
فقط ۲ میلیون بیت کوین دیگر برای استخراج باقی مانده است و سرنوشت ماینرها بعد از استخراج آخرین بیت کوین مشخص نیست. آیا این یک زنگ خطر برای ماینرها و شبکه است؟ وقتی هیچ بیت کوینی برای پرداخت پاداش ماینرها باقی نمانده باشد، انگیزه آنها برای ادامه مشارکت چیست؟ تکلیف امنیت شبکه چه میشود؟
ساتوشی ناکاموتو در سوم ژانویه ۲۰۰۹ بلاک اولیه (Genesis Block) را استخراج و اولین بیت کوینهای تاریخ را ایجاد کرد. او با این حرکت انقلابگونه خود، سنگبنای یک صنعت میلیارد دلاری پیرامون استخراج ارزهای دیجیتال را به وجود آورد. گرچه با وجود موجودی محدود بیت کوین، سرنوشت ماینرها پس از استخراج آخرین بیت کوین هنوز هم شفاف نیست.
بیت کوین از طریق فرآیند استخراج ایجاد میشود که طی آن از سختافزارهای کامپیوتری برای حل مسائل پیچیده ریاضی و تایید اعتبار تراکنشها در شبکه بلاکچین، استفاده میکنند. ماینرها بابت این تلاش و همکاری خود در شبکه، به ازای ایجاد هر بلاک جدید از تراکنشها یک مقدار مشخصی بیت کوین پاداش میگیرند.
بر اساس آمارهای Blockchain Council، تا به امروز بیش از ۱۹ میلیون بیت کوین به ماینرها پاداش داده شده و طبق وایت پیپر منتشرشده توسط ناکاموتو، تعداد کل بیت کوینها، ۲۱ میلیون عدد است. وقتی تمام این تعداد استخراج شود، ماینرها دیگر بابت تایید تراکنشها هیچ بیت کوینی را به عنوان پاداش دریافت نخواهند کرد.

نیک هانسن، موسس و مدیر ارشد اجرایی شرکت استخراج بیت کوین Luxor Mining میگوید علیرغم عدم دریافت پاداش بابت ایجاد بلاک جدید، ماینرها همچنان نقشی اساسی در تایید و ثبت تراکنشها در بلاکچین دارند اما نحوه پرداخت پاداش و دستمزد آنها هم به گونه دیگری تغییر خواهد کرد.
در حال حاضر تایید اعتبار موفقیتآمیز یک بلاک جدید در بلاکچین بیت کوین پاداشی معادل ۶.۲۵ بیت کوین (حدود ۲۷۶۵۶۰ دلار در زمان نگارش این مطلب) را برای ماینرها به همراه دارد و علاوه بر آن، بخشی از هزینه تراکنشها را هم دریافت میکنند.
بر اساس آمارهای شرکت Glassnod که طی یک توییت در اول ماه می منتشر شد، از سال ۲۰۱۰ تا به امروز، بیش از ۵۰ میلیارد دلار پاداش ایجاد بلاک جدید و هزینه تراکنش به ماینرها پرداخت شده است.
هانسن معتقد است که در نهایت دریافت بخشی از هزینه تراکنش، تنها انگیزه و مشوق ماینرها خواهد بود تا حتی پس از استخراج آخرین بیت کوین، همچنان به مشارکت خود در شبکه ادامه دهند.
به همین دلیل است که هزینه تراکنش روز به روز نقش مهمتری در اقتصاد استخراج بیت کوین پیدا کرده و درک سازوکار و پیشبینی مقدار آن در آینده، بزنگاهی است که ادامه حیات اکوسیستم بیت کوین را تعیین میکند. بنابراین لازم است بدانیم که هزینه تراکنش به مرور زمان افزایش خواهد داشت و اخیرا Bitcoin Ordinals هم به این موضوع کمک کرده است.
البته سالها با رخ دادن این تغییرات فاصله داریم چون وقتی پاداش استخراج آخرین بلاک دریافت میشود، هیچکدام از افرادی که امروز ماینر بیت کوین هستند، زنده نخواهند بود.
یک قرن انتظار
هانسن میگوید با توجه به سرعت کشف بلاک جدید و فرآیند هاوینگ که تقریبا هر چهار سال یکبار – یا پس از کامل شدن هر ۲۱۰۰۰۰ بلاک تراکنش – رخ میدهد، استخراج آخرین بیت کوین احتمالا حدود سال ۲۱۴۰ خواهد بود.
هاوینگ بیت کوین درواقع کاهش برنامهریزیشده پاداشهایی است که ماینرها دریافت میکنند. پیشبینی میشود که هاوینگ بعدی حدود آوریل ۲۰۲۴ باشد بنابراین پاداش کشف بلاک جدید به ۳.۱۲۵ بیت کوین کاهش خواهد یافت. از لحاظ تئوری، وقتی تعداد کل بیت کوینها یک عدد مشخصی باشد با بالا رفتن تقاضا، قیمت هر بیت کوین باید افزایش یابد چون موجودی ثابت است.
