۰ میلیون باشد، با ضرب این دو مقدار، مارکت کپ آن برابر با ۲۰ میلیون دلار خواهد بود.
تفاوت مارکت کپ و Fully Diluted Market Cap
مارکت کپ به ما، ارزش کل تعداد رمزارزی که درحال‌حاظر وجود دارد را نشان می‌دهد. به‌عبارتی، تعداد کل توکن‌هایی که در بازار وجود دارد، در دسترس مردم هستند و با آن‌ها معامله می‌کنند. اما FDMC، حدأکثر ارزش احتمالی یک رمزارز را به ما نشان می‌دهد.
در واقع FDMC می‌گوید که اگر تمام توکن‌هایی که در آینده قرار است وارد بازار شود، در بازار عرضه شوند، مارکت چقدر می‌تواند بزرگ شود. می‌توان گفت که مارکت کپ، دید واقع‌بینانه‌ای دارد و FDMC، دید آینده‌نگرانه‌تری دارد.
کلام پایانی | مارکت کپ چیست؟
در پایان، مارکت کپ یا ارزش بازار یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در تحلیل دارایی‌های مالی به‌ویژه در بازار ارزهای دیجیتال است. برخلاف تصور رایج، قیمت واحد یک ارز یا سهم به‌تنهایی نمی‌تواند تصویر دقیقی از بزرگی یا اعتبار آن ارائه دهد. مارکت کپ با درنظرگرفتن تعداد توکن‌های در گردش و قیمت فعلی، شاخصی جامع برای ارزیابی ارزش کلی یک پروژه است. این معیار به سرمایه‌گذاران کمک میکند تا بهتر بتوانند ریسک را مدیریت کرده، پروژه‌های قابل‌اعتمادتر را شناسایی کنند و پرتفوی خود را متعادل‌تر بچینند.
آگاهی از این نوع مفاهیم به شما دید عمیق‌تری از ساختار بازار کریپتو می‌دهد و می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تری را برایتان هموار سازد. فراموش نکنید که در دارایی‌های دیجیتال، دانستن ابزارهای تحلیلی مانند مارکت کپ، یک مزیت رقابتی ارزشمند است.
سوالات متداول
مارکت کپ چیست؟
مارکت کپ یا ارزش بازار، شاخصی برای اندازه‌گیری ارزش کلی یک دارایی است که از ضرب قیمت فعلی آن در تعداد واحدهای در گردش به‌دست می‌آید. این معیار به سرمایه‌گذاران کمک میکند تا بزرگی و اعتبار نسبی پروژه‌ها را بسنجند.
مارکت کپ چه تفاوتی با قیمت یک ارز دیجیتال دارد؟
قیمت یک ارز فقط بهای یک واحد از آن را نشان می‌دهد، درحالی‌که مارکت کپ ارزش کل آن ارز در بازار را مشخص میکند.
مارکت کپ بالا بهتر است یا پایین؟
مارکت کپ بالا معمولاً نشان‌دهنده ثبات بیشتر است، اما پروژه‌های با مارکت کپ پایین می‌توانند رشد سریع‌تری داشته باشند.
آیا مارکت کپ تنها معیار برای انتخاب یک ارز دیجیتال است؟
خیر، در کنار مارکت کپ باید به عوامل دیگری مثل تیم پروژه، نقشه راه و حجم معاملات هم توجه کرد.
مارکت کپ کل بازار کریپتو چه کاربردی دارد؟
این شاخص برای بررسی رشد یا رکود کلی بازار ارزهای دیجیتال و تحلیل سلطه بیت کوین یا آلت‌کوین‌ها استفاده میشود.
انواع مارکت کپ چیست؟
مارکت کپ بزرگ، مارکت کپ متوسط و مارکت کپ کوچک.
نظرات کاربران