همان‌طور که می‌دانید محدودیت‌های شبکه بیت کوین باعث شده نوآوری‌های کمتری در آن رخ دهد و به همین دلیل هم از نظر توسعه توکن ها، اپلیکیشن های غیرمتمرکز و توکن های غیر مثلی نسبت به سایر شبکه های رمزارزی عقب مانده است. با اینکه پروتکل اردینالز امکان ساخت NFT بر روی شبکه بیت کوین را فراهم کرد، انتقاداتی به آن وارد بود که در به نهایت تلاش توسعه‌دهندگان و روی کار آمدن پروتکل استمپ بیت کوین (Bitcoin Stamp Protocol) انجامید.
ما در این مقاله از ایران بروکر قصد داریم پروتکل بیت کوین استمپ را مورد بررسی قرار دهیم، از نحوه کار آن بگوییم، مزایا و معایب این پروتکل جدید را برشمریم و آن را با پروتکل اردینالز مقایسه کنیم. با ما همراه باشید.
پروتکل استمپ بیت کوین چیست؟
پروتکل استمپ، اطلاعات تصاویر دیجیتالی را به صورت متنی، در قالب Base 64 رمزگذاری کرده و سپس آن‌ها را به شکلی ماندگار و تغییرناپذیر در خروجی خرج‌نشده تراکنش (UTXO) در زنجیره بیت کوین ثبت می‌کند و در نتیجه نوعی توکن غیر مثلی ایجاد می‌کند که با نام استمپ شناخته میشود.
با روی کار آمدن پروتکل اوردینالز در ژانویه ۲۰۲۳، انتقادات شدیدی درباره امکان جاسازی اطلاعات بی‌ارزش در تراکنش‌های بیت کوین مطرح شد. این موضوع باعث شد یکی از توسعه‌دهندگان معروف در حوزه رمز ارز با نام مستعار مایک این اسپیس (Mike In Space)، به فکر ارائه یک راه حل کاربردی و سازگار با اصول بیت کوین بیفتد و در نهایت پروتکل Stamps بیت کوین را راه‌اندازی کند.
پروتکل استمپ در ۲۳ مارس سال ۲۰۲۳ منتشر شد. تنها در طی ۳۲ روز پس از راه‌اندازی، بیش از ۱۶٫۵۰۰ استمپ در این پلتفرم ایجاد شد و از نظر رشد روزانه دارایی‌ها از پروتکل اردینالز سبقت گرفت.
نحوه کار پروتکل استمپ بیت کوین
همان طور که گفتیم این پروتکل داده‌های مربوط به تصاویر را در قالب Base 64 کدگذاری کرده، سپس اطلاعات تصاویر را مستقیما روی بیت کوین ثبت می‌کند. پروتکل بیت کوین استمپ از خروجی خرج نشده تراکنش (UTXO) در بلاکچین بیت کوین برای ذخیره متادیتای مربوط به داده‌های تصویر استفاده می‌کند. این مشخصه پروتکل استمپ را از روش‌های دیگری مثل اوردینالز متفاوت می‌سازد.
در واقع، این روش ذخیره‌سازی منحصربه‌فرد باعث میشود داده‌های نامبرده به بخشی جدایی‌ناپذیر از بلاکچین بیت کوین تبدیل شده و حذف آن‌ها از یک نود کامل غیرممکن شود.
جالب اینجا است که دائمی شدن اطلاعات بر روی شبکه بیت کوین، این پروتکل را به گزینه‌ای مناسب برای ذخیره‌سازی اسناد، قراردادها و اطلاعات مهم مربوط به رویدادها و حساب‌رسی‌ها نیز تبدیل کرده است.
استاندارد توکن های استمپ بیت کوین
پروتکل استمپ بیت کوین برای ذخیره‌سازی تصاویر با وضوح بالا از استاندارد SRC-721 استفاده کرده و با قرار دادن پالت‌های رنگی به صورت لایه‌ای، حجم فایل و هزینه ایجاد توکن غیرمثلی را کاهش می‌دهد. این لایه‌ها با ادغام شدن در یک ان‌اف‌تی واحد تصاویری با کیفیت بالا را بدون تحمیل هزینه زیاد به توکن غیرمثلی تبدیل می‌کنند.