تاریخچه هاوینگ بیت کوین
پاداش بلاک جدید قبل از هاوینگ | پاداش بلاک جدید بعد از هاوینگ | قیمت بیت کوین در روز هاوینگ | قیمت بیت کوین ۱۵۰ روز بعد از هاوینگ | |
هاوینگ ۲۰۱۲ | ۵۰ بیت کوین | ۲۵ بیت کوین | ۱۲.۳۵ دلار | ۱۲۷ دلار |
هاوینگ ۲۰۱۶ | ۲۵ بیت کوین | ۱۲.۵ بیت کوین | ۶۵۰.۵۳ دلار | ۷۵۸.۸۱ دلار |
هاوینگ ۲۰۲۰ | ۱۲.۵ بیت کوین | ۶.۲۵ بیت کوین | ۸۸۲۱.۴۲ دلار | ۱۰۹۴۳ دلار |
هانسن میگوید قیمت بیت کوین در سال ۲۱۴۰ به عوامل غیر قابل پیشبینی مثل تقاضای بازار، فضای قانونگذاری، پیشرفت فناوری و عوامل مربوط به اقتصاد کلان، بستگی دارد.
وقتی همه بیت کوینها وارد چرخه گردش شوند، کمیابی ایجاد میشود اما اینکه این کمیابی در نهایت به افزایش قیمت بیانجامد یا نه، به سازوکارهای بازار بستگی خواهد داشت. وقتی به آیندهای نگاه میکنیم که در آن، همه بیت کوینها استخراج شدهاند، نباید فراموش کنیم که خالق بیت کوین این مرحله نهایی را هم در ذهن داشته است.
به عقیده هانسن کاهش تدریجی و توقف دریافت پاداش بلاکها و چرخش به سمت پرداخت بخشی از هزینه تراکنش به عنوان پاداش ماینرها، ماهیت ذاتی پروتکل بیت کوین است و نشان از راهحلی زیرکانه و هوشمندانه برای اطمینان از امنیت و حیات مداوم شبکه، دارد.
جارن ملراد، محقق و تحلیلگر در شرکت Hashrate Index میگوید وقتی پذیرش و استفاده از بیت کوین افزایش پیدا کند، هزینه تراکنشها هم به طرز چشمگیری بالا رفته و تبدیل به منبع اصلی درآمد برای شرکتهای ماینینگ خواهد شد.
به عقیده این محقق پس از استخراج آخرین بیت کوین، پاداش دریافتی از بلاک آنقدر کم میشود که تاثیر چشمگیری بر درآمد ماینرها نخواهد داشت.
به دلیل بالا بودن تقاضا برای افزایش فضای بلاک و کمبود موجودی این فضا، هزینه تراکنشها در آینده به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. اگر فکر میکنید در آینده هزینه تراکنشها به اندازه کافی بالا نخواهد رفت تا ادامه فرآیند استخراج توجیهپذیر باشد، پس بیت کوین را نمیشناسید و به آن ایمان ندارید.
سرنوشت ارزهای فیات در آینده
ملراد معتقد است که وقتی آخرین بیت کوین استخراج شود، ارزش آن با دلار آمریکا یا هیچ ارز فیات دیگری اندازهگیری نخواهد شد. پیشبینی او این است که در آن زمان، سیستم ارزهای فیات خیلی وقت است که از بین رفته و بیت کوین میتواند جانشین آن شده و واحد استاندارد پولی در تمام جهان باشد.
در چنین شرایطی، تنها راه معتبر برای اندازهگیری قدرت خرید بیت کوین این است که ببینیم با یک بیت کوین یا ساتوشی تا چه میزان انرژی میتوان خریداری کرد. درست مانند همین حالا که قدرت خرید دلار آمریکا را بر اساس انرژی یا تعداد بشکههای نفتی که میتوان خرید، اندازهگیری میکنیم.
فروپاشی سیستم پولی از مدتها قبل پیشبینی شده بود و علت آن هم مشکلات زیادی است که این ساختار سنتی با آن مواجه است. در مارس ۲۰۲۳ بانک سیلیکون ولی به دلیل بحران نقدینگی تعطیل شد و پس از آن هم به ترتیب بانکهای سیگنیچر و سیلور گیت به همین سرنوشت دچار شدند.
پیش از بحران بانکی ایجادشده در مارس ۲۰۲۳، یک نظرسنجی در ماه فوریه توسط شرکت هوش تجاری Morning Consult با حمایت مالی صرافی Coinbase انجام شد که نشان میداد بیشتر شرکتکنندگان در این نظرسنجی از سیستم مالی جهانی مایوس شدهاند.

تفاوت بیت کوین در ۱۲۰ سال آینده
پت وایت، مدیر ارشد اجرایی و یکی از بنیانگذاران پلتفرم داراییهای دیجیتال Bitwave معتقد است که ماینرها پس از استخراج آخرین بیت کوین همچنان بخشی حیاتی در اکوسیستم باقی خواهند ماند اما همه آنها از این فرآیند جان سالم به در نمیبرند و بعضیها به دلیل افزایش مخارج و هزینهها، از این کار خارج خواهند شد.
