پایگاه خبری بلومبرگ، در برنامه‌ای در تاریخ 27 ژوئن (6 تیر)، سرمایه‌گذاری در تهران در سال 2025 را با سرمایه‌گذاری در بیت کوین در سال 2010 مقایسه کرده است. در ادامه این خبر، به صحبت‌های مطرح شده در این برنامه پرداخته‌ایم.
این رویداد با حضور مهمانان مختلفی از جمله جیم چانوس، جاش یانگر و نسیم طالب که خود را flâneur (رهگذر متفکر) توصیف می‌کند، همراه بود. قسمت‌های ضبط‌شده این برنامه قرار است در طول هفته آینده منتشر شوند، اما باتوجه‌به اینکه بازار سهام تقریباً در نزدیکی بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد، لازم است همین حالا به یک نکته اشاره کنیم:
رسیدن شاخص سهام به نزدیکی بالاترین رکوردهای خود موضوعی نیست که با تیترهای این روزها درباره جنگ‌ها، تعرفه‌ها و سایر بحران‌ها انتظارش را داشته باشید. بااین‌حال، اکنون در نیمه سال قرار داریم و به‌نظر می‌رسد ناآرامی‌های مقطعی ابتدای سال پشت‌سر گذاشته شده است.
در جریان این برنامه زنده، چارلی مک‌الیگوت، استراتژیست دارایی‌های متقاطع در نومورا و متخصص نوسانات بازار، توضیح داد که شرایط کمی عجیب شده است:
آنچه این روزها در بازار می‌بینیم، صعود روزانه قیمت‌ها است. نکته‌ای که همیشه به آن اشاره می‌کنم این است که تا زمانی که انحراف شدید در بازار شکل نگیرد، افت جدی اتفاق نمی‌افتد. انحراف معیار، شاخصی از نسبت تقاضای نزولی به تقاضای صعودی است. هر دو شاخص انحراف در هفته گذشته، به سطح ۱۰۰ درصد در بازه سالانه رسیده‌اند.
او ادامه داد:
در سال‌های اخیر اتفاقات زیادی رخ داده و مردم برای بازگشت به موقعیت‌های خرید، مجبور به پوشش ریسک شده‌اند. وقتی این پوشش ریسک اتفاق می‌افتد، معامله‌گران در موقعیت‌های فروش کوتاه‌مدت گاما و وگا قرار می‌گیرند و این خود منجر به جریان فروش یا خرید سریع‌تری میشود. این یک چرخه شتاب‌دهنده است که حرکت بازار را تقویت می‌کند. هرچه قیمت‌ها پایین‌تر بروند، فروش بیشتری انجام میشود و هرچه حجم معاملات افزایش یابد، خرید بیشتری صورت می‌گیرد. این همان چرخه‌ای است که به نوسانات شدید دامن می‌زند.
چارلی وضعیت فعلی بازار را به‌صورت «افزایش آنی قیمت و حجم» توصیف می‌کند؛ یعنی سهام در کنار شاخص نوسان (VIX) و شاخص نوسانات نوسانات (VVIX) به‌طور همزمان در حال اوج‌گیری هستند. به‌بیان ساده، قیمت سهام به شکلی انفجاری در حال افزایش است؛ زیرا سرمایه‌گذاران مجبور به دنبال‌کردن روند صعودی شده‌اند.
او هشدار داد:
زمانی که قیمت‌ها ناگهان اوج می‌گیرند، به‌طور خودکار به دلیل فشار خرید مکانیکی به مسیر صعود ادامه می‌دهند، اما در نهایت همین روند، زیر فشار نیاز به پوشش ریسک و خریدهای اجباری فرو می‌ریزد. در مسیر نزولی نیز همین چرخه برقرار است.