ناگفته نماند که پروتکل استمپ بیت کوین از استاندارد SRC-20 هم رونمایی کرده که براساس پروتکل کانترپارتی (Counterparty) توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا داده‌های دلخواه را در تراکنش‌های قابل خرج کردن جاسازی کرده و بر روی بلاکچین بیت کوین، توکن‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض (NFT) بسازند.
نحوه ساخت ان اف تی استمپ
مراحل کار پروتکل استمپ برای ساخت NFT روی زنجیره بیت کوین به ترتیب زیر اتفاق می‌افتد:
- کاربر با مراجعه به پلتفرم‌هایی چون استمپ‌چین (لینک وب‌سایت) تصویر مورد نظر و اطلاعات توصیفی مانند نام، توضیحات و ویژگی‌های NFT خود را آماده می‌کند.
- ابزارهایی مثل استمپ چین، اطلاعات تصویر را به فرمت Base 64 تبدیل می‌کنند تا در بلاکچین قابل ذخیره‌سازی شود.
- یک تراکنش جدید با متادیتای ضروری و داده‌های کدگذاری شده ایجاد میشود، در این بخش هزینه تراکنش و ضرب NFT در شبکه بیت کوین توسط کاربر پرداخت میشود.
- متادیتا در خروجی خرج نشده تراکنش یا UTXO ذخیره میشود.
- تراکنش برای تایید شدن به شبکه بیت کوین ارسال میشود.
- پس از تایید تراکنش، NFT به وجود آمده که به آن استمپ گفته میشود به طور دائمی در بلاکچین بیت کوین ثبت میشود.
خرید و فروش NFT استمپ بیت کوین
روی کار آمدن پروتکل استمپ بیت کوین باعث شده بازارهای مربوط به خرید و فروش NFT استمپ نیز در اکوسیستم بیت کوین راه‌اندازی شوند. کاربران به منظور خرید و فروش توکن‌های غیرمثلی استمپ می‌توانند به پلتفرم‌هایی چون ریر استمپ (Rare Stamp)، اوپن استمپ (OpenStamp)، استمپ اسکن (Stampscan) و استمپد نینجا (Stamped Ninja) مراجعه کنند.
در حین خرید استمپ در این پلتفرم‌ها به نکات زیر دقت کنید:
- از یک کیف پول سازگار با استمپ بیت کوین استفاده کنید.
- اصالت Stampها را بررسی کنید.
- قیمت ان‌اف‌تی در پلتفرم‌های مختلف را با هم مقایسه کنید.
- تاریخچه فروشنده را بررسی کنید.
تفاوت پروتکل استمپ بیت کوین با پروتکل اوردینالز
اوردینالز و استمپ هر دو فناوری‌هایی هستند که باعث ثبت داده‌های اضافی روی بلاکچین بیت کوین می‌شوند اما برای این کار از روش کاملا متفاوتی استفاده می‌کنند.
پروتکل اوردینال در حین ضرب NFT، اطلاعات مورد نظر کاربر را در بخشی از بلوک‌های تراکنش به نام داده‌های شاهد (Witness) ذخیره می‌کند. اما این اطلاعات غیرقابل تغییر نیستند و نودها در زمان تایید تراکنش می‌توانند به کمک فرایندی به نام هرس کردن آن را ویرایش و حذف کنند.
در مقابل، پروتکل استمپ بیت کوین، داده‌های تصاویر را در خروجی خرج نشده تراکنش (UTXO) جاسازی می‌کند. با این کار، اطلاعات ان‌اف‌تی‌های استمپ از گزند فرایند هرس داده در امان می‌مانند و امکان دستکاری آن وجود نخواهد داشت.
حداکثر اندازه داده‌هایی که در پروتکل اردینالز برای ایجاد NFT استفاده میشود به اندازه حجم یک بلاک بیت کوین یعنی ۴ مگابایت محدود است. در مقابل، پروتکل استامپ با پشتیبانی از حداکثر ۷ تا ۸ کیلوبایت، به کاربران اجازه می‌دهد تصاویری با اندازه ۲۴ در ۲۴ پیکسل با عمق رنگ ۸ را به NFT تبدیل کنند.