با توجه به گزارش منتشرشده از Glassnode در ۲۴ مارس امسال، از سال ۲۰۱۰ ماینرها تجربه دورههای طولانی بدون سود را داشتهاند و تنها ۴۷ درصد از روزهای ترید آنها، سودده بوده است.

پت وایت میگوید این کاملا طبیعی است که ببینیم در آینده بعضی از ماینرها از این حوزه خارج شوند یا از تکنیکهای مختلف برای افزایش هزینه تراکنش استفاده شود اما تصور من این است که این اتفاق قبل از استخراج آخرین بیت کوین رخ خواهد داد. چون هاوینگهای آخر باعث میشوند پاداش بلاکها تا اندازه چند ساتوشی کاهش پیدا کند.
درحقیقت اتفاقات مختلفی ممکن است در طی ۱۲۰ سال رخ دهد و بیت کوین میتواند در طول یک قرن آینده، از اساس دچار تغییراتی شود. وایت معتقد است که تا سال ۲۱۴۰ احتمالا کامپیوترهای کوانتومی میتوانند رمزگذاریهای بیت کوین را از بین ببرند و آن را رمزگشایی کنند. گرچه مهندسان مختلفی در حال کار روی این مقوله هستند اما از مدتها پیش آشکار شده بود که بیت کوین در برابر کامپیوترهای کوانتومی، ایمن نیست.
مقایسه ارزهای دیجیتال و محاسبات کوانتومی
ارزهای دیجیتال | محاسبات کوانتومی | |
ساختار | استفاده از فناوری بلاکچین و الگوریتمهای رمزنگاری برای ایجاد یک دفترکل توزیعشده و شبکه پرداخت همتا به همتا | استفاده از اصول مکانیک کوانتوم برای انجام محاسبات پیچیده با سرعتی بسیار بالاتر از کامپیوترهای کلاسیک |
ابزارهای مورد نیاز | ماینرهای ASIC، کارت گرافیک و حتی CPU برای فرآیند استخراج | ریگهای مخصوص که از پردازندههای کوانتومی، رجیستر، گیت و رابط تشکیل شدهاند و در یک فضای بسته و سرد نگه داشته میشوند |
سرعت | شبکههای ارز دیجیتال قادر به اجرای ۱۰۰۰۰ تراکنش در ثانیه هستند | کامپیوترهای کوانتومی میتوانند میلیونها جایگشت را در ثانیه پردازش کنند که به ظرفیت کیوبیت آنها دارد |
به اعتقاد پت وایت، این موضوع نباید در حال حاضر باعث ترس مردم از مساله عدم امنیت شبکه بیت کوین در برابر کوانتوم شود. از امروز تا سال ۲۱۴۰ اصلاحات زیادی در لایه رمزگذاری بیت کوین و لایههای بعدی انجام خواهد شد. در آن زمان، جامعه برنامهنویسان بیت کوین میتوانند بررسی کنند که آیا صرفا متکی بودن به درآمد حاصل از کارمزد تراکنشها میتواند به استمرار کارکرد شبکه کمک کند یا برای حفظ امنیت آن، نیاز به استخراج بیت کوینهای بیشتری هست.
برآورد آقای وایت این است که گرچه وایت پیپر منتشرشده توسط ساتوشی ناکاموتو میگوید که تنها ۲۱ میلیون عدد بیت کوین وجود دارد و تعداد آن تغییری نخواهد کرد اما هیچکدام از ما احتمالا تا سال ۲۱۴۰ زنده نخواهیم بود که ببینیم آیا این عدد بیشتر خواهد شد یا خیر.
او معتقد است که صنعت کریپتو به کدهای برنامهنویسی و الگوریتمهای اجماع خلاصه شده است بنابراین اگر جامعه کاربران بیت کوین به این نتیجه برسند که دریافت بخشی از کارمزد تراکنش به عنوان پاداش نمیتواند انگیزه کافی برای حفظ امنیت شبکه ایجاد کند، ممکن است ماینرهای آینده بتوانند موجودی بیت کوین را بالاتر از ۲۱ میلیون عدد ببرند.
۱. آخرین بیت کوین چه زمانی استخراج خواهد شد؟
پیشبینی میشود که استخراج آخرین بیت کوین حدود سال ۲۱۴۰ باشد.
۲. استخراج آخرین بیت کوین چه تاثیری بر انگیزه ماینرها خواهد داشت؟
در این صورت، ماینرها از هزینه تراکنش به جای پاداش بلاک سهم خواهند برد و این درآمد آنها را تشویق میکند تا به تایید اعتبار تراکنشها ادامه دهند.
۳. آیا هزینه تراکنش بیت کوین افزایش خواهد یافت؟
احتمال افزایش هزینه تراکنش بیت کوین وجود دارد چون نقش منبع اصلی پاداش ماینرها را خواهد داشت.
۴. استخراج آخرین بیت کوین چه تاثیری بر قیمت این ارز خواهد داشت؟
تا زمانی که تقاضا برای خرید بیت کوین ثابت بوده یا افزایش یابد، قیمت آن هم افزایشی خواهد بود.