علاوه‌بر این، چارلی به وجود ریسک‌های شدید در آینده نزدیک اشاره می‌کند که می‌توانند محرک این نوسانات باشند؛ از مهلت‌های معاملات تعرفه‌ای گرفته تا گزارش‌های مالی شرکت‌ها یا داده‌های اقتصادی مهم. او می‌گوید:
شاید داده‌های اشتغال یا NFP بد، جرقه‌ای برای بحران باشد. آیا این خطر به‌طور فوری جدی است؟ احتمالاً نه، اما می‌توان با اطمینان گفت که تا اوت شرایط می‌تواند بحرانی شود.
در پادکست امروز، دوباره میزبان ماچی وُیتال بودیم، مدیر یک صندوق پوشش ریسک (هِج فاند) که تخصصش در بازار بورس تهران است. طی سال‌های گذشته چند بار با او گفتگو کرده‌ایم، صرفاً به این دلیل که خیلی وقت‌ها پیش نمی‌آید که با مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری مواجه شوی که تخصصش در بازار ایران باشد! همین خودش به‌تنهایی جالب است. البته این گفت‌وگو از جهات واضحی هم به‌موقع و به‌روز بود.
سرمایه‌گذاری در تهران اما همچنان مکانیکی و دشوار است: بانک‌ها به سوئیفت متصل نیستند، تحریم‌ها و کنترل‌های سرمایه‌ای مشکلات زیادی ایجاد می‌کنند و حتی گرفتن اطلاعات از بازار به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. ماسیج در این برنامه توضیح داد که گاهی باید ماه‌ها صبر کرد تا امضای یک مقام خاص در وزارت دارایی ایران برای تکمیل یک سند دریافت شود. شما نمی‌توانید سهام ایران را در بلومبرگ جست‌وجو کنید و حتی صفحه ویکی‌پدیای بورس تهران از سال ۲۰۰۹ بهروزرسانی نشده است و نمودار شاخص بورس هم نهایتاً تا سال ۲۰۱۴ ادامه دارد.
در زمان بمب‌گذاری اخیر نیز با قطع اینترنت، ماسیج مجبور بود برای برقراری ارتباط با تحلیل‌گران محلی‌اش از طریق واتس‌اپ یا برنامه‌هایی که به‌طور پراکنده کار می‌کردند، بهروزرسانی دریافت کند.
علت علاقه او به این بازار آن است که باور دارد ایران از نظر ظرفیت اقتصادی می‌تواند به‌اندازه ترکیه مولد باشد و منابعی در حد عربستان سعودی دارد. اگر زمانی فضای سیاسی به شکلی تغییر کند که کشور، درهای خود را به‌طور واقعی به روی سرمایه‌گذاران باز کند، می‌تواند فرصتی بی‌سابقه برای رشد قیمت دارایی‌های مالی در ایران ایجاد کند.
شاید روزی این اتفاق بیفتد و اگر چنین شود، کسانی مثل ماسیج که امروز با سختی در این بازار فعالیت می‌کنند، سودی هنگفت به‌دست خواهند آورد؛ درست مثل کسانی که در سال‌های ۲۰۰۹ یا ۲۰۱۰ زودتر از بقیه بیت کوین خریدند و نگه داشتند. آن زمان، قبل از اینکه ETF ایرانی برای عموم در دسترس باشد، او به دلیل تحمل تمام این دشواری‌ها پاداشش را خواهد گرفت.
همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، ایران یکی از دشوارترین بازارهای مالی دنیاست که بتوان درباره‌اش تحقیق کرد. حتی سرمایه‌گذاری یا حتی مشاهده قیمت‌های بورس تهران هم به‌راحتی ممکن نیست. به همین خاطر، با ماچی وُیتال، مدیرعامل و مدیر سرمایه‌گذاری شرکت Amtelon Capital، گفتگو کردیم. شرکت Amtelon Capital یک صندوق سرمایه‌گذاری مستقر در آمستردام است که در سهام ایرانی تخصص دارد. در این قسمت، درباره آنچه در بازار و اقتصاد ایران در پی رویدادهای اخیر در جریان است با او صحبت کردیم.
نظرات کاربران