یکی دیگر از تفاوت‌های پروتکل استمپ و اوردینالز در نوع امضای آن است. استامپ با استفاده از فناوری چندامضایی امنیت بیشتری برای داده‌ها ایجاد می‌کند اما سازوکار پروتکل اوردینالز تک امضایی است.
مزایا و معایب پروتکل استمپ بیت کوین
از جمله مزایای ایجاد توکن غیرمثلی بر روی پروتکل استمپ بیت کوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم امکان دستکاری اطلاعات: داده‌هایی که توسط پروتکل استمپ به شبکه بیت کوین اضافه می‌شوند ماندگار و دائمی هستند.
- شفافیت: تمام تراکنش‌های پروتکل استامپ قابل ردیابی و بررسی هستند.
- عدم نیاز به زنجیره جانبی: داده‌ها مستقیما روی بلاکچین اصلی بیت کوین ثبت می‌شوند.
- امنیت: توکن‌های استمپ از امنیت شبکه بیت کوین برخوردار هستند.
در مقابل معایب زیر را می‌توان برای پروتکل استمپ بیت کوین برشمرد:
- محدودیت اندازه: پروتکل استامپ برای ذخیره فایل‌های بزرگ مناسب نیست.
- هزینه بالا: ممکن است هزینه استفاده از پروتکل برای برخی از کاربران گران باشد.
سخن پایانی
فناوری پشت بیت‌کوین STAMPS حول محور جاسازی منحصر به فرد داده‌های تصویری در بلاکچین بیت‌کوین با استفاده از قالب‌بندی base64 و ذخیره‌سازی در UTXOهای چند امضایی می‌چرخد. این رویکرد، دوام، تغییرناپذیری و امنیت را برای دارایی‌های دیجیتال تضمین می‌کند و آن را به افزوده‌ای جالب در چشم‌انداز هنر دیجیتال و کلکسیونی مبتنی بر بلاکچین تبدیل می‌کند.
سوالات متداول درباره پروتکل استمپ بیت کوین
آیا استفاده از پروتکل استمپ بیت کوین قانونی است؟
بله، استفاده از پروتکل استمپ بیت کوین در اکثر کشورها قانونی است. این پروتکل صرفاً یک روش برای ثبت داده در بلاک چین بیت کوین است و هیچ قانون خاصی آن را منع نکرده است. با این حال، محتوای داده‌هایی که ثبت می‌کنید باید قانونی باشد. همچنین، توجه داشته باشید که قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال در کشورهای مختلف متفاوت است، پس بهتر است از مقررات محلی خود مطلع باشید.
آیا داده‌های ثبت شده با استمپ بیت کوین برای همیشه در بلاک چین باقی می‌مانند؟
بله، داده‌هایی که با استفاده از پروتکل استمپ بیت کوین ثبت می‌شوند، به طور دائمی در بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شوند. این یکی از مزایای اصلی استفاده از این پروتکل است. تا زمانی که شبکه بیت کوین فعال باشد، این داده‌ها قابل دسترسی و تأیید خواهند بود. البته توجه داشته باشید که معمولاً فقط هش داده‌ها در بلاک چین ذخیره میشود، نه محتوای کامل آن‌ها.
آیا استفاده از پروتکل استمپ بیت کوین نیاز به دانش فنی پیشرفته دارد؟
خیر، استفاده از پروتکل استمپ بیت کوین لزوماً نیاز به دانش فنی پیشرفته ندارد. اگرچه درک اصول اولیه بلاک چین و نحوه کار بیت کوین مفید است، اما امروزه ابزارها و سرویس‌های کاربرپسندی وجود دارند که فرآیند استمپ کردن را ساده می‌کنند. با این حال، برای استفاده حرفه‌ای و در مقیاس بزرگ، آشنایی بیشتر با جزئیات فنی می‌تواند مفید باشد. برای شروع، می‌توانید از سرویس‌های آنلاین استمپ استفاده کنید که رابط کاربری ساده‌ای دارند.
نظرات کاربران